Сады?бек Адамбеков атында?ы жалпы орта мектеп
Орында?ан: Билисбекова Гулбари Базарбаевна
Саба?ты? та?ырыбы: С?йлем ішіне ?ойылатын тыныс белгілер. ?тір
Саба?ты? ма?саты:
1. Білімділік 2. Дамытушылы? 3. Т?рбиелік
О?ушыларды? ?тір ?ою ж?ніндегі да?дыларын жетілдіру, ?з бетемен ж?мыс істеуге да?дыландыру. С?йлем ??рамына кездесетін тыныс белгілеріні? ?ызметі мен ?олданылу орны, ?тір тыныс белгісін ?оюда ?станатын негізгі принциптерін о?ып-?йренуді? жобасын т?тас ?абылдау?а к?мектесу ?тір ?андай орындарда, не ?шін ?ойылатыны, оны ?ою ?шін тілдік ?андай белгілерін білу керек екенін т?сіндіру. Проблемалы? жа?дайлар мен к?рделілік де?гейі арт?ан тапсырмаларды шешу кезінде дербес ойлана алуды дамыту?а жа?дай жасау. Ма?ала ар?ылы тілге деген с?йіспеншілігін арттыру, с?здерді орынды ?олдану?а, тияна?тылы??а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: д?ст?рлі саба?
Саба?ты? ?діс-т?сілдері: с?ра?-жауап, талдау, баяндау, т?сіндіру, с.т.о(сыни т?р?ыдан ойлау) стратегиясы.
Саба?ты? жабды?ы: слайд, интерактивті та?та, карточкалар.
Саба?ты? барысы.
І. ?йымдастыру кезе?і
- О?ушылармен с?лемдесу;
- О?ушыларды т?гендеу;
- Саба??а дайынды?тарын ба?ылау;
ІІ.?й тапсырмасын тексеру: 158-жатты?у, ереже жаттау.
ІІІ. Жа?а білімді ме?герту кезе?і.
Жа?а саба?: С?йлем ішіне ?ойылатын тыныс белгілері. ?тір.
Ой ша?ыру.
Жа?а та?ырып бойынша о?ушылар?а с?ра? ?ою.
1. С?йлем ішіне ?ойылатын тыныс белгілерін ата.
2.С?йлем ішіне ?ойылатын тыныс белгілері ?андай ?ызмет ат?арады?
3.?ыстырма с?йлем дегеніміз не?
4.?аратпа с?з дегеніміз не?
5.Ода?ай с?з дегеніміз не?
6.Біры??ай м?шелер дегеніміз не?
Ай?ындауыш м?ше дегеніміз не?
Слайд бойынша жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
С?йлем ішіне ?ойылатын тыныс белгілер ерекшелеуші ?ызмет ат?арады. ?тір ?аратпа, ?ыстырма, ода?ай, т?л с?здер мен бірі??ай ж?не ай?ындауыш м?шелер ?олданылып т?р?ан с?йлемдерде ?ойылады.
1. ?тір (,) Шешендік с?з шешендікке, адамгершілікке т?рбиелейді.
2. ?ос н?кте (:) Ел деген м?з сия?ты: а?ырын ?стаса?, - т?сіп кетеді.
3. Жа?ша () Жа?сылы?–кісіні? табандылы?ында.
(М. ?уезов)
4. Тырна?ша (“”) ?азыбек биден бір адам “кім жа?ын, не ?ымбат, не ?иын?” деген ?ш с?ра??а жауап беруін с?рапты.
5. Сызы?ша (-) Ашу – д?шпан, а?ыл – дос, а?ылы?а а?ыл ?ос.
6. Н?ктелі ?тір (;) А?ылды ісіне сенеді; А?ыма? к?шіне сенеді;??г?дік т?сіне сенеді.
Бірі??ай с?йлем м?шелеріні? арасында ?ойылады ?аратпа с?здер (с?йлем басында, со?ында, ортасында) ?ыстырма с?здер
(с?йлем басында, со?ында, ортасында) О?ашалан?ан ай?ындауыш с?здер Ода?ай с?здер
(с?йлем басында, со?ында, ортасында) ??рмалас с?йлемдегі жай с?йлемдерді? аражігіне ?ойылады
Мені? ?ашы?ым бота к?зді, ?ыр м?рынды, шие ерін, а? ??ба келген а??у ?ыз. Жігіттер, ойын арзан, к?лкі ?ымбат.
Мені? сырым, жігіттер, о?ай емес.
Ендігі кезек сенде, ?ара?ым. Мені?ше, сені? айт?аны? д?рыс.
Б?ларды, ?рине осы жерде жасау?а болмайды.
?зі осында келген шы?ар, сір?. Сен, ?азыбек би, б?л елді? соты.
Осы елді? ал?а ?стары сен, Батыр Баян. Пай! Пай! Пай!
Киелі неткен жер!
Ел к?шсе, жайлау жетімсірейді, ??с к?шсе, к?л жетімсірейді.
Біры??ай м?шелерде ?ойылатын ?тір.
Бірі??ай м?ше жал?аулы?сыз келгенде Да, де, ?рі, я, яки, не, немесе, ?лде, жал?аулы? шылаулары бірі??ай м?шеде ?айталанып келгенде Мен, ж?не жал?аулы? шылаулары ?айталанбайды Да, де, ?рі, я, яки, не, немесе, ?лде, жал?аулы? шылаулары бірі??ай баяндауыштар арасында ?айталанбай келсе, шылаудан со? ?тір ?ойылады
Айг?л, ?сел, ?демілер келді. Асыл да, ?сел де не ?йге кірерлерін, не кері кетерлерін білмей дал болды. Айн?р мен Асыл, Айдын мен Асхат келді. ?о?ырау со?ылды да, саба? басталды.
?аратпа с?здерге байланысты ?ойылытын ?тір.
?аратпа с?з с?йлемні? басында келсе, ?тір одан кейін ?ойылады ?аратпа с?з с?йлемні? ортасында келсе, ?тір екі жа?ынан ?ойлады ?аратпа с?з с?йлемні? со?ында келсе, ?тір оны? алдынан ?ойылады
-?же, Ырысбектікіне мен де барайын ба?
-шыра?тарым, ж?мысты то?татпа?дар! -Іше ?ой,айналайын, та?ы ішші
-асы?па?ыз, ата балалары?ызды алі а? к?ресіз. -Талаптары? жа?сы екен,балалар!
О?шаулан?ан ай?ындауыш?а байланысты ?ойылатын ?тір.
О?ашалан?ан ай?ындауыш
Бізді? ауылды? ?у баста ?жымшар боп ?алай ??рыл?анын біз, кейінгі жас ?рпа?, тек ?лкендер айт?ан ??гімелерден ?ана білеміз.
?ыстырма с?здерге байланысты ?ойылатын ?тір.
?ыстырма с?з с?йлемні? басында келсе, ?тір одан кейін ?ойылады ?ыстырма с?з с?йлем ортасында келсе, ?тір 2 жа?ынада ?ойылады ?ыстырма с?з с?йлемні? с??ында келсе, ?тір алдынан ?ойылады
Мені?ше, -
Абырой бол?анда,-
?кінішке орай,-
Сір?,-
Амал не, кітапты ?ойныма ты?тымда, жата??а келдім -,?йтеуір,-
-,?ыс?асы,-
-,?рине,
И?, айтары жо?, ?те с?йкімді балалар. -,Шамасы
-,Б?лкім
-,?йтеуір
Біреу к?рсеткен-ау, щамасы.Аман- есен ж?ріп жатырма, ?йтеуір.
Ода?ай?а байланысты ?ойылатын ?тір.
Ода?ай мен ?аратпа с?зді? ортасына ?тір ?ойылады Ода?ай с?йлем ортасында келсе, ?тір 2 жа?ына ?ойылады С?йлем со?ына келсе, алдына ?тір ?ойылады
Ойбай, Шегендей емес шы?арсы? Білем, е, білем! Ол ?андай ?н бол?аны, апыр-ау?
??рмалас с?йлемдерге ?ойылатын ?тір
Да, де, та, те, ?рі жал?аулы?тары ар?ылы байланысса, жал?аулы?тар -дан со? ?тір ?ойылады Біра?, дегенмен, ?йтседе, сонды?тан, ?йткені, себебі
жал?аулы?тары ар?ылы байланысса, жал?аулы?тардан со? ?тір ?ойылады ?айталанып келгенде Жал?аулы?сыз ы??айлас, себеп м?нді салалас ??рмаластар арасында
?айтарар жауабы к?кірегінде ?айнап т?рса да, С?лтанмахм?тты? ?ні шы?пады. ?кесі мен ?ызы осы жерде бірінші рет кездесті, біра? бірін – бірі танымады. Кейде олар балаша шуласа, кейде сабырлы болады. Дауыс шы??ан жа??а ?арап едім, ?ол созым жерде елік т?р.
Жатты?улармен ж?мыс:
168-жатты?у.
? Шылаусыз байланыс?ан біры??ай м?шелерді? арасына шылау ?ойып, байланыстырып к?рі?дер. Тыныс белгілерінде ж?не ма?ыналарында ?андай айырмашылы? болады екен?
О ?арамен жазыл?ан с?здерді? ма?ынасын т?сіндірі?дер.
170-жатты?у.
172-жатты?у.
173-жатты?у.
177-жатты?у.
181-жатты?у.
С?ра? – жауап.
1. С?йлемні? ішіне ?ойылатын тыныс белгілерін ата.
2. ?тір ?андай жа?дайда ?ойылады?
Карточкамен ж?мыс.
1. С?йлемдерді с?йлем м?шесіне талда. Бастауыштарын ?аратпа с?зге айналдырып, тиісті орын?а тыныс белгісін ?ой.
2. ?аратпа с?здерді бірде с?йлемні? алдына, бірде ортасына, бірде ая?ына ?ойып, оларды тыныс белгілерімен айырып жазы?дар.
3. Ода?ай с?здерді тыныс белгілерін ?ойып к?шірі?іздер.
?І. ?йге тапсырма беру: 186-жатты?у.
?І. Ба?алау.
