Просмотр содержимого документа
«Тест ж?мысы ?аза? тілі п?ні бойынша 10-сынып »
Көкалажар орта мектебі
Тест жұмысы
Қазақ тілі пәні бойынша
10-сынып
Дайындаған: Кабдуллин Т.Е.
2014-2015 оқу жылы
Қазақ тілі
10-сынып
І нұсқа
Қоғамдағы орны мен әлеуметтік жағдайы нашарлап бара жатқан тілдер ... деп аталады.
A) Өлі тілдер.
B) Тірі тілдер
C) Саламат тілдер
D) Ауызша тіл
E) Сырқат тілдер
2. Рухани мәдениетті жасаушы, сақтаушы және сабақтастырушы қызметін қайта тірілтіп, толыққанды өмір сүруіне не жағдай жасайды?
A) Лингвистика
B) Лингвоэкология
C) Экология
D) Экономика
E) Философия
3. Түркі тілдес халықтар тобына жатады?
A) Украин, беларусь
B) Жоңғар, моңғол
C) Ингуш, лезгин
D) Қырғыз, өзбек
E) Фин, эстон
4. Түркі мәдениетінің биік деңгейде болғанын көрсететін Талас, Орхон-Енисей ескерткіштері қай ғасырға тән екенін көрсетіңіз.
A) IV-V ғасыр
B) V- VI ғасыр
C) V-VIII ғасыр
D) V-IX ғасыр
E) X ғасыр
5. Махмұд Қашқаридың жазған еңбегін табыңыз.
A) «Құдатғу білік»
B) «Диуани лұғат-ат-түрік»
C) «Һибит-аль-хакаик»
D) «Диуани хикмет»
E) «Хұсрау-шырын»
6. «Қорқыт ата кітабының» қолжазбасы қай қаланың кітапханаларында сақталған?
A) Ватикан және Рим
B) Ватикан және Монака
C) Ватикан және Дрезден
D) Ватикан және Дортмунд
E) Ватикан және Лондон
7. Ескі қазақ жазба тілін күллі қазақ халқының игілігіне айналдыру идеясын ұсынған ғалымды атаңыз.
A) Ш.Уәлиханов
B) А.Байтұрсынов
C) Ы.Алтынсарин
D) Е.Д.Поливанов
E) Т.Қордабаев
8. «Кодекс куманикус» сөздігі қай тілде жазылған?
A) Араб
B) Қазақ
C) Қыпшақ
D) Татар
E) Шағатай
9. Қазақтың ескі жазба тілі қандай әліпби негізінде XV-XX ғасырларда қызмет етті?
A) Латын
B) Араб
C) Орыс
D) Ағылшын
E) Қазақ
10. А.Байтұрсынұлы ұсынған төте жазу жүйесін кім аса жоғары бағалады?
A) Ы. Алтынсарин
B) Яковлев
C) Блез Паскаль
D) Ш.Уәлиханов
E) Л.Н.Толстой
11. 1929 жылы қазақ жазбасы қандай алфавитке көшті?
A) Ағылшын алфавиті
B) Орыс графикасы
C) Араб әліпбиі
D) Латын алфавиті
E) Неміс алфавиті
12. «Тіл туралы» тұжырымдамасы нешінші жылы қабылданды?
A) 1992 жылы
B) 1993 жылы
C) 1995 жылы
D) 1996 жылы
E) 1999 жылы
13. Сөйлеу тілінің фонетикалық-морфологиялық ерекшеліктеріне не жатады?
A) Диалект сөз, кейде тұрпайылау сөз де кездесіп отырады
B) Бейресми сөздер жиі ұшырасады
C) Сұраулы, лепті сөйлемдер көп қолданылады
D) Дыбыстарды түсіріп айту
E) Риторикалық сұраулы сөйлемдер көп қолданылады
14. Публицистикалық стильге тән стильдік сипатын табыңыз.
A) Сөз деректі, образды мәнде қолданылады
B) Жұртшылықты жұмылдыру, иландыру мәнде жұмсалады
C) Айтылатын ой, сөз дәлелді және тура мағынада қолданылады
D) Ресмилік және нақтылық
E) Тілдесу емін-еркін, бейресми түрде өтеді
15. Орфоэпиялық нормасы бойынша жазылған сөзді көрсетіңіз.
A) Басшы
B) Он бес
C) Түнгі
D) Цирк
E) Түңгү
16. Белгілі зат пен құбылыстың өзара байланысы, бір-біріне қатыстылығы сөз болды?
A) Баяндауда
B) Пайымдауда
C) Сипаттауда
D) Суреттеуде
E) Сұхбаттасу кезінде
17. Бұқаралық ақпарат саласында қолданылатын стиль түрін анықтаңыз?
A) Ауызекі сөйлеу стилі
B) Публицистикалық стиль
C) Ғылыми стиль
D) Ресми стиль
E) Ғылыми стиль
18. Адам пайдаланатын энергияның басым бөлігінің көзі - ...
A) Жел
B) Су
C) Күн
D) От
E) Көмір
19. Сөз естілуі бойынша жазылып, фонеманың дыбыстық қоршауға тәуелді түрленімдерін не деп атайды?
A) Лексикалық қағидат
B) Фонетикалық қағидат
C) Тарихи-дәстүрлі қағидат
D) Морфологиялық қағидат
E) Айырым қағидаты
20. Тура мағынасында қолданылып тұрған сөзді табыңыз?
A) Сөзі өткір
B) Көзі өткір
C) Пышағы өткір
D) Алтын күз
E) Алтын күн
21. Кейде тілдегі сан алуан нұсқаларды талғап-таңдауда аса қатаң талап қойылмайтын норманы атаңыз.
A) Қатаң норма
B) Тілдік норма
C) Босаң норма
D) Еркін норма
E) Орфографиялық норма
22. Сөздің коммунактивтік сапасын көрсететін белгілерді көрсетіңіз.
A) Сөз дұрыстығы
B) Сөз байлығы
C) Сөз тазалығы
D) Сөз әдебі
E) Барлық жауаптар дұрыс
23. Күн ұясына көтеріліп, қыза бастаған шақты атаңыз.
A) Таң
B) Бесін
C) Сәске
D) Екінді
E) Намазшам
24. «Қысқа жазуға уақытым болмағандықтан, хатты ұзыннан-ұзақ жазуға мәжбір болып отырмын» деп кім айтты?
A) Блез Паскаль
B) Сократ
C) Гейне
D) Декарт
E) Гёте
25. «Құдайым жарылқасын, бай қылсын!
Кетпес дәулет, кең пейіл берсін!
Тілегің дұрыс болсын!
Мұратың асыл болсын! – батаның қандай түріне жатады?
A) Жол батасы
B) Ас қайыру батасы
C) Май батасы
D) Наурыз батасы
E) Рамазан батасы
26. Қаратпа сөз әдебіне тән нұсқаны табыңыз.
A) Мүмкін, арманға барар жол шығар.
B) Сағыныштың шегі, шеті болар ма?
C) Ағайындар осында отыр ма?
D) Ойбай, ел қайда?
E) Ағайлар, бізді тыңдаңыздар.
27. Күн тәртібінде, шешім қабылдансын, қамтамасыз етілсін, алғыс жариялансын, өзгеріс енгізілсін т.б. даяр үлгідегі түпқазық сөздер қайда жиі қолданылады?
A) Ғылыми стильде
B) Ауызек сөйлеу тілінде
C) Ресми іс қағаздар тілінде
D) Бұқаралық ақпарат құралдарында
E) Көркем шығармаларында
28. Ресми іс құжат «Өмірбаян» қандай сөзден басталады?
A) Сен
B) Мен
C) Сіз
D) Біз
E) Менің
29. Сөйлеу этикетіне жататын эмоция, экспрессияға аса бай сөз легінің бірі?
A) Тілек айту
B) Қоштасу
C) Құттықтау
D) Көңіл айту
E) Бата айту
30. Наурыз күндері әйелдер: «Кеудесі түкті Жер-Ана, құт дарыт, жарылқа!» - деп, ашылған бұлақ көзіне не құяды?
A) Су
B) Сүт
C) Көже
D) Май
E) Сорпа
Қазақ тілі
10-сынып
ІІ нұсқа
1. Тілдің демографиялық тірегі мықты, ауызша және жазбаша түрде қызмет ететін тілдер ... деп аталады.
A) Өлі тілдер.
B) Тірі тілдер
C) Саламат тілдер
D) Ауызша тіл
E) Сырқат тілдер
2. Халықаралық (әлемдік) тілдер қатарына кіретін тілді көрсетіңіз?
A) Португал тілі
B) Испан тілі, қытай тілі
C) Үнді тілі, грек тілі
D) Әзербайжан тілі
E) Иран (парсы) тілі
3. Қазақ тіліне туыстық жағынан ең жақын тілдерді атаңыз?
A) Өзбек, ұйғыр
B) Түрік, түрікмен
C) Саха, чуваш
D) Әзербайжан, башқұрт
E) Қарақалпақ, ноғай
4. Қыпшақ жазбаларының бірі - «Кодекс куманикус» сөздігі қай кезеңге тән?
A) Көне түркі дәуірі
B) Қараханид кезеңі
C) Жаңа түркі дәуірі
D) Алтын Орда кезеңі
E) V-VIII ғасыр
5. Ахмет Йүгінекидің еңбегін табыңыз?
A) «Құдатғу білік»
B) «Диуани лұғат-ат-түрік»
C) «Һибит-аль-хакаик»
D) «Диуани хикмет»
E) «Хұсрау-шырын»
6. Қай шығармасын академик В.Бартольд орыс тіліне аударып, нұсқасы 1950 жылы Баку, Москва-Ленинград қалаларында сақталып тұр?
A) «Құдатғу білік»
B) «Диуани лұғат-ат-түрік»
C) «Қорқыт атаның кітабы»
D) «Диуани хикмет»
E) «Хұсрау-шырын»
7. «Мухаббатнаме» сөзін жырлайын да,
Түгелдей жазып біттім Сыр бойында...
Өлең жолдарының авторын табыңыз?
A) Р.Хорезми
B) А.Байтұрсынов
C) Ы.Алтынсарин
D) Ж.Баласағұни
E) Ш.Уәлиханов
8. «Көрпеш» сөзінің бастапқы мағынасын анықтаңыз?
A) кеш туған қозы
B) кеш туған лақ
C) кеш туған бұзау
D) кеш туған құлын
E) кеш туағн бота
9. А.Байтұрсынұлы ұсынған төте жазу жүйесін кім аса жоғары бағалады?
A) Е.Д.Поливанов
B) Ы.Алтынсарин
C) Блез Паскаль
D) Ш.Уәлиханов
E) Л.Н.Толстой
10. 1913 жылы «Қазақ» газетінде шыққан «Қазақтың бас ақыны» атты мақаласының авторын табыңыз?
A) М.Жұмабаев
B) М.Әуезов
C) І.Жансүгіров
D) С.Сейфуллин
E) А.Байтұрсынов
11. 1940 жылы қазақ жазбасы қандай алфавитке көшті?
A) Латын алфавиті
B) Орыс графикасы
C) Араб әліпбиі
D) Ағылшын алфавиті
E) Неміс алфавиті
12. Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» заңы қашан қабылданды?
A) 1993 жылы
B) 1994 жылы
C) 1995 жылы
D) 1996 жылы
E) 1997 жылы
13. Құқықтық салада қолданылатын стиль түрін анықтаңыз?
A) Ауызекі сөйлеу стилі
B) Публицистикалық стиль
C) Ғылыми стиль
D) Ресми стиль
E) Ғылыми стиль
14. Сөйлеу тілінің лексикалық ерекшеліктерін анықтаңыз.
A) Қыстырма, қаратпа сөздердің жиі қолданылуы
B) Бейресми сөздер жиі ұшырасады
C) Сұраулы, лепті сөйлемдер көп қолданылады
D) Дыбыстарды түсіріп айту
E) Риторикалық сұраулы сөйлемдер көп қолданылады
15. Жазу дәстүрі арқылы белгілі жүйеге түскен, стильдік-жанрлық тармақтары бар, қоғамдық қызметі әр алуан тіл ...
A) Ауызша тіл
B) Кітаби тіл
C) Ауызекі тілі
D) Көне тіл
E) Шетел тіл
16. Белгілі зат пен құбылыстың салдары мен себептері көрсетіледі?
A) Баяндауда
B) Пайымдауда
C) Сипаттауда
D) Суреттеуде
E) Сұхбаттасу кезінде
17. Қандай стильде сөз бен сөз тіркестері тілдегі өз мағынасына сай жұмсалады?
A) Ауызекі сөйлеу стилі
B) Публицистикалық стиль
C) Ғылыми стиль
D) Ресми стиль
E) Ғылыми стиль
18. «Самай» сөзінің мағынасына тиісті сөзді тіркестіріңіз.
A) Көз
B) Құлақ
C) Шаш
D) Мұрын
E) Маңдай
19. Кәдімгі жылқының жабайланып кеткен түрін не деп атайды?
A) Жабы
B) Бурыл
C) Тарлан
D) Тарпаң
E) Құнан
20. Мақал-мәтелді жалғастырыңыз.
«Сіз» деген - сөздің сынығы,...
A) «Сен» деген – сөздің шыны.
B) «Сен» деген – сөздің ақиқаты.
C) «Сен» деген – сөздің анығы.
D) «Сен» деген – сөздің асылы.
E) «Сен» деген – сөздің алыбы.
21. Кәсіби сөздерді көрсетіңіз.
A) Өте, тым
B) Сым, пәс
C) Сұлу, көрікті
D) Атыз, шит, мақта
E) Жазыс, тоқыс
22. Ұзақ жол, алыс сапарға аттанарда, үй иесі қадірменді қарттан қандай бата сұрайды?
A) Май батасы
B) Жол батасы
C) Рамазан батасы
D) Май батасы
E) Ас қайыру батасы
23. «Резюме» сөзінің қазақша баламасын табыңыз?
A) Өмірбаян
B) Келісімшарт
C) Түйінсөз
D) Келісім
E) Шарт
24. Әлеуметтік қатынастағы сөз әдебіне не жатады?
A) Қарапайым сөздерді еркін қолдану
B) Эмоционалды сөздерді, қосымшалар мен демеуліктерді пайдалану
C) Сұраулы, лепті сөйлемдерді жиі қолдану
D) Қыстырма, одағай, қаратпа сөздерді пайдалану
E) Барлық жауаптар дұрыс
25. Сырға атауларын білдіретін сөзді табыңыз?
A) Гауһар
B) Феруза
C) Зүбәржат
D) Қыспа
E) Моншақ
26. Қазақ әдеби тілінің байып, әрленіп отыратын негізгі арналарының бірі - ...
A) Мемлекеттік тіл
B) Мақал-мәтелдер
C) Жалпыхалықтық тіл
D) Ана тілі
E) Кірме сөздер
27. Сөз қысқалығы мен нұсқалығы деп нені айтамыз?
A) Ойды дәл жеткізу
B) Аз сөзбен көп мағынаны жеткізу
C) Ойды мақалдап түсіндіру
D) Тұрақты тіркестерді пайдалану
E) Ойды тез жеткізу
28. Тілде толып жатқұан нұсқалар, мағыналас сөздер жарыса қолданылып жатады. «Депутат» деген сөзге мағыналас сөзді табыңыз.
A) Халық
B) Халық қалаулысы
C) Ел жақтаушысы
D) Елбасы
E) Жоғарғы сот
29. Қыс бойы жатқан қар кетіп, жазғытұрым басталар шақта жауған қар қалай аталады?
