Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Ш?кірттерді М?ка?али шы?армасыны? идеялы? к?ркемдік мазм?нын ашу, ?ле?ді м?нерлеп о?у?а да?дыландыру.
А?ын тілімен салын?ан таби?ат суреті ар?ылы о?ушыларды? эстетикалы? тал?амын ты?дау, жас ?спірімдерді? таби?ат?а деген адамгершілік ?арым ?атынасын ?алыптастыру.
О?ушыны? с?йлеу тілін дамыту, ?з пікірі, эстетикалы? тал?амы бар о?ушы дайындау
Ибраева Сауле Насыпқызы
қазақ тілі пәнінің мұғалімі
Қатаркөлауылшаруашылық колледжі
Сабақтын тақтын тақырыбы: М. Макатаев «Аққулар ұйықтағанда».
Сабақтың мақсаты:
1. Шәкірттерді Мұкағали шығармасының идеялық көркемдік мазмұнын ашу, өлеңді мәнерлеп оқуға дағдыландыру.
2. Ақын тілімен салынған табиғат суреті арқылы оқушылардың эстетикалық талғамын тыңдау, жас өспірімдердің табиғатқа деген адамгершілік қарым қатынасын қалыптастыру.
3. Оқушының сөйлеу тілін дамыту, өз пікірі, эстетикалық талғамы бар оқушы дайындау.
Сабықтың түрі: қорыту сабағы.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, талдау «Сын тұрғысынан ойлау мен сөйлеуді дамыту» технологиясының стратегиялары.
Пәнаралық байналыс: қазақ тілі, ән әуен.
Көрнекілігі: Мұқағалидың суреті, кітаптар, плакаттар, аудио кассета.
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру кезеңі.
11. Үй жұмысы тексеру:
Мұқағалидың ақындық бейнесін, пафосын айқындайтын өлеңдерінің топтамасын жаңғырту . Үй тапсырмасының шарты: ақынның өзіне ұнаған өлеңінен үзіндіні жатқа оқып және сенің Мұқағалиың екендігін дәлелдеу.
Поэзия,
Менімен егіз бе едің?
Сен мені сезесің бе, неге іздедім?
Алауыртқан таңдардан сені іздедім,
Қарауытқан тандардан сені іздедім.
Сені іздедім кездескен адамдардан...
Махаббаттан іздедім, алып ұшқаң,
Сәттерімнен іздедім жаңылысқан,
Сені іздедім жабырау жабығыстан.
Сені іздедім...
Жанар:
Арпалысып ақылмен, төзіммен,
Бір сәт те дем алмайды сезім деген.
Шыр етіп жерге түскен шүлдехана,
Келді дүниені кезуменен.
Мұғалім:
Жанар, сенің мұқағалиың қандай?
Жанар:
Менің Мұқағалиым жаны таза, ақ көңіл, сезімі терең ақын.
Мұғалім:
Сағыныш, сенің Мұқағалиың не дейді?
Сағыныш:
«Ғашықпын, шын ғашықпын сол адамға» (Үзінді оқиды), деп адамдармен достыққа ұмтылады.
Мұғалім: Толқын, сенің Мұқағалиың бар ма?
Толқын:
Бар, ол өзінің туған жері, өзінің Қарасазын, Хан Тәңірін, Шалкөдесін сүйеді. Мұқағали жырлары арқылы, олар Қарасаз, Шалкөде, Хан Тәңірі, Жетімкөл иісі қазаққа танылды.
Өлеңді оқи отырып мен де табиғаттың суретін өз көзіммен көргендей боламын.
111. Қорыту сабағы. 1 Мұғалім:
Ақынмын деп мең қалай айта аламын,
Халқымның өзі айтқанын қайталадым.
Құпі киген қазақтың қара өлеңін,
Шекпен жауып өзіне қайтарамын, - деп ақынның өзі айтқандай, өзін өзгелерден ерекше көрмесе де, келешек ұрпақ Мұқағалидың нағыз ақын екендігін танытып отыр. 1973 жылы ақын «Аққулар ұйықтағанда» дастанын жазып, алғаш рет Ғ. Мүсіреповке оқып берген. Сонда жазушы риза болып, алтын қаламын сыйлаған екен.
-Сендерге де, маған да бұл поэма мұн тарту етеді. Бірақ бір бастап оқығаннан кейін, тастай алмай соңыны дейін оқисың. Бейне басқа бір күй кешесің. Көкірегіңе әң ұялап, жырмен тербелесің. Көз алдыңнан Жетімкөлдің ерке аққулары өтеді, баласы үшін дүниенің тыныштығын, кереметін бұзып, қасиетке оқ атқан ана бейнесін, ең соңында екі бірдей асылынан айырлыған сорлы, зарлы ананы көріп, сен де ах ұрасың.
2. Жырдан үзінді оқу.
жетімкөлдің суреті.
Аққулардың Жетімкөлге келуі.
Жолдасы мен әйелі екуінің арасындағы диалог.
Ананың аққуды атуы.
Ана-мерген мен жылқышы екуінің арасындағы диалог.
Баласының өлімін көргендегі ананың зары.
Поэмадан үзіндіні жатқа оқу.
3. кестесін толтыру
4. бес жолды өлең «Аққу»
5. Поэма бойынша «Ана» сөзіне сипаттама беру
Аққуды атуға болады Аққуды атуға болмайды
Баласын өлімнен сақтап қалу 1. Аққу-киелі құс, сұлулықтың,
үшін атады. пәктіктің белгісі.
Аққу – махаббаттың белгісі, 2. Аққу-табиғаттың жаратылысы,
ана мен бала арасындағы бірақ өмір сүруге тиіс.
махаббаттанартық махаббат жоқ.
Анашың балаға деген махабатты 3. Аққу-махаббат белгісі, махаббатты
өте күшті. Егір сол кезде атпағанда өзін қорлауға болмайды.
өмір бақи кінәләп өтер еді. 4. «Аққуды атпа, махаббатты сатпа» деген
дана сөз бар.
Әлсіз, баласын екі ойда
Қорқақ ойлайды болады
Ана
Мейірімді сұлулықты табиғатты
Сезінбейді тонаушы
1V. Сабақты қорыту.
Адам-табиғат перзенті. Дүниеде екі ана бар. Бірі – тіршіліктің анасы – табиғат ана, екіншісі – адамның анасы. Осы екі анаға да қаталдық көрсетуге болмайды. Екеуі де мейірімді. Бірақ біз, адамдар солай етіп журміз бе? Қасиетке оқ атқызған қандай күш? Ол- балаға деген қасиетті – аққуға оқ атты. Ол- анна үшін өліммен бірдей еді. Қасиетке оқ ату – қасірет болды. Ақынның көңілі, сезімі табиғатпен үндесіп жатқан жоқ па? Өз анаңа, досыңа қандай пейілде болсаң, табиғатқа да соңдай қатынаста, яғни адамгершілік қарым - қанысты қалыптастыруын керек. Сонда ғана біз «адам» деген атқа лайық боламыз.
Н. Тілендиевтің «Аққу» күйін үнтаспадан тыңдау.
V. Үй жұмысы: « Бала – аққу – ана» эссе жазу.
V1. Бағалау.
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт
