"Сын есім" та?ырыбында?ы саба? жоспары

СЫН ЕСІМ

Мақсаты :

1.Сын есім туралы алған білімдерін жинақтау, бекіту және қорыту. 2.Ойлау6 есте сақтау қабілеттерін арттыру, сөздік қорын молайту, сөйлеу мәдениетін дамыту. 3.Өзара сыйластыққа, адамгершілікке, ынтымақтастыққа, табиғатты6 ондағы тіршілік иелерінің әсемдік, әдемілік сипаттарын тануға, жиналыққа, шапшаңдыққа тәрбилеу. Сабақтың көрнекілігі : суреттер, видеомагнитофон, теледидар,сызбалар, мақал-мәтелдер, диаграмма, доп, тест тапсырмалары. Сабақтың типі : қайталау Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап, ауызша, жазбаша жазу жұмысы, көрсету, сызбалар, жаңа технология элементтері (сын тұрғысынан ойлау, тест).

Қазақ тілі-өз тілім,ана тілім,

Абай,Мұқтар сөйлеген дана тілім.

Қастерлейді ұл-қызың мәңгі сені

Болашағыш,бақытым,дара тілім.

1.Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

2.Заттың атын білдіретін сөз табы?

3.Қазақ тілінде неше септік бар?

4.Жалғау түрлерін ата.

5.Зат есімнің сұрақтарын ата.

6.Жұрнақ пен жалғаудың айырмашылығы

7.Қос сөздер нешеге бөлінеді?

8.Қысқарған сөздерге мысал келтір

9.Деректі зат есім деп қандай зат есімді айтамыз?

10.Зат есім жасалуына қарай нешеге бөлінеді?

11.Жалқы есімге мысал келтір.

Тестік жұмыс:

1.Сын есім дегеніміз

а)заттың түсін,сипатын,сынын білдіреді

б)заттың санын,ретін білдіреді

в)заттың қимылын білдіреді

2)Сын есім құрамына қарай нешеге бөлінеді

а)6

б)4

в)2

3.Қатыстық сын есімдерді көрсет:

а)білгір,сапа,сары

б)ақшыл,жасыл,ұзын

в)аттылы,балалы,мінезді

4.Етістіктен сын есім тудыратын жұрнақтарды көрсет:

А-дай,-қой,-кек

б) )-ғақ,-қыш,-ық

в)-лы,-кі,-дық

5.Туынды сын есімдер қатарын көрсет:

а)тау,сары,тартқыш

б)қашаған,таулы,қызба

в)түркі,лезде,тартымды

6.Сын есім мағынасына қарай нешеге бөлінеді?

а)3

б)2

в)4

7.Қатыстық сын есім

а)заттың түр -түсін тікелей білдіреді

б)заттың түр-түсін жанамалап білдіреді

в)заттың түр тнсін басқа сөз табының қатысы арқылы білдіреді

8. Негізгі сын есімдерді тап.

а)биік,жақсы,таза

б)көшпелі,таулы,аудан

в)таудай,қысқы,айдында

9.Cын есімдерді көрсет

а)жақсы,сары,көңілді,

б)жарық,күн,сол

в)тағы,да,рет

Берілген кесте бойынша негізгі ,туынды сын есімдерді белгіле

Сын есім

негізгі

жақсы

туынды

көрікті

таулы

сары

сарғыш

аттылы

мінезді

жарық

жүгіргіш

басыңқы

жаман

ақшыл

сәйкестендір

қатыстық

сапалық

жақсы

орманды

қызыл

ұзын

өнерлі

жасыл

көкшіл

ащы

әнші

аққудай

әдепті

қыстай

шаруалы

қаңтарулы

Сын есімдерді топтастыр

Сын есім

таудай

дара

күрделі

тоғайлы

сапалық

жап-жасыл

қатыстық

өткір

сары

білгір

көргіш

сазды

қызылды-жасылды

жазғы

ойлы көзді

қайырымды

қайырымды

Берілген сын есімдерді пайдалана отырып бір адамға мінездеме жаз

Ат жақты

Кер мінезді

күлегеш

бойшаң

Ойлы көзді

Жақсы оқиды

Сурет бойынша сын есімдерді қатыстыра отырып шағын мәтін жаз

Қыс мезгілі келіпті Айнала аппақ болыпты Шырша, тоғай, қайыңдар Ақ көйлегін киіпті .

Көп нүктенің орнына төмендегі жұрнақтардың тиістісін қойып,туынды сын есім жаса:

Үлгі:жұқпа+лы

Жұқ,қап,көтер,тербел,бас,жылт,кіші,ұрыс,от,көйлек,қара,тұса,жала,тас,тұз,жаз,күз,шоқпар.

Жұрнақтар:-палы,-іңкі,-мелі,-палы,-ыңқы,-рек,-ғыш,-дай,-гі,-ғы,-қақ,-шең,-тай,-қақ,-шең,-тай,-мыс,-қор,-ды,-ді.

Кестені толтыр

Берілген сөздерді түріне қарай ажыратып жаз:

тәтті,таулы,қатты,қышқыл,кең,сары,биік,көгілдір,жап-жасыл,

мықты,ақ,үлкен,жақсы,мықты,дәмсіз

түс

сапа

көлем

дәм

Сын есім

құрамына қарай

Сын есім

мағынасына қарай

Сын есім