А?ан ?орамса?лы

Сабақтың тақырыбы: Ақан Қорамсаұлы

Сабақтың білімділік мақсаты: Ақан Қорамсаұлы туралы өз ойларын тереңдету,оның шығармаларын сын тұрғысынан бағалай білуге үйрету, ізденгіш қасиетін арттыру. Ақан жырларындағы бейнелі сөздерге көңілдерін

аудару.

Дамытушылық: Оқушылардың Ақан туралы білімдерін ұштастыру,жинақтау.

Тәрбиелік: Ақанды сүйе білуге, оның өлеңдері арқылы табиғатты,елді,жерді қадірлеуге,сабақ барысында бір-бірін құрметтеуге тәрбиелеу.

Көрнектіліктер: Ақан портреті,нақыл сөз,табиғат суреттері, қажетті қағаздар.

Сабақтың әдісі:түсіндірмелі, баяндау, топпен жұмыс.

Сабақтың түрі:жаңа сабақ.

Сабақтың барысы: Ұйымдастыру.

Оқушыларды топқа бөлу.

а) Метафора

ә) Теңеу

б) Эпитет

Теңдей етіп бірнеше қағазға жазылған осы сөздер бойынша оқушыларды үш топқа бөлемін. 3 минут уақыт кетеді. Енді әр топ өз атаулары бойынша әдеби теориялық ұғымдарды қорғайды. Мысалы, метафора деген не? Мысал арқылы ұғымды ашады. «Сөз – жібек жіп, жыр – кесте». Теңеу: «Тотыдай таранған сұңқардай сыланған».

Эпитет: «Аршын төс,алма мойын, беу қарағым...».

2.Ой шақыру. 1 минут

Ақын деп кімді айтамыз?

« Ақын,сал,сері» дегенде көз алдымызға кім елестейді? Осы сөздің счырына үңілейік балалар!

3.Топтастыру әдісі. (5 минут) Оқушы қызығушылығын ояту. Үш топқа бірдей «Ақан» тақырыбымен беремін.

А) Алдарына дайын қағаз беріледі.

Ә) «Ақан» тақырыбына өз білетіндеріңіз туралы сөз, сөз тіркестерін жазасыздар.

Б) Топпен жұмыс жүреді ( ешкім бос отырмайды, ізденіс, ой үстінде).

Сері

Ақын композитор

1843 ж. туған замана бұлбұлы

әнші құсбегі

домбырашы атбегі

жары Ұрқия

саятшы Ақан талант иесі

тазысы «Базарала»

аты «Құлагер» шын аты Ақжігіт

құсы «Қараторғай» сүйгені Ақтоты

Топ мүшелері ойын қорытқан соң, уақыт ескертіледі. Тақтағы жазғандарын іледі. Әр топтан бір оқушы шығып, өз жазғандарын сөз етеді, Ақанға толық түсініктеме береді.( 8-9 минут)

4.«Еркін жауап» әдісі (мағынаны тану 8-10 минут)

Оқушылар Ақан Қорамсаұлы шығармаларынан қалаған өлеңдерін жаттап алады. Қайсыбір әндерін айтуға дайындалып келеді.

Ескерілетін нәрсе

Есте ұстау қабілеті

Дауыс ырғағы

Мәнерлеп айтуы

Тіл тазалығы

Ән салса, әуені

Домбырада ойнауы

5.Семантикалық карта (5 минут)

Плакат тақтаға ілінеді.

6.Түсініктеме күнделігі. (6-7 минут)

Семантикалық карта бойынша тапқан өлең шумақтарынан үзінді келтіріп, оған өз пікірін білдіреді. «Жайықтың ақ түлкісі аралдағы,

Алдымнан сен бір қашқан марал-дағы...»

«Ақ түлкі, ақ марал - өмірде сирек кездесетін,сүйкімді хайуанаттар.Ендеше Ақанның арман еткен сұлуы - оңайлықпен қолға түспейтін жан.»

7. «Сэккуэй» (5 жолдан тұратын қорытындылау тақпағы)

Тақырыпты түйіндеп айту, терең ойды, сезімді қысқа сөзбен құамту, қазақ тілімен байланыс.

Бір зат есім (сөз)

Екі сын есім

Үш етістік

Мағыналы сөйлем

Синоним бес сөзден болғаны мақұл

Үш топқа үш қағаз беремін.

І. Метафора тобы- Ақын

ІІ. Теңеу тобы - Әнші

ІІІ. Эпитет тобы – Аңшы.

( Топқа берілер тақырып Ақанға қатысты болуы керек. Ақан - әрі ақын,әрі әнші, әрі аңшы)

І топ. Тақырып

1. Ақын (1 зат есім)

2. Өр,дарынды (2 сын есім)

3. Толғанады,ойлайды,тебіренеді. (3 етістік)

4. «Ақын деген киелі аққу самғаған» (мағыналы сөйлем, М.Шаханов)

5.Қаламгер,қайраткер,жыршы,талант,дарабоз. (5 синоним)

ІІ топ.

Әнші

Асқақ,сүйікті.

Шырқайық, қанаттанады,шымырлатады.

Ақан – жүрегімен шырқаған ән.

Бұлбұл,жезтаңдай,сал,сері,күміс көмей.

ІІІ топ.

Аңшы

Байқампаз, қырағы

Аулайды,атады,көздейді

« Қансонарнда бүркітші шығады аңға» (Абай)

Құсбегі,саятшы,бапкер,тұзақшы,мерген.

Топтар бір-бірінікін талдайды,мақұлдайды.

Сабақты қорытындылау.

Үйге тапсырма.

Сүйікті ақындары туралы эссе жазып келу.

Бағалау.