Рус телендә урта (тулы) гомуми белем бирү мәктәпләренең
татар төркемендәге 6 нчы сыйныф укучылары өчен
татар теле буенча
белем бирү программасына аңлатма язуы
сәгатьләр күләме атнага 4 сәгать исәбеннән төзелгән, елга 140 сәгать
Эш программасы статусы.
6нчы сыйныф өчен эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:
1. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыклары тарафыннан расланган Рус мәктәпләрендәге рус телендә сөйләшүче балаларга татар телен һәм әдәбиятын укыту гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты
2.Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле: үрнәк гомуми программа V- IX сыйныфлар. Төзүчеләр Ф. Ф. Харисов, Ч. М. Харисова, Г. Р. Шакирова Казан. 2013.
3 Татарстан Республикасының Мәгариф һәм фән министрлыгы тарафыннан расланып тәкъдим ителгән Татар теле: Рус телендә урта гомуми белеем бирүче мәктәпләрнең 6нчы сыйныфы өчен дәреслеккә (татар балалары өчен) Н. В. Максимов, М. З. Хәмидуллина- Казан: “Мәгариф”, 2010
4. Мәктәпнең белем бирү программасы.
Укыту фәненең уку планында тоткан урыны.
Укыту планында караганча, татар теле дәресләре өчен эш программасы атнага 4 сәгать исәбеннән елга 140 сәгатькә төзелде.
Эш программасы структурасы
Татар теленең эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.
Эш программасының эчтәлеге.
Тел- гаҗәеп күренеш. Ул кешеләргә үзара аңлашу, аралашу өчен хезмәт итә. Тел фикерләү нәтиҗәләрен беркетеп бару өчен кирәк. Тел ярдәмендә халкыбызның туплаган тәҗрибәсе, аның рухи, мәдәни байлыгы, ирешелгән уңышлары яңа буыннарга күчә.
Безнең максат үз ана телендә сөйләшә, аралаша һәм үз фикерен матур, җыйнак, төгәл итеп җиткерә белүче шәхес тәрбияләү. Шундый шәхес кенә бүгенге көндә көндәшлеккә сәләтле шәхесбула ала.
Бу программа да рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына татар теле буенча системалы, фәнни яктан ныклы белем бирүгә нигезләнә. Укучыларда тел һәм сөйләм күнекмәләре булдыру, дөньяны танып белү игътибар үзәгендә. Бу исә үз телеңне камил белү, башка фәннәрне яхшырак үзләштерү өчен дә җирлек булып тора.
Татар төркемендә татар теле укытуның максаты:
- укучыларда лингвистик аралашу, этнокультура өлкәсенә караган компетенцияләр булдыру рус мәктәбендә татар теленә өйрәтү.
- лингвистик компетенция (укучыларның ана теленнән мәгълүматлыгы) фонемалар, морфемалар, сүз ясалышы, сүзтезмәләр, җөмләләр, җөмлә кисәкләре, лексик һәм грамматик берәмлекләр, лингвистик анализны үз эченә ала.
Коммуникатив (аралашу) компетенция ул – башкалар әйткәнне аңлау һәм үз фикереңне белдерү өчен тупланган белем, осталык, күнекмәләр җыелмасы; хәзерге татар әдәби теле нормаларына ия булу, сүз байлыгын, сөйләмнең грамматик ягын дөрес үзләштерү; телдән һәм язма формада бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен булдыру.
Этнокультура өлкәсенә караган компетенция, ягъни телне милли-мәдәни яссылыкта үзләштерү ул- укучыларны сөйләмгә өйрәткәндә, рухи, эстетик тәрбия һәм белем бирү чарасы буларак,милли үзенчәлекләрне чагылдырган текстлар белән эшләү, тормыш-көнкүреш, гореф-гадәт үзенчәлекләрен, сынлы сәнгать әсәрләрен, халык авыз иҗаты үрнәкләрен белү, татар сөйләм этикетына ия булу.
Рус мәктәбендә ана теле буларак татар теле укытуның төп бурычларыннан түбәндәгеләрне санап китәргә була:
Татар телен өйрәнүгә кызыксынуны көчәйтү.
Үз милләтеңә, телеңә хөрмәт белән карарга өйрәтү, шулай ук татар теле аша башка милләт вәкилләренә, аларның рухи мирасына мәхәббәт хисе тәрбияләү.
Татар теленең барлык тармаклары буенча эзлекле рәвештә фәнни белем бирү.
Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча ныклы күнекмәләр булдыру. Туган телдә матур һәм дөрес аралашырга өйрәтү.
Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләрен камилләштерү. Көндәлек тормышта татар теле мөмкинлекләреннән тулысынча файдалана белергә өйрәтү.
Туган тел аша өзлексез белем һәм тәҗрибә туплау.
5 нче сыйныфта укучылар авазлар, аларның классификациясе турында тулы мәгълүмат ала, авазларга характеристика бирергә, татар теленең сүзлек составын килеп чыгышы, кулланылу өлкәсе һәм активлыгы ягыннан тикшерергә, сүзлекләрнең төрләрен танырга, аларны кулланырга, сүззнең тамырын һәм кушымчасын табарга, кушымчаларның төрләрен һәм функцияләрен аера белергә, ясалыш төрен билгеләргә, өйрәнелгән теоретик белемнәрне практикада кулланырга, бәйләнешле сөйләм төзергә, терәк сүзләр кулланып, хикәяләр төзергә, диалоглар, план төзергә, тәрҗемә итергә, изложение, сочинениеләр язарга өйрәнә
6 нчы сыйныфта морфология бүлеге өйрәнелә башлый. Аңа өйрәтүнең төп бурычлары:
1) сүз төркемнәре турында тирән мәгълүмат бирү һәм аларны аерырга өйрәтү;
2) исемнәр төрләнешен контекстта карау;
3) укучыларның сүз байлыгын сүз төркемнәре хисабына баету;
4) морфология курсын бәйләнешле сөйләмә һәм язма телгә таянып ныгыту;
5) сүз төркемнәрен үзләштереп, дөрес укырга һәм язарга өйрәтү.
6 нчы сыйныфта исем темасы буенча өйрәнгәннәр искә төшерелә.
Укучылар үзләштерергә тиешле белем һәм күнекмәләр гә исемнең ясалыш ысулларын билгеләү, исемгә морфологик анализ ясау, сыйфатны тексста тану, төркемчәләрен билгеләү, асыл һәм нисби сыйфатларны бер – берсеннән аеру, исемләшкән сыйфатларны тикшерү, сөйләмдә куллану, сыйфатның ясалышын билгеләү, аңа морфологик анализ ясау керә.
Укучылар саннарның саналмыш белән куллану үзенчәлеген, исемләшүен, төркемчәләрен, ясалыш төрләрен, дөрес язылышын белергә, санга морфологик анализ ясый белергә; алмашлыкның функциясен, төркемчәләрен, сөйләмдәге әһәмиятен белергә һәм урынлы кулланырга, алмашлыкка морфологик анализ ясый белергә тиеш.
Шулай ук 6 нчы сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә тиешле белем һәм күнекмәләргә түбәндәгеләр керә:
Әлеге сыйныфта белем сыйфаты югары, шуңа күрә аерым темаларны тирәнтен үзләштерү (мәсәлән, алмашлыклар) күздә тотыла. Күнегүләр һәм эш төрләре сайлаганда, укучыларның белемнәрен исәпкә алып, аларны төркемнәргә бүлеп эшләтү карала.
Укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләр:
ана теленең төп берәмлекләрен һәм аларның билгеләрен белү;
телдән һәм язма сөйләм, диалог, монолог, аралашу ситуацияләрендә тел стильләре, текст төшенчәләрен аңлау һәм гамәлдә дөрес куллану;
тыңлап аңлау һәм уку буенча телдән һәм язма рәвештә (радио, телеведениедән һ.б.) хәбәр ителгән мәгълүматны аңлау;
сөйләү һәм язуда татар әдәби теленең төп нормаларын (орфоэпик, лексик, грамматик, орфографик һәм пунктацион)саклау һәм сөйләм әхлагы нормаларын үтәү;
татар теленең фонетик, лексик системаларын һәм грамматик төзелешен өлешчә үзләштерү;
сүзләрне төзелеше һәм ясалышы буенча тикшерә белү;
ана теленең грамматик категорияләрен белү;
грамматик үзенчәлекләренә карап, сүз төркемнәрен аера белү;
сүз төркемнәренә морфологик анализ ясау;
сүз, сүзтезмә, җөмләләрдәге хаталарны төзәтү;
төрле сүзлекләрдән һәм белешмә характерындагы китаплардан, массакүләм мәгълүмат чараларыннан урынлы файдалану;
текстның эчтәлеген телдән яки язмача төгәл итеп, сайлап яки кыскача, гади җөмләләр кулланып сөйли белү;
бирелгән темага, куелган максатка ярашлы рәвештә, төрле ситуацияләрдән чыгып, сурәтләү яки хикәяләү характерындагы текстларны телдән яки язмача әзерләү;
сорауларга тулы һәм дөрес итеп җавап бирү;
төрмыш-көнкүреш, уку, иҗтимагый, мәдәни темаларга әңгәмә кору, үз фикереңне яклап, әңгәмә-бәхәс формасында сөйләшү күнекмәләренә ия булу
текстның планын төзү яки аның эчтәлеген конспект формасында язу;
тәкъдим ителгән текстларны рус теленнән татар теленә һәм татар теленнән рус теленә тәрҗемә итү;
ана теленең башка фәннәрне өйрәнү һәм белем алу чарасы икәнен аңлау;
татар теле дәресләрендә алган белем һәм күнекмәләрне ана теленең кеше һәм җәмгыять тормышында алып торган урынын аңлап куллана һәм бәяли белергә өйрәнү, татар теленең Татарстан Республикасында дәүләт теле буларак өйрәнелүен, аның иҗтимагый әһәмиятенең артуын аңлау.
Татар теленнән программа материалының бүленеше
чирекләр
Сәгать
саны
Б.с.ү.
Диктант
Изложение
тестлар
Сочинение
1
36
8
3
1
1
2
28
4
1
1
1
1
3
40
9
2
2
1
4
36
10
1
1
1
1
еллык
140
30
6
5
4
2
Программа: Рус мәктәпләрендә укучы татар балаларына ана теле һәм әдәбияты укыту программалары. 1- 11 нче сыйныфлар. – Казан: Мәгариф, 2011
Дәреслек: Татар теле: Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәкт. 6 нчы с-фы өчен д-лек (татар балалары өчен)/Н. В. Максимов, М.З. Хәмидуллина. –Казан: “Мәгариф”, 2010.
УКЫТУНЫҢ ГОМУМИ, ШӘХСИ, МЕТАПРЕДМЕТ НӘТИҖӘЛӘРЕ
Төп гомуми белем бирү мәктәбендә телне гамәли үзләштерү нәтиҗәсендә укучыларда татар теленең күп мәдәниятле дөньядагы роле һәм мөһимлеге турында күзаллаулар формалаша. Татар мәдәниятенең укучылар өчен булган катламы белән танышу башка мәдәнияткә карата ихтирам хисе уята, ягъни укучыларга үз мәдәниятләрен дә тирәнрәк аңларга мөмкинлек бирә, аларда ватанпәрвәрлек хисе уята.
Төп гомуми белем бирү баскычында татар теленә өйрәтүнең программада күрсәтелгән күләмдә гомуми нәтиҗәләре түбәндәгеләрдән гыйбарәт:
Укучыларның коммуникатив компетенциясен(аралашу осталыгын) үстерү, ягъни татар телендә сөйләшүчеләр белән телдән яки язмача аралашу күнекмәләре булдыру;
коммуникатив бурычлар куя һәм хәл итә белү, адекват рәвештә арашуның вербаль һәм вербаль булмаган чараларыннан, сөйләм этикеты үрнәкләреннән файдалана алу, итагатьле һәм киң күңелле әңгәмәдәш булу;
“Татар теле һәм әдәбияты” предметынакарата уңай мотивация һәм тотрыклы кызыксыну булдыруһәм шулар нигезендә белем алуның алдагы баскычларында татар телен уңышлы үзләштергә шартлар тудыру.
Укытуның шәхси нәтиҗәләре
Төп гомуми белем бирү баскычын төгәлләгәндә,укучының үзенә һәм үзенең әйләнә-тирәсендәге кешеләргә, тормыштагы яшәеш проблемаларына карата түбәндәге шәхси кыйммәтләре формалашкан булуы күзаллана :
шәхесара һәм мәдәниятара аралашуда татар теленә карата ихтирамлы караш булдыру һәм аны яхшы өйрәнү теләге тудыру;
әхлакый кагыйдәләрдә ориентлашу, аларны үтәүнең мәҗбүрилеген аңлау;
әдәби әсәрләрдәге төрле тормыш ситуацияләренә һәм геройларның гамәлләренә гомүмкешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
“гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”,төшенчәләрен кабул итү, “башкаларга карата түземлелек, кайгыртучанлык”, “кеше кадерен белү” кебек хисләр формалашу.
Укытуның метапредмет нәтиҗәләре
Төп белем бирү баскычындататар теле һәм әдәбиятын укыту, танып белү чарасы буларак, укучыларның фикер йөртү, интеллектуаль һәм иҗади сәләтләрен үстерүгә, шулай ук, реаль тормышта туган проблемаларны хәл итү өчен кирәк булган универсаль уку гамәлләрен (танып белү, регулятив, коммуникатив) формалаштыругахезмәт итә.
Укучыларда мәгълүмати җәмгыятьтә яшәү һәм эшләү өчен кирәкле күнекмәләр үстерелә. Укучылар текст, күрмә-график рәсемнәр, хәрәкәтле яисә хәрәкәтсез сурәтләр, ягъни төрле коммуникацион технологияләр аша тапшырыла торган мәгълүмати объектлар белән эшләү тәҗрибәсе ала; презентацион материаллар әзерләп, зур булмаган аудитория алдында чыгыш ясарга өйрәнә; у кучыларда, компьютер яисә ИКТ нең башка чаралары белән эш иткәндә, сәламәтлеккә зыян китерми торган эш алымнарын куллана алукүнекмәләре формалаша.
Танып белү нәтиҗәләре :
фикерләүне үстерү белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу, индуктив, дедуктив фикерли белү;
иҗади һәм эзләнү характерындагы проблеманы билгеләү, аларны чишү өчен алгоритм булдыру;
объектларны чагыштыру, классификацияләү өчен уртак билгеләрне билгеләү;
төп мәгълүматны аеру, укылган яки тыңланган мәгълүматның эчтәлегенә бәя бирә белү;
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану.
Регулятив нәтиҗәләр :
уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү;
эш тәртибен аңлап, уку эшчәнлеген оештыра, нәтиҗәле эш алымнарын таба белү;
уку эшчәнлеге нәтиҗәләрен контрольгә ала белү;
билгеләгән критерийларга таянып, эш сыйфатына бәя бирә белү;
укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү;
ихтыяр көче,максатчанлык, активлык кебек сәләтләрне формалаштыру;
дәрескә кирәкле уку-язу әсбапларын әзерли һәм алар белән дөрес эш итә белү;
дәрестә эш урынын мөстәкыйль әзерли белү һәм тәртиптә тоту күнекмәләрен үстерү.
Коммуникатив нәтиҗәләр:
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү;
әңгәмәдәш белән аралашу калыбын төзү;
аралаша белү сәләтен үстерү (аралашучанлык, хислелек, эмпатия хисләре);
парларда һәм күмәк эшли белү;
мәгълүматны туплау өчен, күмәк эш башкару;
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү
Гомумбелем күнекмәләрен бәяләүнең критерийлары һәм нормалары
Язма эшләрнең күләме һәм аларны бәяләү:
Сүзлек диктанты –18-25 сүз
Сүзлек диктантын бәяләү
Пөхтә язылган, хатасы булмаган эшкә “5” ле куела.
Бер орфографик хаталы эшкә “4” ле куела.
Өч орфографик хаталы эшкә “3” ле куела.
Биш орфографик хаталы эшкә “2” ле куела.
Контроль диктант- ел башында 60-65 сүз, ел ахырында 65-70 сүз
Контроль диктантны бәяләү:
1. Эш пөхтә башкарылса, хатасы булмаган эшкә “5” ле куела. (Бер – орфографик, ике пунктуацион хата булырга мөмкин.)
2. Ике орфографик, ике пунктуацион яки бер орфографик, дүрт пунктуацион хаталы эшкә “4” куела.
3. Дүрт орфографик, дүрт пунктуацион яки өч орфографик, алты пунктуацион хаталы эшкә “3” куела.
4. Алты орфографик, биш пунктуацион яки биш орфографик, сигез пунктуацион хаталы эшкә “2” куела.
Изложение текстының күләме
ел башында 140-160 сүз (85-95 –язма күләме)
ел ахырында 160-190 сүз (95-105- язма күләме)
Изложениене бәяләү
1. Тема тулысынча ачылган, фактик һәм техник хаталары булмаган, стиль бердәмлеге сакланган эшкә «5» ле куела. (Бер орфографик, ике пунктуацион яки ике грамматик хатасы булырга мөмкин.)
2. Текстның эчтәлеге темага нигездә туры килсә, фикерне белдерүдә зур булмаган ялгышлыклар җибәрелсә, бер-ике фактик, бер-ике техник хатасы булса, ике орфографик, ике-өч пунктуацион, бер грамматик хатасы булган эшкә «4» ле куела.
3. Язмада эчтәлек эзлекле бирелмәсә, стиль бердәмлеге сакланмаса, өч фактик, ике-өч техник хатасы булса, өч орфографик, дүрт пунктуацион, ике грамматик хатасы булган эшкә «3» ле куела.
4. Эзлеклелек, стиль бердәмлеге сакланмаса, язма эш планга туры килмәсә, фактик һәм техник хаталары күп булса, орфографик хаталарның саны дүрттән, пунктуацион хаталарның саны биштән, грамматик хаталар саны өчтән артса, «2» ле куела. Сочинениенең күләме һәм аны бәяләү
Иҗади эшнең бер төре буларак, сочинение — укучының язма рәвештә үти торган эше. Ул бәйләнешле сөйләм үстерү күнекмәләре булдыруда зур әһәмияткә ия. Әдәби (хикәяләү, очерк, истәлек, хат, рецензия һ. б.), әдәби- иҗади, өйрәтү характерындагы, ирекле, рәсемнәр нигезендә үткәрелә торган һәм контроль сочинениеләр була.
Сочинениене бәяләү. Күләме-1-2 бит.
1. Язманың эчтәлеге темага тулысынча туры килсә, фактик ялгышлары булмаса, бай телдә, образлы итеп язылса, стиль бердәмлеге сакланса, «5» ле куела. (Бер орфографик яисә ике пунктуацион (грамматик) хата булырга мөмкин.)
2. Язманың эчтәлеге нигездә темага туры килсә, хикәяләүдэ зур булмаган ялгышлыклар күзәтелсә, бер-ике фактик хата җибәрелсә, теле бай, стиль ягы камил булып, ике орфографик, өч пунктуацион (грамматик) яисә бер-ике сөйләм ялгышы булса, «4» ле куела.
3. Эчтәлекне бирүдә җитди ялгышлар, аерым фактик төгәлсезлекләр булса, хикәяләүдә эзлеклелек югалса, сүзлек байлыгы ярлы булса, стиль бердәмлеге дөрес сакланмаган җөмләләр очраса, өч орфографик, дүрт пунктуацион (грамматик) яисә өч-дүрт сөйләм хатасы булса, «3» ле куела.
4. Язма темага туры килмичә, фактик төгәлсезлекләр күп булып, план нигезендэ язылмаса, сүзлек байлыгы бик ярлы булса, текст кыска һәм бер типтагы җөмләләрдән торып, сүзләр дөрес кулланылмаса, стиль бердәмлеге сакланмаса, биш орфографик, сигез пунктуацион (грамматик) яисә дүрт—алты сөйләм хатасы булса, «2» ле куела.
VI сыйныфта татар теленнән үзләштерелергә һәм камилләштерелергә тиешле гомумкүнекмәләр
Уку эшчәнлеген оештыра белү юнәлешендә
Китап, өстәмә мәгълүмат белән эш итә белү
Фикерләү белән бәйле күнекмәләр
Телдән һәм язма сөйләм үстерү һәм аралаша белү юнәлеше
Уку мәсьәләләрен мөстәкыйль билгеләү.
Уку операцияләрен планлаштыру.
Белем алуның рациональ ысулларын сайлау.
Үз-үзеңә контроль ясауның төрле формаларын үзләштерү.
5. Мөстәкыйль белем алу буенча эш башлау.
Дәреслек белән эш итә белү.
Төрле чыганаклар белән мөстәкыйль эш итә белү.
Төрле текстлар белән эш иткәндә сәнгатьлелекне саклый белү.
4. Сүзлекләрдән файдалана белү, белешмә әдәбият белән системалы эшләү.
Аудио-видео белән эш итә белү.
Уку мәсьәләсен куя белү.
Танып белү активлыгын үстерү.
Яңа теманы аңлауга мотив тудыру.
Төшенчә, термин, кагыйдә, закончалыкларны аңлап кабул итү күнекмәсен камилләштерү.
Логик алымнардан чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау күнекмәләрен камилләштерү.
Грамматик анализ төрләрен үзләштерү:
7. Тикшеренү ысуллары:
модельләштерү;
охшатып эшләү.
1. Телдән сөйләм:
2. Язма сөйләм:
күчереп язу;
сүзлек диктанты — 18-25 сүз;
контроль диктант — уку елы башында - 55 - 65 сүз,
уку елы ахырында – 60-70 сүз
гади план буенча изложение язу:
фикер йөртү элементлары кертеп, гади план төзеп сочинение язу;
эш кәгазьләре язу (рәхмәт хаты, мәкалә, тәбрикләү открыткасы, акт, сыйфатнамә).
Тематик план, программа материалын сәгатькә бүлеп, атнага 4 сәгать исәбеннән төзелде. Программа буенча: теоретик материал – 53 сәгать, кабатлау - 19 сәгать, бәйләнешле сөйләм үстерү - 30 сәгать.
№
Тема, бүлек исеме
Эш программасында каралган сәгать саны
1
5 нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау
5
2
Морфология турында мәгълүмат бирү
1
3
Исем
22
4
Сыйфат
10
5
Сан
14
6
Рәвеш
17
7
Алмашлык
12
8
6 нчы сыйныфта өйрәнгәннәрне кабатлау
6
9
Йомгаклау тесты үткәрү
2
10
Бәйләнешле сөйләм үстерү
30
Календарь-тематик план
№
Дәреснең темасы
Төп эчтәлек
Көтелгән нәтиҗәләр
Укучылар эшч әнлеге төрләре
Контроль төрләре
Үткәрү вкыты План/факт
Предмет нәтиҗәләре
Метапредмет нәтиҗәләре
Шәхси нәтиҗәләр
1нче чирек – 36 сәг. Диктант- 2; имла-1; тест- 1; инша- 1
5нче сыйныфта үткәннәрне кабатлау -5 сәг.
1
Туган тел турында әңгәмә
Туган тел турында диалогик-монологик сөйләм
Туган телнең әһәмиятен аңлау
дәреслектә ориентлаша белү; шартлы билгеләрнең телен белү
күршең белән хезмәттәшлек итү
Әңгәмәдә катнашу, сорауларга төгәл җавап бирү
Дәреслектә тел турында шигырь уку, диалогик-монологик сөйләм
Бәйләнешле сөйләм үстерү.
Әңгәмә, проект фонохрестоматиядән туган тел турында шигырьләр тыңлау
1-5
2
КАБАТЛАУ
Фонетика бүлеген кабатлау
Фонети анализ
Авазларны классификацияләү, өлешчә фонетик анализ
фонетик анализ
Үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Сорауларга җавап бирү
Фонетик анализ ясау
Дәреслектзге күнегүләр
1-5
3
Авазлар һәм хәрефләр.
Сузык һәм тартык авазлар. Сингармонизм законы
Яңгырау һәм саңгырау тартык авазларын, калын\нечкә сузык авазларын искә төшерү. Татар телендә сингармонизм законынының асылын белү.
Уку мәсьәләсен кабул итү күнекмәсен булдыру. Рус һәм инглиз телләре белән чагыштырып анализ ясау
Аваз һәм хәреф төшенчәләрен аера белү. Алар турынддагы белемнең кирәклеген аңлау
Сүзләргә транскрипция ясау, фонетик анализ ясау
Дәреслек, карточкалар белән эш
1-5
4
Сүзнең мәгънәле кисәкләре
Тамыр, кушымча, нигез сүзләр.
Ясалышлары ягыннан сүзләрнең тамыр һәм ясалма сүзләргә бүленүе. Сүзләрнең ясалу ысуллары: кушымча ялгау юлы белән ясалган сүзләр, кушма сүзләр, парлы сүзләр, тезмә сүзләр, кыскартылма сүзләр.
Татар теленең үз сузләрен, башка телләрдән кергән сүзләрне аера белү. Матбугатта кыскартылма сүзләне эзләп табу
Сүзне тамыр һәм кушымчаларга аера белү.
Сүзләрне мәгънәле кисәкләргә аеру, тамырдаш сүзләр ясау
Индивидуаль биремнәр, дәреслек
1-5
5
Җөмлә кисәкләре
Җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләре . Гади һәм кушма хәбәр
Ия белән хәбәрнең нинди сүз төркеме белән белдерелүләрен ачыклау
Ия белән хәбәр турында мәгълүмат бирү
Сөйләмдә сүз байлыгын арттыру. Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Җөмләләрне җәмлә кисәкләре ягыннан тикшерү, нади һәм кушма хәбәрле җөмләләр төзү
Агымдагы
7-12
6
Б.С.Ү. Олыларга карата хөрмәт ихтирам .
Бирелгән темага диалогик-монологик сөйләм
Бәйләнешле сөйләм үстерү
7-12
Сүз төркемнәре турында мәг ъ лүмат бирү -1сәг, исем - 22сәг.
7
МОРФОЛОГИЯ
Сүз төркемнәре турында төшенчә
Исем, фигыль сүз төремнәре. Морфология турында төшенчә. Исем берлек һәм күплек форма
Исем нәрсә белдергәнне, нинди сорауларга җавап биргәнен ачыклау, исемнәрнең берлек һәм күплек санда килүләрен ачыклау
Яңа тема аңлату. Үткәннәрне искә төшерү, кабатлау. Рус теле белән чагыштыру
Укучыда ана теле танып белү күнекмәләрен үстерү
Уку, сорауларга җавап, җөмләлә төзү
Дәреслек, күнегүләр, индивидуаль биремнәр.
7-12
8
ИСЕМ. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр
Исем, уратклык һәм ялгызлык исемнәр
Уртаклык исемнәрнең үзенчәлекләре, ялгызлык исемнәрнең баш хәрефтән язылу күнекмәләре
Уратклык һәм ялгызлык исемнәрен аңлату. Рус һәм инглиз телләре белән уртаклык табу
Татар теленә тортыклы кызыксыну булдыру
Күнегүләр башкару, сорауларга җавап бирү, җөмләләр төзү
Дәреслек, күнегүләр, Индивидуаль биремнәр, карточкалар
7-12
9
Исем.
Кереш контр.эш
Уртаклык һәм ялгызлык исемнәрне аера белү. Ялгызлык исемнәрне сөйләмдә куллану Тема буенча белемнәрне кабатлау һәм ныгыту Ишетеп аңлау, диктант язу
Ялгызлык исемнәрне яттан язу, В тибындагы бирем
Ялгызлык исемнәр буенча алган белемнәрне системалаштыру
Ялгызлык исемнәр кергән китап исемнәре язып килергә
Диктант язу. Биремнәр башкару
Контр.эш
14-19
10
Хаталар өстендә эш. Хаталар өстендә эш. Ялгызлык һәм уртаклык исемнәр
Исем, уратклык һәм ялгызлык исемнәр
Уртаклык исемнәрнең үзенчәлекләре, ялгызлык исемнәрнең баш хәрефтән язылу күнекмәләре
Уратклык һәм ялгызлык исемнәрен аңлату. Рус һәм инглиз телләре белән уртаклык табу
Татар теленә тортыклы кызыксыну булдыру
Күнегүләр башкару, сорауларга җавап бирү, җөмләләр төзү
Дәреслек, күнегүләр, Индивидуаль биремнәр, карточкалар
14-19
11
Ялгызлык исемнәр темасын ныгыту
Ялгызлык исемнәр, кыскартылмалар.
ялгызлык исемнәрнең баш хәрефтән язылу күнекмәләре, кыскартылмалар язылу очраклары
Ялгызлык исемнәренең язылышын аңлату, кысартылмалар. Рус һәм инглиз телләре белән уртаклык табу
Татар теленә карата кызыксыну уяту
Күнегүләр башкару, сорауларга җавап бирү, җөмләләр төзү
Агымдагы
14-19
12
Исем ясагыч кушымчалар
Кушыамча төрләре.салма сүзләр
Исем ясагыч кушымчалар күп төрлелеген күрсәтү
Исем ясагыч кушымчалар белән танышу, рус теле белән чагытыру
Укуга кызксыну тәрбияләү, татар теленә кызыксуну уяту
Исемнәрдә ясагыч кушымчаларны билгеләү һәм мәгънә ягыннан аеру, мисаллар әйтү, җөмләләр төзү
Агымдагы
14-19
13
Исем ясагыч кушымчаларны кабатлау
Кушыамча төрләре.салма сүзләр
Ясалма исемнәрне төзелеше буенча тикшерү, яңа исемнәр ясау, ясалма исемнәрне сөйләмдә куллану
Исемнәрне төзелеше буенча тикшерү, компьютерда күнегүләр эшләү
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
күршең белән хезмәттәшлек итү.
- ачыклаучы сораулар бирә белү.
Исемнәрдә ясагыч кушымчаларны билгеләү һәм мәгънә ягыннан аеру, мисаллар әйтү, җөмләләр төзү
Агымдагы
21.09-26.09
14
Исемнәрнең ясалыш төрләре
Кушма, парлы сүзләр
Исемнәрнең ясалыш төрлелеген өйрәнү. Төрле сүз төркемнәреннән исем ясаучы кушымчаларны белү. яңа исемнәр ясый белү
Кушма, парлы, ясалма исемнәрне аңлату
Татар теленә ихтирам, кызыксыну уяту
Исемнәрне ясалышы ягыннан төркемнәргә бүлеп язу, мисаллар уйлау
Агымдагы
21.09-26.09
15
Исемнәрнең ясалыш төрләрен кабатлау
Кушма, парлы сүзләр
Исмнәрнең ясалыш төрләрен аера белү, сөйләмдә куллану
тиешле мәгълүматны табу өчен, энциклопедия, белешмәләр, сүзлекләр, электрон ресурслар куллану
әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү
Исемнәрне ясалышы ягыннан төркемнәргә бүлеп язу, мисаллар уйлау
Агымдагы
21.09-26.09
16
Исемнәрнең ясалыш төрләрен кабатлау.Тест.
Тест
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Биремнәрне үтәгәндә үз эшчәнлегеңне планлаштыра белү
Үз-үзеңә контроль ясау
ачыклаучы сораулар бирә белү.
Исемнәрне ясалышы ягыннан төркемнәргә бүлеп язу, мисаллар уйлау
Агымдагы
21.09-26.09
17
Б. С. Ү №1.Изложение. “ Эш үткәч, үкенүдән файда юк”
Имла
Язма сөйләм төзү, текстны хәтердә калдырып язу
Изложение язу, С тибындагы бирем
Фикерне җиткерә белү
План төзү, текст өстендә эш
Изложение
28.09-3.10
18
Б.с.ү. .Изложение.№1 “ Эш үткәч, үкенүдән файда юк”
Имла
Бәйләнешле сөйләм төзү, үз язмаңны камилләштерү
Изложение язу
Фикерне җиткерә белү
План төзү, текст өстендә эш
Изложение
28.09-3.10
19
Исемнәрнең берлек һәм күплек саны
Исемнәрнең берлек һәм күплек санда килү осраклары
Исемнәрнең күплек төренә -лар , -ләр, -нар , -нәр кушымчалары ялгану.
Яңа тема аңлату, рус теле беән чагыштыру
Укучыда ана теленең танып белү күнекмәләрен үстерү
Күплек сандагы исемнәрне табу, татар теленә тәрҗемә итү
Дәреслек, сүзлек,
28.09-3.10
20
Исемнәрнең килеш белән төрләнеше
Килешләр, исемнәрнең төрләнеше
Исемнәрнең 6 килеше булуы. Баш килешнең кушымчасыз, калган килешләрнең кыек килешләр дип аталуы. Килеш кушымчалары. Баш килештәге исемнәрнең төрле җөмлә кисәге була алуы.
Исемнәрнең килеш белән төрләнүен аңлату. Рус теле белән чагыштыру
Телне өйрәнүгә уңай мөнәсәбәт булдыру
Тексттан исемнәрне табып, килешләрен билгеләү, тиешле кушымчаларны ялгау
Дәреслек, Индивидуаль биремнәр
28.09-3.10
21
Килеш белән төрләнеш темасын ныгыту
Килешләр, исемнәрнең төрләнеше
Исемнәрне килеш белән төрләндерү, сөйләмдә урынлы куллану
Күнегүләр эшләү укудагы уңышларның, уңышсызлыкларның сәбәбен аңлый, анализлый белү.
Әңгәмәдәшең белән сөйләшүне башлый, дәвам итә, тәмамлый белү
ексттан исемнәрне табып, килешләрен билгеләү, тиешле кушымчаларны ялгау.
Агымдагы
5-10.10
22
Килеш белән төрләнеш темасын кабатлау. Тест
Килешләр, төрләнеш
К Дөрес төрләндерергә өйрәнү.
Төрләнеш үзенчәлекләрен аңлату, элек алган белемнәрне кулланып эшләү. Рус телендәге предлоглар белән чагыштырып анализ
илешләрне өйрәнү аша татар теленә кызыксыну уяту
Тәрҗемә итү, күчереп язу, чыгыш килешендәге исемнәрне тамыр һәм кушымчаларга таркатып язу
Тест
5-10.10
23
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше
Исем. Тартым кушымчалары. Берлек, күплек сан тартым кушымчалары. Төрләнеш
У Исемнәрнең предмет, затның башка бер предметка, затка караганлыгын тартым кушымчалары аша белдерүе. Тартым кушымчаларының предмет яки затның сөйләүчегә (мин , без ), тыңлаучыга (син , сез ) сөйләмдә катнашмаган затка яки предметка (ул , алар ) караганлыгын белдерүе.
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
кучыда укуга үз мөнәсәбәтен белдерү күнекмәсен булдыру, кызыксыну уяту
Төрләндерү, тиешле тартым кушымчасын ялгап. Күчереп язу. Рус теленнән татарчага тәрҗемә итү
Дәреслек, карточкалар, индивид.биремнәр
5-10.10
24
Тартым белән төрләнеш темасын ныгыту
Исем. Тартым кушымчалары. Берлек, күплек сан тартым кушымчалары. Төрләнеш
Тартым кушымчаларының предмет яки затның сөйләүчегә (мин , без ), тыңлаучыга (син , сез ) сөйләмдә катнашмаган затка яки предметка (ул , алар ) караганлыгын белдерүе.
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Укучыда укуга үз мөнәсәбәтен белдерү күнекмәсен булдыру, кызыксыну уяту
Төрләндерү, тиешле тартым кушымчасын ялгап. Күчереп язу. Рус теленнән татарчага тәрҗемә итү
Агымдагы
5-10.10
25
Тартым белән төрләнеш темасын кабатлау
Исем. Тартым кушымчалары. Берлек, күплек сан тартым кушымчалары. Төрләнеш
Исемнәрне тартым белән төрләндерү күнекмәсен камилләштерү, сөйләм төзү
Мөстәкыйль эш, В тибындагы бирем. Күнегүләр эшләгәндә, ялгышларны төзәтә белү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
Тартымлы исемнәр кертеп, 5 җөмлә төзү. Иптәшең белән бергәләп эшли белү
Төрләндерү, тиешле тартым кушымчасын ялгап. Күчереп язу. Рус теленнән татарчага тәрҗемә итү
Агымдагы
12-17.10
26
Исем темасы буенча контроль диктант №2 “Табигать”
Контроль диктант
Ишетеп аңлау, морфологик анализ ясау, белемнәрне практикада файдалану
Диктант язу, бирем үтәү, В тибындагы бирем
Үз-үзеңә контроль ясау. Белемнәрне куллануны тикшерү
Контр.диктант
12-17.10
27
Хаталар өстендә эш. Тартымлы исемнәр
Исем. Тартым кушымчалары. Берлек, күплек сан тартым кушымчалары. Төрләнеш
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү
Үз хаталарыңны табу һәм төзәтү
Хаталарны кисәтү. Үз-үзеңә контроль ясау
күршең белән хезмәттәшлек итү
Төрләндерү, тиешле тартым кушымчасын ялгап. Күчереп язу. Рус теленнән татарчага тәрҗемә итү
Агымдагы
12-17.10
28
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше
Исем. Тартым кушымчалары. Килешләр. Төрләнеш
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнешендәге үзенчәлекләрен өйрәнү
Алган белемнәрне системалаштырып, куллана белү
Укучыда татар теленә кызыксыну уяту, алган белемнәрне куллана белү
Исемнәрне тартым кушымчалары ялгап, килешләр белән төрләндрү, тәрҗемә ясау, сораулрга җавап, текст төзү
Агымдагы
12-17.10
29
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше темасын ныгыту
Исем. Тартым кушымчалары. Килешләр. Төрләнеш
Исемнәрне тартым һәм килешбелән төрләндерү, сөйләмдә урынлы куллану
Карточка белән эш, В тибындагы бирем. Күнегүләр эшләгәндә, ялгышларны төзәтә белү
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
1 гр. Тартымлы 3 исем алып, килеш белән төрләндерергә. 2 гр. 52 нче күнегү. Бирем буенча
Исемнәрне тартым кушымчалары ялгап, килешләр белән төрләндрү, тәрҗемә ясау, сораулрга җавап, текст төзү
Агымдагы
19-24.10
30
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше темасын кабатлау
Исем. Тартым кушымчалары. Килешләр. Төрләнеш
Исемнәрне тартым һәм килеш белән төрләндерү күнекмәсен камилләштерү, сөйләм төзү
тест, А тибындагы бирем. уку хезмәтендә үзеңә максат куя, бурычларны билгели белү
Тема буенча алган белемнәрне системалаштыру
Тартымлы исемнәрнең килеш белән төрләнеше темасын кабатларга
Исемнәрне тартым кушымчалары ялгап, килешләр белән төрләндрү, тәрҗемә ясау, сораулрга җавап, текст төзү
Агымдагы
19-24.10
31
Алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш үзенчәлекләре
Исем. Алынма исемнәр. Төрләнеш
Татар телендә Алынма исемнәргә кушымча ялгану ысулларын белү
Башка телләрдән кергән сүзләрне татар телендә дөрес әйтү
Телне өйрәнүгә уңай мөнәсәбәт булдыру
Сүзләрне дөрес әйтү, язу, тзрҗемә, күнегүләр башкару
Агымдагы
19-24.10
32
Алынма исемнәрнең төрләнеш һәм әйтелеш үзенчәлекләре темасын кабатлау
Исем. Алынма исемнәр. Төрләне
Алынма исемнәрне дөрес әйтү, язу һәм төрләндерү, сөйләмдә куллану
Башка телләрдән кергән сүзләрне татар телендә дөрес әйтү
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Сүзләрне дөрес әйтү, язу, тзрҗемә, күнегүләр башкару
Агымдагы
19-24.10
33
Исемнәрнең җөмләдә кулланылышы
Исем. Җөмлә кискәләре. Төрләнеш
Исемнәрнең җөмләдә төрле җөмлә кисәкләре булып килүләрен белү. Җөмлә кисәкләренә дөрес итепсорау куя белү һәм дөрес таба белү
Яңа теманы өйрәнү. Рус теле белән чагыштыру
Укучыда татар теленә кызыксыну уяту, алган белемнәрне куллана белү
Исемнәрне табып, табл.тутыру
Агымдагы
26-31.10
34
Аңлатмалы диктант. “Тузганак » №3
Аңлатмалы диктант
Белемнәрне практикада куллану
Диктант язу, бирем үтәү
Укучыларның белемнәрен исәпкә алу
Орфографик кагыйдәләрне кабатларга
Диктант язу. Биремнәр бакшкару
Диктант
26-31.10
35
Хаталар өстендә эш
Исем темасын ныгыту
Исем. Килешләр. Тартым кушымчалары. Сочинение, диалогик-монологик сөйләм.
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү
Исемгә морфологик анализ ясарга
Исемгә морфологик анализ ясау
Хаталарны кисәтү
Исем темасы буенча алган белемнәрне ныгыту
Хаталар өстендә эшне төгәлләргә. Исем темасын кабатларга.
Күнегүәр башкару
Агымдагы
26-31.10
36
Исем темасын кабатлау.
Белемнәрне практикада файдалану, сорауларга төгәл җавап бирү
Сорауларга җавап бирү, җөмләләр төзү
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу
Кабатлау күннегүләрен башкару
Агымдагы
26-31.10
2 чирек . Б.с.ү.-1, д.-1, тест-1, изл.-1
1
Исемгә морфологик анализ
Исем сүз төркеме. Морфологик, синтаксик анализ
Татар телендә морфологик һәм синтаксик анализ өйрәнү
Элек алган белемнәрне куллана блү, яңа тема үзләштерү
Укучыда укуга үз мөнәсәбәтен белдерү күнекмәсен булдыру, кызыксыну уяту
Исемнәрне морфологик яктан тикшерү. Исемнәргә морфологик анализ ясау
Агымдагы
9-14.11
СЫЙФАТ-10сәг.
2
Сыйфат турында төшенчә
Сыйфат. Сыйфатланмыш
Сыйфат һәм сыйфатланмышның бәйләнү үзенчәлекләрен өйрәнү
Сыйфат һәм сыйфатланмышның бәйләнү үзенчәлекләре
Ана теле кирәкдеген тою күнекмәсе булдыру. Укучыларда игътибарлык иәрбияләү
Сыйфат һәм аның сыйфатланмышын табып, сораулар кую, язып алу.Диктант язу, биремнәр башкару
Агымдагы
9-14.11
3
Иҗади диктант
№4 “Кошлар рәхмәте”
Иҗади диктант
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Диктант язу. Биремнәр башкару
Диктант
9-14.11
4
Асыл һәм нисби сыйфатлар
Сыйфат. Асыл һәм нисби сыйфатлар. Сыйфатланмыш. Казан шәһәре
Төрләрен аера белү
Сыйфатларның җөмләдә кулланылышын аңлау
Туган якка мәхәббәт хисе тудыру
Таксттан амыл һәм нисби сыйфатларны табу, бирелгән темага асыл һәм нисби сыйфатларны кулланып, монолог сөйләү
Агымдагы
9-14.11
5
Асыл һәм нисби сыйфатлар
Сыйфат. Асыл һәм нисби сыйфатлар. Сыйфатланмыш. Казан шәһәре
Асыл һәм нисби сыйфатларның охшаш һәм аермалы якларын табарга өйрәтү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Тексттан амыл һәм нисби сыйфатларны табу, бирелгән темага асыл һәм нисби сыйфатларны кулланып, монолог сөйләү
Агымдагы
16-21.11
6
Сыйфатларның ясалышы
Сыйфатларның ясалышын өйрәнү
Сыйфатларның ясалышы буенча төрләре: тамыр, кушымча ялгау юлы белән ясалган сыйфатлар, кушма, парлы һәм тезмә сыйфатлар. Ясалма сыйфатларның күбрәк исем һәм фигыльләргә махсус кушымчалары ялганып ясалуы. Сыйфат ясагыч кушымчалар: -лы ; -ле , -сыз , -сез , -гы , -ге , -кы , -ке ; -чан , -чән , -ык , -ек , -к , -ынкы , -енке , -ма , -мә , -гыч , -ген , -лык , -лек .
Гарәп-фарсы, рус һәм башка телләрдән алынган сүзләрдән ясалган сыйфатларны аера белү.
Сыйфатларның ясалыш ысуллары белән таныштыру
Сыйфаталрны ясалышы ягыннан тикшерү, һәр төркемгә мисаллар уйлап язу
Агымдагы
16-21.11
7
Сыйфатларның дәрәҗәләре
Сыйфатның артыклык, кимлек, чагыштыру дәрәҗәләре
Татар телендә дүрт сыйфат дәрәҗәсе булуы. Гади дәрәҗәдәге сыйфатлар предметның гадәти (төп) билгесен белдерүе. Чагыштыру дәрәҗәсендәге сыйфатларның бер предметтагы билгенең башка предметтагы билге белән чагыштырганда, я бераз артыграк, я азрак булуын күрсәтүе (-рак , -рәк кушымчалары ялганып ясала).
Сыйфатларның дәрәҗәләрен билгеләү, мисаллар китерү, А тибындагы бирем Кабатлау. Рус теле белән чагыштырып өйрәнү
Сыйфатның дәрәҗә категориясе белән таныштыру
Төрле дәрәҗәдәге сыйфатлар кулланып, хикәя язарга.
Сыйфатларны төрле дәрәҗәләргә кеп, җөмләләр язу
Агымдагы
16-21.11
8
Сыйфатларның җөмләдә кулланылышы
Сыйфатларның җөмләдә кулланылышы. Җөмлә кисәкләре
Җөмләдә сыйфатның аергыч, хәбәр, хәл булып килүен белү, дөрес таба һәм асларына сыза белү
Сыйфатларның җөмләдә кулланылышын аңлату. Рус теле белән чагыштырып өйрәнү
Ана теле кирәклеген тою күнекмәсе булдыру
Уку, сыйфатларның җөмләдә функциясен аңлар, язу. Күнегүләр башкару
Агымдагы
16-21.11
9
Сыйфатларның исемләшүе
Исемләшкән сыйфатлар. Сыйфатланмыш. Исем сүз төркеме
Сыйфатланмыштан башка килгән исемнәрнең килеш һәм тартым белән төрләнүләре, берлек Һәм күплек санда килүләре. Бу күренешнең сыйфатларның исемләшүе дип аталуы
Яңа материал аңлату
Татар теленә кызыксыну уяту
Исемләшкән сыйфатларны табу, текстны татарчага тәрҗемә итү
Агымдагы
23-28.11
10
Сыйфатларның исемләшүе темасын кабатлау
Исемләшкән сыйфатлар. Сыйфатланмыш. Исем сүз төркеме
Сүз төркемнәрен грамматик категорияләре буенча аера белү, төрле сүз төркемнәрен сөйләмдә урынлы куллану
Исемләшкән сыйфатлар белән җөмлә төзү
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Исемләшкән сыйфат кергән җөмлә табып килергә
Исемләшкән сыйфатларны табу, текстны татарчага тәрҗемә итү
Агымдагы
23-28.11
11
Сыйфат темасын кабатлау. Тест
Сыйфат темасы буенча үткәннәрне кабатлау
Сыйфатларга морфологик анализ ясый белү. Тема буенча үтелгәннәрне кабатлау.тестлар
Сыйфат темасы буенча үткәннәрне кабатлау
Сыйфат темасы буенча үзләштергән биремнәрнең кирәклен, әһәмиятлеген аңлау
Сыйфатларны таный белү. Күнегүләр башкару
Тест
23-28.11
12
Сыйфатларга морфологик һәм морфологик-синтаксик анализ ясау
Сыйфат. Морфологик-синтаксик анализ
Сыйфатларга морфологик анализ ясый белү. Тема буенча үтелгәннәрне кабатлау.
тестлар
4-6 сыйныфлардда алган белемнәрне кулланып яңа тема үзләштерү
Бирелгән темага сөйләшү аша татар теленә мәхәббәт һәм ихтирам уяту
Уку, сыйфатларны табу, анализ ясый белү. Сыйфатлар кулланып бирелгән темага монолог әзерләү
Агымдагы
23-28.11
13
Б.С.Ү. Туган ягымда кыш
Бәйләнешле сөйләм үстерү
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү. Үзең генә һәм иптәшең белән бергәләп эшли белү
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
сорауларга җавап бирү
Бирелгән темага диалогик-монологик сөйләм
Агымдагы
30.11-5.12
14
Б.с.ү.Сыйфат темасы буенча контроль изложение. №2 “Каенның күз яше”
Контроль изложение
Текстны истә калдыру, план төзү,
Изложение язу, С тибындагы бирем
үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Изложение язу. Текст белән эш
Контроль изложение
30.11-5.12
15
Б.с.ү.Сыйфат темасы буенча контроль изложение. №2 “Каенның күз яше”
Контроль изложение
Бәйләнешле сөйләм төзү, үз язмаңны камилләштерү
Изложение язу, С тибындагы бирем
Иптәшләреңнең фикерен хөрмәт итә белү
фикерләү сәләтләрен һәм сөйләмнәрен үстерү
Изложение язу. Текст белән эш
Контроль изложение
30.11-5.12
САН -14сәг
16
Сан турында төшенчә
Сан төшенчәсе, сораулары, төркемчәләре
Саннарны таба. Аларга сораулар куя белү, саннарның төркемчәләре турында беренчел белемнәр формалаштыру
Сан темасы буенча алган белемнәрне тулыландыру
Үз сөйләмеңне тыңлый һәм дөресли белергә өйрәнү. Үзең генә һәм иптәшең белән бергәләп эшли белү
Кагыйдә уку, саннарны сүзләре белән язу
Агымдагы
30.11-5.12
17
Саннарның ясалышы
Сан төшенчәсе, сораулары, төркемчәләре
Саннарның ясалыш ысулларын билгеләү, саннарны җөмләдә куллану
Саннарны ясалышы буенча тикшерү, В тибындагы бирем
Саннарның ясалыш ысуллары белән таныштыру
Һәр ясалыш төрендәге сан белән җөмлә төзергә
Кагыйдә уку, саннарны сүзләре белән язу
Агымдагы
7-12.12
18
Рим цифрлары язылышы
Саннар. Саннарның цифрлары белән бирелүе
Санның күбрәк цифрлар белән язып күрсәтелүе Гарәп һәм рим цифрлары һәм аларны куллану.
Рим цифрларының язылыш үзенчәлекләре белән таныштыру
Рим цифрларының язылышын ятларга
Сүз белән бирелгән саннарны – цифрлар белән, цифрлар белән бирелгән саннарны сүзләр белән күчереп язу
Агымдагы
7-12.12
19
Рим цифрлары язылышын кабатлау
Саннар. Саннарның цифрлары белән бирелүе
Рим цифрларын яза һәм таный белү
Гарәп һәм рим цифрларын искә төшерү Карточка белән эш
Тема буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Рим цифрларының язылышын кабатларга
Сүз белән бирелгән саннарны – цифрлар белән, цифрлар белән бирелгән саннарны сүзләр белән күчереп язу
Агымдагы
7-12.12
20
Сан төркемчәләре. Микъдар саны
Сан төркемчәләре. Микъдар саны.
Сан төркемчәләрен белү Белдергән мәгънә төсмерләренә һәм формаларына карап, саннарның биш (микъдар, тәртип, бүлем, чама, җыю) төркемгә бүленүе. Микъдар саннарның предметларның төгәл исәбен белдерүе һәм ничә? күпме? никадәр сорауларына җавап булуы. Өлеш саннарының да шушы төркемгә керүләре
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру Сан белдергән мәгънәне ачыклау
Тексттан Микъдар саннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу
Агымдагы
7-12.12
21
Тәртип саны
Тәртип саны.
Тәртип санының предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдереп, ничәнче? соравына җавап булуы. Микъдар санына -нчы , -нче , -ынчы , -енче кушымчалары кушылып ясалуы.
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Татар теленә кызыксыну уяту
Тексттан тәртип саннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
14-19.12
22
Бүлем саны
Бүлем саны
Бүлем санының предметны тигез өлешләргә бүлүен белдереп, ничәшәр? күпмешәр? сорауларына җавап бирүе. Микъдар санына -ар , -әр , -шар , -шәр кушымчалары ялганып ясалуы.
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Тексттан бүлемсаннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
14-19.12
23
Б.с.ү Искәртмәле-аңлатмалы диктант №5“Дәреслек 136нчы бит
Искәртмәле диктант
Белемнәрне практикада куллану
Диктант язу, бирем үтәү, В тибындагы бирем
Укучыларның белемнәрен исәпкә алу
Орфографик кагыйдәләрне кабатларга
Диктант язу, биремнәр башкару
Диктант
14-19.12
24
Хаталар өстендә эш
Бүлем санын кабатлау
. Бүлем саны
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү Сан төркемчәләрен аеру
Үз хатаңны табу һәм төзәтү
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү
Тексттан бүлемсаннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
14-19.12
25
Тәртип саны
Тәртип саны.
Тәртип санының предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдереп, ничәнче? соравына җавап булуы. Микъдар санына -нчы , -нче , -ынчы , -енче кушымчалары кушылып ясалуы.
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Татар теленә кызыксыну уяту
Тексттан тәртип саннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
21-26.12
26
Б.с.Ү.
Бәйләнешле сөйләм үстерү
тема буенча сөйләм телен үстерү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү
Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
21-26.12
27
Тәртип саны
Тәртип саны.
Тәртип санының предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдереп, ничәнче? соравына җавап булуы. Микъдар санына -нчы , -нче , -ынчы , -енче кушымчалары кушылып ясалуы.
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Татар теленә кызыксыну уяту
Тексттан тәртип саннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
21-26.12
28
Чама саны
Тәртип саны.
Тәртип санының предметларның саналу яки урнашу тәртибен белдереп, ничәнче? соравына җавап булуы. Микъдар санына -нчы , -нче , -ынчы , -енче кушымчалары кушылып ясалуы.
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Татар теленә кызыксыну уяту
Тексттан тәртип саннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
21-26.12
3 нче чирек. Б.С.Ү.-6, д.-2, тест-2, соч.-1 изл.-1
1
Чама саны
Чама саны
Чама санының предмет санын якынча белдерүе, никадәр? ничәләп? сорауларына җавап бирүе. Төп санга -лап , -ләп , -ларча , -ләрчә , -нарча , -нәрчә кушымчалары ялгап ясалуы
Туган телгә хөрмәт тәрбияләү
Тексттан чамасаннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу.
Агымдагы
11-16.01
2
Б.С.Ү. Кошлар-безнең дусларыбыз
Бәйләнешле сөйләм үстерү
тема буенча сөйләм телен үстерү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
әңгәмәдәшеңнең фикерен тыңлый, аңа туры килерлек җавап бирә белү
Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
11-16.01
3.
Б.с.Ү. “Сабан туенда”
Бәйләнешле сөйләм үстерү
тема буенча сөйләм телен үстерү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
Бирелгән темага диалогик-монологик сөйләм
Агымдагы
11-16.01
4
Җыю саны
Җыю саны
Җыю санынның сорауларын һәм кушымчаларын белү, җыю саннары белән җөмләләр төзи белү
Сан темасы буенча мәгълүмат бирү, рус һәм инглиз телләре белән чагыштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Тексттан җыюсаннарын табу, саннарны дөрес әйтеп уку, язып алу. Бирелгән темага монолог уйлау
Агымдагы
11-16.01
5
Саннарның җөмләдә кулланылышы
Сан темасы буенча кабатлау
аналмышы белән килгән саннарның җөмләдә күбрәк аергыч булулары, төрләнмәве. Саналмышыннан башка килгән саннарның, исемнәр кебек, килеш һәм тартым белән төрләнүе, җөмләнең төрле кисәкләре булып килүләре. Математик гамәлләрдә кулланыла торган саннарның саналмышсыз килеп төрләнә алуы һәм җөмләнең төрле кисәге булуы.
Сан темасы буенча алган юелемнәрне системалаштыру, сөйләмдә һәм язуда куллану. Математика дәресләрендә алган белемнәрне куллану
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау
Морфологик анализ ясау, сорауларга җавап, күнегүләр башкару.
Агымдагы
18-23.01
6
Саннарны кабатлау
Сан темасы буенча кабатлау
Саннарны җөмләдә тану, функциясен билгеләү
Саннарга морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Сан темасы буенча алган белемнәрне системалаштыру
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау
Морфологик анализ ясау, сорауларга җавап, күнегүләр башкару.
Агымдагы
18-23.01
7
Саннарга морфологик анализ ясау
Сан. Сан төркемчәләре. Морфологик-синтаксик анализ
Саннарның төп билгеләрен белү, җөмләдә саннарның функцияләрен билгели, дөрес итеп анализлый белү
Сан темасы буенча алган белемнәрне системалаштыру, сөйләмдә һәм язуда куллану. Математика дәресләрендә алган белемнәрне куллану
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру Язма сөйләм төзү, текстны хәтердә калдырып язу
Морфологик анализ ясау, сорауларга җавап
Агымдагы
18-23.01
8
Саннарны гомумиләштереп кабатлау.
Сан темасы буенча кабатлау
Бәйләнешле сөйләм төзү, үз язмаңны камилләштерү
Изложение язу
Изложение язарга өйрәтүне дәвам итү
Хат үрнәге табып килергә. төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
Морфологик анализ ясау, сорауларга җавап, күнегүләр башкару.
Тест.
18-23.01
9
Б.с.ү. Хат
Бәйләнешле сөйләм устерү
Хат язу, адреслау
Хатларны тикшерү, С тибындагы бирем
Хат язу тәртибе белән танышу
Язган хатларны җибәрергә. төрле фикерләрне исәпкә алу һәм үз позицияңне нигезләү.
- күршең белән хезмәттәшлек итү
Текст белән эш
РӘВЕШ-17сәг.
Рәвеш
Рәвеш сүз төркеме турында гомуми мәгълүмат
Җөмләдә эш яки хәлнең билгесен белдереп, ничек? кая? кайда? кайдан? күпме? никадәр? кебек сорауларның берсенә җавап бирә торган сүз төркеменең рәвеш дип аталуы. Рәвешнең җөмләдә күбрәк фигыльне, сирәгрәк сыйфатны һәм рәвешне ачыклап килүе, хәл кисәк булуы. Рәвешнең төрләнми торган сүз төркеме булуы
Яңа тема үтү. Рус теле белән чагыштырып өйрәнү
Татар теленә кызыксыну уяту Рәвешләрне тану.
Белем күнекмәләрне тикшерү дәресе
Агымдагы
11
Рәвешләрнең ясалышы
Рәвеш ясалышы төрләре
Төзелеше ягыннан рәвешләрнең 5 төргә: тамыр, кушымчалар ялгау юлы белән ясалган, кушма, парлы, тезмә рәвешләргә бүленүе. Кушма рәвешләрнең кушылып, парлы рәвешләрнең сызыкча аша, тезмә рәвешләрнең составындагы сүзләрнең
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру аерым язылуы
Рәвешләрне табып, мәгънәле кисәкләргә таркату, ясалышын аңлата белү
Агымдагы
25-30.01
12
Рәвешләрнең ясалышын ныгыту
Рәвеш ясалышы төрләре
Төзелеше ягыннан рәвешләрнең 5 төргә: тамыр, кушымчалар ялгау юлы белән ясалган, кушма, парлы, тезмә рәвешләргә бүленүе. Кушма рәвешләрнең кушылып, парлы рәвешләрнең сызыкча аша, тезмә рәвешләрнең составындагы сүзләрнең
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру аерым язылуы
Рәвешләрне табып, мәгънәле кисәкләргә таркату, ясалышын аңлата белү
Агымдагы
25-30.01
13
Рәвеш дәрәҗәләре
Рәвеш дәрәңәләрен өйрәнү
Рәвешләргә дәрәҗә кушымчалары ялгау, тәрҗемә итү
. Рус телебелән чагыштырып өйрәнү
Кайбер рәвешләрнең, сыйфатлар кебек үк, чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендә килүләре.
Мөстәкыйль эшчәнлеккә омтылу
1-6.02
14
Б. с.ү. Сайланма диктант №6
Сайланма диктант
Ишетеп аңлау, белемнәрне практикада куллану
Эшләрне тикшерү, А тибындагы бирем
Орфографик кагыййдәләрнең үзләштерелү дәрәҗәсен тикшерү
Орфографияне кабатларга
Диктант язу. Биремнәр башкару
Диктант
1-6.02
15
Хаталар өстендә эш Рәвеш төркемчәләре
Рәвеш. Саф рәвешләр
Мәгънәләре ягыннан рәвешләрнең 6 төркемчәгә: саф, охшату-чагыштыру, күләм-чама, вакыт, урын һәм сәбәп-максат рәвешләргә бүленүе. Саф рәвешләрнең эшнең сыйфатын белдерүләре, ничек? ни рәвешле? сорауларына җавап булулары
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру.
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру М.
Рәвешләрне татарчага тәрҗемә итү, ачыклап килгән сүзләре белән күчереп язу
Агымдагы
1-6.02
16
Сочинение “Минем яраткан песием”
Сочинение
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Сочинение язу
Сочинение
1-6.02
17
Хат.өст.эш. Саф рәвешләр
Саф рәвешләр
Саф рәвешләрне таный, сөйләмдә куллана белү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
Саф рәвешләрнең грамматик үзенчәлекләре белән таныштыру
Саф рәвешләр кертеп, 3 җөмлә төзергә
Рәвешләрне татарчага тәрҗемә итү, ачыклап килгән сүзләре белән күчереп язу
Агымдагы
8-13.02
18
Күләм – чама рәвешләре
Күләм-чама рәвешләре
Күләм-чама рәвешләренең эш яки билгенең күләм-чамасын белдерүләре, күпме? ничаклы? никадәр? нихәтле? сорауларына җавап бирүләре.
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Рәвешләрне татарчага тәрҗемә итү, ачыклап килгән сүзләре белән күчереп язу
Агымдагы
8-13.02
19
Охшату – чагыштыру рәвешләре
Охшату-чагыштыру рәвешләре
О хшату-чагыштыру рәвешләренең эшнең үтәлү ысулын белдерүләре, ни төсле? соравына җавап булулары
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Татар теленә ихтирам уяту
Рәвешләрне татарчага тәрҗемә итү, ачыклап килгән сүзләре белән күчереп язу
Агымдагы
8-13.02
20
Вакыт рәвешләре
Вакыт рәвешләре.
Вакыт һәм урын рәвешләренең эшнең үтәлү урынын һәм вакытын белдерүләре, кайчан? (вакыт рәвеше), кайда? кая? кайдан? (урын рәвешләре) сорауларына җавап бирүләре.
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Тәрҗемә итү, ияртүче сүзләре белән бергә язу
Агымдагы
8-13.02
21
Урын рәвешләре
Урын рәвешләре
Вакыт һәм урын рәвешләренең эшнең үтәлү урынын һәм вакытын белдерүләре, кайчан? (вакыт рәвеше), кайда? кая? кайдан? (урын рәвешләре) сорауларына җавап бирүләре.
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Урын рәвешләрен таный, сөйләмдә урынлы куллана белү
Рәвешләр кулланып бирелгән темага сөйли белү. Күнегүләр башкару
Агымдагы
15-20.02
22
Сәбәп-максат рәвешләре
Сәбәп-максат рәвешләре
Телне өйрәнүгә ихтыяҗ булдыру Сәбәп-максат рәвешләренең эшнең сәбәбен, максатын белдерүләре, ник? нишләп? нигә? нилектән? сорауларына җавап бирүләре
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Тәрҗемә итү, рәвеш + фигыль сүзтезмәләрен төзү
Агымдагы
15-20.02
23
Б.с.ү. Рәвеш темасы буенча контроль изложение
№3 “Күке”
Контроль изложение
Текстны истә калдыру, план төзү,
С тибындагы бирем
Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Изложениене язып бетерергә
Изложение язу
изложение
15-20.02
24
Б.с.ү. Рәвеш темасы буенча контроль изложение
№3 “Күке
Контроль изложение
Бәйләнешле сөйләм төзү, үз язмаңны камилләштерү
Эшләрне тикшерү
Изложение язарга өйрәтүне дәвам итү
Рәвеш темасын кабатларга
Изложение язу
изложение
15-20.02
25
Хат.өст.эш.Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне ныгыту
Рәвеш сүз төркеме. Рәвеш дәрәҗәләре
Тема буенча үтелгәннәрне камилләштерү күнегүләре. Рәвешләргә морфологик анализ ясый белү.
Үткәннәрне кабатлау
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау
Рәвешләрнең төркемчәләрен билгеләү
Агымдагы
22-27.02
26
Рәвеш темасын кабатлау
Рәвеш сүз төркеме. Рәвеш дәрәҗәләре
Рәвешләрне тану, сөйләмдә урынлы куллану, грамматик үзенчәлекләрен билгеләү
Үткәннәрне кабатлау
Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне системалаштыру
Рәвеш темасын кабатларга
Рәвешләрнең төркемчәләрен билгеләү
Агымдагы
22-27.02
27
Рәвешләргә морфологик анализ ясау
Рәвешләр. Морфологик-синтаксик анализ
Тема буенча үтелгәннәрне камилләштерү күнегүләре. Рәвешләргә морфологик анализ ясый белү.
Элек алган белемнәрне кулланып эшләү
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру
Морфологик анализ ясау, сорауларга җавап
Агымдагы
22-27.02
28
Рәвешләргә морфологик –синтаксик анализ ясау
Рәвешләр. Морфологик-синтаксик анализ
Тема буенча үтелгәннәрне камилләштерү күнегүләре. Рәвешләргә морфологик анализ ясый белү.
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Морфологик анализ ясау, сорауларга җавап
Агымдагы
22-27.02
29
Рәвеш темасын гомумиләштереп кабатлау
Рәвеш сүз төркеме. Рәвеш дәрәҗәләре
Тема буенча үтелгәннәрне камилләштерү күнегүләре. Рәвешләргә морфологик анализ ясый белү
Үткәннәрне кабатлау
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау.
Рәвешләрнең төркемчәләрен билгеләү
Агымдагы
29.02-5.03
30
Б.С.Ү.Урман тургае
Бәйләнешле сөйләм үстерү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Бирелгән темага диалогик-монологик сөйләм
Агымдагы
29.02-5.03
31
Контроль диктант №7“Сукмак”
Контроль диктант
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Диктант язу, биремнәр ашкару
Контр.диктант
29.02-5.03
32
Хаталар өст.эш. Кабатлау.
Рәвеш темасы буенча кабатлау
Кабатлау
Алган белемнәрнең кирәклеген аңлау
Кабатлау күнеүгләре башару
Агымдагы
29.02-5.03
АЛМАШЛЫК-20сәг
33
Алмашлык турында төшенчә
Алмашлык.
Үзләрен атамыйча гына зат яки предметларга, аларның билгесе яки санына һәм хәлләренә күрсәтә торган сүзнең төркеменең алмашлык дип аталуы. Алмашлыкларның җөмләнең теләсә кайсы кисәге булып килә алуы
Укучыларга яңа теманы аңлату
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Тексттан алмашлыклар табу. Тәрҗемә итү
Агымдагы
7-12.03
34
Алмашлыкларның ясалышы
Алмашлыкларның ясалышы
Алмашлыкларны башка сүз төркемнәреннән аера белү
Алмашлык сүз төркемен танып белү, рус теле белән чагыштырып өйрәнү
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру Алмашлыкларның ясалыш төрен билгеләү
Алмашлыкларның ясалыш төрләре буенча төркемләү, җөмләләр төзү
7-12.03
35
Сочинение “Безнең гаилә ”
Сочинение
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Сочинение язу
Сочинение
7-12.03
36
Хат.өст.эш. Алмашлыкларның ясалышын ныгытырга
Алмашлыкларның ясалышы
Алмашлыкларны башка сүз төркемнәреннән аера белү
биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Алмашлыкларның ясалыш төрләре буенча төркемләү, җөмләләр төзү
Агымдагы
7-12.03
37
38.
Алмашлыкларның төркемчәләре
Б.С.Ү. “Туган ягым-алтын бишек”
Алмашлык. Зат алмашлыклары. Берлек. Күплек сан
Мәгънәләре буенча алмашлыкларның җиде төркемгә бүленүе: зат алмашлыклары, күрсәтү алмашлыклары, билгеләү алмашлыклары, сорау алмашлыклары, юклык алмашлыклары, билгесезлек алмашлыклары, тартым алмашлыклары.
Яңа тема аңлату
Укучыларда татар теленә кызыксыну уяту Алмашлыкларны тану, төркемчәсен билгеләү
Бирелгән темага диалогик-монллогик сөйләм
Агымдагы
14-19.03
14-19.03
39
Зат алмашлыгы
Алмашлык. Зат алмашлыклары. Берлек. Күплек сан
I һәм II зат алмашлыклары сөйләмдә катнашкан затларны белдерә, берлек һәм күплек санда киләләр, килеш белән төрләнәләр, III зат алмашлыклары ул , алар сөйләмдә катнашмаган, әмма шулар турында сүз барган зат яки предметларны белдерәләр, берлек яки күплек санда киләләр.
Яңа тема аңлату
Укучыларда татар теленә кызыксыну уяту Зат алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Зат алмашлыкларын исемнәр белән бергә төрләндерү
Агымдагы
14-19.03
40
Зат алмашлыгы темасын ныгыту. Тест
Алмашлык. Зат алмашлыклары. Берлек. Күплек сан
I һәм II зат алмашлыклары сөйләмдә катнашкан затларны белдерә, берлек һәм күплек санда киләләр, килеш белән төрләнәләр, III зат алмашлыклары ул , алар сөйләмдә катнашмаган, әмма шулар турында сүз барган зат яки предметларны белдерәләр, берлек яки күплек санда киләләр.
Яңа тема аңлату
Укучыларда татар теленә кызыксыну уяту Зат алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Зат алмашлыкларын исемнәр белән бергә төрләндерү
Тест
14-19.03
4 нче чирек -36. Б.с.ү.-6. д.-1, тест-2, изл.-1
1
Тартым алмашлыгы
Тартым алмашлыклары
Предметның кайсы затка каравын белдергән алмашлыкларның тартым алмашлыклары дип аталулары. Алар кайбер алмашлыкларга -ныкы , -неке кушымчалары ялганып ясала.
Тартым алмашлыкларын аңлату. Рус теле белән чагыштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру Тартым алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. Үзенчәлекләрен билгеләү
Тексттан тартым алмашлыкларын табу, тартым алмашлыкларын куеп текстны күчереп язу. Кагыйдә чыгару
Агымдагы
30.03-2.04
2
Тартым алмашлыкларының төрләнеше
Тартым алмашлыклары. Килешләр белән төрләнеш . тәмамлык, ия, хәбәр
Тартым алмашлыкларының сан һәм килеш б/н төрләнүе, тартым б/н төрләнмәве, аларның җөмләдә ия, хәбәр, тәмамлык булып килүен белү, килешләр белән төрләнешне белү
Тартым алмашлыкларын аңлату. Рус теле белән чагыштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру Тартым алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. Үзенчәлекләрен билгеләү
Тексттан тартым алмашлыкларын табу, тартым алмашлыкларын куеп текстны күчереп язу. Кагыйдә чыгару
Агымдагы
30.03-2.04
3
Күрсәтү алмашлыгы
Күрсәтү алмашлыклары. Килешләр. Тартым кушымчалары
Күрсәтү алмашлыкларының затка, предметка һәм шулай ук предмет яки эш-хәл билгеләренә күрсәтүе. Күрсәтү алмашлыкларының килешләр һәм тартым белән төрләнүе
Күрсәтү алмашлыкларын аңлату. Рус теле белән чагыштыру
. Телне өйрәнүгә ихтыяҗ булдыру Күрсәтү алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. Үзенчәлекләрен билгеләү
Күчереп язу, күрсәтү алмашлыкларына сорау кую. Сорауларга җавап
Агымдагы
30.03-2.04
4
Күрсәтү алмашлыкларының килеш белән төрләнеше
Күрсәтү алмашлыклары. Килешләр. Тартым кушымчалары
Күрсәтү алмашлыкларының затка, предметка һәм шулай ук предмет яки эш-хәл билгеләренә күрсәтүе. Күрсәтү алмашлыкларының килешләр һәм тартым белән төрләнүе
Күрсәтү алмашлыкларын аңлату. Рус теле белән чагыштыру
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру . Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Күчереп язу, күрсәтү алмашлыкларына сорау кую. Сорауларга җавап
Агымдагы
4-9.04
5
Күрсәтү алмашлыкларының тартым белән төрләнеше
Күрсәтү алмашлыклары. Тартым кушымчалары
Күрсәтү алмашлыкларының затка, предметка һәм шулай ук предмет яки эш-хәл билгеләренә күрсәтүе. Күрсәтү алмашлыкларының килешләр һәм белән төрләнүе
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Күчереп язу, күрсәтү алмашлыкларына сорау кую. Сорауларга җавап
Агымдагы
4-9.04
6
Сорау алмашлыгы
Сорау алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Мисалларкитерү, В тибындагы бирем
Сорау алмашлыгы турында мәгълүмат бирү
Изложение язаргаәзерләнергә
Агымдагы
4-9.04
7
Сорау алмашлыкларының килеш белән төрләнеше
Сорау алмашлыклары. Барлык, юклык алмашлыклары
Сорау алмашлыкларының сорау формасында зат яки предметларга, аларның билгесе яки саннарына һәм хәлләренә күрсәтүе. Юклык алмашлыкларының предметны, билгене кире кагуны яки аларның булмавын белдерүләре. Аларның сорау алмашлыклары алдына һич яки бер сүзләрен кую юлы белән ясалулары.
Сорау алмашлыкларын аңлату. Рус теле белән чагыштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру
Уку, хат язу. Тәрҗемә
Агымдагы
4-9.04
8
Б.с.ү. Изложение. №4 “Ун сумлык маҗара”
Изложение
Текстны истә калдыру, план төзү,
Изложение язу, С тибындагы бирем
Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Изложениене язып бетерергә
Текст белән эш. План төзү, Изложение язу
Изложение
11-16.04
9
Б.с.ү. Изложение. №4 “Ун сумлык маҗара
зложение
Бәйләнешле сөйләм төзү, үз язмаңны камилләштерү
Эшләрне тикшерү
Изложение язарга өйрәтүне дәвам итү
Алмашлык темасын кабатларга
Текст белән эш. План төзү, Изложение язу
Изложение
11-16.04
10
Билгеләү алмашлыгы
Билгеләү алмашлыклары
Билгеләү алмашлыкларының гадәттә затларны, предметларны гомумиләштереп белдерүләре. Аларның исемне ачыклап аергыч булып килгәндә төрләнмәүләре.
Билгеләү алмашлыклары . Рус теле белән чагыштыру
Укучыларда ана телендә грамоталы язу күнекмәсе булдыру Билгеләү алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Тексттан билгеләү алмашлыклары табу, функцияләрен аңлату
Агымдагы
11-16.04
11
Билгесезлек алмашлыгы
Билгесезлек алмашлыклары
Билгесезлек алмашлыкларының сорау алмашлыкларына әллә сүзе яки -дыр , -дер , -тыр , -тер кисәкчәләре кушылып ясалулары
Яңа белем һәм күнекмәләр формалаштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру Билгесезлек алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Алмашлыкларның ясалышын аңлату, тексттан билгесезлек алмашлыкларын табу
Агымдагы
11-16.04
12
Юклык алмашлыгы
Юклык алмашлыклары
Юклык алмашлыкларының сорау алмашлыкларына һич яки бер сүзе кушылып ясалулары
Юклык алмашлыкларын өйрәнү. Рус теле белән чагыштыру
Татар теленә кызыксыну уяту Юклык алмашлыгын тану, сөйләмдә урынлы куллану, грам. үзенчәлекләрен билгеләү
Тексттан юклык алмашлыкларын табу
Агымдагы
18-23.04
13
Алмашлык темасын ныгыту
Алмашлыклар. Төркемчәләре
Алган белемнәрне практикада куллана белү
Тестлар эшләү А варианты
Рус теле белән чагыштыру
Укуга уңай мөнәсәбәт булдыру Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Текст белән эш, уку, язу морфологик- синтаксик анализ ясау Тексттан юклык алмашлыкларын табу.
Агымдагы
18-23.04
14
Алмашлык темасын кабатлау ( тест)
Белемнәрне практикада файдалану
Алган белемнәрне практикада куллана белү. Морфологик анализ ясый белү
Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Алмашлык темасын кабатларга Контроль диктантка әзерләнергә
Тест язу
Тест
18-23.04
15
Б.с.ү. Телеграмма, тәбрикләү открыткасы
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Эшләрне тикшерү, С тибындагы бирем
Телеграмма, тәбрикләү открыткасы язарга өйрәтү
Тәбрикләү открыткасы ясарга
Агымдагы
18-23.04
16
Б.с.ү. Акт
Бәйләнешле сөйләм үстерү
Эшләрне тикшерү
Акт язу тәртибе белән таныштыру
Акт язарга
Агымдагы
25-30.04
17
Алмашлыкларга морфологик анализ ясау
морфологик- синтаксик анализ
Алган белемнәрне практикада куллана белү. Морфологик анализ ясый белү
Гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау
Төркемнәрдә эшли белү. Үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
морфологик- синтаксик анализ ясау
Агымдагы
25-30.04
18
Б.с.ү. Эт-кешенең дусты.
Бәйләнешле сөйләм үстерү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Бирелгән темага диалогик-монологик сөйләм
Агымдагы
25-30.04
19.
Аңлатмалы диктант №8 “Тургай җыры”
Аңлатмалы диктант
үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Диктант
25-30.04
20
Хат.өст.эш Алмашлыкларны кабатлау
Алмашлыклар. Төркемчәләре
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;
Төркемнәрдә эшли белү. Үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Тексттан алмашлыкларны табу, төрекемчәләрен билгеләү
Агымдагы
2-7.05
21
Б.с.ү. Сыйфатнамә (Характеристика)
Бәйләнешле сөйләм үстерү
Логик фикер йөртү, чагыштыру, анализ, гомумиләштерү, нәтиҗә ясау
Эшләрне тикшерү
Сыйфатнамә язу тәртибе белән таныштыру
Сыйныфташыңа сыйфатнамә язарга
Сыйфатнамә (Характеристика) язу
Агымдагы
2-7.05
22
Б.с.ү Морфология темасы буенча контроль диктант “ “”№9
Контроль диктант
Ишетеп аңлау, морфологик анализ ясау, белемнәрне практикада файдалану
Диктант язу
Морфология темасы буенча алган белемнәрне тикшерү
Морфология бүлеген кабатларга
Диктант язу, биремнәр башкару
Контроль диктант
2-7.05
23
Хаталар өстендә эш
Үз хатаңны таба һәм төзәтә белү
Хаталарны төзәтү
Хаталарны кисәтү
Орфографияне кабатларга
Агымдагы
9-14.05
24
КАБАТЛАУ
Исем темасын кабатлау
Исем сүз төркеме
Исемнең грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау. Татар теленә карата кызыксыну уяту
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
9-14.05
25
Сыйфат темасын кабатлау
Сыйфат сүз төркеме
Сыйфатның грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау. Татар теленә карата кызыксыну уяту
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
9-14.05
26
Сан темасын кабатлау
Сан сүз төркеме
Санның грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау. Татар теленә карата кызыксыну уяту
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
9-14.05
27
Рәвеш темасын кабатлау
Рәвеш сүз төркеме
Рәвешнең грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау,. Гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау
Рәвеш темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
16-21.05
28
Алмашлык темасын кабатлау
Алмашлык сүз төркеме
Алмашлыкның грамматик категорияләрен билгеләү, сөйләмдә куллану
Морфологик анализ ясау
Алмашлык темасы буенча алган белемнәрне гомумиләштерү
Морфологияне кабатларга
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
16-21.05
29
Морфология бүлеген кабатлау
Мофолгия
Морфологик анализ ясау, сөйләм төзү
Морфологик анализ ясау, В тибындагы бирем
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау. Татар теленә карата кызыксыну уяту
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
16-21.05
30
Б.с.ү. Аңлатма язуы
Бәйләнешле сөйләм үстерү
Бәйләнешле сөйләм телен үстерү
Эшләрне тикшерү, С тибындагы бирем
Аңлатма язуы язу тәртибе белән таныштыру
Аңлатма язуы язарга
Аңлатма язу
Агымдагы
16-21.05
31
Б.с.ү. Мәкалә
Бәйләнешле сөйләм телен үсте Мәкалә язу тәртибе белән таныштыру
Мәкалә язарга өйрәтү.
Эшләрне тикшерү
Төркемнәрдә эшли белү. Үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Мәкалә язу
Агымдагы
23-28.05
32
Тестка әзерлек , “Тел белеме”
Кабатлау
Мәкалә
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Морфология буенча тестка әзерләү
Тестка әзерләнергә
Агымдагы
23-28.05
33
Йомгаклау контроль эше
Контроль эш
Сорауларга төгәл җавап бирү Ел буе үзләштергән белемнәрне тикшерү
тест, Гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау
Төркемнәрдә эшли белү. Үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру
Биремнәр башкару
Контроль эш
23-28.05
34
Хаталар өстендә эш
Белемнәрне гомумиләштерә белү
Гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау. Татар теленә карата кызыксыну уяту
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
23-28.05
35
36
Йомгаклау
Ел дәвамында үткәннәрне кабатлау
Сорауларга төгәл җавап бирү
эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү
Үзләштергән белемнәрнең кирәклеген аңлау. Татар теленә карата кызыксыну уяту
Кабатлау күнегүләрен башкару
Агымдагы
30-31.05
Рус гомуми белем бирү мәктәпләренең татар төркемнәрендә укучы 6 нчы сыйныф укучылары өчен йомгаклау контроль эше
1 вариант
А1. Исем сүз төркеменә караган сүзне күрсәтегез.
1) дәфтәр; 2) яшел; 3)укы; 4) җиденче.
А2. Кушма сүзне билгеләгез.
1) урманлык; 2) бала-чага; 3) ашъяулык; 4) җәнлек.
АЗ. Сыйфат + сүз ясагыч кушымча = исем калыбына туры килгән вариантны күрсәтегез.
1) балык; 2) игенчелек; 3) балалык; 4) тапкырлык.
А4. Астына сызылган сүз кайсы очракка туры килә? Бүлмәдә төрле төстәге шарлар бар иде. Мин кызылын алырга уйладым.
1) исем; 2) сыйфат; 3) исемләшкән сыйфат; 4) рәвеш.
А5. Рәвешләрне билгеләгез. Көрәшик тә, узышыйк та - Сабантуй бүген бездә! (Р. Миңнуллин)
1) көрәшик; 2) сабантуй; 3) бүген; 4) бездә.
А6. Түбәндәге җөмләдә куелмаган килеш кушымчасын билгеләгез. Беркөнне Төлке Торна... кунакка чакырган. (Татар халык әкияте)
1) иялек; 2) төшем; 3) юнәлеш; 4) чыгыш.
А7. Астына сызылган сыйфатның дәрәҗәсен билгеләгез. Кар өсләрендә ап-ак знҗе нурлар уйный. (Г. Хәсәнов)
1)гади; 2) артыклык; 3) чагыштыру; 4) кимлек.
А8. Саннарның ничә төркемчәсе бар?
1)4; 2)5; 3)6; 4)7.
А9. Күлмәгем алмашлыгында -ем куш. нәрсә күрсәткече?
яңа сүз ясый; 3) сан күрсәткече;
иялек килеше куш; 4) I зат тартым куш. А10. Сыйфат арасында "адашкан" сүзне табыгыз.
1) матур; 2) матурлык; 3)язгы; 4) кечкенә.
В. Текстны укыгыз һәм аннан соң бирелгән күнегүләрне үтәгез.
Данияр бик матур, бик зирәк, бик тапкыр бала булып үсте. Килгән кешеләр аның матурлыгына сокланалар, тапкырлыгына исләре китә иде. Ул. Һавада очкан кыр казлары көтүен күреп, санамый-нитми аларның төгәл саннарын әйтеп бирә, сазлык өстеннән үткән киекнең эзенә карап, аның нинди киек икәнен һәм яшен әйтеп бирә иде. Соңрак ул киекләрнең һәм кошларның телләрен аңлый торган булды һәм үзе алар белән сөйләшә башлады. Ул шундый гаҗәп такмаклар әйтеп бирә иде ки, соңыннан ул такмаклар телдән төшми халык арасында йөри башлый иде, Күл читендәге куралардан иң яхшысын сайлап, ул үзенә курай ясады. Башта ул шушы курайда кош һәм җәнлек тавышлары гына чыгара белә иде, тора-бара менә дигән итеп төрле көйләр уйный белә башлады...
Ләкин аның иң яратканы Аккош күле иде. Ул көннәр буе күл янында утыра, курай тарта, аның янына аккошлар җыела, ул җим ташлый.(Ә.Фәйзи).
В1. Астына сызылган сүзгә морфологик анализ ясагыз.
В2Ясалма исемнәрне сайлап алып языгыз, сүз төркемен билгеләгез.
В3Тексттан алмашлыкларны күчереп языгыз һәм мәгънә төркемчәләрен билгеләгез.
В4Тексттан исемләшкән сыйфатны табыгыз.
2 вариант
А1. Исем сүз төркеменә караган сүзне күрсәтегез.
1) җырлау; 2) җырчы; 3) җырлы; 4) җырлый-җырлый.
А2. Парлы сүзне билгеләгез.
1) әнием; 2) аклы-каралы; 3) ямь-яшел; 4) бозваткыч.
АЗ. Исем + сүз ясагын кушымча = сыйфат очрагына туры килгән сүзне күрсәтегез.
1) бозлык; 2) тозлык; 3) тозлы; 4) бозда
А4. Исемләшкән сыйфатны күрсәтегез. Түтәлдә ак, сары, зәңгәр чәчәкләр үсеп утыра. Миңа зәңгәрләре бигрәк тә ошады.
1) ак; 2)сары; 3)зәңгәр; 4)зәңгәрләре.
А5. Рәвешне билгеләгез.
1) матур; 2) матурлык; 3) бай; 4) бик.
А6. Җыю санын күрсәтегез
1)ике; 2) икенче; 3)икәү; 4) бер-ике.
А7. Түбәндәге җөмләдә куелмаган килеш кушымчасын билгеләгез? Безнең татар халкында икмәк ... хөрмәт аеруча зур иде. (Ә.Еники)
1) иялек; 2) төшем; 3) юнәлеш; 4) урын-вакыт.
А8. Уртаклык исемне билгеләгез.
1) Ләйсән; 2) тынычлык; 3) Тынычлык (урамы); 4) Казан.
А9. Ясалма сыйфатны күрсәтегез.
1)зифа; 2) түбән; 3) матур; 4) көчсез.
А10. Күп нокталар урынына нинди алмашлык язылырга тиеш. Әтием белән икәү. ... гел бергә йөрибез. Бергә утын кисәбез.
Бергә карлар көрибез. (Ә.Бикчөнтәева)
1)мин; 2) син; 3)ул; 4) без.
В. Текстны укыгыз һәм аннан соң бирелгән күнегүләрне үтәгез.
Әтием турында
Таныш булыйк. Минем әтием - сезгә таныш композитор Салих Сәйдәшев. Аның балачагы турында миңа әбием сөйли иде. Аның сөйләүләреннән мин шуны белеп калдым: әтием бик кечкенәдән музыка тыңларга, җырларга яраткан, гармунда уйнарга да бик иртә өйрәнгән.
Әтием көндәлек тормышта йомшак, иркен күңелле кеше. булды. Мин аның безгә, балаларга, кычкырганын хәтерләмим. Ул, гомумән, тупаслыкны яратмый иде. Чыннан да, без аның Әминә исемле апасын бик яратуын, олылавын, шулай ук җизнәсе Шиһап Әхмәровны бик ихтирам итүен күреп үстек.
Аның иң яратып башкарган көйләре - татар халык көйләре. Ә үз әсәрләрен ул бары тик тыңлаучылар соравы буенча гына башкара иде.
Минем әтием - Салих Сәйдәшев - тыйнак һәм эш сөючән кеше иде. (А.Сәйдәшев).
В1Астына сызылган сүзгә морфологик анализ ясагыз.
В2Тартым белән төрләнгән 5 исемне күчереп языгыз һәм затын билгеләгез.
В3Тексттан ялгызлык исемнәрен күчереп языгыз.
В4Тексттан рәвешләрне күчереп языгыз һәм мәгънә төркемчәләрен күрсәтегез.