Абый нэhилиэгэр начаалынай училище а?ыллыытын историята
1913 сыл от ыйын 1 к?н?гэр ??рэх министерствота Элгэс улуу?ун киин сэлиэнньэтигэр Абыйга биир кылаастаах начаалынай приходской училищены а?арга бы?аарбыта. Училищеђа учууталынан Иркутскайдаађы учительскай семинарияны б?тэрбит Н.Д. Шараборин анаммыта
Училищеђа ??рэниэхтээх ођолору хомуйуу, бэлэмнээ?ин ыытылла илигэ. Ол и?ин Н.Д.Шараборин кулубаны кытта учаастактарынан сылдьан 15 ођону испии?эктээн, ??рэнээччилэринэн ылбыта. Сорох т?р?пп?ттэр ођолорун ??рэттэриэхтэрин бађарбатахтара. Т?м?гэр, училище а?ыллыытыгар 13 о?о кэлбитэ. Олортон 11 уол уонна 2-тэ кыыс этэ. Училище а?ыллыађыттан уопсай ??рэх предметтэрин Н.Д.Шараборин, та?ара ??рэђин ађабыт ??рэтэллэрэ. Училищеђа биир да паарта, остуол, учебник уонна тэтэрээт суођа. Ођолор учуутал та?ыгар тураллара уонна кини кэпсиирин истэллэрэ. Итинник «??рэнии» икки ый кэри?э барбыта. Дьокуускайтан 1913 сыл б?т??т?гэр училищеђа ??рэх матырыйаалларын, пособиелары ыыппыттара. Ођолор нуучча тылыгар букварынан, та?ара ??рэђэр эмиэ аналлаах кинигэнэн ??рэнэллэрэ. Олбуорга айылђа уларыйыыларын кэтээн к?р?рг? ту?аныллар прибордар, флюгер тураллара. ??рэнээччилэргэ дьарыктаналларыгар кинигэлэрэ, тэтэрээтэрэ син-биир тиийбэтэ. Ол и?ин Никифор Дмитриевич к?рд?р?н ??рэтэр пособиелары о?орон уруоктарга туттара.
1928 сыллаахха икки кылаастаах Абый оскуолата 4-т кылаастаах Сэбиэскэй начальнай оскуола5а уларытыллыбыта. В.С. Алехин (сэбиэдиссэй), Д.Д.Бартеньев, Н.П.Колесов, А.Н. Атласов учууталлаабыттара. ??рэнээччитин ахсаана 31 этэ.
Начальнай оскуоланы бутэрбит эдэр дьон липкууннарга учууталлыыллара, холкуостарга эбэтэр тэрилтэлэргэ улэлииллэрэ, бэл хаьаайыстыбаннай-сэбиэскэй салайааччылар буолаллара. Биирдиилээн ыччат Дьокуускайга баран уорэнэрэ. Оройуон салалтата комсомолец В.С.Хабаровы-I 1930 сыллаахха Абый, Мунурдаах уонна Майыар нэьиликтэригэр сэбиэт ситэриилээх кэмитиэтин сэкэрэтээринэн анаан улэлэппитэ.
1928-38сс.26 ытыллыбыт коммунардар ааттарынан Абыйдаа5ы 4 группалаах Советскай начальнай оскуола буолбута.
60- сыллар са5аланыыларыттан Абый начаалынай оскуолатыгар учууталлаабыттара: В.Д.Никонов (сэбиэдиссэй), Л.К.Чиркова, А.Я.Слепцова, Т.С.Иванова. Бу сылларга оскуола5а 40-50 о5о ??рэнээччилэр аа5ар, суруйар, уонна суоттуур дьо5урдарын сайыннараллара. Методическай ?лэ ?ч?гэйдик барара. Оскуола базатыгар оройуон начаалынай кылаастарын учууталларын семинардара, методическай конференциялара к?дь??стээхтик ыытыллаллара. Оскуола учууталлара бары оройуон басты? учууталларын ахсааныгар киирбиттэрэ. 1968-1969 ??рэх сылыгар оскуола5а 54 о5о ??рэммитэ.
Оскуола начальнай кылаастарыгар бу оскуола?а ?р сылларга ?лэлээбит опыттаах учууталлар Никонов Василий Дмитриевич, Чиркова Люция Константиновна, Афонская Акулина Яковлевна ?лэлииллэрэ. С?р?ннээн кинилэр оскуола ?лэтин араас традицияларын салгыы ыытарга к??с-к?м?, с?бэ-ама буолаллара. ????н да олус эйэлээх, биир санаалаахтык ?р сылларга ?лэлээбиттэрэ харахха быра?ыллара. ?лэлэригэр опыттара, методическай ?тт?нэн кыахтаахтара уонна о?ону иитиигэ эппиэтинэстэрэ са?а ?лэлээн эрэр эдэр учууталларга ахса суох холобур буолара. Кинилэр с?р?н бол?омтолорун ??рэххэ эппиэтинэстээхтик сы?ыанна?ыыны сити?ии, уопсай ирдэбилгэ турар быраабылалары туту?уннарыы, дойдуга таптал уонна интернациональнай до?ордо?уу с?р?н тыыннарыгар иитии курдуктарга уураллара.
Никонов
Василий Дмитриевич
Василий
Чиркова
Люция Константиновна
Афонская
Акулина Яковлевна
Иванова
Татьяна Сергеевна
1971 сыллаахха ??рэх оройуоннаа5ы салаатын сэбиэдиссэйэ Б.Д. Слепцов уонна Абый начаалынай оскуолатын сэбиэдиссэйэ В.Д Никонов тэрийиилэринэн оскуола уонна интернат дьиэлэригэр уунан ититиллэр система киллэриллибитэ. Эмиэ ити сылга начаалынай оскуоланы а5ыс кылаастаах оскуола5а уларыта тутуу са5аламмыта.
.
Стручкова Светлана Дмитриевна-
начальнай кылаас выпускнига,
РФ ??рэђин туйгуна,
педагогическай ?лэ ветерана ах
