Статья: Maxsus fanlarni o’qitishda animatsion dars ishlanmalaridan foydalanishning afzalliklari

Maxsus fanlarni o’qitishda animatsion dars ishlanmalaridan foydalanishning afzalliklari

Hasanova Noila Namozovna

Gaybullayeva Gulbahor

Buxoro shahar kasb-hunar maktabi o’qituvchisi

Talabalarga bilim berishda zamonaviy ta`lim texnologiyalarining ahamiyati to`g’risida so`z borganda Prezidentimiz I.A.Karimovning "O`quv jarayoniga yangi axborot va pedagogik texnologiyalarini keng joriy etish, bolalarimizni komil insonlar etib tarbiyalashda jonbozlik ko`rsatadigan o`qituvchilalarga e`tiborimizni yanada oshirish, qisqacha aytganda, ta`lim-tarbiya tizimini sifat jihatidan butunlay yangi boshichga ko`tarish diqqatimiz markazida bo`lishi darkor" degan so`zlarini ta`kidlash o`rinlidir. Hozirgi kunda jahon tajribasidan ko`rinib turibdiki, ta`lim jarayoniga ta'limning yangi, zamonaviy usul va vositalari kirib kelmoqda va samarali foydalanilmoqda.

Ta’limda axborot kommunikatsion texnologiyalar hamda pedagogik texnologiyalarni qo’llaganda o’quvchilar eshitish, ko’rish, ko’rganlari asosida mustaqil fikrlash imkoniyatiga ega bo’ladilar.

Ta’lim tizimida multimediali electron o’quv adabiyotlar, ma’ruzalar, virtual laboratoriya ishlari, animatsion ko’rgazmalar o’quvchilarning kasb sirlarini egallashlarida, yetarli bilim va ko’nikmaga ega bo’lishlarida yordam beradi. Bunday dars ishlanmalarini yaratishda foydalaniladigan maxsus dasturlar mavjud bo’lib, animatsion roliklar yaratishda Makromedia Flash MX dasturidan, multimediali taqdimot ma’ruzalarini yaratishda hammamizga ma’lum bo’lgan Power Point va Makromedia Authorware dasturlaridanf oydalaniladi. Elektron o’quv matnlarni tayyorlash uchun matn muharrirlaridan foydalansa bo’ladi. Adobe Photoshop dasturidan esa rasmlarni tahrirlash, sifatini oshirish uchun, shuningdek, Corel Draw dasturi orqali har xil grafiklarni yaratish mumkin. Tovush va videolarni tahrirlash uchun esa mos ravishda Sound Forge va Adobe Premiyer dasturlaridan keng foydalaniladi.

Kasb-hunar maktablarida maxsus fanlarni o’qitishda, o’quv amaliyoti mashg’ulotlarida o’quvchilarning ko’nikma va malakalarini sakllantirishda animatsion ishlanmalar, video darslar juda yaxshi samara beradi. Masalan o’quv amaliyoti mashgulotlarida kirish yo’riqnomasida turli xildagi cho’ntaklarni tikish jarayoni, yoqa tayyorlash jarayonlari, yenglarni tayyorlash jarayonlarini o’quvchilarga tushuntirishda oldindan tikish jarayonini videoga olib, Sound Forge va Adobe Premier dasturlarida tahrirlab, so’ng dars jarayonida o’quvchilarga namoish etishmumkin. Bu noananaviy dars usulida o’quvchi o’quv materialini tez o’zlashtiradi va o’quvchi tushunmagan hollarda tikish jarayonini qayta ko’rish imkoniyati tug’iladi.

Bundan tashqari amaliy mashgulotlarni bajarish bosqichlarini animatsion usilda Adobe Flash Player dasturida tayyorlab ko’rsatilsa o’quvchi mavzuni oson o’zlashtiradi. Chunki ta’lim jarayonida axborot texnologiyalarni qo’llash natijasida o’quvchilarning bilim olish darajasini yanada oshirish mumkinligi hech kimga sir emas. Hatto bundan bir nech ming yillar oldin Konfutsiy “Eshitganimni yodimdan chiqaraman, ko’rganimni eslab qolaman, mustaqil bajarsam tushunib yetaman” degan ekan.

Fanlarni o’qitishda barcha uchun tushunarli va barcha kompyuterlarda mavjud bo’lgan Power Point dasturi yordamida ko’rgazmalar yaratib, ushbu ko’rgazmala rorqali dars jarayonini tashkil qilish ancha unumli natija beradi. Power Point dasturi slaydlari uchun materiallarni turli usullar bilan tayyorlash mumkin. Buning uchun mavzuga doir materiallar , turli chizma yoki rasmlarni slaydlarga joylashtirish, kerakli animatsiya harakatlarini kiritish yetarli bo’ladi.

Ko’rgazmalarni tayyorlashda ba’zi bir talablarga rioya qilish kerak.

Kuzatishlarga muvofiq slaydlar soni ko’payib ketsa ko’ruvchining qabul qil ish darajasi kamayadi yoki mavzu zerikarli bo’ladi. Shundan kelib chiqqan holda materiallarni tanlaganda eng zaruriylarini olish va “ortiqcha” materiallarni kiritmaslik talab qilinadi. Mavzuga muvofiq turli ranglar va xarakatlarni qo’llash hamda turli xil ko’rinishlardan foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi. Ranglar uyg’unligi, uslubning go’zalligi va kerakli joyda mos musiqa berilishi slaydning unumdorligini yanada oshiradi.

Ta’lim jarayonida kompyuter va axborot texnologiyalarning qo’llanilishi natijasida muhim yutuqlarga erishish mumkin, ya’ni:

-kompyuter orgqali o’quvchiga yetkaziladigan materialni zarurat bo’isa, qayta –qayta chiqarish va takrorlash imkon yatlari bo’ladi;

-Har bir o’qituvchinig o’ziga xos darsni tushuntirish uslubiyoti mavjud. Kompyuter va axborot texnologiyalaridan foydalanish ular ichidagi samarasiz uslubiyotlarga barham beradi.

-Yangicha texnologiyalar tig’iz bilimlarni o’zida ifoda etib, unda sxemalar, rasmlar, jadvallar, grafik va diogrammalarga keng o’rin beriladi. Bu narsa yoshlar obrazli xotirasini yanada jonlantiradi va eslab qolish qobiliyatini kuchaytiradi.

-Ushbu ma’lumotlarni tashqi xotira vositalariga yozib olish va xohlagan vaqtda ulardan foydalanish mumkin.

Eng muhimi, manfaatdor auditoriya ma’lumotni bir xil sifat va tizimda olishi mumkin bo’ladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

1.Sh.Razzoqov, Sh. Yo’ldoshev, U.Ibragimov “Kompyuter grafikasi” T. Talqin” 2012 y

2.Sh.A.Nazirov,F.M.NuraliyevP.Sh.Ayitmuradov “Rastr va vector grafikasi” T.”Gafur Gulom”.2007 yil

3. U.Yu.Yuldashev,R.R.Boqiyev, F.M.Zokirova “Informatika” T.”Gafur Gulom”.2002y

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ КОМПЬЮТЕРНОГО ПРОГРАММНОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ В ПРОЦЕССЕ УРОКА