kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Абай-сазгер

Нажмите, чтобы узнать подробности

Саба?ты? ма?саты
а) білімділік: ?лы Абайды? сазгерлік ?нерімен танысу, ?ндерін ты?дау
?) дамытушылы?: ойлау, ?нді т?сіне білу, ты?дау ?абілеттерін дамыту
б) т?рбиелік: ?аза? хал?ыны? ?н - к?й ?нерін ба?алай білуге, с?юге баулу ойлау, ?нді т?сіне білу, ты?дау ?абілеттерін дамыту
К?рнекі ??ралдар: Абай портреті, компьютер, слайдтар
?дісі: баяндау, т?сіндіру, ??гімелеу, с?ра? - жауап
Т?рі: жа?а та?ырыпты игерту
П?наралы? байланыс: музыка, халы? ауыз ?дебиеті, орыс ?дебиеті
Барысы: 
1. ?йымдастыру кезе?і.
Психологиялы? дайынды? Абайды?«Желсіз т?нде жары? ай» ?нін ты?дау
2. ?н с?зіне ассоциация
?н ?йлесімділігімен, к?ркемділігімен ты?даушы?а ой салар, к??ілді? к?рікті ?рнегі. Абай ?ндері мазм?ны, т?рлері жа?ынан ?р т?рлі: таби?ат лирикалары, адамны? жан сезімі, к??іл - к?йі жайлы ?ндер, та?ылым, ?неге беретін, адам?а ой салатын ?ндер.
 Енді Абай атамызды? ?ндерімен танысайы?.
«Желсіз т?нде жары? ай» ?нін ты?да?анымызда таби?атты? ?ажайып суреті к?з алды?а келеді. Жазды? желсіз т?ны? т?ніндегі б?лтсыз аспанды, ай астында?ы айнадай м?лдір ?зенді, ?зен бетіндегі діріл ?а??ан ай суретін, ?й?ы ??ша?ында?ы ауылды? сырт к?рінісін к?ргендей боласы?.
«Айттым, с?лем, ?алам?ас» ?ні де, с?зі де жылы д?ниеге ?атар келген, б?л ?нді ?лы а?ын ?зіні? т???ыш с?йген ?ызы С?йіндік ?ызы То?жан?а арна?ан.
Аяулы сезімге толы, ж?рек ?ылын шертер та?ы бір ?ні « К?зімні? ?арасы» (?нді ты?дау)
« Сегіз ая?» ?ні жылы жазыл?ан. Абай б?л ?нде ?мірде к??ілге т?йгенін, к?ргені мен сезгенін, ?иянаты мол ?мірдегі тартыс таласты, ?зіні? алдына ?ой?ан ??мырлы ма?сатын баяндайды.
Ащы сатира типтес « Бойы б?л?а?» ?ні. ?н к?тпеген жерден шары?тап, ашу ызаны білдіреді. Ойсыз, ?арекетсіз, к?йсіз к?н кешкен, к??ілі ?й?ыда?ы топасты? мінезіне наразы бол?ан, ащы ?н жан ашуы.
«?згеге к??ілім тоярсы?» ?ні ?ле?ні? к?шін, жол сезіміне ?серін білдіре келіп, жастар?а а?ыл, ?айрат, жігер беріп, ?зіні? балалы? ша?ынан бастап б?кіл ?мірін ?н к?ймен суреттеп, бейнелеген.
«Мен к?рдім ?зын ?айы? ??ла?анын» ?ні тере? сезімде келетін баяу, сабырлы сазды басталып, жапыра?ы сар?ай?ан ?айы?ны? жай к?йі ?серлі ?уенде баяндалса, екінші б?лімде ?лде бір жан к?йзелісін білдіретін мергенні? о?ы тиіп, ?алжыра?ан киікті? аянышты халіне ауысады. Ал, ?шінші б?лімде ал?аш?ы екі жолда?ы бастап?ы ?уен ?айталанса да, кенет шыр?ау биікке к?теріліп, біраз ?алы?тап т?рады да, сабырлы да тере? сазды, ойлы сезімге ауысады.
Абайды? аудармашылы? шы?армашылы?ы, шы?ар?ан ?ндері бізге белгілі. Соларды? бірі-«?ара??ы т?нде тау ?ал?ып» ?ні. Б?л ?нді неміс хал?ыны? а?ыны Гетеден Лермонтов жылы аудар?ан. Ал Абай Лермонтовтан жылы аудар?ан ж?не ?н шы?ар?ан.
3. Абай А. С. Пушкиннен «Татьянаны? ?нін» аудар?ан. Бір о?ушы ?ле?ді о?иды
4. Ойтол?ау
К?й деген не? ?андай ?аза? к?йшілерді білесі?дер?
?аза? хал?ыны? ?лы к?йшілері:
??рмангазы Са?ырбай?лы (1818 - 1889)
Д?улеткерей Шы?ай?лы (1820 - 1887
Т?тімбет ?азан?ап?лы (1815 - 1862)
Ыкылас Д?кен?лы (1843 - 1916)
Жаяу Муса Байжан?лы (1835 - 1929
Біржансал ?ожа??л?лы (1834 - 1897
Акан сері ?орамса?лы (1843 - 1913)
5. ??рман?азыны? к?йін ты?дау
6. Бізді? ауылымызда к?йшілер бар ма?
?оса?ашта Жанайдар Н?рсалиев, Еркін ?жім?анов. Слайдта суреттері. (?ыс?аша м?лімет)
7. Соларды? орындауында к?й ты?дау
8. Абайды? ?ш к?йі бар:
1.«Май т?ні»
2. «Торы жор?а»
3.« Абай желдірмесі».
Абайды? талантына бас иген Д?ке деген бай, д?улетті адам а?ын?а к?рметтеп ат сыйлайды. Абай жор?аны? к?з тартар с?лулы?ына, ?сем ж?рісіне с?йсініп, бірден о?ан « Торы жор?а» деген к?й шы?арады. Б?л к?йде атты? т?я? алысы, жор?аны? сымбаты, с?лулы?ы, желісі, ?стіндегі к?міс ерто?ымы, шашбауларыны? сылдыры, кісінегені - ?лма?амбет, ?мір, скрипкашы М??а барлы?ы кербез ?уенмен бейнеленген.
Абай ?ндерін таратушылар: а?ын ?мір с?рген кезе?де А?ылбай, Ма?ауия, ?йгерім, ?лма?амбет, ?мір, скрипкашы М??а деген адамдар. ?азіргі кезе?мен, ?ткен Ке?ес д?уірінде Р. Абдуллин, Е. Серкебаев, Б. Т?легенова.
Абай ?ндерін жина?тап, нота?а т?сірушілер: Эльвин Бимбоэс, А. Затаевич, Л. Хамиди, Е. Брусиловский, А. Ж?банов, Д. Мацуцин
Ж?рекке жа?ын, к?кірекке жылы ?яла?ан Абайды? ?сем ?ндері ?мірба?и адамдарды? ?мірінде м?н - ма?ызы зор.
9. Cаба?ты бекіту.
10. О?ушыларды? е?бегін ба?алау
11. ?й тапсырмасы

 

 

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Абай-сазгер »

Сабақтың мақсаты
а) білімділік: ұлы Абайдың сазгерлік өнерімен танысу, әндерін тыңдау
ә) дамытушылық: ойлау, әнді түсіне білу, тыңдау қабілеттерін дамыту
б) тәрбиелік: қазақ халқының ән - күй өнерін бағалай білуге, сүюге баулу ойлау, әнді түсіне білу, тыңдау қабілеттерін дамыту
Көрнекі құралдар: Абай портреті, компьютер, слайдтар
Әдісі: баяндау, түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ - жауап
Түрі: жаңа тақырыпты игерту
Пәнаралық байланыс: музыка, халық ауыз әдебиеті, орыс әдебиеті
Барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.
Психологиялық дайындық Абайдың«Желсіз түнде жарық ай» әнін тыңдау
2. Ән сөзіне ассоциация
Ән үйлесімділігімен, көркемділігімен тыңдаушыға ой салар, көңілдің көрікті өрнегі. Абай әндері мазмұны, түрлері жағынан әр түрлі: табиғат лирикалары, адамның жан сезімі, көңіл - күйі жайлы әндер, тағылым, өнеге беретін, адамға ой салатын әндер.

Енді Абай атамыздың әндерімен танысайық.
«Желсіз түнде жарық ай» әнін тыңдағанымызда табиғаттың ғажайып суреті көз алдыңа келеді. Жаздың желсіз тұнық түніндегі бұлтсыз аспанды, ай астындағы айнадай мөлдір өзенді, өзен бетіндегі діріл қаққан ай суретін, ұйқы құшағындағы ауылдың сырт көрінісін көргендей боласың.
«Айттым, сәлем, Қаламқас» әні де, сөзі де жылы дүниеге қатар келген, бұл әнді ұлы ақын өзінің тұңғыш сүйген қызы Сүйіндік қызы Тоғжанға арнаған.
Аяулы сезімге толы, жүрек қылын шертер тағы бір әні « Көзімнің қарасы» (әнді тыңдау)
« Сегіз аяқ» әні жылы жазылған. Абай бұл әнде өмірде көңілге түйгенін, көргені мен сезгенін, қиянаты мол өмірдегі тартыс таласты, өзінің алдына қойған ғұмырлы мақсатын баяндайды.
Ащы сатира типтес « Бойы бұлғаң» әні. Ән күтпеген жерден шарықтап, ашу ызаны білдіреді. Ойсыз, қарекетсіз, күйсіз күн кешкен, көңілі ұйқыдағы топастың мінезіне наразы болған, ащы үн жан ашуы.
«Өзгеге көңілім тоярсың» әні өлеңнің күшін, жол сезіміне әсерін білдіре келіп, жастарға ақыл, қайрат, жігер беріп, өзінің балалық шағынан бастап бүкіл өмірін ән күймен суреттеп, бейнелеген.
«Мен көрдім ұзын қайың құлағанын» әні терең сезімде келетін баяу, сабырлы сазды басталып, жапырағы сарғайған қайыңның жай күйі әсерлі әуенде баяндалса, екінші бөлімде әлде бір жан күйзелісін білдіретін мергеннің оғы тиіп, қалжыраған киіктің аянышты халіне ауысады. Ал, үшінші бөлімде алғашқы екі жолдағы бастапқы әуен қайталанса да, кенет шырқау биікке көтеріліп, біраз қалықтап тұрады да, сабырлы да терең сазды, ойлы сезімге ауысады.
Абайдың аудармашылық шығармашылығы, шығарған әндері бізге белгілі. Солардың бірі-«Қараңғы түнде тау қалғып» әні. Бұл әнді неміс халқының ақыны Гетеден Лермонтов жылы аударған. Ал Абай Лермонтовтан жылы аударған және ән шығарған.
3. Абай А. С. Пушкиннен «Татьянаның әнін» аударған. Бір оқушы өлеңді оқиды
4. Ойтолғау
Күй деген не? Қандай қазақ күйшілерді білесіңдер?
Қазақ халқының ұлы күйшілері:
Құрмангазы Сағырбайұлы (1818 - 1889)
Дәулеткерей Шығайұлы (1820 - 1887
Тәтімбет Қазанғапұлы (1815 - 1862)
Ыкылас Дүкенұлы (1843 - 1916)
Жаяу Муса Байжанұлы (1835 - 1929
Біржансал Қожағұлұлы (1834 - 1897
Акан сері Қорамсаұлы (1843 - 1913)
5. Құрманғазының күйін тыңдау
6. Біздің ауылымызда күйшілер бар ма?
Қосағашта Жанайдар Нұрсалиев, Еркін Әжімқанов. Слайдта суреттері. (қысқаша мәлімет)
7. Солардың орындауында күй тыңдау
8. Абайдың үш күйі бар:
1.«Май түні»
2. «Торы жорға»
3.« Абай желдірмесі».
Абайдың талантына бас иген Дәке деген бай, дәулетті адам ақынға кұрметтеп ат сыйлайды. Абай жорғаның көз тартар сұлулығына, әсем жүрісіне сүйсініп, бірден оған « Торы жорға» деген күй шығарады. Бұл күйде аттың тұяқ алысы, жорғаның сымбаты, сұлулығы, желісі, үстіндегі күміс ертоқымы, шашбауларының сылдыры, кісінегені - Әлмағамбет, Әмір, скрипкашы Мұқа барлығы кербез әуенмен бейнеленген.
Абай әндерін таратушылар: ақын өмір сүрген кезеңде Ақылбай, Мағауия, Әйгерім, Әлмағамбет, Әмір, скрипкашы Мұқа деген адамдар. Қазіргі кезеңмен, өткен Кеңес дәуірінде Р. Абдуллин, Е. Серкебаев, Б. Төлегенова.
Абай әндерін жинақтап, нотаға түсірушілер: Эльвин Бимбоэс, А. Затаевич, Л. Хамиди, Е. Брусиловский, А. Жұбанов, Д. Мацуцин
Жүрекке жақын, көкірекке жылы ұялаған Абайдың әсем әндері өмірбақи адамдардың өмірінде мән - маңызы зор.
9. Cабақты бекіту.
10. Оқушылардың еңбегін бағалау
11. Үй тапсырмасы

Кері қайту









Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Прочее

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 9 класс

Скачать
Абай-сазгер

Автор: Мырзабекова Гулаим Оразовна

Дата: 30.01.2015

Номер свидетельства: 164514


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства