Сабақтың тақырыбы:
Электрпаяльникпен жұмыс істеу тәсілдері .
Кабельдер мен сымдарды дәнекерлеу.
Өндірістік оқыту шебері: Сейтжапарова Нағима
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: білімгерлерді электропаяльникпен жұмыс істеуді үйрету, қауіпсіздік ережелерімен таныстыру;
Сабақтың түрі : тәжірибе жүзінде оқып- үйрену тәсілдерін көрсетіп үйрету
Пәнаралық байланыс : материалтану, электротехника, еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі.
Жұмыс орнының жабдықтары : металдық үстел немесе металдық парақша тоқ көзі.электропаяльник.
Электропаяльникің қызметі – мыс сымдарды қалайлау, өткізгіш сымдарын дәнекерлеу және тағы басқа материалдарды дәнекерлеу.
Электропаяльниктің түрлері:
Конструкция бойынша айырмашылығы:
Стерженьді -паяльниктің дәстүрлі түрі. Құралдың конструкциясы стержень түрінде болады. Ұзын ұстағышпен бекітілген жұмыс бізімен ыңғайсыз жерде орналасқан, майда элементтерді пайкілеуге ыңғайлы.
Пистолетті- бұл модельдерде қол ұстағышпен жұмыс бөлігі 90 градусқа орналасқан. Элетромонтаждық жұмыстар және ремонт жүргізуге пайдаланылады.
Электропаяльды станция – күрделі құрал. Жұмыс құралдан және блок жүргізуден тұрады. Станцияның айырмашылығы жұмыс принципіне байланысты бөлінеді:
1. Инфрақызыл пайка – инфрасәуле арқылы жасалады.
2. Термовоздушный – қыздырылған ауаның шапшуы арқылы жасалады.
3. Цифровой(санды) – трансформатордың төменгі кернеу арқылы жасалады
Келесі түрі – қыздыру принципіне байланысты(нихромды,керамикалық,индукционды, импульсты, газды, аккумуляторлы).
Нихромдық электропаяльник- бұл құрал тоқ жүретін нихромды сымнан тұрады.
Қуатына байланысты элктропаяльник құралдары азқуатты 30Вт-қа дейін, орта қуатты 100Вт-қа дейін және 100Вт жоғары.
Керамикалық паяльник- бұл құралдарда керамикалық стержень қызуы кернеуде тұрған контакт арқылы дәнекерлейді.
Артықшылығы: ұзақ уақыт пайдалану, жылдам қызу.
Кемшілігі: керамикалық стержень соққыға төзімсіз болады.
Индукциялық паяльник - бұл паяльниктер индуктор катушкасына байланысты
Импульстық паяльниктің құрылымына жататын жиілік түрлендіргіш жоғарғы жиелендіргіш трансформатор.
Газды паяльник – тоқ көзіне тәуелді емес, газбен толықтыратын құрылғы.
Аккумуляторлы паяльник – қуаты 15Вт- қа дейін аккумулятор арқылы жұмыс істейтін паяльник
Электрпаяльниктің құрылысы
бұранда
қорғаушы
корпус
ұшы
қыздырғыш
саңлау
тұтқа
Электропаяльникпен жұмыс істеу алдындағы қауіпсіздік ережесі
Қызып тұрған паяльник байқаусызда дене мүшесіне тиіп кету, балқыған майда тамшылар денені күю жарақатына соғады. Бұдан жазылуға ауыр және көп уақыт кетеді. Химиялық күю паяльная кислота көзге тиген жағдайда. Пайкілеу кезінде олово және қорғасыннан қауіпті булар бөлінеді. Бұл жарақатты болдырмау үшін міндетті түрде техника қауіпсізді нұсқауларын сақтау керек.
1.Электропаяльникті қолдану кезіндегі еңбек қорғау қауіпсіздігі
1.1 Жалпы қауіпсіздік ережелер: Электропаяльникпен жұмыс жасау 17 жастан жұмыс жасау рұқсат беріледі. Егер ол арнайы дайындықтан өтсе.
1.2 Білімгерлер тыныштық сақтау, демалу, жұмыс режимін сақтау.
1.3 Электропаяльникпен жұмыс жасағанда мынандай жағдай болуы мүмкін: қызып тұрған паяльникпен күю немесе балқыған ыстық тамшылар шашылу олово немесе қорғасын Флюс және олово мен дәнекерлеу кезінде улану көзді және қол терісін жарақаттау.
1.4 Электропаяльникпен жұмыс жасағанда арнайы киім қажет: халат, берет және сақтандыру көзілдірік.
1.5 Жұмыс орнында мед.аптечка болуы қажет.
1.6. Білімгерлер өрт қауіпсіздігін қатаң сақтау керек. Өрт сөндіру құралдары қайда орналасқаның білу керек. Электропаяльникпен жұмыс жасау бөлмесінде огнетушитель (құм) болу қажет.
1.7 Оқыс жағдайда білімгер шеберге немесе мұғалімге хабарлау қажет.
1.8 Білімгер жұмыс орнын таза ұстау кажет.
2. Жұмыс алдында қауіпсіздік талап
2.1 Арнайы киім кию, шашты жиып берет ішіне жинақтау
2.2 Құралды дайындау және дұрыстығын тексеру. Электропаяльниктің шнурын тексеру.
2.3 темір жұмыс столдың немесе стол бетіндегі металл листінің жерленуінің тексеру.
2.4 Жұмыс орнында тез тұтанатын және жанармай сұйықтығы жоқ екенің тексеру.
2.5 Желдеткіш қосу.
3. Жұмыс уақытында қауіпсіздік талап
3.1 Электропаяльникті абайлап қолдану, оны құлату және басқа затпен ұруға болмайды.
3.2 Электропаяльникті қызып тұрған жерін қолмен ұстауға болмайды, балқыған тамшылардан абайлау қажет.
3.3 Электропаяльникпен жұмыс кезінде үзілісте паяльник арнаулы ыдыста тұру қажет.
3.4 Дәнекерлеу кезінде флюстың орнына канифол болады.
3.5 Қосылып тұрған паяльникті қараусыз қалдыруға болмайды.
4. Апаттық жағдайда қауіпсіздік талап
4.1 Паяльниктің ақауы болған жағдайда міндетті түрде шеберге немесе мұғалімге айту қажет және тоқ көзінен ажырату керек.
4.2 өрт болған жағдайда электропаяльникті тоқтан ажырату керек,бөлмеден білімгерлерді шығару, колледж әкімшілігіне хабарлау, өрт сөндіру бөліміне хабарлау, өртті алғашқы өрт сөндіру құралдарымен сөндіру.
4.3 Жарақат алған жағдайда алғашқы мед көмек көрсету, колледж әкімшілігіне хабарлау.
4.4 Тоқ ұрған жағдайда тоқ көздерін ажырату, алғашқы көмек көрсету, дем және пульс болмаған жағдайда жасанды дем беру немесе жүректің маңайына массаж жасау керек.
/ постерлер толтыру
