?аза?стан Республикасы
?ара?анды ?аласы
№ 51 негізгі орта мектебі
?аза? тілі мен ?дебиеті м??алімі
Т.А.Н?рма?амбетова
Сыныбы: 2
Саба? та?ырыбы: Б?лмеде
Ма?саты:
Интеллектуалды? ж?не танымды? біліктер мен о?ылым, жазылым, с?йлесім, ты?далым ар?ылы коммуникативтік да?дыларыны? шы?далуына жа?дай жасау.
Міндеттері:
білімділік міндеті:
?й, б?лме, б?лме заттары туралы с?здерді (1-тапсырма);
?алып етістіктерін (5-тапсырма);
«емес» болымсызды? етістігін (3-тапсырма);
к?мекші есімдерді пайдалана отырып с?йлем ??рай алу, оларды? с?йлемдегі ролін (3,4-тапсырмалар);
?ойыл?ан с?ра?тарды, ситуацияны т?сіне отырып, коммуникация?а т?се алуды (2,3-тапсырмалар) ?йрету.
дамытушылы? міндеті:
салыстыру (№ 5-тапсырма);
?зара пікір алысу (3-тапсырма);
д?лелдеу (№ 4-тапсырма);
есте са?тау (№ 4-тапсырма);
к?ру, есту, жазу, о?у да?дыларын дамыту (о?улы?та?ы 5-тапсырма).
т?рбиелік міндеті:
с?з бен істі? бірлігі;
а?ыл-ой т?рбиесі;
?зара сыйласты?;
мейірімділік (ханзада?а к?мек беру);
е?бек м?дениетіне (б?лмені жабды?тау);
эстетикалы? м?дениетке т?рбиелеу (сергіту с?ті).
Саба?ты? типі: практикалы? да?ды ?алыптастыру саба?ы
Саба?ты? т?рі: д?ст?рлі емес саба? (ойын саба?ы)
О?ыту ?дістері: коммуникативтік, к?рнекілік, практикалы?, зерттеу, дедуктивтік
Саба?ты? жабды?талуы: дидиактикалы? материалдар (о?улы?, ты?далым), к?рнекілік ??рал (домбыра), техникалы? ??ралдар (компьютер, интерактивті та?та, activPen)
Саба? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і:
А) амандасу: - С?леметсі?дер ме, балалар?!
- С?леметсіз бе?!
?) психологиялы? дайынды?: - Балалар, б?гін бізді? саба?ымыз?а к?птеген ?она?тар келіп отыр. Олар?а ?зімізді жа?сы жа?ымыздан к?рсетіп, саба?ымызды? с?тті ?туі ?шін, жылы-жылы с?здер айталы?!
О?ушылар: Мен ?зімді жа?сы к?ремін. Мен адамдарды, ата-анамды, ?мірді ж?не ?аза? тілін жа?сы к?ремін.
Б) тілдік орта ?алыптастыру:
- Б?гін сыныпта кім кезекші?
- Б?гін сыныпта кім жо??
- ?азір ?андай жыл мезгілі?
- ?ыста неше ай бар?
- ?азір ?андай ай?
- Б?гін ауа-райы ?андай?
- Сен жылы киінді? бе?
В) ?й ж?мысын тексеру: - ?й ж?мысына ?з ?йлері?, б?лмелері? туралы бір-екі ауыз с?йлеммен ??гімелеуге дайындалып келу берілген болатын.
ІІ. Жа?а саба?:
Балалар, мен б?гін жа?а саба?ты ?айырымды ханзаданы? бізге жаз?ан жеделхатын о?удан баста?ым келіп отыр. Жеделхат дегеніміз не, балалар? (телеграмма). «??рметті 2 сынып о?ушылары! (.)». Ендеше, к?мектесеміз бе? Ол бізді? ?олымыздан келеді, Ал з?лым си?ыршы ?алай ойлайды екен? (си?ыршыны? пікірі о?ылады).
Ал ендеше, дайын болса? жол?а шы?алы?. «Ас?ар-ас?ар таулардан, асу-асу белдерден ?тіп, темір етік те?гедей, темір тая? тебендей бол?анда алыстан бір ?лкен ?й к?рінді».
Мынау не?
Б?л-?й.
?андай ?й?
?демі, ?лкен ?й.
Ханшайым жасарыл?ан ?й.
Д?рыс. Ханшайымды іздеу ?шін ?йге енейік. Ол ?шін бізге не керек?
Кілт.
Кілтті табу ?шін не істеу керек?
Кілтті табу ?шін си?ыршыны? бірінші ж?мба?ын шешу ?ажет. (О?ушылар санды?та?ы б?лме заттарын алып атайды ж?не сипаттайды, е? со?ында кілт шы?ады. Кілтпен келесі б?лмені? есігін ашамыз).
О, ?андай ?демі б?лме! Б?лмеде кім отыр?
Ата отыр.
Ата?а амандасайы?!
С?леметсіз бе, ата?!
Ата?а жылы с?здер айтайы?, б?лмесін мада?тайы?.
Ата, сізді? б?лме?із ?демі екен.
Ата, сіз ?демісіз.
Ата, ?алы?ыз ?алай?
Ата, денсаулы?ы?ыз ?алай?
Жа?сы, ата сендерге риза болды. Енді еденге ?арайы?шы, не к?ріп т?рмыз. Еденде ?има ?а?аздар шашылып жатыр, сонды?тан атаны? б?лмесін жинап берейік (?има ?а?аздардан с?здер ??рау).
5-тапсырма. К?п н?ктені? орнына керекті с?здерді ?ой.
?йді? ?стінде антенна..
?йді? ?асында ит..
?йді? ішінде атам..
?йді? алдында ?жем..
Керекті с?здер: отыр, т?р, жатыр, ж?р.
Тиісті с?здерді орнына ?ой?ан со?, д?птерімізге жазып аламыз.
Атай келесі б?лмені? кілтін берді. Ал келесі б?лмені? есігі жабы? екен. Енді ?айттік?
Есікті ашу ?шін, есікке жасырыл?ан си?ырлы с?зді? ??пиясын ашу керек. (Есік жанында?ы шамды т?ртіп, компьютерге алдын ала жазыл?ан м?тінді ты?даймыз).
Мынау – мені? б?лмем. Б?лмеде бір есік, екі терезе бар. Терезені? алдында г?л т?р. Есікті? о? жа?ында шкаф т?р. Шкафты? ішінде киім ілулі т?р. Есікті? сол жа?ында диван бар. Диванны? ?асында мысы? жатыр. Б?лмеде ?стел бар. ?стелді? ?стінде компьютер т?р. ?стелді? астында доп жатыр. Б?лме таза.
М?тінге байланысты кері с?ра?тар:
Б?лмеде екі терезе, бір есік бар. (И?, б?лмеде екі терезе, бір есік бар).
?стелді? ?стінде шам т?р. (Жо?, ?стелді? ?стінде шам емес, компьютер т?р).
?стелді? астында мысы? жатыр. (Жо?, ?стелді? астында мысы? емес, доп жатыр).
Есікті? о? жа?ында шкаф т?р. (И?, есікті? о? жа?ында шкаф т?р).
Есікті? сол жа?ында т?сек бар. ( Есікті? сол жа?ында т?сек емес, диван бар).
Диванны? ?асында ит жатыр. (Диванны? ?асында ит емес, мысы? жатыр).
Терезені? алдында кітап т?р. (Жо?, терезені? алдында кітап емес, г?л т?р).
Ал, балалар, б?лмеге ендік. Б?лмеде кім бар?
Б?лмеде ханшайым бар.
Ханшайым ?айда жатыр?
Ханшайым т?секте жатыр.
Ханшайым т?тті ?й?ыда.
Оны ?алай ояту керек?
Оны ояту ?шін, ?атты дауыстап с?йлесуіміз керек.
Д?рыс айтасы?дар. Ендеше, к?мекші есімдерді, суреттегі жи?аздар мен ойыншы?тарды пайдалана отырып с?йлем ??райы?.
Мысалы: Т?секті? ?стінде ханшайым жатыр. Терезені? алдында ?онжы? отыр. Еденде ?уырша? отыр. Орынды?ты? ?стінде ?онжы? отыр. Т?секті? ?асында шам т?р. ?абыр?ада ?а?аз ілулі т?р. Терезеде перде ілулі т?р.
Ханшайым т?тті ?й?ыдан оянды. Біра?, оны? к??іл к?йі жо? сия?ты. К??ілді ме?
Жо?.
Оны? ендеше к??іл к?йін к?теріп, ?н салып берейік.
ІІІ. Сергіту с?ті: «?аза? тілі к?ркем-ай» ?ні
Тату ?скен баламыз,
Айт?ан тілді аламыз.
Нан?а кетсе анамыз,
?йде ?зіміз ?аламыз.
Еркем, еркем, еркем-ай,
?аза? тілі к?ркем-ай.
Ата менен ананы?,
Айт?ан тілін аламыз.
?лкен кісі ж?мсаса,
?айда болсын барамыз.
Еркем, еркем, еркем-ай,
?аза? тілі к?ркем-ай.
?йді де біз жинаймыз,
Ешкімді де ?рмамймыз.
Ешкім бізге тимейді,
Біз де б?рін сыйлаймыз.
Еркем, еркем, еркем-ай,
?аза? тілі к?ркем-ай.
IV. Саба?ты ?орытындылау:
А) бекіту:
Ханшайымды ?амаудан босатты?. Енді ?німіз ісімізге сай болсын деп, мына б?лмені жинап берейік. (1-суреттегі жи?аздарды? орналасуын м??ият ?арап, 2-суреттегі жи?аздарды с?йлей отырып, орналастыру).
?) рефлексия:
Рахмет, сендерге. Біз, міне, м?рат-ма?сатымыз?а жеттік. Алыс жол?а аттанып, сол жолда кездескен ?иынды?тарды же?дік, ?н де айтты?, б?лмені де жинастырды?. ?айырымды ханзада бізге ал?ысын білдіретіні с?зсіз. Алдымен к??іл к?йлері? ?алай? Соны білейікші! (О?ушылар та?тада?ы к??іл к?й белгілерін белгілейді).
Б) ба?алау:
Бізге ханзада ба?алар ?оржынын жіберіп отыр. Соны ашып, кімге ?андай сый-сияпат жібергенін к?рейік. (?оржыннан ба?алар алынып, о?ушылар ба?аланады).
V. ?й ж?мысы: жи?аздар туралы ж?мба?тар жаттап келу.