Ашы? саба?ты? та?ырыбы "?аза?стан м?ражайлары" (9 сынып)

Саба?ты? та?ырыбы: ?аза?стан м?ражайлары.
Саба?ты? ма?саты: ?аза?стан м?ражайлары туралы м?лімет беру, балаларды? тілін, ой-?рісін дамыту, с?здік ?орларын молайту, ?демі к?ркем жазу?а да?дыландыру, п?нге деген с?йіспеншілігін арттыру, м?ражайлар туралы ке?інен білуге т?рбиелеу.
Саба?ты? міндеттері:
М?тінді сауатты, т?сініп о?у?а да?дыландыру, б?рын?ы ?ткен саба?тан ал?ан м?ліметтерін тере?дету, ойда ?ал?андарын на?тылау; с?з таптарын практикалы? жолмен ме?герту;
О?ушыларды? ?з бетінше білім алу м?мкіндігіне с?йене отырып, оларды? танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыру;
Сауаттылы??а, д?рыс с?йлей білуге, адами ?асиеттерге т?рбиелеу;
К?тілетін н?тиже:
?аза?станны? м?ражайлары туралы т?сініктерін ке?ейеді.
М?тінмен танысып, с?здікпен ж?мыстану ар?ылы с?здік ?орлары к?бейеді.
Т?рлі тапсырмаларды орындау ар?ылы талдау да?дылары жетіледі.
Саба?ты? ?дісі: с?ра? - жауап, баяндау, ??гімелеу, топты? ж?мыс, ой ?оз?ау, т?сіндіру, топтастыру.
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?тада?ы слайдтар, грамматикалы? кестелер, суреттер.
П?наралы? байланыс: ?аза? ?дебиеті, тарих.
Саба?ты? т?рі: ?айталау саба?ы
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.

Саба?ты? та?ырыбымен таныстыру, ма?сатын айту.

ІІ. ?й ж?мысын тексеру.

М?тін бойынша с?ра?тар?а жауап бері?дер.
М?ражай с?зі нені білдіреді?
М?ражай ?андай ?ызмет ат?арады?
М?ражайды? р?лі ?андай?
М?ражай ?андай топтар?а б?лінеді?
М?ражай ісіні? негізгі ба?ыттары ?андай?

ІІІ. М?тінмен ж?мыс.

«?аза?стан м?ражайлары» атты м?тінді т?сініп о?у, аудару.

?аза?станда 1913 жылы – 3, 1927 жылы – 6, 1937 жылы – 19, 1939 жылы – 25, 1970 жылы – 29 м?ражай болса, ?азіргі та?да м?ражайлар саны 154-ке жетті.
О?т?стік мемлекеттік м?ражайы (1930), ?білхан ?астеев атында?ы республикалы? ?нер м?ражайы (1962), ?Р Археология м?ражайы (1973), Кітап м?ражайы (1978), Ы?ылас атында?ы республикалы? халы? саз аспаптар м?ражайы (1980), ?лтты? валюта м?ражайы (1980), Мемлекеттік алтын ж?не асыл металдар м?ражайы (1994), Президенттік м?дени орталы? (2000), Мемориалды? м?ражайлар да ?аза?станны? тарихи-м?дени рухани ?мірінде ма?ызды р?л ат?аруда. Оларды? ірілері: Абайды? мемлекеттік тарихи-м?дени м?ражайы, абай-Ш?к?рім кешені, Д.?онаевті?, ?.С?тбаевті?, Ж.Жабаевті?, С.М??анов пен ?.М?сіреповті? мемориалды? м?ражайлары. М?ражай ж?мыстарын ?йымдастыру т?рлеріне:

К?рмелер;
Экспозициялар ?йымдастыру;
Та?ырыпты? д?рістер;
?ылыми-т?жірибелік конференциялар ?ткізу;
М?ражайлы? басылымдар шы?ару, т.б. жатады.

Мысалы, ?аза?станды? м?ражайларда кейінгі жылдары 20 мы?нан астам к?рмелер мен д?рістер ?ткізіледі.

С?ра?тар?а толы? жауап бері?дер.
?аза?станны? м?ражай саны ?анша?а жетті?
М?ражайды? ?андай т?рлерін білесі?дер? Атап шы?ы?дар.
Олар нешінші жылдары ??рыл?ан?
?андай мемориалды? м?ражайларды білесі?дер?
М?ражай ж?мыстарын ?йымдастыру т?рлеріне нелер жатады?

ІV. Топпен ж?мыс.

Сызба бойынша м?тін дайында?дар.
2. Сандарды с?йлет. ?р топ ?ш с?йлемнен ??растырады.

Та?тада берілген кестені толтыр. ?ай м?ражай ?ай жылы ??рыл?анын айт, д?птері?е жаз.

Жылы

М?ражайды? аты

1930

1935

1973

1980

1994

2000

V. Бекіту.

С?ра? – жауап.
?аза?станны? ?андай м?ражайларын білесі?дер?
?азіргі кезде ?аза?станда неше м?ражай бар?
М?ражайды? ?андай т?рлері бар?
?андай ата?ты адамдар?а м?ражайлар арнал?ан?
А.С.Макаренко атында?ы орта мектепте м?ражай бар ма?
Ол кімге арнал?ан?
Анатолий Юрьевич Господарь кім?
Ол ?ай жылы ?мірге келді?
Ол балалар ?йіне ?андай із ?алдыр?ан?
Неше жыл ?мір с?рді?
Оны? отбасы туралы сен не білесі??
Анатолий Юрьевич ?айда о?ы?ан?
Кім болып ж?мыс істеген?
Балаларды А.Ю.Господарь атында?ы м?ражаймен таныстыру. ?ыс?аша м?лімет беру. (слайд к?рсету)

       Господарь Анатолий Юрьевичке арнал?ан м?ражай 2005 жылы Есіл ?аласында?ы № 2 балалар ?йінде, ?зіні? б?рын?ы кабинетінде ??рыл?ан. М?ражай ??рыл?ан кезінде е? алдымен балалар ?йіні? т?рбиеленушілері, м??алімдер, ту?ан-туыс?андары ?ол салды.
       С.А. Назарбаева айт?андай: «М??алім бізді? болаша?ымыз?а, е? біріншіден, ?з ?лестерін, шеберлігін ?осу керек». Осы с?з Господарь А.Ю. туралы.
        Ол – ?аза?стан Республикасыны? сі?ірген ?зтазы, шебері. Оны? к?птеген мада?тама ?а?аздары мен ата?тары бар. М?ражайда?ы экспозициялар бірнеше т?рлерге б?лінеді. Ж?мыс ?стелі, шкаф, фотосуреттер мен деректі ?а?аздар, фильмдер осы м?ражайда са?талуда. М?ражай неше т?рлі к?рмелерге толы. М?ражайды? есігі ?р?ашан ашы?.
         Анатолий Юрьевич Господарь 1938 жылы 11 маусымда Украинаны? Нелепино ауылында д?ниеге келген. Мектеп бітірген со?, Львов ?аласында?ы шеберлік училищесінде о?иды. 14 маман?а ие болып, 1956 жылы комсомол жолдауымен ?аза?стан жеріне келеді. Ол ты? жерін игереді. 1966 жылдан бастап ?з ?мірін балалар?а арнайды. Мектепте шене шыны?тыру м??алімі, сонан со? тарих м??алімі болып ж?мыс істейді. 1971 жылы Семей ?аласында?ы Крупская атында?ы педагогикалы? институтта о?иды. Тор?ай облысына к?шіп келеді, Есіл ?аласында Макаренко орта мектебінде ж?мысын жал?астырады.1982 жылдан 2005 жыл?а дейін ?з ?мірін, білімін балалар ?йіне арнайды.
       К?к?ніс –жемістерді ?сіріп, балалар ?йіні? ша?ын шаруашылы?ын ашады, бір орында т?рмай мал ?сіру шаруашылы?ын жал?астырады. Балалармен бірге к?ні бойы далада, ба?шада, ?орада ты?бай ж?мыс ж?ргізеді. Салауатты ?мір с?руге ша?ырады, баскетбол, волейбол, т.б. т?рлі спорт ойындарын к?тереді.
       Балалар ?йі, мектеп алды тол?ан г?л, а?аштар мен с?нді б?талар. Соны? б?рі - ?кеміздей к?рген басты?ымызды? ар?асы.
       2005 жыл?ы а?пан айында Господарь Анатолий Юрьевич д?ние салды. Біра? ол – балалар ?йіні? т?рбиеленушілерді? есінде ?лкен із ?алдырды.

Тестілеу.
М?ражай ?ай тілден аудар?анда «муза сарайы» дегенді білдіреді?

А. латын тілінен
Б. грек тілінен
В. парсы тілінен
Д. орыс тілінен
2. М?ражайларды? ?алыптасуына нелер негіз болды?
А. м?дени ??ндылы?тар
Б. ?азыналы? ?ор
В. к?не замандарда?ы коллекциялар
Д. ба?алы б?йымдар

3. ?.?астеев атында?ы республикалы? м?ражайы ?алай аталады?
А. археология м?ражайы
Б. кітап м?ражайы
В. асыл металдар м?ражайы
Д. ?нер м?ражайы

4. ?аза?станда ?азіргі уа?ытта м?ражайды? саны ?анша болды?
А. 3
Б. 29
В. 25
Д. 154

5. М.О.?уезов атында?ы м?ражай ?ай жылы ??рылды?
А. 1920 жылы
Б. 1985 жылы
В. 1962 жылы
Д. 1951 жылы

6 ?аза?стан Республикасы Т???ыш Президентті? м?ражайы ?ай ?алада?
А. Алматы
Б. А?т?бе
В. Астана
Д. ?ара?анды

VI. Грамматикалы? та?ырыппен ж?мыс.
1. Сан есімге т?сінік беру, мысалдар келтіру.
- Сан есім дегеніміз не?
- Сан есім ?андай с?ра?тар?а жауап береді?
- Т?л?асына ?арай сан есім ?андай болады?
- ??рамына ?арай сан есімні? т?рін аны?та.
- Ма?ынасына ?арай сан есімдерді ата.
- Жина?ты? сан есім ?андай ж?рна?тар ар?ылы ??рылады?
- Реттік сан есімні? ж?рна?тарын ата?дар.
- Оннан бес – ?андай сан есімні? т?ріне жатады?

2. Морфологиялы? талдау жасау: жетеу, то?сан т?ртінші.
Мысалы:
Жетеу – нешеу? Сан есім
І. Дара, туынды, жина?ты?
ІІ. Жет – т?бір
Еу – с?з тудырушы ж?рна?, жина?ты? сан есімні? ж?рна?ы.
ІІІ. жетеу – аны?тауыш
То?сан т?ртінші – нешінші? Сан есім.
І. К?рделі, туынды, реттік
ІІ. То?сан – т?бір, т?рт – т?бір;
Інші – реттік сан есімні? ж?рна?ы, с?з тудырушы ж?рна?.
ІІІ. То?сан т?ртінші - аны?тауыш

VII. Балаларды? білімін ба?алау.
VIII. ?орытындылау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба?ты? та?ырыбы "?аза?стан м?ражайлары" (9 сынып)»

Сабақтың тақырыбы: Қазақстан мұражайлары.
Сабақтың мақсаты: Қазақстан мұражайлары туралы мәлімет беру, балалардың тілін, ой-өрісін дамыту, сөздік қорларын молайту, әдемі көркем жазуға дағдыландыру, пәнге деген сүйіспеншілігін арттыру, мұражайлар туралы кеңінен білуге тәрбиелеу.
Сабақтың міндеттері:
Мәтінді сауатты, түсініп оқуға дағдыландыру, бұрынғы өткен сабақтан алған мәліметтерін тереңдету, ойда қалғандарын нақтылау; сөз таптарын практикалық жолмен меңгерту;
Оқушылардың өз бетінше білім алу мүмкіндігіне сүйене отырып, олардың танымдық қызығушылығын арттыру;
Сауаттылыққа, дұрыс сөйлей білуге, адами қасиеттерге тәрбиелеу;
Күтілетін нәтиже:
Қазақстанның мұражайлары туралы түсініктерін кеңейеді.
Мәтінмен танысып, сөздікпен жұмыстану арқылы сөздік қорлары көбейеді.
Түрлі тапсырмаларды орындау арқылы талдау дағдылары жетіледі.
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, баяндау, әңгімелеу, топтық жұмыс, ой қозғау, түсіндіру, топтастыру.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақтадағы слайдтар, грамматикалық кестелер, суреттер.
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, тарих.
Сабақтың түрі: қайталау сабағы
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.

Сабақтың тақырыбымен таныстыру, мақсатын айту.

ІІ. Үй жұмысын тексеру.

Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңдер.
Мұражай сөзі нені білдіреді?
Мұражай қандай қызмет атқарады?
Мұражайдың рөлі қандай?
Мұражай қандай топтарға бөлінеді?
Мұражай ісінің негізгі бағыттары қандай?

ІІІ. Мәтінмен жұмыс.

«Қазақстан мұражайлары» атты мәтінді түсініп оқу, аудару.

Қазақстанда 1913 жылы – 3, 1927 жылы – 6, 1937 жылы – 19, 1939 жылы – 25, 1970 жылы – 29 мұражай болса, қазіргі таңда мұражайлар саны 154-ке жетті.
Оңтүстік мемлекеттік мұражайы (1930), Әбілхан Қастеев атындағы республикалық өнер мұражайы (1962), ҚР Археология мұражайы (1973), Кітап мұражайы (1978), Ықылас атындағы республикалық халық саз аспаптар мұражайы (1980), ұлттық валюта мұражайы (1980), Мемлекеттік алтын және асыл металдар мұражайы (1994), Президенттік мәдени орталық (2000), Мемориалдық мұражайлар да Қазақстанның тарихи-мәдени рухани өмірінде маңызды рөл атқаруда. Олардың ірілері: Абайдың мемлекеттік тарихи-мәдени мұражайы, абай-Шәкәрім кешені, Д.Қонаевтің, Қ.Сәтбаевтің, Ж.Жабаевтің, С.Мұқанов пен Ғ.Мүсіреповтің мемориалдық мұражайлары. Мұражай жұмыстарын ұйымдастыру түрлеріне:

Көрмелер;
Экспозициялар ұйымдастыру;
Тақырыптық дәрістер;
Ғылыми-тәжірибелік конференциялар өткізу;
Мұражайлық басылымдар шығару, т.б. жатады.

Мысалы, қазақстандық мұражайларда кейінгі жылдары 20 мыңнан астам көрмелер мен дәрістер өткізіледі.

Сұрақтарға толық жауап беріңдер.
Қазақстанның мұражай саны қаншаға жетті?
Мұражайдың қандай түрлерін білесіңдер? Атап шығыңдар.
Олар нешінші жылдары құрылған?
Қандай мемориалдық мұражайларды білесіңдер?
Мұражай жұмыстарын ұйымдастыру түрлеріне нелер жатады?

ІV. Топпен жұмыс.

Сызба бойынша мәтін дайындаңдар.

2. Сандарды сөйлет. Әр топ үш сөйлемнен құрастырады.

Тақтада берілген кестені толтыр. Қай мұражай қай жылы құрылғанын айт, дәптеріңе жаз.

Жылы	Мұражайдың аты
1930
1935
1973
1980
1994
2000

V. Бекіту.

Сұрақ – жауап.
Қазақстанның қандай мұражайларын білесіңдер?
Қазіргі кезде Қазақстанда неше мұражай бар?
Мұражайдың қандай түрлері бар?
Қандай атақты адамдарға мұражайлар арналған?
А.С.Макаренко атындағы орта мектепте мұражай бар ма?
Ол кімге арналған?
Анатолий Юрьевич Господарь кім?
Ол қай жылы өмірге келді?
Ол балалар үйіне қандай із қалдырған?
Неше жыл өмір сүрді?
Оның отбасы туралы сен не білесің?
Анатолий Юрьевич қайда оқыған?
Кім болып жұмыс істеген?
Балаларды А.Ю.Господарь атындағы мұражаймен таныстыру. Қысқаша мәлімет беру. (слайд көрсету)

       Господарь Анатолий Юрьевичке арналған мұражай 2005 жылы Есіл қаласындағы № 2 балалар үйінде, өзінің бұрынғы кабинетінде құрылған. Мұражай құрылған кезінде ең алдымен балалар үйінің тәрбиеленушілері, мұғалімдер, туған-туысқандары қол салды.
       С.А. Назарбаева айтқандай: «Мұғалім біздің болашағымызға, ең біріншіден, өз үлестерін, шеберлігін қосу керек». Осы сөз Господарь А.Ю. туралы.
        Ол – Қазақстан Республикасының сіңірген ұзтазы, шебері. Оның көптеген мадақтама қағаздары мен атақтары бар. Мұражайдағы экспозициялар бірнеше түрлерге бөлінеді. Жұмыс үстелі, шкаф, фотосуреттер мен деректі қағаздар, фильмдер осы мұражайда сақталуда. Мұражай неше түрлі көрмелерге толы. Мұражайдың есігі әрқашан ашық.
         Анатолий Юрьевич Господарь 1938 жылы 11 маусымда Украинаның Нелепино ауылында дүниеге келген. Мектеп бітірген соң, Львов қаласындағы шеберлік училищесінде оқиды. 14 маманға ие болып, 1956 жылы комсомол жолдауымен Қазақстан жеріне келеді. Ол тың жерін игереді. 1966 жылдан бастап өз өмірін балаларға арнайды. Мектепте шене шынықтыру мұғалімі, сонан соң тарих мұғалімі болып жұмыс істейді. 1971 жылы Семей қаласындағы Крупская атындағы педагогикалық институтта оқиды. Торғай облысына көшіп келеді, Есіл қаласында Макаренко орта мектебінде жұмысын жалғастырады.1982 жылдан 2005 жылға дейін өз өмірін, білімін балалар үйіне арнайды.
       Көкөніс –жемістерді өсіріп, балалар үйінің шағын шаруашылығын ашады, бір орында тұрмай мал өсіру шаруашылығын жалғастырады. Балалармен бірге күні бойы далада, бақшада, қорада тыңбай жұмыс жүргізеді. Салауатты өмір сүруге шақырады, баскетбол, волейбол, т.б. түрлі спорт ойындарын көтереді.
       Балалар үйі, мектеп алды толған гүл, ағаштар мен сәнді бұталар. Соның бәрі - әкеміздей көрген бастығымыздың арқасы.
       2005 жылғы ақпан айында Господарь Анатолий Юрьевич дүние салды. Бірақ ол – балалар үйінің тәрбиеленушілердің есінде үлкен із қалдырды.

Тестілеу.
Мұражай қай тілден аударғанда «муза сарайы» дегенді білдіреді?

А. латын тілінен
Б. грек тілінен
В. парсы тілінен
Д. орыс тілінен
2. Мұражайлардың қалыптасуына нелер негіз болды?
А. мәдени құндылықтар
Б. қазыналық қор
В. көне замандардағы коллекциялар
Д. бағалы бұйымдар

3. Ә.Қастеев атындағы республикалық мұражайы қалай аталады?
А. археология мұражайы
Б. кітап мұражайы
В. асыл металдар мұражайы
Д. өнер мұражайы

4. Қазақстанда қазіргі уақытта мұражайдың саны қанша болды?
А. 3
Б. 29
В. 25
Д. 154

5. М.О.Әуезов атындағы мұражай қай жылы құрылды?
А. 1920 жылы
Б. 1985 жылы
В. 1962 жылы
Д. 1951 жылы

6 Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенттің мұражайы қай қалада?
А. Алматы
Б. Ақтөбе
В. Астана
Д. Қарағанды

VI. Грамматикалық тақырыппен жұмыс.
1. Сан есімге түсінік беру, мысалдар келтіру.
- Сан есім дегеніміз не?
- Сан есім қандай сұрақтарға жауап береді?
- Тұлғасына қарай сан есім қандай болады?
- Құрамына қарай сан есімнің түрін анықта.
- Мағынасына қарай сан есімдерді ата.
- Жинақтық сан есім қандай жұрнақтар арқылы құрылады?
- Реттік сан есімнің жұрнақтарын атаңдар.
- Оннан бес – қандай сан есімнің түріне жатады?

2. Морфологиялық талдау жасау: жетеу, тоқсан төртінші.
Мысалы:
Жетеу – нешеу? Сан есім
І. Дара, туынды, жинақтық
ІІ. Жет – түбір
Еу – сөз тудырушы жұрнақ, жинақтық сан есімнің жұрнағы.
ІІІ. жетеу – анықтауыш
Тоқсан төртінші – нешінші? Сан есім.
І. Күрделі, туынды, реттік
ІІ. Тоқсан – түбір, төрт – түбір;
Інші – реттік сан есімнің жұрнағы, сөз тудырушы жұрнақ.
ІІІ. Тоқсан төртінші - анықтауыш

VII. Балалардың білімін бағалау.
VIII. Қорытындылау.