Просмотр содержимого документа
«Поэзия - ?лем ??былыстарыны? жиынты?ы. »
№2
Поэзия туралы түсінігің
Оның поэзиясы – даналықтың көзі.
Поэзия – өнердің бір түрі. Егер өлеңдегі музыканы сезбесе, баланың жаны тебіренбейді. Поэзия да өнердің басқа түрлері сияқты адамды рухани жағынан толықтырады, терең толғанысқа түсіреді, сезімін күшейтеді. Өмірге қызығушылығын арттырып, рухани байытатын және оқушыны жас кезінен жеке тұлға болып қалыптасуына, шығармадағы кейіпкер тағдырына қайғырып, қуанып, ортақтасуға әсері болады.
Мұқағали поэзиясы – тірі поэзия. Оның өлеңдерін білмейтіндер, әнмен орындайтындар да көп. М.Мақатаевтың «Көзің нұрсыз дейсің сен», «Бала едік, ә», «Сәби болғым келеді», «Сағынып аңсап барғанда» өлеңдері Мұқағалидың ата-анаға,туған жерге, әрбір адамның өмірінде махаббат сезімі кездеседі және сүйіспеншілігі шексіз екені байқалады. Бүгінде оның айрықша сүйіспеншіліктерін жыр өрнегінде ән болып, аспанда қалықтап, жыр болып жұлдыздармен сырласып ,әсем кестелей білгендігі талданады ... «Ақын болсаң, алмас бол тайпалмаған, Сен айт менің ойымды, айта алмаған» - деп болашақ ұрпаққа жол сілтеген Мақатаев жырлары, бүгін де шабыт береді.
Поэзия - әлем құбылыстарының жиынтығы. Поэзияны әр оқырман өзінің жанының сүзгісінен өткізуі керек. Ақынның өз өлеңіндегі әуезі, үні, барлық поэзияға құмартушылардың әуезіне, үніне айналмақ.
Ақын мен өлеңді мәнерлеп орындаушының үндесігі лирикаға жан бітіреді. Бала қиялының еркіндігі, оның ортаға қатысы, әлем кереметтерін түсінуге құлшынуы өлең құдіретін пайымдау арқылы жүзеге асады.
Поэзия әлемінде өз ойын көркемдікпен,асқан шеберлікпен бере білу екінің бірінің қолынан келе бермейді. Бұл тек шабыты өте жоғары,өлең шығару дарыны бр үлкен талант иесінің қолынан ғана келеді. Сондай таланттардың бірі, поэзия әлемінің асқар шыңы – Мұқағали Мақатаев. Мұқағали аға - өмірінің соңына дейін қолынан жүйрік қаламы түспеген,қазақтың қара өлеңінің құдіретіне,терең сырына қаныққан ақын. Сөз құдіретінің мән-мағынасын терең түсініп, сөз маржанын бейнелі өрнекпен кестелейтін ақын .
Өлеңді жатқа оқу, оның маңызы мен мұратын ұғу – тек отбасы тәрбиесі мен ұстаздың үздіксіз ізденістің нәтижесінде болатын үрдіс.
Поэзия - өнердің түрі. Оның бойында сурет пен үн тоғысы болады. Егер өлеңді оқып отырып суретті көре алмасаң, поэзия сұлулығына тұшына алмайсың. Ал егер өлеңдегі музыканы сезбесе, баланың жаны тебіренбейді. Поэзия да өнердің басқа түрлері сияқты адамды рухани жағынан толықтырады, терең толғанысқа түсіреді, сезімін күшейтеді. Өмірге қызығушылығын арттырып, рухани байытатын және оқушыны жас кезінен жеке тұлға болып қалыптасуына, шығармадағы кейіпкер тағдырына қайғырып, қуанып, ортақтасуға әсері болады.
Абай шығармалары поэзия әлеміне жол ашады. Құлақтан кіріп, бойды алар Жақсы ән мен тәтті күй Көңілге түрлі ой салар, Әнді сүйсең менше сүй- деп, Абай атамыз айтқандай жастарға ұлттық – тәрбие беруде адамның рухани дамуына, жетілуіне байланысты. Абай ойларының маңызы зор, Абай адам тәрбиесіне өз шығармашылығында айрықша тоқталады.
Абайдың өмірлік ұстанымы – ар жолы, адамгершілік жолы, адалдық, әділдік, білім, ғылым. Ақын толғаныстарының ең басты түйіні – адамшылықты сақтай отырып халқымен бірге болу, бірге өсу. Сондықтан әлемдік әдебиеттің шыңынан орын алған халқымыздың мақтан тұтар ұлы ақыны Абай Құнанбаев өмірі мен шығармашылығы. Ақынның поэзиясын мәнерлеп оқып, өнегелі тәрбие аламыз. Поэзия арқылы біз бойымызға өлеңдеріндегі ой мен тіл алмасуын, өлең жазу шеберлігі, ойлау шеберлігі, сөйлеу мәдениетінің дамуын сіңіреміз.
