80 жылдардан бергі ақындар айтысы. Қазіргі ақындар айтысының даму тарихы.

Қазақ әдебиеті

Мұғалім

Уақыты:

Кабинет

Сабақтың атауы

80 жылдардан бергі ақындар айтысы. Қазіргі ақындар айтысының даму тарихы.

Мақсаты

Оқушыларды  өз  бетімен  жұмыс  істете отырып, ой қозғау, ой  қорыту,  осы  күнгі  айтыстарды  бұрынғы  айтыстармен  салыстыра  білу  дағдыларын  дамыту.

Топқа бөлу

Қағаздарды алу арқылы   4 топқа бөлінеді.

1 «Оптимистер»

2 «Пессимистер»,

3. «Риалистер»,

4 «Сарапшылар»

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Ұйымдастыру. «Бәдік айтысы», «Жануарлар мен адам айтысы», «Жұмбақ айтысы», «Салт айтысы» - деп жазылған қағаздарды жазуын көрсетпей парта үстіне қоямыз, сол қағаздарды алу арқылы оқушылар топқа бөлінеді.

Сабақтың барысы

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Үй тапсырмасын сұрау

Қызығушылықты ояту

1.Айтыс дегеніміз не?

2.Айтыс өнерінің қандай түрлерін білесіңдер?

3.Айтыскер ақындар  туралы қандай ұғымдар бар?

4. Қандай алғашқы айтыскер ақындарды білесіңдер?

5.Айтыскер ақындардың жеңісі неде?

6.Айтыс жанрын  қандай ғалымдар арнайы зерттеген?

7. Ш. Уәлиханов айтыс туралы не айтты?

8. Түре және сүре айтысы дегеніміз не?

9.Қазіргі таңда осындай айтыс түрлері бар ма? Мысал келтір.

Осы сұрақтарға оқушылар     біртіндеп жауап береді, өз ойларын айтады, өмірмен байланыстырады,соның нәтижесінде проблемалық сұрақ тудырады. Ол сұрақтарды дәптерге жазады.

(Дәптермен жұмыс)

Мағынаны тану

Әр топ оқушылары оқулықтан тақырыпты «Жигсо» әдісі  бойынша бөліп оқиды да, бір-біріне түсіндіреді.

Әр топ бүгінгі тақырыпты бөліп алып оқиды. Оқыған бөлімдеріне тақырып қояды. Сол оқыған бөлімдерін     талдайды.

І топ   Бұрынғы айтыстар жөнінде мәлімет айтады.

ІІ топ. Қазіргі айтыстар жөнінде мәлімет береді.

ІІІ топ. Екі айтыстың ұқсастықтарын айтады.  VІ топ. Айырмашылықтарын айтады. Әр топтың көшбасшылары жауап береді. Топ мүшелері толықтыруға болады.

Ой толғаныс

Айтыс өнерінен үзінді көрсету. Сол айтысты  ескере отырып, оқушыларды айтысқа баулу. « Білім» және  «Тәрбие» жайлы топ арасында шағын айтыс  ұйымдастыру.

1.Оқушылар  берілген тақырып бойынша айтысады. Топ ішіндегі сөзге шебер оқушы екінші топ оқушысымен айтысуға шығады. Кімнің сұрағы  мен жауабы нақты, тиянақты болса, сол топ оқушылары жүлдегер деп есептеледі. Ұпай саны қойылады.

Бағалау

Топтарға бөлініп « Оптимистер», « Пессимистер», «Риалистер» рөлдік ойынын өткізу. «Сарапшылар» тобы оқушыларды бақылап,  жауаптарының мазмұндылығы мен  дұрыс  орындалуына байланысты бағалайды.

« Оптимистер» айтыстың болашағы , бүгінгі күнгі айтыстың өркендеуі туралы өз пікірлерін білдіреді.

«Пессимистер», керісінше, айтыстың бүгінгі күнгі дамуына кедергі болып жатқан себептер туралы ой қозғайды.

«Реалистер» айтыста бейнеленетін   өмір шындығы туралы нақты мысалдармен   ой өрбітеді.

Үйге тапсырма

Тәулсіздікке қол жеткізіп, егеменді ел болғаннан бері халық мұңын жырлап,жақсылығын асырып, жамандығын жасырып жүрген айтыскерлер қатарына Аманжол Әлтаев, Мұхаметжан Тазабеков, Оразалы Досбосынов, Айбек Қалиев, Ақмарал Леубаева ,Мэлс Қосымбаев т.б. айтыскер ақындарды жатқызамыз.

Мәліметтер жинақтау