ақпаратты өздігімен түсініп, оны таразылап, екшеп, оның ішінде керектісін таңдап алуға;
ақпаратты жан-жақты талдауға;
өздігімен жаңа түсінік пен білім құрастыруға;
пікірталастарға қатысып, өз ойы мен пікірін дәлелдеуге;
басқа да балама пікірлерді ескеруге;
шешім қабылдауға және қиын мәселелерді шешуге;
жауапкершілікке (өз біліміне, өміріне);
басқалармен тиімді қарым-қатынас құруға.
Бұл лекцияда төмендегідей әрекеттер жүзеге асырылады:
бірлескен жұмыстар (жұптық, топтық, бүкіл аудиторияның),
жеке және бірлескен ізденіс пен зерттеу жұмыстары,
ситуативтік және рөлдік ойындар,
ақпараттың әртүрлі көздерімен жұмыс жасау (кітап, лекция, Интернет, құжаттар, мұражай, басқа адамдар, мамандар, т.б.),
шығармашылық жұмыстар, т.б.
Өз кезегінде бірлескен жұмыс әдістері өзін-өзі мен басқа адамдарды танудың құралы болып табылады, олар дүниетаным қалыптастырып, тұлғаның өзіндік дамуы мен басқалардың іс-әрекеттер мен олардың себептерін түсінуге ықпал жасайды.
Интербелсенді оқу/оқытудың негізгі қағидалары мен мақсаттары:
Қағидалары:
Орта қалыптастыру;
Бірлескен әрекеттер арқылы үйрету/үйрену;
Өмірмен байланыстыру;
Өзінділік пен дербестікке баулу.
Мақсаттары:
Білім алушы оқып/үйренуде өз әрекеттерінің жемісті екендігін сезінетін жағдайлар жасау;
Үйренушілердің арасында ашық, еркін шығармашылық қарым-қатынас орнату;
Үйренушілерге білімді дайын күйде бермей, оны ізденуге бағыт- бағдар сілтеу;
Үйренушілерге білімнің өзіндік әрекеттер арқылы ғана тиімді түрде меңгерілетіндігін дәлелдеу;
Үйренушілерге белсенді әрекеттерге баулып, олардың білім игеру әрекеттерін ұйымдастыру;
Үйрету/үйренуді практикалық әрекеттерге негіздеу пән мен тақырыпты күнделікті өмірде туындайтын проблемалар шешу деп қарастыру;
Үйренушілердің дайын жауаптарын қанағат тұтпай, оларды ой-толғаныс арқылы өзіндік пікір құрастыруға, проблема шешуде өзіндік тұрғыдан жауап табуға ынталандыру (егер шәкірт жауап бере алмаса, дұрыс жауапты өзі беруге асықпай, оны басқа үйренушілердің табуына ықпал жасау);
Үйренушілерде сыни және аналитикалық ойлау дағдыларын қалыптастыру ( күмәнді ақпараттан әртүрлі мағынаны көре білу, өзіндік түсінікке ұмтылу, дәлелдеме келтіру).
Интербелсенді оқуды ұйымдастыру ережелері:
Бірінші ереже:Аудиторияны жұмысқа дайындау
Екінші ереже:Топқа бөлу
Үшінші ереже:Мақсаттарды және күтілетін нәтижелерді анықтау
Төртінші ереже:Жұмыс ережелерін қабылдау
Бесінші ереже:Сенім және жұмыс атмосферасын қалыптастыру
Алтыншы ереже:Барлық үйренушілер жұмысқа қатысуы керек
Жетінші ереже:Тыңдай білу: барлық пікірлер тыңдалуы керек
Сегізінші ереже:Жазбаша жұмыстар
Тоғызыншы ереже:Кері байланыс
Интербелсенді лекцияның негізгі қағидалары
Интербелсенді лекцияда негізгі қағида “беру” ,“үйрету” емес- “ұсыну” болады. Ұсынылған мәлімет бойынша студенттер бірлескен белсенді әрекеттер арқылы өздігімен жаңа білім құрастырады.
Интербелсенді лекцияда ақпарат дайын күйінде берілмейді.
Интербелсенді лекцияда материал басылған мәтін түрінде беріледі.
Интербелсенді лекция диолог түрінде өтеді.
Қарым-қатынас келесі форматтарда өтуі мүмкін:оқытушы-студент/студенттер, студент-студент, студент-тақырып, студент-басқа пікір (зерттеуші, оқулық, т.б.).Интербелсенді лекцияда ой қозғау мен өмірден алынған нақты ситуацияларды талқылау және шешу тәсілдерін қолданған тиімді.
Интербелсенді лекцияда материал тұтастай емес, бөлшектеліп беріледі.
Интербелсенді лекцияда студенттердің бірлескен жұмысы қолданылады.
Интербелсенді лекцияда жаңа білім студенттердің ой- толғанысы арқылы құралады.
Лекцияда студенттер қарастырылған материал бойынша “Мен сабақта не үйрендім?”,“Бұл білім маған қандай пайда келтіреді?”, “Бұл білімді қалайша қолдануға болады?”, “Бұл білім маған не үшін керек?”,“Бұл білімді ары қарай қалай дамытамын/ жалғастырамын?” ,“Тағы да не білгім келеді?” деген сұрақтар ауқымында ойланып, жауаптармен бір-бірімен бөліскені орында. Осындай ой-толғаныс нәтижесінде студент лекция материалы бойынша жаңа білім құрастырады.
Интербелсенді лекцияда бағалау жазба жұмыстары арқылы жүзеге асырылады.
Интербелсенді лекция кері байланыспен аяқталады.
Кері байланыс дегеніміз сабақтың соңында студенттерге бірнеше сұрақ қойып, олардың ойларын, қандай сұрақтары мен мұқтаждары бар екендігін, бүгін сабақ туралы пікірлер қандай екендігін анықтау. Бұл жауаптар алдағы сабақтарды жоспарлауда қолданып, келесі сабақты студенттердің пікірлері негізінде құрастыруға бағытталған.
Интербелсенді лекция құрылымының үлгісі
« Проблеманы айқындау» кезеңі
Студенттерге тапсырма;
Жеке жұмыс;
Топтық ( немесе жұптық) жұмыс;
Жариялау;
Қорытындылау;
Оқытушы тақтаны ( немесе плакатты) екі бағанға бөліп сол жағын “Не білеміз?”, ал оң жақ “Қандай проблемалар бар?” деп атап , студенттердің жауаптарын жазады.
Әрі қарай сабақта студенттер айқындаған проблемалар мен сұрақтар қарастырылады. Бұл жерде басты назарға тапсыруға тұрарлық.
