Урок по крымcкотатарской литературе "Эфсане. Демерджи дагъы".

Эфсанелер. « Демирджи дагъы» Демирджи дагънынъ пейда олувы,акъкъында эфсане

Эпиграф:«Севем сени, гузель Къырым!»

• Дерснинъ макъсады:
• *Багъламалы нутукъны, иджадий къабилиетлерини инкишаф эттирмек;
• *Талебелерге табиаткъа севги ашламакъ;
• *Табиат огюнде месулиет дуйгъусыны инкишаф эттирмек;
• *Халкъ агъыз яратыджылыгъына олгъан меракъны пекитмек;

Дерснинъ кетишаты:

• 1.Тешкилий муит.
• 2. Эв иши. Эвге насыл вазифе берильген эди? Суаллерге джевап бермек
• Карточкаларда иш

Талебелернинъ бильги къабилиетлерини актуаллештирюв

3. Оюн « Энъ акъкъыллы талебе»

• Йылнынъ 5 айы?

2.Октябрь айында мусульман халкънынъ насыл буюк байрымы оладжакъ

3.Таякъны 10 парчагъа больмек ичюн, оны къач кере пычмакъх керек?

4. Къырым багъчаларында насыл мейвалы тереклер осе?

5.Къырымда насыл дагълар бар?

Къырым дагълары

Къырым дагълары

4. Янъы мевзу.

• Балалар, бугунь дерете биз сизлернен Демирджи дагъына сяаткъа бараджамыз.Къырымнынъ аджайип дагьыны сейир этеджекмиз. Тахтадаки харитагьа дикъкъат этинъиз. Насыл дагьгьа ел аладжакъмыз? –Демирджи дагъгъа. Пусланы къолумызгъа алып, ёлгъа чыкъаджакъмыз. Демек, дерсимизнинъ мевзусы насыл? Дерсимизнинъ мевзусы: Демирджи дагъы ве онынънен багълы эфсане.Дефтерлеринъиз - бу, сизинъ маршрутынъыздыр, оларны толдурмакъ ве ёлгъа не вакъыт чыкъкъанымызны язмакъ керек. Дефтерлерни ачынъыз, бугуньки санны язынъыз.Дерсимизнинъ макъсады. Эпиграфымыз насыл? - "Севем сени, гузель Къырым!".Бизим макъсадымыз Демирджи дагъгъа барып етмек, онынънен багълы эфсанени окъумакъ, оньшъ дюльберлигини сейир этмек._Дерсимизде бир къач меракълы усулларны ишлетеджекмиз. Эгер оларны догъру ишлетсек,Демирджи дагънынъ этегине тезден барып етермиз.

1)Эсас сёзлер боюнджа анълатувлар.

• Эфсане –кичик фантастик икяе.
• Эфсанелерде тылсымлы, омюрде олып кечкен вакъиалар акъкъында айтыла
• 2)Шимди биз эфсанени окъуйджакъмыз, амма бундан эвель мен сизлерни янъы сёз лернен таныштыраджам.Бугунь биз оларны метинде расткетиреджекмиз.

Лугъат иши :(талебелер языладжакъ янъы сёзлерни окъуйлар, язып алалар)

баскъынджы- захватчик . Алев- пламя

• кочебе – кочевник. корюк- мех(кузнечный
• демир- железо. чынъ- звон металла
• тюкян- мастерская. къалкъан- щит
• 1.Афакъан башлы- сердитый
• 2.кельмешеклер- самозванцы
• 3.тааджипнен тикленип къалгъанлар- удивленно уставились
• 4. чалгъысыны алып олюм юре- смерть косит
• сакъчы - охранник ябанджы –чужак
• 1.Устюне эндире- ударяет по ней 2. сачакъ – строение
• 3. гъаркъ олалар- исчезают

IV . Пекитюв(Талебелернен эфсанени окъуймыз)

• Энди, балалар, биз эки группагьа болюнип чалышаджакъмыз.Эр бир командагъа метин берем. Вазифе бойле: метин боюнджа план тизмек (5 дакъкъа вакъыт).
• V . Раатлыкъ дакъкъасы

Кумюш- серебро.

Раатлыкъ дакъкъасы

• Кумюш- серебро

VI . Хуляса.

• Биз бугунь насыл ерде сеяатта булундыкъ? Биз бугунь Демирджи дагъы сеяатта булундыкъ, Демирджи дагъы эсеринен таныш олдыкъ.
• Дерснинъ мевзусы насыл эди?
• «Демирджи дагъы» - бу, насыл эсердир? Халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ насыл жанрыдыр? - " Демирджи дагъы " - эфсанедир.
• "Эфсане" сёзюнинъ эр бир арифине джогърафик адларны тапынъыз: Э-Эски-Къырым...Ф-С-А-Н-Е
• Халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ насыл жанрларынен танышсынъыз?
• Масаллар, эфсане, аталар сезлери,дестанлар,айтымлар,тапмаджалар
• Ватан акъкъында насыл аталар сёзлерини билесинъиз?
• (Талебелер дерске хулясалар чыкъаралар).

VI . Эвге вазифе:

• Янъы сёзлерни эзберлемек. "Еди къую" эфсанени ифадели окъумакъ.

• VII . Талебелернинъ бильгиси ве дерстеки иштираклерине къыймет кесюв