Ашы? саба?. Та?ырыбы: "Ар - ?ждан - адамды?ты? ?лшемі"

«?зін-?зі тану» п?ні саба? жоспары

Мектеп: А??ар жалпы негізгі білім беретін мектебі

Мерзімі:13.11.15 ж

№ 10

Та?ырып: «Ар-?ждан –адамды? ?лшемі»

??ндылы?ы: ?иянат жасамау

?асиеттер: оймен, с?збен, не болмаса іспен тірі жан?а зиян келтірмеу, ?ділеттілік, жа?сы азамат болу.

М??алім: Ас?ар Г?лн?р Абат?ызы

Сынып: 11 «А»

О?ушы саны: 24

Саба?ты? ма?саты: о?ушылар?а ар-?ждан, ?ят, абырой туралы д?рыс, жа?ымды к?з?арас ?алыптастыру ар?ылы, ?иянат жасамау ??ндылы?ыны? м?нін ашу.

Міндеті:

Адам ?міріндегі ар мен ?жданны? м?нін аша отырып, адам ?мірін реттеуші, адами ?ділеттілік ?асиеттерді? ?лшемі екенін таныту.
О?ушыларды оймен, с?збен, не болмаса іспен тірі жан?а зиян келтірмеу ?шін, ?мірлік ?рекетіне, ?з мінез ??л?ына сараптама жасап, ?зіндік ба?дарын аны?тай алу, м?мкіндігін дамыту.
Ар тазалы?ына жету ?шін ?з ?ркетін талдап кемшілігін танып, жан с?лулы?ы ар?ылы жа?сы азамат болу?а т?рбиелеу.

Ресурстар:

(??ралдар, м?ліметтер)

Саба? барысы:

?йымдатыру кезе?і. (О?ушылармен амандасу.)

Тынышты? с?ті. (Баяу ?уенмен айтылады. )

Орман?а ойша серуен

Ар?а?ызды тік ?стап, отыры?ыз. К?зі?ізді ж?мып, тере? тынысалы?ыз. ?рбір тыныс ал?ан сайын не??рлым к?бірек боса?сып, сабырлы болу?а тырысы?ыз. ?азір біз орман?а серуенге шы?амыз. ?зі?ізді? сынып есігіне ?арай беттеп, есікті аш?аны?ызды д?лізбен ?тіп, дала?а шы??аны?ызды елестеті?із. Таза ауаны ж?тып, шашы?ызды желбіреткен желді? лебін ж?не беті?ізді с?л-п?л ?ыздыр?ан к?н с?улесін сезі?із. Орман?а ?арай ж?ре баста?ыз. Келе жат?анда абай болы?ыз, ж?ндіктерді басып кетпе?із. Бір минут то?тап айнала?а к?з салы?ыз. Таби?атты? ?семдігі мен бал?ынды?ын сезіні?із. Г?лдерді? біріне жа?ындап, е?кейіп, оны? н?зіктігі мен ж??алы?ына зейін салы?ыз. Оны иске?із ж?не хош иісін ж?ты?ыз. Айналада?ы бар н?рсені ба?ылап, ары ?арай ж?ре бері?із. Г?лдер,г?лдер мен а?аштарды? иісі, ??старды? даусы ж?не ж?ндіктерді? ызы?ы. Орман?а ене т?сі?із, ?араса?ызшы, а?аштар биіктей ?рі ?алындай т?сті.Жары? пен к?ле?кені? ойынын ?ызы?та?ыз, жапыра?тарды? сыбдырын тында?ыз. Біз ?зімізді орманда ба?ытты ?рі ?ауіпсіз сезінеміз. Ала??ай?а шы?ып, осында бірнеше минут. Т?біне барып отыр?ы?ыз келетін а?ашты та?да?ыз. А?аш?а жа?ында?ыз да оны ді?інен ??ша?та?ыз. Оны? ?уаттылы?ын сезіні?із, онда?ы ?мір ?уатын сезінуге ж?не ??ыну?а тырысы?ыз. Енді оны? ді?іне ар?а?ызды с?йеп отыры?ыз. К?зі?ізді ж?мы?ыз, тере? тыныс алы?ыз ж?не ?орша?ан айналаны? жым –жырт тынышты?ына к??іл б?лі?із. ( Осы жерде м??алім 1-2 минут ?зіліс жасауына болады.)

Бізге ?алайша же?іл ?рі тыныш, ба?ытты сезіну ?андай. Таби?ат неткен ?ажап, оны ?алайша с?йетінімізді ж?не ?адірлейтінімізді, бірде бір тірі ж?ндікке зиян тигізбес ?шін ?ам?орлы? жасауды т?сінесіз. Сізді? ?з а?ашы?ыз бар екенін ж?не кез келген уа?ытта о?ан келе алатыны?ызды есте ?ста?ыз. Ал ?азір мектепке ?айту?а дайындалы?ыз. Орыны?ыздан т?рып, айнала?а та?ы бір ?ара?ыз, таза ауаны тере? ж?ты?ыз, есікті ашып, ?з орны?ыз?а ?айтып келі?із. Осы жым –жырт, тынышты?, ?ана?ат сезімін ?зі?ізде са?та?ыз. К?зі?ізді ашып, к?лімсіре?із!

Талдау.

1) Тынышты? с?тті кезінде ?андай к??іл-к?йде болды?ыз?

2) ?андай сезім пайда болды?

3) Нені елестете алды?ыз?

Саба? барысын

талдау:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба?. Та?ырыбы: "Ар - ?ждан - адамды?ты? ?лшемі"»

«Өзін-өзі тану» пәні сабақ жоспары

Мектеп: Аңғар жалпы негізгі білім беретін мектебі

Мерзімі:13.11.15 ж

№ 10

Тақырып: «Ар-ұждан –адамдық өлшемі»

Құндылығы: Қиянат жасамау

Қасиеттер: оймен, сөзбен, не болмаса іспен тірі жанға зиян келтірмеу, әділеттілік, жақсы азамат болу.

Мұғалім: Асқар Гүлнұр Абатқызы

Сынып: 11 «А»

Оқушы саны: 24

Сабақтың мақсаты: оқушыларға ар-ұждан, ұят, абырой туралы дұрыс, жағымды көзқарас қалыптастыру арқылы, қиянат жасамау құндылығының мәнін ашу.

Міндеті:

Адам өміріндегі ар мен ұжданның мәнін аша отырып, адам өмірін реттеуші, адами әділеттілік қасиеттердің өлшемі екенін таныту.
Оқушыларды оймен, сөзбен, не болмаса іспен тірі жанға зиян келтірмеу үшін, өмірлік әрекетіне, өз мінез құлқына сараптама жасап, өзіндік бағдарын анықтай алу, мүмкіндігін дамыту.
Ар тазалығына жету үшін өз әркетін талдап кемшілігін танып, жан сұлулығы арқылы жақсы азамат болуға тәрбиелеу.

Ресурстар:

(құралдар, мәліметтер)

Сабақ барысы:

Ұйымдатыру кезеңі. (Оқушылармен амандасу.)

Тыныштық сәті. (Баяу әуенмен айтылады. )

Орманға ойша серуен

Арқаңызды тік ұстап, отырыңыз. Көзіңізді жұмып, терең тынысалыңыз. Әрбір тыныс алған сайын неғұрлым көбірек босаңсып, сабырлы болуға тырысыңыз. Қазір біз орманға серуенге шығамыз. Өзіңіздің сынып есігіне қарай беттеп, есікті ашқаныңызды дәлізбен өтіп, далаға шыққаныңызды елестетіңіз. Таза ауаны жұтып, шашыңызды желбіреткен желдің лебін және бетіңізді сәл-пәл қыздырған күн сәулесін сезіңіз. Орманға қарай жүре бастаңыз. Келе жатқанда абай болыңыз, жәндіктерді басып кетпеңіз. Бір минут тоқтап айналаға көз салыңыз. Табиғаттың әсемдігі мен балғындығын сезініңіз. Гүлдердің біріне жақындап, еңкейіп, оның нәзіктігі мен жұқалығына зейін салыңыз. Оны искеңіз және хош иісін жұтыңыз. Айналадағы бар нәрсені бақылап, ары қарай жүре беріңіз. Гүлдер,гүлдер мен ағаштардың иісі, құстардың даусы және жәндіктердің ызыңы. Орманға ене түсіңіз, қарасаңызшы, ағаштар биіктей әрі қалындай түсті.Жарық пен көлеңкенің ойынын қызықтаңыз, жапырақтардың сыбдырын тындаңыз. Біз өзімізді орманда бақытты әрі қауіпсіз сезінеміз. Алаңқайға шығып, осында бірнеше минут. Түбіне барып отырғыңыз келетін ағашты таңдаңыз. Ағашқа жақындаңыз да оны діңінен құшақтаңыз. Оның қуаттылығын сезініңіз, ондағы өмір қуатын сезінуге және ұғынуға тырысыңыз. Енді оның діңіне арқаңызды сүйеп отырыңыз. Көзіңізді жұмыңыз, терең тыныс алыңыз және қоршаған айналаның жым –жырт тыныштығына көңіл бөліңіз. ( Осы жерде мұғалім 1-2 минут үзіліс жасауына болады.)

Бізге қалайша жеңіл әрі тыныш, бақытты сезіну қандай. Табиғат неткен ғажап, оны қалайша сүйетінімізді және қадірлейтінімізді, бірде бір тірі жәндікке зиян тигізбес үшін қамқорлық жасауды түсінесіз. Сіздің өз ағашыңыз бар екенін және кез келген уақытта оған келе алатыныңызды есте ұстаңыз. Ал қазір мектепке қайтуға дайындалыңыз. Орыныңыздан тұрып, айналаға тағы бір қараңыз, таза ауаны терең жұтыңыз, есікті ашып, өз орныңызға қайтып келіңіз. Осы жым –жырт, тыныштық, қанағат сезімін өзіңізде сақтаңыз. Көзіңізді ашып, күлімсіреңіз!

Талдау.

1) Тыныштық сәтті кезінде қандай көңіл-күйде болдыңыз?

2) Қандай сезім пайда болды?

3) Нені елестете алдыңыз?

Сабақ барысын

талдау:

Дәйексөз

Ар-ождан алдындағы адалдық өз қадір-қасиетіңе, ізгі іс-әрекетіңе байланысты.

Әбу Нәсір әл-Фараби

(Ұлдар 1 рет, Қыздар 1 рет, ұлдар мен қыздар барлығы бірге қайталайды.)

Мұғалімнің сыйы

Бозорамал

П. Джон

Автобус аялдамасында ешкімді елеместен мұңға батып, жалғыз жігіт отыр. Жолаушылардың кейбірі оған көңіл аударып, қарап өтсе, енді біреулері қарамайды да. Жігіттің оларға мойын бұруға мұршасы да жоқ, терең ойға батқан.

Ол өткен өмірін қайта-қайта есіне алды. Жиырма жылдай бұрын ол келесі көшедегі қызыл кірпіш үйде дүниеге келіп, бақытты балалық шағын өткізіп еді. Бұл үй мүмкін орнында жоқ та шығар бірақ, қызыл-жасыл гүлдер орнында қалған болар. Ол үйінің маңындағы сол гүлдерді есінен бір сәт те шығара алмады. Үйдің жанында әкесі өз қолымен жасап берген әткеншек, өзі алғаш велосипед теуіп үйренген бақтағы жалғыз аяң жол бәрі-бәрі есінде. Ата-анасы осы велосипедті бірнеше ай бойы еңбек-ақыларын жинап алып беріп еді. Араға оншақты жыл салып, велосипедті мопедке ауыстырды.

Жасөспірім енді ата-анасына төбесін сирек көрсететін жағдайға жетті. Өзі ақша таба бастады, достары да көбейді, ол үшін ата-анасы өмірден артта қалғандай болып, олардан гөрі, достарымен сауық кештерде уақыт өткізу қызықтырақ көрінді.

Жігіт өмірінің осы бір кезеңін есіне алғанда жаны түршікті, оны жан дүниесінің көмескілеу жеріне жасырғысы келді де өне бойы дір ете қалды. Ол сол күні алған қарыздары жиналып қалып, ата-анасына ақша сұрауға келді. Анасы ұлын көргенде құрақ ұшып, барын аузына тосты, әкесі баласына әкелік мейірімін төкті. Ал ұлы әке-шешесінің ақшасын рұқсатсыз алған күйі кете барды.

Осы күннен бастап жасөспірім ата-анасының бет-жүзін көрген жоқ. Өзінің осы қылығынан соң ата-анасының жүзіне қарауға дәті де шыдамады. Сөйтіп, ол өте алысқа кетті...

Ата-анасы баласының өмірінен хабарсыз еді.

Ол кейде түнде айға қарап, өз ата-анасын есіне алатын, «егер ата-анам аман болса, мені көргілері келсе, әйтеуір бір үйіме барармын», - деп ойлайтын.

Жігіт үлкен қалада жұмысқа орналасады, жұмыстан қолы қалт өте қалса, ойына ата-анасы мен үйі түсетін, көзге көрінбейтін бір күш үйіне қарай тарта беретін еді. Көз алдына кішкентай кірпіш үйі мен үйінің маңындағы қызылды-жасылды гүлдер елес болып орала кететін.

Ақыры үйіне қайтуға бел буғанымен, жолға ақшасы болмай, ұзақ жолға жаяу шығады. Жол-жөнекей кездескен көліктерге мініп, жаяулатып үйіне жақын қалған жігіттің ойы сан саққа кетеді.

...Ата-анасының үйіне қайта баруға қақысы бар ма? Өзін жан-төнімен сүйген адамдар жасаған қиянатын кешіре ме?

Жігіт күні бойы ағаш астында отырып өз ойымен әлек болды. Сөйтіп, кеш бата бір күн бойы, бірақ бірнеше сөз ғана жазылған хатты пошта жәшігіне салды. Хатта «Мені көргілерің келетінін ойлау ақымақтық болар. Бірақ қалау өздеріңізден. Бейсенбі күні таң сәріде мен біздің көшеде боламын, мені көргілеріңіз келсе, Босағаға боз орамал байларсыздар. Егер орамал болса, мен үйге кірермін, егер болмаса, туған үйге қолымды ең ақырғы рет бұлғап, өз жөніммен кетермін...» деп жазылған еді.

Міне, күткен бейсенбі күнінің де таңы атты. Жігіттің жүрегі алып ұшып, асығып келеді. Кенет өз ойынан өзі шошып, кілт тоңтай қалды. Мүмкін ата-анасы басқа жаққа көшіп кеткен болар... Босағада боз орамал болмаса ше... Егер боз орамал босағада болмаса, көршілерге кіріп, ата-анамның жағдайын біліп, өз жөніме кетермін...

Өзімен өзі ойға батқан жігіт ағаш маңында бірнеше минут аялдап, көшесіне жасқана көз қиығын салды.

Өз көзіне өзі сенер емес. Анадайдан туған үйі аппақ шағаладай жарқырайды. Үйдің барлық есік терезесі ақ матадан көрінбейді. Үй бозарып атқан ақ таңның сәулесімен шағылысып тұр еді.

Екі көзден парлап аққан жасқа ие бола алмаған жігіт, үйінің босағасына қалай жеткенін де байқамай қалды. Ал оның алдында туған үйдің есігі шалқасынан ашық тұр еді.

Әңгіме не туралы? Кім туралы айтылған ?
Әңгіменің негізгі ойы қандай?
Кім өз өмірлерінен мысал келтіре алады?

Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс (баяу музыка қою)

Мәтінді өз ойларымен жалғастырып, сахналап беріңіздер.

Тазалық.

Бір жігіт жолда кетіп бара жатып ойда жоқта қомақты әмиан тауып алды. Жан-жағына қараса ешкім көрінбейді. «Әмиан тауып алдым, кімдікі?» деп айқайлап үш рет айтқандай болды. Дегенмен өз даусын басқалар түгілі өзі де естімеді.
Былайырақ шығып алып әмианды ашып қараса ішінде бір машинаға жетерлік қаржы бар сияқты. Қуанғаннан не істерін білмей аңтарылып қалды. Ішінде бір жылылық пайда болып, бала шағасының былтырғы ескі ботинка мен киімдермен жүргені, жұбайының жөні түзу бір көйлегі жоғы, ал өзінің бес-алты жылдан бері бір жаңа киім алмағаны, өздерінің көптен бері тойып тамақ та жемегені есіне түсті . «Алла тағала менің көз жасымды көріп осы несібені жіберген шығар»- деген ой келіп, Жаратқанға рахмет айта бергені сол еді, ботадай боздаған, киімі жұпынылау кісіні көрді.

--Айналайын адамдар-ау, қайырымды жандар, балаларымның анасы айықпас дертке шалдығып, соны емдету үшін ағайындарыммен жаны жайсаң адамдар ауыздарынан жырып берген қаржымды әмианымен қоса жоғалттым. Енді не істеймін? Жұбайыма қажетті операцияны қаржысыз қалай жасатамын? Жұбайым о дүниелік болып кетсе балаларымның күні не болады? Бұл азапты көрсеткенше маған тезірек өлім жібере қойшы тәңірім,-- деп жылайды.

Әмиан тауып алған жігіт ары ойланды, бері ойланып қалады ........

(Оқушылар сахналап болғаннан кейін, мәтінің жалғасы оқылады.)

Ақыры нәпсісін ұяты мен имандылығы жеңіп ботадай боздаған кісінің жанына қалай жетіп барғанын, әмианды ақшасымен қосып қалай бергенін өзі де байқамай қалды.

Кенет үйлердің тасасынан топырлаған адамдар шыға келгенде әмиан тауып алған жігіт сасып қалды. Топтың ішінен салиқалы жігіт ағасы шығып әмиан тапқан жігітті қапсыра құшақтай алып:

---Бауырым, саған үлкен рахмет, мені мынау тобырға күлкі қылмадың. Өмірде әлі де мейірімді, иманды жандар барын дәлелдедің. «Ондай жандар мына заманда жоқ, соңғы мокиган сияқты өткен ғасырларда ада болып кеткен. Егер ондай адамды тауып берер болсаң осы тұрған бәріміз жабылып саған он жылқы береміз. Ал таба алмасаң бар байлығыңды бізге бересің»- деп қоймаған соң серттескен жайым бар еді. Мынау ботадай боздап жүрген адам осы қаладағы театрдың актеры. Өз ролін тамаша ойнап шықты-ау деймін. Мені жерге қаратпағаның үшін, әлемде әлі де иманды адамдар бар екенін дәлелдегенің үшін, тауып алған әмианыңды ақшасымен қоса саған бердім. Бұдан бөлек мына тобырдың менен жеңілгендері үшін беретін он жылқысын да саған бердім,--деді.

Қызық көрмекші болып келген тобырдың еңселері түсіп кетіпті. Өздерінің арасынан әмиан тауып алған жігіттей адам шыққанына сенбейтін сияқты.

-- Мынау қатыгез, дүрбелең, тек қара басының қамын ойлайтын, компьютер бас заманда әлі де тазалықтың бар екенін дәлелдеген АДАМ деген атыңнан айналайын, әмиан тауып алған жігіт, ---деді салиқалы жігіт ағасы толқып тұрып.

Топпен ән айту.

Жақсы адамдар

Әні мен сөзі: А. Оралов

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар,

Жақсы адамдар – бұзылмас тас қамалдар.

Табаныңның астында жатады әлі

Пенделіктен өресі аспағандар

Қайырмасы:

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар.

Жақсы көрем сендерді жақсы адамдар,

Жүрегіңде өйткені аппақ ар бар.

Сендер жайлы шырқалар асқақ ән бар,

Жолы болсын ақ ниет бар адамдар!

Қайырмасы:

Жақсы адамдар, жақсы адамдар

Күйіп кетсін көре алмас бәтшағарлар

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Жолы болсын ақ ниет бар адамдар!

Жақсы адамдар.

Сендер жайлы шырқалар асқақ ән бар,

Жолы болсын ақ ниет бар адамдар!

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар,

Қарап өтсін сендерге басқа жандар.

Қайырмасы:

Жақсы адамдар, жақсы адамдар

Қарап өтсін сендерге басқа жандар

Жақсы адамдар, жақсы адамдар

Қарап өтсін сендерге басқа жандар

Жақсы адамдар.

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар.

Үй тапсырмасы.

«Ар-ұжданыма саяхат» тақырыбына бейне жазба.

Соңғы тыныштық сәті. (Баяу музыка ырғағымен көздерімізді жұмып, бүгінгі сабақтағы айтылған жақсы қасиеттерді жүрегімізге түйіндейік. Көздеріңізді ашуға болады.)

Рахмет.