Презентация на тему :"Ц!арубак!"

• Умумуз ирсалъе тараб лъик1абщинаб нилъеца беццулеб г1адин, нилъеца таралъул къимат гьабизе буго бач1унеб г1елалъги. Гьезие нилъеца ц1унизе х1ажат буго нилъерго мац1ги, ц1арги, г1адаталги, тарихги.

Раг1икъот1

Дарсил тема: Ц1арубак1

Дарсил мурад:

1. Ц1арубак1алъул х1акъалъулъ лъай г1ат1ид гьаби.

2. Авар мац1алде рокьи бижизаби.

3. Нилъерго мац1ги ц1арги к1очене бегьунгут1и бич1ч1изаби.

АНТОНИМАЛ РАТЕ.

• ХЪАХ1АБ
• КВЕШАБ
• ГЬИТ1ИНАБ
• Т1УЦАБ
• мун
• ГЪОРКЬ
• КЪОКЪАБ

• Ч1ЕГ1ЕРАБ
• ЛЪИК1АБ
• К1УДИЯБ
• БОРХАТАБ
• дун
• Т1АД
• ХАЛАТАБ

Рокъобе хъвазе кьураб х1алт1и

• «Дие бищун бокьулеб г1адат».

• Гьит1инабго сочинение хъвазе, жанире ц1арубак1алги ккезарун.

Гъалат1ал рит1изаре:

1.Гьассул кьер босарав, гьав сородарав сонгрода кидаго лъиего бер ч1ч1ванищ?

2.нижер калхозалъул цо лемагалъ ункъо кьег1ер гьавуна.

Гьоркьор риччарал х1арпал лъе

• Жи…-жи… рос…лъ гьобол лъикӀав.

• Ж…д..рго рокъоб къадацаги кумек гьа…ула.

• Ж…цаго бухъаралъуве живго ккола.

• Д…рго рагӀи ккун чӀоге, дандиясухъги гӀенекке.

• Д…ца эмен кваназавура… щурминисан васас мунги кваназавизе вугев.
•  

бицанк1аби

Предложениялъулъ ц1арубак1ал рате ва кинал предложениялъул членаллъун кколелали бице.

• Щиб, Гороч, мун гьал къояз пашманго бугеб, дуде щвараб къварилъи щай дуца бицунареб?

• Щиб (сказ.), Гороч, мун (подл.)гьал(опр.) къояз пашманго бугеб, дуде(хъ. доп.) щвараб къварилъи щай(сказ.) дуца (подл.)бицунареб?

Цо-цо хъвадарухъабазул куч1дузулъ ц1арубак1ал

• Ятим Эмин
• Дун хвараб мехалда,
• къо-лъик1 гьабизе
• Къисмат дирго г1адав
• къваридав вач1а.
• Гьез хъамал гьавурав,
• вет1а-векарав,
• Дун г1адин,г1азабаз
• г1орц1арав вач1а.

Ятим Эмин

• Дун вуго Ятим Эмин къо бух1арав бесдалав
• Дуца мискинзабазе бач1унеб буго балагь.
• Амма бице нижеда, лъие мун даим кьураб?
• Лъиениги кьун гьеч1о,- огь, панаяб дуниял!...

Г1анхил Марин

• Дуда ч1ор реч1ч1аяв, ч1ух1арав лачен,
• Ч1ух1дае мун хьвадун,хьи дие гьеч1о.
• Ч1ордал гулла щваяб, сурмияб микки,
• Дун тун, цогияй ккун, х1акъ батиларищ?

Б.Ч1анк1а

Дур баракат щваяй , щибха гьабилеб,

• Рокьул гьава бугин гьаб балагь дие.
• Шапаг1алъи щваяй, дун к1очон тоге,
• Дунги дурго гьудул мах1рум гьавуге.

Хъ. Мах1муд

• Дие лъугьараб щиб, дун вугеб куц щиб,
• Кие арай гьудул,гьадин дунги тун?
• Гьаб г1аламатго щиб, гьаб х1икматго щиб,
• Х1урулг1ин йик1анин г1одой ч1ун аск1ой?

Хъах1абросулъа Маъх1муд

• Дунги дуда хадув, халкъалда сурун,
• Хвезе бак1 балагьун вугин свердулев!
• Дуде щиб къо бач1ун,
• къот1араб хабар ,
• Къват1ий яхъани щиб, хъван цо кагъатгун?

Тестал гьари

1.Ц1арубак1илан сунда абулеб?

А)Предметалъул къадар яги ирга бихьизабулеб каламалъул бут1а.

Б) Предметияб ц1аралъул, прилагательноялъул, рик1к1еналъул бак1алда

х1алт1изабулеб каламалъул бут1а.

В)Определениялъул цо хасаб тайпа.

2. Кинал разрядазул ц1арубак1ал падежазде сверулел?

А)Киналниги разрядазул

Б)Гьумералъул

В)Ишараялъулги гьумералги

3. Ц1арубак1алъул чан разряд бугеб?

А)7

Б)6

В)5

4. Ц1арубак1алъул гуреб разряд бихьизабе.

А)Суалияб

Б) Цадахълъиялъул

В)Жибголъиялъул

5. Жив, жий, жиб, жал , ниж, нилъ абурал ц1арубак1ал падежазде сверулаго кин хъвалел?

А) Кьибил ц1унун

Б)Рагьарал гьаркьазулъ хиси ккун

В)Дефисгун

6. Гьаб предложениелъулъ ц1арубак1 кинаб предложениялъул членлъун ккун бугеб?

Щибаб саг1аталда г1алхул чундузда дур хабар гьикъула бакъанил г1ужалъ.

А)Щибаб- опред., дур-опред.

Б)Щибаб-подлеж., дур-хъв. доп.

В)Щибаб-опред., дур-хъв. доп

7. Кьовул падежалда лъураб ц1арубак1 бате

А)Лъилниги

Б) Нилъеего

В)Гьесда

8. К1иабилеб гьумералъул ц1арубак1ал рихьизаре

А)Нуж, мун

Б) Ниж, дун

В)Гьав, гъой.

9.Кинал ц1арубак1азул жинс ва форма бук1унареб?

А) Щивалиго, щалниги

Б) Гьав, дой

В)Дун,мун

10. Ниж абураб ц1арубак1 подлежащеелъун ккезабун предложение ургъе.

Каламалъул бут1аби рат1а гьаре. Ункъо х1уби гьабе.

• Анц1абго, моц1, лъик1ав, лъимал, г1уж, щивниги, ниж, калам,ц1одорал, царалаб, царал, сунца, миллион, цо-цоккун, хъах1ал, баргъичалъул, дой, гьединаб, азаралда к1иго,бец1хъах1илаб, лъицаялиго.

Гьал ц1арубак1ал падежазде сверизаре.

• Дун, щив, живго, щивниги

Гьаб текст г1едерго ц1але.

• Ц1.Х1амзат
• Ц1алиги ва рук1а-рахъинги нижер мажгитахъ бук1унаан. Бусенги- нижерго т1имугъ, т1ад балеб юргъанги- х1улараб ц1аха. Стол, бак1 нижер бук1инч1о. П ортфель, чемодан щиб жояли нижеда лъалеб бук1инч1о. Нек1о ц1алдохъабазул партал лъица чурулеб бук1араб, лъица букъулеб бук1араб? Лъадал ц1олев щив вук1арав? Ц1а бакулев щив вук1арав? Кинабго жидецаго гьез гьабулаан. Ниж рахъине кколаан росулъе щибаб къоялъ, радал ялъуни бакъанида бакизе жоялда хадур. Гьединго ниж щвезе кколаан щибаб рузман сордоялъ рукъ-рукъалъул к1алт1е, гарбида хулжалги ран, ханжу гьаризе. Ханжуги нижер г1унк1к1аца рукъарал къуч1бухъ бук1унаан. Хинк1алги нижер жив-живасул г1уж барал рук1унаан.