Ашы? саба? та?ырыбы:"Лепті с?йлем ж?не оны? интонациялы? ерекшеліктері"

21.09.15

Пәні: Қазақ тілі

Сыныбы: 8 ^Б, 8 ^В

Піралина Г.

Сабақтың тақырыбы

Лепті сөйлем және оның интонациялық ерекшеліктері

Жалпы мақсаты

Интербелсенді оқыту арқылы лепті сөйлемдердің жасалу жолдары мен интонациялық ерекшеліктерін ұғындыру, тәжірибеде қолдануына жол ашу.

Күтілетін нәтиже

• Лепті сөйлем туралы түсініктері қалыптасады;

• жасалу жолдары мен интонациялық ерекшеліктерін меңгереді;

• тәжірибеде қолдана алады.

• оқылым, айтылым, тыңдалым, жазылым дағдылары ұшталады;

• бірлескен оқу ортасында танымдық, әлеуметтік, эмоционалдық тұрғыдан дамиды.

Түйінді идея

«Адам көңілінің түрлі күйіне сөздің түрлі әні сәйкес келеді. Сондықтан, сөздің әнінің арқасында хабардың өзін ғана емес, сөйлеушінің көңіліне сол хабардың қалай тигенін, немесе қалай тиген етіп көрсеткісі келетінін білеміз. Адам көңілі қобалжуының түрі көп; тіпті ұшы-қиыры жоқ десек те болады. Бұларды білдіруге арналған амалдық – дауыс сазының (интонацияның) да түрі көп» (Қ.Жұбанов «Қазақ тілінің грамматикасы», 1936)

Уақыты

Мұғалім әрекеті

Оқушылар әрекеті

Бағалау

Ресурс

Қызығушылықты ояту сатысы

1 мин

"Сен білесің бе?" айдарымен "Қазақстан халықтарының тілдері күні" мерекесі туралы нақты ақпаратты таныс ету.

Интерактивті тақта арқылы бейнематериалдағы "Қазақстан халықтарының тілдері күні" мерекесі туралы нақты ақпаратпен танысады.

ҚБ

Интерактивті тақта

3 мин

Сергіту сәті «Сазды әуен»

Қосылған әуен ырғағына тербеле билейді. Ән сөздері арқылы ана тілі алдындағы жауапкершіліктерін сезінеді.

М.Шахановтың әні мен сөзіне жазылған "Жебе" тобының "Тіл" атты әні.

2 мин

"Шаттық шеңбері". Оқушыларды шаттық шеңберіне жинап, жұптастырып, бір-бірін тілдер мерекесімен құттықтатып, жақсы тілектер айтқызады.

Оқушылар шеңберде бір-бірін "Қазақстан халқының тілдері күні" мерекесімен құттықтап, тілектерін білдіреді.

ҚБ

«Үш шапалақ» әдісі

Жүректен шыққан жылы лебіз

Мағынаны тану сатысы

10 мин

Жеке- 3 ;

Сарапшы топта - 3;

Бастапқы топта - 4;

«Лепті сөйлем» "ЖИГСО" әдісі (Қатысушыларды топқа бөлу (жанұяға-1,2,3); жанұяның әр мүшесіне мәнмәтін беру; өзіне бөлінген үзіндіні оқуды тапсыру;

Сараптау топтарына (1+1+1+1+1+1,+1 2+2+2+2+2+2, 3+3+3+3+3+3) бөлу; өзіне бөлінген үзіндіні сараптау тобында талқылауды, күрделі жерлерін мұқият түсініп, осы үзіндіні өз жанұя мүшелеріне қайткенде де ұғынықты жеткізудің жолдарын қарастыруды тапсыру;

Сараптау топ мүшелерін өз жанұясына қайта шақырады;

топ мүшелері толық жиналған соң, әр жанұяда талқылау жүргізіп, білімдерін кеңейтуді жүктейді;

«ЖИГСО» әдісінің қадамдарымен топ тыңдаушылары топтарға бөлінеді

1,2,3,

1,1,1,1,1,1

2,2,2,2,2,2

3, 3, 3, 3, 3, 3

1,2,3

Оқулықты пайдалана отырып теориялық білімдерін жетілдіреді.

«Жигсо» әдісінің қадамдарымен жұмыс жасайды.

ҚБ

"Бағдаршам" әдісі

Оқулық. Бағдаршам қиындылары

10 мин

Постер дайындау-4 мин;

Қорғау - 6 (әр топқа 2 мин);

флип-чарт блокнотын үлестіреді; жеребе тастау врқылы 3 топқа мәтіннің 3 бөлігінен түйгендерін флип-чартқа берілген мәтін бөлігін сызба ретінде түсіріп, түсіндіру мен өз жұмыстарын қорғауды тапсырады;

Әр топ топтың атынан дұрыс жауапты анықтап, кезекпен мәтін бөлігі бойынша дайындаған постерлерін, аудиторияға ұсынады;

таныстырылым кезінде тыңдаушылар тек тыңдап қана қоймай, сұрақтар қойып, пікір білдіре алады;

ҚБ

Өзара бағалау

(білу,түсіну, қолдану)

Флип-чарт блокноты, маркер, стикер, смайликтер

1 мин

Топқа бөлу.

Қиынды қағаздар арқылы оқушыларды топқа бөледі.

Әр топқа сурет қиындылары үлестіріледі

Қиындыларды құрастыру үшін тыңдаушылар араласып, іздейді

Қиындылары сәйкес келген оқушылар бір топқа жиналады

Қиындыдан Қ.Мырза Әлидің «Ана тілің - арың бұл» өлеңінің тармақтарын құрастырады

Топты алты адам құрайды

ҚБ

Бірінші құрастырған топ өздерінің жетіс

тігін бағдаршамның

түсін көтеру арқылы хабарлайды

Мәтін қиындылары

6 мин

"Теорияны тәжірибеде қолдану"

3 топқа 24-жаттығудағы мәтінді бөліп беру; мәтіндегі сұраулы сөйлем мен лепті сөйлемді ажыратып, жасалу жолын айтуды жүктеу.

Әр топ 24-жаттығудағы мәтіннің өздеріне берілген бөлігіндегі сұраулы сөйлем мен лепті сөйлемді екі бағанға теріп алдымен жеке жазады, онан соң жұптасып бір-бірінікін тексеріп толықтырады, соңында топта талқылап, соңғы шешімдерін сынып алдында ұсынып, дәлелдейді.

ҚБ

"Бас бармақ" әдісі

Оқулық

Ой толғаныс сатысы

7 мин

Жеке-2

Жұптық -1

Топтық -2

"Автор орындығы" - 2

«Ұлтты сақтар дана - ана тілің ғана!» (М.Шаханов)

Стикерлерден жасалған блокнот таратылып, ұсынылған тақырып негізінде лепті сөйлемдерден тұратын монолог жазуды тапсырады;

Монологті әркім жеке жазып, алдымен жұпта оқып, үздігін топқа ұсынып, одан соң топ үздігін аудитория алдында топ атынан оқып, ең соңында сынып үздігін өздері дауыс беру арқылы анықтауды міндеттейді;

Берілген блокнотқа мұғалім ұсынған тақырыпты арқау етіп, әрқайсысы жеке монолог жазады, жұп арасында үздігін анықтап, топ ішіне ұсынады, содан кейін топ үздігін таңдайды, соңында топ үздіктері арасынан сынып ішіндегі үздік монологті анықтайды.

ҚБ

"Жұлдызша" әдісі.

Блокнот, смайлик.

2 мин

Бекіту. "Жабық сұрақ". тақырыпты бекіту мақсатында сұрақ-жауап алынады.

Жаңа тақырып бойынша дайындалған жабық сұраққа жауап береді.

ҚБ

"Бас бармақ" әдісі

Интерактивті тақта

Рефлексия. Кері байланыс

2 мин

«Бағалау ағашындағы» адамдар бейнесінен өз топтарының деңгейін тауып бояуды тапсырады; стикерлерге бүгінгі сабақ туралы пікірлері мен ұсыныстарын білдіруді тапсырады.

"ББағалау ағашынан" өз деңгейлерін көрсететін адмдар қатарын бояйды;

Стикерге ұсыныс-пікірлерін жазады..

ҚБ

Өзін-өзі бағалау.

Кері байланыс.

"Бағалау ағашы" парағы, стикерлер

1 мин

Үйге тапсырма: Тақырыпты оқу: Лепті сөйлем. 27-жаттығу. Венн диаграммасы (Сұраулы сөйлем мен лепті сөйлемнің ұқсастық-айырмашылығы)

1 мин

Бағалау.

Күнделікке баға қойдырады.

ЖБ

Күнделік

Не сәтті өтті?

Не сәтсіз өтті?