?ара ж?не т?сті металдар

Екібастұз жалпы орта білім беретін мектеп

4 сынып

Пән мұғалімі : Солтанова Равия Икрамқызы

2015 ж.

Мақсаты:

а) кенді пайдалы қазбалар жайлы

теориялық түсінік беру;

ә) оқушылардың танымдық белсенділігін

арттыру, ойын, тілін дамыту;

б) есте сақтаушылыққа, қауіпсіздікке

негіздей отырып кәсіби тәрбие беру.

Сарамандық әдіс, картамен жұмыс, кесте, сызбалар толтыру, «топтастыру» стратегиясы.

табиғи және тұрмыстық заттар, үлгілер, магнит, тірек-сызба,

үлестірмелер, карта.

ана тілі, география,.

Оқушылардың назарын сабаққа аудару,

түгендеу.

Табиғат - біздің анамыз,  Табиғатқа баламыз.  Табиғатты қорғайтын,  Біз әдепті баламыз.  Жер байлығы көп екен,  Меңгеруді қалайды.  Осының бәрін меңгертер,  Дүниетану сабағы. 

Асық ойынын ойнау. Асықтағы сандар бойынша ұяшықтардан сұрақтар аламыз.:

• Жер бедері дегеніміз не?
• Жазық деп нені атаймыз?
• Обалар деген не?
• Тауларды ата?
• Жыра қайдан пайда болады?
• Шоқы дегеніміз не?
• Террикондр дегеніміз не?
• Қазақстан неше елмен көршілес?
• Мұздақ жерлер қайда болады?

.

Топтастыру

Пайдалы қазбалар

«Топтастыру» стратегиясы

.

Көмір

алюминий

мыс

Пайдалы

қазбалар

асбест

алтын

темір

құм

Табиғи газ

мұнай

Қаныш Сатпаев

- аса көрнекті геолог, ірі ғалым. Ол минералдық шикізаттарға бай, Сарыарқа, Кенді Алтай, Жезқазған сияқты аймақтарды ерекше назар аудара зерттеген. Сәтпаев мыстан басқа темір, марганец, көмір, қорғасын кен орындарын ашты.

Қаныш Имантайұлы Сатпаев

(1899 – 1964)

.

Кенді пайдалы қазбалар жайлы тірек сызбадан

көрсете отырып сабақты түсіндіру.

Тірек сызбаны дәптерге жазу.

КЕНДІ ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАР

Қара металл кендері

Түсті металл кендері

Болат, шойын, темір, құрыш т.б.

Алтын, күміс, алюминий, мыс, қорғасын т.б.

Егер кен жер бетіне жақын жатса,қарапайым ашық әдіспен өндірілуі

Сарамандық жұмыс жаса

Егер кен жер қойнауының тереңінде жатса , оны шахталық

әдіспен өндіреді .

Зауыттағы металл кенін балқыту кезі

Мұнай кенін өндіру кезі

Мыс – қызғылт түсті, жұмсақ металл

полиметалл- алтын,,мыс, күміс, ж.б. металл қосындыларынан тұрады, қатты металл

Алюминий - күміс сияқты жарқыраған, ақ түсті, өте жеңіл металл.

Алтын - сары, қызғыш түсті, қатты металл

қорғасын – сұрғылт түсті, өте ауыр және тапталғыш металл

Мырыш - көкшіл сұр түсті металл, ауаның ылғалдың әсеріне төзімді. Т.б.

Тапсырманы орындау

Кенді пайдалы қ азбалар

Кенге жатпайтын пайдалы қ азбалар

Жан ғ ыш пайдалы қ азбалар

Картамен жұмыс. Кен орындарымен танысу.

Шартты белгілері.

Түсті металл кендері

Түсі

Сипаты

Қолданылуы

Қорытынды:

Кен орны дегеніміз не?

Түсті металл кендерін ата.

Алтынның шартты белгісі қандай?

Алюминийдің шартты белгісі қандай?

Темірдің шартты белгісі қандай?

Мыстың шартты белгісі қандай?

Үйге тапсырма:

тапсырманы орындау

Бағалау .