Сабақтың мақсаты: Оқушылардың бойына қазақ халқының рухани байлығын сіңіру. Қазақ халқының салт – дәстүрлері туралы білімдерін кеңейту, ұлтымыздың дәстүрлерінен үлгі, өнеге алу. Күрделі сөздер, құрмалас сөйлем түрлерін қайталап, іс жүзінде қолдана білуге үйрету. Қазақ халқының салт – дәстүрін қастерлеуге тәрбиелеу. Еліміздің озық ойлы, кең өрісті азаматын тәрбиелеп, өнегелі, өнерлі болып өсуіне ықпал ету.
Көрнекілік: презентация «Қазақ халқының салт – дәстүрлері», кесте «Салалас құрмалас сөйлем», тест тапсырмалары, слайдтар, нақыл сөздер
Сабақ барысы
I Ұйымдастыру кезеңі
Құрметті оқушылар, әрбір халықтың өзіне тән ұлттық дәстүрі болған. Қазақ халқының да өзіне лайық қадір – қасиеті бар. Нақыл сөздерге көңіл бөлейік «Қазақтар - әдет - ғұрып, салт – сана, тіл жағынан біртұтас». (В.В. Радлов)
Шілдехана нәрестенің өмірге келу құрметіне өткізілетін той. Оған жақын туған-туыстар, достар, көршілер жиналады. Мал сойылып, дастархан жайылады. Шілдеханаға шақырылғандар шашу алып келеді.
Сәбидің ата-әжесіне, әке-шешесіне «Балаңыздың бауы берік болсын», деп құтты болсын айтады. Шілдеханада ән айтылып, күй тартылады. Сәбиге азан шақырып ат қоюды шілдеханаға дейін де, шілдеханада да атқаруға болады. Ол үй иесінің өз қалауында.
Шілдехана нәрестенің өмірге келу құрметіне өткізілетін той.
Шілдехана думанды болса, сәби сергек, қызықты өмір сүреді деген сенім бар.
3. Мәтіннен қүрделі сөздерді теріп, түсіндіру
IV Бекіту
Тест тапсырмалары.
1. Салт – дәстүр деген сөзінің аудармасы
а) разрезание пут
ә) традиции - обычаи
б) праздник букваря
2. Әлди, әлди ақ бөпем,
Ақ бесікке жат бөпем.
деген әнді қашан айтады?
а) шілдеханада
ә) сәбидің тұсауын кескенде
б) сәбиді бесікке салғанда
3. «Шілдехана» деген не?
а) ұлттық ойын
ә) салт – дәстүр
б) тұрақты тіркес
4. Себеп – салдар салалас құрмалас сөйлемнің жалғаулықтарын табыңдар.
а) біресе, кейде, бірде
ә) не, немесе, я, әлде, бірде
б) бірақ, алайда, дегенмен
в) сондықтан, себебі, өйткені, неге десең
5. Сөйлемнің түрін анықта. Қазақ отбасында қыздың орны үлкен, өйткені қызды ерекше құрметтейді.
а) кезектес салалас құрмалас
ә) ыңғайлас салалас құрмалас
б) себеп – салдар салалас құрмалас
IV Қорытынды бөлім Нақыл сөздерге қайтып келейік.
«Қазақтар - әдет - ғұрып, салт – сана, тіл жағынан біртұтас». (В.В. Радлов)
Адамның жарық дүниеге келгеннен бастап, оның есейіп, қартайып, о дүниеге аттанып кеткенге дейінгі өмірі мен іс - әрекеті, басқалармен қарым – қатынастары салт – дәстүрден өзекті орын алады.