?зiн-?зi тану саба?ы
Мектеп: Кенжек?л ЖОМ Мерзiм 29.01.2015 № 21
Та?ырып Таби?аттан н?р алып
??ндылы?:?иянат жасамау ?асиеттер: аялы ?арым-?атынас,?ам?орлы?.
М??алiм Мурсалимова А.Т Сынып: 8
Саба? ма?саты:Таби?ат?а «?иянат жасамау» ??ымыны? адамгершілік ??ндылы?ы ретіндегі м?нін ашу.
Міндеттері:
1.О?ушылар?а таби?ат?а ?ам?орлы? жасау туралы т?сіндіру;
2.О?ушыларды таби?атты аяушылы? сезімдерін дамыту;
3.О?ушыларды с?йіспеншілікке,мейірімділікке т?рбиелеу.
Ресурстар: (??ралдар, м?лiметтер)
Саба? барысы:
1.?йымдастыру кезе?i.
1. С?лемдесу.
2. О?ушыларды т?гендеу.
3. 2. Тынышты? с?тi. «Н?р?а б?лену»
Волшебная компазиция «Хрустальная грусть» 5 мин.
Ы??айланып отыры?ыздар, денелері?ізді т?зу ?ста?ыздар. Ая?-?олы?ызды ай?астырма?ыз. ?олы?ызды тізе?ізге немесе ?стелге ?ою?а болады. К?здері?ізді ж?мулары?ызды ?тінемін.
Елестетіп к?рі?із: К?н н?ры сізді? т?бе?ізден ?тіп, кеуде?ізге ?арай бойлап барады. Кеуде?ізді? орта т?сында г?л т?йнегі орналас?ан. Г?лді? т?йнегі н?рдан баяу ашылып келеді. Бал?ын ж?не таза ?сем г?л сізді? ?р ойы?ызды, ?р сезімі?ізді, эмоция?ыз бен тілек-?алауы?ызды шайып, ж?регі?ізді? ?ауызын ашты.
Н?р с?улесі сізді? бойы?ыз?а а?ырын тарай баста?анын елестеті?із. Ол біртіндеп к?шейе т?суде. Оймен осы н?рды ?олдары?ыз?а т?сірі?із. Сізді? ?олдары?ыз н?р?а б?леніп, с?уле шашуда. ?олымыз тек жа?сы, ізгі істер істейді ж?не барша?а к?мектеседі. Н?р ая?тары?ыз?а тарады. Ая?тары?ыз н?р с?улесін шашуда. Олар сізді тек жа?сылы? жасау ?шін жа?сы жерлерге апарады. Олар н?р мен махаббат ??ралына айналды.
Одан ?рі н?р сізді? аузы?ыз?а, тілі?ізге тарады. Тілі?із тек шынды?ты ж?не жа?сы, ізгі с?здер ?ана айтады. Н?рды ??ла?тары?ыз?а ба?ытта?ыз, ??ла?тары?ыз тек жа?сы с?з бен ?сем ?уенді ?ана естиді. Н?р к?здерімізге де жетті, к?зіміз тек жа?сы?а ?арап, б?рінен жа?сылы?ты ?ана к?реді. Сізді? басы?ыз т?гелдей н?р?а б?леніп, басы?ыз?а тек ізгі, с?улелі ой келеді.
Н?р бірте-бірте ?ар?ын ж?не ш??ылана бастайды, сізді? дене?ізден шы?ып, жан-жа?ы?ыз?а с?уле шашады. Осы н?рды туыс?андары?ыз?а, м??алімдері?ізге, достары?ыз?а, таныстары?ыз?а ба?ытта?ыз. Н?рды уа?ытша т?сініспей, ренжісіп ж?рген адамдар?а да ба?ытта?ыз, оларды? да ж?регі н?р?а толсын.
Осы н?р б?кіл ?лемге: барлы? адамдар?а, жан-жануарлар?а, ?сімдіктерге, барлы? тірі жан?а таралсын. ?аламны? барлы? т?пкір-т?пкіріне н?р ба?ытта?ыз. Ойша айты?ыз: «Мен н?рлымын. Н?р мені? ішімде. Мен Н?рмын».
Осындай Н?р, Махаббат ж?не Тынышты? к?йінде отыра т?ры?ыз.
Енді осы Н?рды ж?регі?ізге орналастыры?ыз. Н?р?а толы б?кіл ?лем сізді? ж?регі?ізде. Оны осындай ?сем ?алыпта са?та?ыз.
Жаймен к?зі?ізді ашу?а болады
Сізге «тынышты? с?ті» ?нады ма? ?андай сезімде болды?дар?
2.Та?ырып?а шы?у
Ал енді бізді? та?ырыбымызды ашу ?шін видеоматериалды к?руді ?сынамын. «Таби?аттан н?р алып »
?алай ойлайсыздар бізді? б?гінгі та?ырыбымыз неге ба?ыттыл?ан немесе ?андай?
?орытынды шы?ару.
Адам – таби?атты? бір б?лшегі.Жар?ырап шы??ан к?н,таза ауа,м?лдір су, ну орман адам?а ?уат беріп,оны? жан д?ниесін мейірлендіре т?седі. Адам мен таби?ат арасында?ы байланыс тамыры тере?де жатыр.Адам ?мірі таби?ат?а т?уелді «Таби?атты ?ор?ау- ?з ?мірі?ді ?ор?ау» дейтініміз де сонды?тан.
3.Саба? барысын талдау.
2.?й тапсырмасы.№20 саба?, 84-беттегі ?.Толыбаев«А? г?л» м?тінін о?ып келу.
1.Г?лдер ?з бойында?ы ?андай ?асиеттерді ма?таныш етті?
2. Г?лдер кімге ?здеріні? разылы?ын білдірді?
3. Таби?ат пен адам ?йлесімділігіні? сыры неде?
4. Адамны? таби?ат?а деген с?йіспеншілігі ?андай сезім тудырады?
5. С?йіспеншілік сезімі ?андай ?асиеттер ар?ылы орын алды?
6. С?йіспеншілікті к?нге те?естіруді? сыры неде?
Саба? барысын тал?ылау:
4.Д?йекс?з.
«Таза болса таби?ат, аман болар адамзат» Ф.О??арсынова
-Таби?атсыз ?мір с?ру м?мкін бе?
-Егер адамдар а?аштарды кесіп,г?лдерді ж?лып,ауаны,суды,жерді ластаса не болады??алай ойлайсы?дар?/балаларды? жауаптары/
Б?гінгі саба?ымызда?ы д?йекс?зді д?птерге жазып алайы?
5.М??алімні? сыйы.
?зілген г?л
Ке?ес Оразбек?лы
Б?гін Жамал апай таби?ат туралы, оны? адамзат ?шін ма?ызы ж?нінде ??гімелеген.
Г?лмінез саба?тан келе салысымен, асханадан пыша? пен шыны ыдыс алып, ?й сыртында?ы ?ырат?а шы?ып кетті.
Біраздан кейін ж?зі г?л-г?л жайнап, ?айтып оралды. ?олында?ы шыны ыдыс?а ?ырды? а? г?лдерін толтырып жина?ан еді. Оларды ба?ша ішіндегі г?л егетін ала??а отыр?ыза бастады.
Осы кезде ?йден шешесі шы?ты. ?ызын ба?ша ішінде к?рдіде, жанына келді.
-?арашы, апа. Мына ?демі б?йшешектерді адырдан ?азып алдым. Бізді? Жамал апай айтты: «Таби?атты ?ор?ау керек» деп.
-Сен оларды ?ор?ауды? орнына, ?сіп т?р?ан жерінен ?зіп ?келді? ?ой.
-И?, міне, ?арасайшы, тамырлары бар. ?айтадан отыр?ызып жатырмын. Мен б?лар?а к?нде су ??йып к?тетін болам. ?йтпесе, далада олар?а ешкім ?арамайды. Жаз?а жетпей?урап ?алатыны содан.
Шешесі мырс етіп к?ліп жіберді де, іле салма?ты к?йге ауысып:
-Сен д?рыс жасамады?, Г?лмінез,- деді. –Таби?атта не н?рсені? болса да ?з орны, за?дылы?ы бар. Б?л б?йшешектер – к?ктемні? хабаршысы. Ерте г?лдейтіні де содан. Б?лар ?ура?анымен, орнын бас?а г?лдер басады. Сонысымен де адам?а ?ымбат. Мына г?лдер ?ай жерде г?лдесе, сол жерде ?ры? шашып, ендігі жылы та?ы ?ніп шы?ар еді. Ал сен оларды білместікпен зорлап ?келді?. Егер Жамал апайы?нан «Таби?атты ?алай ?ор?аймыз?» деп с?рап ал?аны?да, б?л іс болмас еді.
Г?лмінезді? ж?зі ?ызарып, т?мен ?арады. Шешесі ?ызыны? шашынан сипап:
- Б?ларды енді осы орнынан ?оз?амай-а? ?ой. Екінші рет ?ателік жасамау?а тырыс. Ж?р ?йге, тама? суып ?алады, -деді.
Г?лмінез ілбіп басып шешесіні? со?ынан ерді. С?йтсе де оны? санасында «Таби?атты ?алай ?ор?аймыз?» деген сауал жа??ыры?тай ?айталан?андай болды. Осыны келесі саба?та апайынан с?рап алу?а бекінді.
7. М?тін бойынша с?ра?тар ?ою:
1. Г?лмінез неліктен б?йшешекті ?зіп ?келіп, ?йіні? ма?ына отыр?ызды?
2. Г?лмінезді? ?рекетіне анасы ?алай жауап берді?
3. Г?лмінезді? іс- ?рекеті туралы не айту?а болады?
4. Анасыны? «таби?атты? ?з орны, за?дылы?ы бар»деген с?зін ?алай т?сіндіруге болады? Мысал келтірі?дер
5. Г?лмінезді? «Таби?атты ?алай ?ор?аймыз?» деген с?ра?ына ?алай жауап берер еді?дер?
Ке?ес Оразбек?лы –
О?т?стік ?аза?стан облысы Сарыа?аш ауданы Дарбаза ке?шарында туып ?скен.Жас жапзшы балалар пьессасын жазуда ?аламгерлік танытып ?штап ?сын?ан б?л жина? мектпе сахнасына арнал?ан ?ойылымдардан т?рады. Тілі жаты? о?и?асы ?аза?ты шы?армалар жас ?скін к??ілінен шы?ып келеді.
6.Шы?армашылы? ж?мыс, топты? ж?мыс. (топ?а т?рлі ?а?аздан жасал?ан г?лдер ар?ылы б?лінеді)
?р топ «таби?ат?а» байланысты пікірді жал?астырады.
1 топ: Топыра? «Таби?ат - мен ?шін ?уаныш, ?йткені. »
2 топ: Су «Таби?ат - мен ?шін денсаулы?, ?йткені. »
3 топ: Жер «Таби?ат - мен ?шін шы?армашылы?, ?йткені. »
4 топ: Ауа «Таби?ат - мен ?шін екінші ана, ?йткені. »
Талдау: Ал енді с?ра?? Адам ?шін ?айсысы ма?ыздыра?: су ма, ауа ма, топыра? немесе жер ме?(Пікірталас)
7.Топпен ?н айту.
Атамекен
С?зі ?.Мырзалиев
?ні: Е.Хасан?алиев
Жасыл жайлау-т?кті кілем к?к кілем,
К?к кілемде к?п ойнаймын, к?п к?лем.
Айдарымнан сипап ?ткен самалды,
?аза?ымны? ала?аны деп білем.
?-сы:
?айда ж?рсе? атамекен,
К?кейі?де жатады екен.
К?нні? ?зі ?ясына,
?имай оны батады екен.
Жасыл жайлау – т?кті кілем к?к кілем,
К?к кілемде к?п аунаймын к?п к?лем.
Ас?ар тауы?, аспанымен талас?ан,
?аза?ымны? м?ртебесі деп білем.
?-с
8.?й тапсырмасы.
21саба?ты? 94 бетіндегі О.Б?кейді? «Алтай»м?тінін о?ып келу.
9.Ойын:
Т?йіндеме: ?азіргі уа?ытта ?орша?ан ортаны? ластан?аны, жо?алып-??ру жа?дайында екендігі жиі айтылады. ?йтсе де м?ны жою немесе т?зету о?ай шаруа емес екендігі де белгілі. Егер де ?ылымда таби?атты тазалау?а арнал?ан ??рал ойлап табылса да, м?ны? ?зі сырт?ы тазалы?ты са?тау болып ?алма?.Ал адамдарды улап жат?ан газ, т?тін, улы заттар адамзатты? рухани ?леміне де ?з кесірін тигізуде.Адамдарды? к?пшілігі т?рлі ауру?а ?шырауда,б?л тек ауа,су, тама?ты? ластануынан ?ана болып жат?ан жо?.Егер адам баласыны? рухани ?лемі м?ншама ластанба?ан болса, адамдар барлы? сырт?ы уларды жоя алатын еді. Біра? ауру ішкі ластанудан, я?ни ойды?, с?зді?, істі? ластануынан басталады. Осы ішкі ластану сырттай к?рініс табады. На?ыз сырт?ы ?згеріс ішкі ?згерістен со? пайда болады.Демек, сырт?ы ?лем рухани ?лемні? на?ты ж?не материалды? бейнесі.Сонды?тан ауырмай, таза болу ?шін адам ішкі тазалы?ына м?н беруі керек, я?ни ойы,сезімі, тілегі, м?раты таза бол?анда ?ана, сырт?ы ?леммен ?йлесімділік болады.
Со??ы тынышты? с?тi.
Балалар, д?рыс отырайы?, ар?алары?ызды т?зу ?стайы?, ?олдары?ызды парта?а ?ою?а болады,к?здері?ізді ж?майы?. Сіз таби?атты? е? к?ркем жерінде екенін елесте?із. Сіз ж?мса?, жасыл шалшы?та жала? ая? ж?рсіз. (тынышты?). Жасыл ш?п сізді? ая?ынызды сипап жат?ан сезімде боласыз. (тынышты?). К?нні? к?зі жер бетін ?ыздыруда.
(тынышты?).Сіз г?лді?, ш?пті? ж?не балды? иісін сезесіз. (тынышты?). ?зенні? сы??ырла?анын, к??ілді ??стар ?н салып жат?анын естисіз. (тынышты?).
«?зін-?зі тану»о?улы?ы 8 сынып,21саба?.
Тынышты?та т?рып, ?зімізді тындайы?, таби?ат-анамызды тындайы?. Ала?а?дары?ызды к?нні? к?зіне жайы?ыз. (тынышты?).К?к аспаннан ж?не к?ктемгі жылы к?нні? с?улелерін сезі?із (тынышты?)О?ушылар к?здерін ж?мып,б?гінгі саба?тан не ?йренгендерін естеріне алып,іштей?здеріне,м??алімге,барлы? ?лемге тынышты?,с?йіспеншілік жолдап, ризашылы?тарын білдіреді. ?олымызды жайып, бізге ?мір, денсаулы?, ?уаныш ж?не жа?сы к??іл к?й сыйла?ан Ана-Таби?ат?а «Рахмет» деп айтайы?.
Саба??а ?атыс?андарына рахмет!