А?паратты? тиімді жолдары

А?т?бе облысы, Шал?ар ауданы

№2 мектеп-гимназия

Избаева Н?рг?л Т?леген?ызы

А?паратты? тиімді жолдары

Информатика – адам ?міріні? ?рт?рлі салаларында а?паратты? ??рылымы мен жалпы ?асиеттерін, оны іздеу, жинау, са?тау, т?рлендіру ж?не ?олдану м?селелерін зерттейтін жас ?ылыми п?н.

Информатика компьютер, компьютерлік ж?йе ж?не желілермен генетикалы? байланысты ж?не оларды? ?те ?лкен к?лемдегі а?параттарды ту?ызуы, са?тауы ж?не автоматтандыруы а?паратты? ?рдістерге ?ылыми ??з?арас?а м?мкіндік пен ?ажеттілікті ту?ызады. Б?л ерекшелік к?бінесе информатиканы компьютермен ж?мыс істеу ?дістері мен т?сілдеріні? жиынты?ы деген жал?ан т?сінікті тудырады. Шынды?ында ?азіргі заманда?ы информатика — ?те к?лемді, динамикалы, эмпирикалы? материалдарды жина?тау ж?не ойдан ?ткізу кезе?ін кешіп отыр?ан, бірнеше іргелі ж?не ?олданбалы п?ндерді? ?иылысында ?алан?ан ?ылым. ?азіргі заманда?ы информатиканы 1978 жылы Халы?аралы? информатика конгресінде т?мендегідей т?рде аны?тады:

Информатика ??ымы а?параттарды ??деу ж?йелерін ??ру, жасау, ?олдану ж?не материалды – техникалы? ?ызмет етумен байланысты облыстарды ?амтиды, м?нда машиналар, жабды?тар, математикалы? жаса?тама, ?йымдастырушалы? аспектілері, сонымен ?атар, ?ндірістік, коммерциялы?, ?кімшіліктік ж?не ?леуметтік ?сер ету кешені де енеді.

Екінші бір к?з?арас бойынша, информатика – жа?а білім алу ма?сатында есептеу техникасыны? к?мегімен жина?тал?ан білімді сипаттау, беру, интерпретациялау, формальдау ж?не ?олдану туралы ?ылым.

Ке? ма?ынада, информатика – а?паратты? іс-?рекет, а?паратты? ?рдістер ж?не оларды? адам-машина ж?йелерінде ?йымдастырылуын зерттейтін ?ылым.

Жо?арыда берілген жалпы аны?тамалардан информатиканы? тек ?ана «таза ?ылым» ?ана емес екендігін, ал оны? ма?ызды ерекшеліктеріні? бірі – адамзат ?ызметіні? барлы? салаларында: ?ндірісте, бас?аруда, ?ылымда, білім беруде, саудада, ?аржы аума?ында, медицинада ж?не т.б. ке? колданылуы, я?ни технологиялы?, ?олданбалы?, практикалы? аспектісіні? ма?ыздылы?ын к?реміз.

Кейбір батыс Европа елдерінде ж?не А?Ш-да б?л ?ылым?а бас?а термин ?олданылады – «Computer science» (компьютерлік ?ылым).

?ылым т?р?ысынан информатиканы? п?ні – а?паратты? ?рдістерге (б?л ??ымны? ке? ма?ынасында) т?н жалпы за?дылы?тарды зерттеу.

Информатиканы? кегізгі зерттеу объектісі ?азіргі заман ?о?амында?ы адам іс-?рекетіні? барлы? салаларын ?амтып келе жат?ан а?параттандыру ж?не компьютерлендіру ?рдісі болып табылады. Д?лдеп айтса?, б?л – а?паратты жинау, ?ндеу, беру ж?не ?олдануды? арнайы технологиясына с?йенген автоматтандырыл?ан а?паратты? ж?йелер (АЖ) ар?ылы ж?зеге асырылатын а?паратты? технологиялар (АТ). А?паратты? технологиялар – а?паратты? ресурстарды (АР) ?олдану ?рдістеріні? ауырлы?ын т?мендету, АР сенімділігі мен оперативтігін арттыру ма?сатымен а?паратты жинау, ??деу, тарату ж?не бейнелеуді ?амтамасыз ететін, технологиялы? тізбекке біріктірілген ?дістер, ?ндірістік ?рдістер мен программа-техникалы? ??ралдарды? жиынты?ы. А?паратты? технологиялар материалды-техникалы? ?орлар, математикалы?, программалы? т?р?ыдан ?арастырылады.

Информатика а?паратты? ж?йелер мен технологияларды? ??ру мен ?мір с?руіні? мазм?ны мен ма?ыналы? аспектісін оларды? м?ні, ?леуметтік ?лесі, пайдалылы?ы, ?о?амды? ж?йелердегі алатын арны, радикальды прогресс пен ?о?амны? сапасы жо?ары жа?а тарихи кезе?ге к?шіру факторы екендігімен ты?ыз байланыстыра отырып зерттейді. А?паратты? технологиялар ?азіргі ?о?амда білімні? а?паратты? ресурс?а (АР) айналуыны?, тиімді ?олдануды? жа?а ??ралы, дамытушы факторы болып табылады. А?паратты? ресурс адамзатты? негізгі ресурсына, ?азіргі заманда?ы ?ркениетті? бас ??ндылы?ына айналды. Сонымен ?атар, АР р?лі, ?мір с?ру механизмдері, ?олдануды? ?леуметтік салдарына байланысты к?рделі м?селелер туды.

Информатиканы? іргелі ?ылым т?р?ысынан п?нін т?мендегідей ??ымдар ??рады:

- а?паратты? ресурстар, оларды? м?ні, ?мір с?ру за?дары, ?о?амны? бас?а ресурстарымен ?серлесу механизмдері, ?леуметтік прогресске к?рсететін ?сері. А?паратты? ресурс білім мен а?паратты? симбиозы т?рінде алынады. Информатика АР-ды ?о?амда алу, беру ж?не ?олдануды? за?дарын зерттейтін ?ылым т?р?ысынан а?паратты? ?рдістерді ны?айту?а, АР ?олдану?а негізделген ЭЕМ-ді ж?не автоматтандырыл?ан а?паратты? ж?йелерді (АЖ) ?олдануды? теориялы? негіздерін ??райды.

Практикалы?(?олданбалы) информатика т?р?ысынан п?ндік аума?ты келесі ??ымдар аны?тайды:

- есетеу техникасы ??ралдарыны? аппаратты? жаса?тамасы;

- есептеу техникасы ??ралдарыны? программалы? жаса?тамасы;

- аппаратты? ж?не программалы? жаса?тамаларды? ?зара ?серлесуі;

- адамны? аппаратты? ж?не программалы? жаса?тамалармен ?серлесу ??ралдары;

Информатиканы? алдына ?ойылатын міндеттерді аны?тау ?шін оны? ?алыптас?ан ?ылымдар ж?йесіндегі алатын орны ма?ызды р?л ат?арады (сурет 1). Информатиканы? ?ылымдар ж?йесінде алатын орны оны? к?рделі, кешенді, ?ылыми-жаратылыстану п?н екендігін к?рсетеді.

Информатика профильдік емес п?н маманды?тарында зерттеуге ?оятын негізгі міндеттер:

- а?парат, а?парат ??рылымы мен ?асиеттері, оны алу са?тау, ??деу ж?не жеткізу ?дістері туралы іргелі ??ымдарды беру;

- АР-ты? ?о?амды а?параттандыру ?рдісіндегі р?лін аны?тау;

- есептеу техникасыны? аппаратты? ж?не программалы? ??ралдарымен ж?мыс т?сілдері мен ?дістерін ж?йелендіру;

Сурет 1 – Информатиканы? ?ылымдар ж?йесінде алатын орны

Ал информатика негізгі профильдік п?н болып есептелетін ?ылыми-жаратылыстану ж?не техникалы? ба?ытта?ы маманды?тар ?шін зерттеуге ?ойылатын негізгі міндеттер:

- информатика мен есептеу техникасыны? базалы? ??ымдары мен за?дылы?тарын;

- информатиканы? п?ндік айма?ы мен негізгі ?дістерін;

- информатиканы? даму тарихын;

- а?паратты ?ндеуді автоматтандыру?а негізделген ж?йелерді ??ру т?сілдері мен ?дістерін;

- аппаратты? ж?не программалы? жаса?тамаларды бас?ау т?сілдері мен ?дістерін;

- компьютерлік программаларды ??ру т?сілдері, ?дістері мен ??ралдарын;

- а?паратарды ?ор?ау т?сілдерін жалпылау, ?ор?ау ?дістері мен ??ралдарын ??ру;

- а?паратты? ?рдістерді? жасанды ж?не бас?ару ж?йелеріндегі ж?ру за?дылы?тарын беру ж?не ?олдану іскерлігіне ?йрету болып табылады.

Кез келген п?нді ме?геру оны? негізгі ??ымдары мен категорияларын аны?таудан басталады. Информатиканы? негізгі базалы? ??ымы болып (математикада?ы «н?кте» сия?ты) а?парат ??ымы табылады. А?парат, сонымен ?атар, жалпы ?ылыми категория ?атарына жатады, ?р ?ылым саласында (философия, кибернетика, т.с.с.) ?зіндік к?з?араспен ж?не т?сілдермен т?сіндіріледі.

А?паратты? е? негізгі ерекшелігі – ол бар адам?а интуитивті т?сінікті, екінші жа?ынан оны? ?ылыми д?л аны?тамасын беру м?мкін емес, сонды?тан а?парат туралы ??ым ?олданылады. «А?парат» термині латынны? «informatio» - т?сініктеме, баяндама, хабар басу деген с?зінен шы??ан.

А?парат ??ымын бірнеше т?р?ыдан аны?тап к?рейік. «Ке? ма?ынада» философиялы? т?р?ыдан, а?парат – бізді? санамызбен ?абылданатын, а?и?ат ?мірді? белгілі бір объектілері, ?рдістері мен ??былыстарыны? ?асиеттері мен ?атынастарыны? бейнелері. Есептеу техникасы т?р?ысынан, а?парат ??ымы оны? жадында са?талатын, ?ажеттігіне байланысты ??делетін ж?не сырт?ы орта?а берілетін м?ліметтер.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«А?паратты? тиімді жолдары »

Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы

№2 мектеп-гимназия

Избаева Нұргүл Төлегенқызы

Ақпараттың тиімді жолдары

Информатика – адам өмірінің әртүрлі салаларында ақпараттың құрылымы мен жалпы қасиеттерін, оны іздеу, жинау, сақтау, түрлендіру және қолдану мәселелерін зерттейтін жас ғылыми пән.

Информатика компьютер, компьютерлік жүйе және желілермен генетикалық байланысты және олардың өте үлкен көлемдегі ақпараттарды туғызуы, сақтауы және автоматтандыруы ақпараттық үрдістерге ғылыми қөзқарасқа мүмкіндік пен қажеттілікті туғызады. Бұл ерекшелік көбінесе информатиканы компьютермен жұмыс істеу әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы деген жалған түсінікті тудырады. Шындығында қазіргі замандағы информатика — өте көлемді, динамикалы, эмпирикалық материалдарды жинақтау және ойдан өткізу кезеңін кешіп отырған, бірнеше іргелі және қолданбалы пәндердің қиылысында қаланған ғылым. Қазіргі замандағы информатиканы 1978 жылы Халықаралық информатика конгресінде төмендегідей түрде анықтады:

Информатика ұғымы ақпараттарды өңдеу жүйелерін құру, жасау, қолдану және материалды – техникалық қызмет етумен байланысты облыстарды қамтиды, мұнда машиналар, жабдықтар, математикалық жасақтама, ұйымдастырушалық аспектілері, сонымен қатар, өндірістік, коммерциялық, әкімшіліктік және әлеуметтік әсер ету кешені де енеді.

Екінші бір көзқарас бойынша, информатика – жаңа білім алу мақсатында есептеу техникасының көмегімен жинақталған білімді сипаттау, беру, интерпретациялау, формальдау және қолдану туралы ғылым.

Кең мағынада, информатика – ақпараттық іс-әрекет, ақпараттық үрдістер және олардың адам-машина жүйелерінде ұйымдастырылуын зерттейтін ғылым.

Жоғарыда берілген жалпы анықтамалардан информатиканың тек қана «таза ғылым» ғана емес екендігін, ал оның маңызды ерекшеліктерінің бірі – адамзат қызметінің барлық салаларында: өндірісте, басқаруда, ғылымда, білім беруде, саудада, қаржы аумағында, медицинада және т.б. кең колданылуы, яғни технологиялық, қолданбалық, практикалық аспектісінің маңыздылығын көреміз.

Кейбір батыс Европа елдерінде және АҚШ-да бұл ғылымға басқа термин қолданылады – «Computer science» (компьютерлік ғылым).

Ғылым тұрғысынан информатиканың пәні – ақпараттық үрдістерге (бұл ұғымның кең мағынасында) тән жалпы заңдылықтарды зерттеу.

Информатиканың кегізгі зерттеу объектісі қазіргі заман қоғамындағы адам іс-әрекетінің барлық салаларын қамтып келе жатқан ақпараттандыру және компьютерлендіру үрдісі болып табылады. Дәлдеп айтсақ, бұл – ақпаратты жинау, өндеу, беру және қолданудың арнайы технологиясына сүйенген автоматтандырылған ақпараттық жүйелер (АЖ) арқылы жүзеге асырылатын ақпараттық технологиялар (АТ). Ақпараттық технологиялар – ақпараттық ресурстарды (АР) қолдану үрдістерінің ауырлығын төмендету, АР сенімділігі мен оперативтігін арттыру мақсатымен ақпаратты жинау, өңдеу, тарату және бейнелеуді қамтамасыз ететін, технологиялық тізбекке біріктірілген әдістер, өндірістік үрдістер мен программа-техникалық құралдардың жиынтығы. Ақпараттық технологиялар материалды-техникалық қорлар, математикалық, программалық тұрғыдан қарастырылады.

Информатика ақпараттық жүйелер мен технологиялардың құру мен өмір сүруінің мазмұны мен мағыналық аспектісін олардың мәні, әлеуметтік үлесі, пайдалылығы, қоғамдық жүйелердегі алатын арны, радикальды прогресс пен қоғамның сапасы жоғары жаңа тарихи кезеңге көшіру факторы екендігімен тығыз байланыстыра отырып зерттейді. Ақпараттық технологиялар қазіргі қоғамда білімнің ақпараттық ресурсқа (АР) айналуының, тиімді қолданудың жаңа құралы, дамытушы факторы болып табылады. Ақпараттық ресурс адамзаттың негізгі ресурсына, қазіргі замандағы өркениеттің бас құндылығына айналды. Сонымен қатар, АР рөлі, өмір сүру механизмдері, қолданудың әлеуметтік салдарына байланысты күрделі мәселелер туды.

Информатиканың іргелі ғылым тұрғысынан пәнін төмендегідей ұғымдар құрады:

- ақпараттық ресурстар, олардың мәні, өмір сұру заңдары, қоғамның басқа ресурстарымен әсерлесу механизмдері, әлеуметтік прогресске көрсететін әсері. Ақпараттық ресурс білім мен ақпараттың симбиозы түрінде алынады. Информатика АР-ды қоғамда алу, беру және қолданудың заңдарын зерттейтін ғылым тұрғысынан ақпараттық үрдістерді нығайтуға, АР қолдануға негізделген ЭЕМ-ді және автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді (АЖ) қолданудың теориялық негіздерін құрайды.

Практикалық(қолданбалы) информатика тұрғысынан пәндік аумақты келесі ұғымдар анықтайды:

- есетеу техникасы құралдарының аппараттық жасақтамасы;

- есептеу техникасы құралдарының программалық жасақтамасы;

- аппараттық және программалық жасақтамалардың өзара әсерлесуі;

- адамның аппараттық және программалық жасақтамалармен әсерлесу құралдары;

Информатиканың алдына қойылатын міндеттерді анықтау үшін оның қалыптасқан ғылымдар жүйесіндегі алатын орны маңызды рөл атқарады (сурет 1). Информатиканың ғылымдар жүйесінде алатын орны оның күрделі, кешенді, ғылыми-жаратылыстану пән екендігін көрсетеді.

Информатика профильдік емес пән мамандықтарында зерттеуге қоятын негізгі міндеттер:

- ақпарат, ақпарат құрылымы мен қасиеттері, оны алу сақтау, өңдеу және жеткізу әдістері туралы іргелі ұғымдарды беру;

- АР-тың қоғамды ақпараттандыру үрдісіндегі рөлін анықтау;

- есептеу техникасының аппараттық және программалық құралдарымен жұмыс тәсілдері мен әдістерін жүйелендіру;

Сурет 1 – Информатиканың ғылымдар жүйесінде алатын орны

Ал информатика негізгі профильдік пән болып есептелетін ғылыми-жаратылыстану және техникалық бағыттағы мамандықтар үшін зерттеуге қойылатын негізгі міндеттер:

- информатика мен есептеу техникасының базалық ұғымдары мен заңдылықтарын;

- информатиканың пәндік аймағы мен негізгі әдістерін;

- информатиканың даму тарихын;

- ақпаратты өндеуді автоматтандыруға негізделген жүйелерді құру тәсілдері мен әдістерін;

- аппараттық және программалық жасақтамаларды басқау тәсілдері мен әдістерін;

- компьютерлік программаларды құру тәсілдері, әдістері мен құралдарын;

- ақпаратарды қорғау тәсілдерін жалпылау, қорғау әдістері мен құралдарын құру;

- ақпараттық үрдістердің жасанды және басқару жүйелеріндегі жүру заңдылықтарын беру және қолдану іскерлігіне үйрету болып табылады.

Кез келген пәнді меңгеру оның негізгі ұғымдары мен категорияларын анықтаудан басталады. Информатиканың негізгі базалық ұғымы болып (математикадағы «нүкте» сияқты) ақпарат ұғымы табылады. Ақпарат, сонымен қатар, жалпы ғылыми категория қатарына жатады, әр ғылым саласында (философия, кибернетика, т.с.с.) өзіндік көзқараспен және тәсілдермен түсіндіріледі.

Ақпараттың ең негізгі ерекшелігі – ол бар адамға интуитивті түсінікті, екінші жағынан оның ғылыми дәл анықтамасын беру мүмкін емес, сондықтан ақпарат туралы ұғым қолданылады. «Ақпарат» термині латынның «informatio» - түсініктеме, баяндама, хабар басу деген сөзінен шыққан.

Ақпарат ұғымын бірнеше тұрғыдан анықтап көрейік. «Кең мағынада» философиялық тұрғыдан, ақпарат – біздің санамызбен қабылданатын, ақиқат өмірдің белгілі бір объектілері, үрдістері мен құбылыстарының қасиеттері мен қатынастарының бейнелері. Есептеу техникасы тұрғысынан, ақпарат ұғымы оның жадында сақталатын, қажеттігіне байланысты өңделетін және сыртқы ортаға берілетін мәліметтер.