Изучение звуков речи в коми языке. Особенности гласных и согласных звуков.
Просмотр содержимого документа
«Презентация на тему "Сёрни шыяс"»
СЁРНИ ШЫЯС
Уджсӧ дасьтiс коми кыв да литература велӧдысь Постика Т.С.
Уроклöн могъяс:
- мый велöдö фонетика
- мыйöн торъялöны гласнöйяс да согласнöйяс
- сёрни шыяс йылысь да гижигöн найöс пасъян шыпасъяс йылысь
- кыдзи юксьöны согласнöйяс чорыд да небыд, гора да гортöм шыяс вылö
2. Мыйла колöны сёрни шыясыс?
Фонетика – сёрни шыяс велöдан наука (греч. «рhone» звук-шы)
Графика – гижöдын сёрни шыяс пасъянног да шыпасъяс лыддянног йылысь наука (греч. «grafo» пишу-гижа)
Орфография – кывъяс гижанног йылысь наука (греч. «orthos» правильно-торксьытöг)
Коми кывйын 33 сёрни шы: 7 гласнöй да 26 согласнöй шы
Гласнöй шыяс
Согласнöй шыяс
а, о, у, ы, э, и, ö
Рочысь пырöм согласнöйяс
б, в, г, д, дʾ,
дж [z], дз[zʾ], ж, з, зʾ, й, к, л, лʾ, м, н, нʾ, п, р, с, сʾ, т, тʾ, тш [ч], чʾ, ш
ф, х, ц, щ
Вайöдöй став гласнöйнас заводитчан кывъяс
Ош, ю, ар, öдйö да с.в.
Мый серти торйöдöны гласнöй да согласнöй шыяс? Артманног сертиыс.
Гласнöй шыяс
Согласнöй шыяс
Артмöны гöлöсысь. Гласнöй шыяс шуигöн тыысь петан сынöд нырыс (струяыс) вом пытшкын оз паныдав некутшöм мытшöд, сы вöсна кылö сöмын гöлöса шы, шысö позьö кузя нюжöдны, сьывны.
Артмöны гöлöсысь да шумысь. Сынöд нырыс вом пытшкын паныдалö мытшöдъяс, найöс артмöдöны ёнджыкасö кыв, вом доръяс пиньяскöд, анъяскöд. Найöс шуигöн колö гöлöс и шум, шум и гöлöс, либö сöмын шум.
Шуöй сьöрсьöн-бöрсьöн тайö шыяссö
[л]-[м]-[н]-[р] [б]-[д]-[дʾ]-[з] -[ж]
[п]-[с]-[т]-[тʾ]-[ш]
Мый петкöдчö?
(Гöлöсыс вочасöн чинö-бырö, кольö шум)
Кывкöртöдъяс вöчöм
Талунъя урок вылын
ме тöдмалi…
ме велалi …
меным кажитчис…