kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Fe'lning xoslangan shakllari

Нажмите, чтобы узнать подробности

Fe’lning vazifa shakllari-

Fe`llar gapda boshqa so`zlar bilan bog`lanib, ega, kesim, aniqlovchi, to`ldiruvchi va hol vazifasida kelishi mumkin. Shu boisdan fe`l maxsus shakllarga ega. Turli gap bo`laklari vazifasida kelish uchun xoslangan fe`l shakllari fe`lning vazifa shakllari hisoblanadi va ular to`rt guruhga bo`linadi.

1.Sof fe’l shakli-
fe’lning   hech qanday qo`shimchalarsiz ifodalangan shakli.

Masalan: Ra’no kitobni   
             
berilib o`qidi.

2.Harakat nomi – fe’lning otga xoslashgan shakli.

Harakat nomi fe`l asoslariga sh,
-ish, -v, -uv, -moq qo`shimchalarini qo`shish orqali yasaladi.

Masalan: yoz-yozish, o`qi-o`qish,
qil-qilmoq.
3.Sifatdosh – fe’lning sifatga 
                   xoslangan shakli.
Sifatdoshlarni fe’l o`zagiga                –gan(-kan,-qan), -(a)yotgan,   -(a)r, -ydigan (-adigan) qo`shimchalarini qo`shish orqali yasaladi.
Masalan: o`qi-o`qigan, ek-ekkan, oq-oqqan, kul-kuladigan.
Sifatdoshlar  fe’l shakli bo`lganligi sababli bo`lishli bo`lishsizlik, zamon va nisbat ma’nolarini ifodalay oladi.
-gan (-kan,-qan) qo`shimchasi shaxs va narsalarning otgan zamonga xosligini bildiradi.
-(a)yotgan qoshimchasi hozirgi zamon sifatdoshini yasaydi.
-ydigan,-adigan, -(a)r qoshimchalarini fe`lga qo`shish orqali kelasi zamon sifatdoshlari yasaladi.
Sifatdoshning bo`lishsiz shakli qo`shimchasi sifatdosh yasovchi qo`shimchalar oldidan –ma qo`shimchasini qo`shish orqali hosil qilinadi.
Masalan : yugurgan-yugurmagan,
oqayotgan-oqmayotgan.
-ar qo`shimchasi yordamida yasaladigan sifatdoshlarning bo`lishsizlik shakli –mas qo`shimchasi orqali yasaladi,
Masalan : ketar-ketmas, borar-bormas

4.Ravishdosh- fe’lning ravishga xoslangan shakli.
Ravishdosh ravish kabi fe’lga bog`lanib, uning belgisini bildiradi.

Masalan: tez keldi – ravish
 
yugurgancha keldi-ravishdosh

Ravishdoshlarni hosil qiluvchi 
  qo`shimchalar:
 -gach(-kach, -qach),
-
guncha(-kuncha,-quncha),
-
gancha(-kancha,-qancha),
-
gani(-kani, -qani).

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Fe'lning xoslangan shakllari»

Ona tili va dabiyot    Mavzu: Fe`llarning vazifa shakllari   O`qituvchi : Mo`tabarxon Saidova   Manzil: Asaka tuman 38- umumiy o`rta  ta’lim maktabi

Ona tili va dabiyot Mavzu: Fe`llarning vazifa shakllari O`qituvchi : Mo`tabarxon Saidova Manzil: Asaka tuman 38- umumiy o`rta ta’lim maktabi

Fe’lning vazifa shakllari-   Fe`llar gapda boshqa so`zlar bilan bog`lanib, ega, kesim, aniqlovchi, to`ldiruvchi va hol vazifasida kelishi mumkin. Shu boisdan fe`l maxsus shakllarga ega. Turli gap bo`laklari vazifasida kelish uchun xoslangan fe`l shakllari fe`lning vazifa shakllari hisoblanadi va ular to`rt guruhga bo`linadi.

Fe’lning vazifa shakllari- Fe`llar gapda boshqa so`zlar bilan bog`lanib, ega, kesim, aniqlovchi, to`ldiruvchi va hol vazifasida kelishi mumkin. Shu boisdan fe`l maxsus shakllarga ega. Turli gap bo`laklari vazifasida kelish uchun xoslangan fe`l shakllari fe`lning vazifa shakllari hisoblanadi va ular to`rt guruhga bo`linadi.

Fe`lning vazifa shakllari 4.Ravishdosh 1.Sof fe`l 3.Harakat nomi 2.Sifatdosh

Fe`lning vazifa

shakllari

4.Ravishdosh

1.Sof fe`l

3.Harakat nomi

2.Sifatdosh

1.Sof fe’l shakli-  fe’lning hech qanday qo`shimchalarsiz ifodalangan shakli.   Masalan: Ra’no kitobni  berilib o`qidi.

1.Sof fe’l shakli- fe’lning hech qanday qo`shimchalarsiz ifodalangan shakli. Masalan: Ra’no kitobni berilib o`qidi.

2.Harakat nomi – fe’lning otga xoslashgan shakli.   Harakat nomi fe`l asoslariga –sh,  -ish, -v, -uv, -moq qo`shimchalarini qo`shish orqali yasaladi.   Masalan: yoz-yozish , o`qi-o`qish,  qil-qilmoq.

2.Harakat nomi – fe’lning otga xoslashgan shakli. Harakat nomi fe`l asoslariga –sh, -ish, -v, -uv, -moq qo`shimchalarini qo`shish orqali yasaladi. Masalan: yoz-yozish , o`qi-o`qish, qil-qilmoq.

3.Sifatdosh – fe’lning sifatga  xoslangan shakli.  Sifatdoshlarni fe’l o`zagiga –gan (-kan,-qan), -(a)yotgan, -(a)r, -ydigan (-adigan) qo`shimchalarini qo`shish orqali yasaladi.  Masalan: o`qi-o`qigan, ek-ekkan, oq-oqqan, kul-kuladigan.

3.Sifatdosh – fe’lning sifatga xoslangan shakli. Sifatdoshlarni fe’l o`zagiga –gan (-kan,-qan), -(a)yotgan, -(a)r, -ydigan (-adigan) qo`shimchalarini qo`shish orqali yasaladi. Masalan: o`qi-o`qigan, ek-ekkan, oq-oqqan, kul-kuladigan.

Sifatdoshlar fe’l shakli bo`lganligi sababli bo`lishli bo`lishsizlik, zamon va nisbat ma’nolarini ifodalay oladi.   -gan (-kan ,-qan) qo`shimchasi shaxs va narsalarning otgan zamonga xosligini bildiradi.  -(a)yotgan  qoshimchasi hozirgi zamon sifatdoshini yasaydi.  -ydigan,-adigan, -(a)r qoshimchalarini fe`lga qo`shish orqali kelasi zamon sifatdoshlari yasaladi.
  • Sifatdoshlar fe’l shakli bo`lganligi sababli bo`lishli bo`lishsizlik, zamon va nisbat ma’nolarini ifodalay oladi. -gan (-kan ,-qan) qo`shimchasi shaxs va narsalarning otgan zamonga xosligini bildiradi. -(a)yotgan qoshimchasi hozirgi zamon sifatdoshini yasaydi. -ydigan,-adigan, -(a)r qoshimchalarini fe`lga qo`shish orqali kelasi zamon sifatdoshlari yasaladi.
Sifatdoshning bo`lishsiz shakli qo`shimchasi sifatdosh yasovchi qo`shimchalar oldidan –ma qo`shimchasini qo`shish orqali hosil qilinadi.  Masalan : yugurgan-yugurmagan,  oqayotgan-oqmayotgan.  -ar qo`shimchasi yordamida yasaladigan sifatdoshlarning bo`lishsizlik shakli –mas qo`shimchasi orqali yasaladi,  Masalan : ketar-ketmas, borar-bormas

Sifatdoshning bo`lishsiz shakli qo`shimchasi sifatdosh yasovchi qo`shimchalar oldidan –ma qo`shimchasini qo`shish orqali hosil qilinadi. Masalan : yugurgan-yugurmagan, oqayotgan-oqmayotgan. -ar qo`shimchasi yordamida yasaladigan sifatdoshlarning bo`lishsizlik shakli –mas qo`shimchasi orqali yasaladi, Masalan : ketar-ketmas, borar-bormas

4.Ravishdosh - fe’lning ravishga xoslangan shakli.  Ravishdosh ravish kabi fe’lga bog`lanib , uning belgisini bildiradi.   Masalan: tez keldi – ravish  yugurgancha keldi-ravishdosh

4.Ravishdosh - fe’lning ravishga xoslangan shakli. Ravishdosh ravish kabi fe’lga bog`lanib , uning belgisini bildiradi. Masalan: tez keldi – ravish yugurgancha keldi-ravishdosh

Ravishdoshlarni hosil qiluvchi  qo`shimchalar :  -gach(-kach, -qach),  -guncha(-kuncha,-quncha),  -gancha(-kancha,-qancha),  -gani(-kani, -qani) .

Ravishdoshlarni hosil qiluvchi qo`shimchalar : -gach(-kach, -qach), -guncha(-kuncha,-quncha), -gancha(-kancha,-qancha), -gani(-kani, -qani) .


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Прочее

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 6 класс.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Fe'lning xoslangan shakllari

Автор: Saidova Mo`tabarxon Halimjonovna

Дата: 06.07.2020

Номер свидетельства: 554521


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства