?згелік етіс. Ыры?сыз етіс.

Саба?ты? барысы:

І ?йымдастыру. Психологиялы? даярлы?.

Геометриялы? фигуралар бойынша топтарды? мінезін аны?тау:

?шб?рыш - жігерлі, ?зіне сенімді, тез шешім ?абылдайды, ?ажырлы т?л?а, лидер. Шыдымды, т?уекелшіл.

Т?ртб?рыш - батыл, барлы? ??былыстар?а ?ызы?ушылы? білдіреді. ?уес?ой. суы? тиіп ауру?а ж?не жара?аттанушылы??а деген беталыстары басым.

Ше?бер:

- т?л?ааралы? ?атынастарда ?йлесімділікке талпынушы, байланыс?а т?суші, мейірімді, жанашырлы??а ?абілетті, жомарт;

- танымал емес шешім ?абылдау?а тырысады, басшылы?та демократиялы басшылы? стилін ?станушы;

- к?н т?ртібі майыспалы, ?о?амды? ж?мыстар?а бейім;

- тума психолог.

Геометриялы? фигуралар?а байланысты бір - бірімен амандасады:

?шб?рыш: ?ол алысып;

Т?ртб?рыш: ?зге тілде.

Д??гелек: ым - ишара ар?ылы.

ІІ ?й ж?мысы.

?здік етісті? ережесін жаттау. Жатты?у орындау.

ІІІ Жа?а саба?.

?згелік етіс ?имылды?, іс - ?рекетті? с?йлемдегі іс иесі я?ни субъектіні? ?зі емес, екінші бір бас?а субъект, ?имылды орындаушы ар?ылы істелінетінін білдіріп, белгілі ж?рна?тар ар?ылы жасалады. Ол ж?рна?тар:

1) - ?ыз, - гіз, - ?ыз, - кіз, отыр - ?ыз, ж?р - гіз, айт - ?ыз, жет - кіз;

2) - дыр, - дір, - тыр, - тір, - ыр, - ір, сал - дыр, сен - дір, ас - тыр, тік - тір, кет - ір, ас - ыр;

3 - сет, - т; жаса - т, с?йле - т т. б.

Демек, ?згелік етісті с?йлемде кимылды, іс - ?рекетті іске асырушы екі субъект болады: бірі — сол кимылды орындатушы, екіншісі — ?имылды тікелей орындаушы, б?л ?ылым тілінде агенс деп аталады. Мысалы: Ол баласына ?ле? айт?ызды.

Ыры?сыз етіс Іс - ?рекетті? ат?арушысы, ?имыл иесі арнайы айтылмай, ?имыл ?здігінен істелетіндігі к?рінеді де, - ыл, - іл, - л т?бірді? ішінде л дыбысы болса - ын, - ін, - н ж?рна?тары ар?ылы жасалатын етіс т?рі ыры?сыз етіс деп аталады. Ыры?сыз етіс тек саба?ты етістіктен жасалады, ?зі жал?ан?ан саба?ты етістікті салт етістікке айналдырады: с?з айт - ылды, у?де бер - іл - ді, шарт жаса - л - ды, ?й таза - ла - н - ды, ?амал ал - ын - ды, ?й сал - ын - ды т. б.

Кітаппен жумыс.

?орытынды.

?й тапсырмасы: 205 жатты?у. Ереже жаттау

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?згелік етіс. Ыры?сыз етіс.»

Мерзімі 22.01.2016ж	Сыныбы: 6«В»	Пәні: қазақ тілі Пән мұғалімі: Мухамадиева Т. Б.
Тақырыбы:	Өзгелік етіс. Ырықсыз етіс.
Мақсаты:	Өзгелік етіс. Ырықсыз етіс туралы түсінік беру.
Міндеттері:	А) Білімділік: оқушыларға өзгелік етіс, ырықсыз етіс, жасалу жолдары туралы түсінік беру, оқушы ойында жаттығулар арқылы бекіту. Ә) Дамытушылық: оқушының есте сақтау қабілетін арттырып, жаттығу жұмыстары арқылы ой өрісін дамыту Б) Тәрбиелік: тәрбие мен білім егіз ұғым екенін бойларына сіңіру, дұрыс түсінуге, орынды сөйлеуге, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.
Оқыту нәтижесі Табыс критерийлері:	Біз кез келген оқушыны дарынды деп есептеуіміз қажет.Әр сабақ сайын оқушылардың сыни ойлауымен өз пікірін көпшілікпен бөлісуге машықтандыру.
Сабақтың түрі:	Жаңа сабақ. : білімдерін жинақтау. дәстүрлі
Қолданылатын әдіс-тәсілдер	СТО технологиясының элементтері, түсіндіру, сұрақ-жауап,бағалау,бекіту,қорытындылау.
Көрнекілігі құрал жабдығы:	Плакат, тест тапсырмалары.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру. Психологиялық даярлық.

Геометриялық фигуралар бойынша топтардың мінезін анықтау:

Үшбұрыш - жігерлі, өзіне сенімді, тез шешім қабылдайды, қажырлы тұлға, лидер. Шыдымды, тәуекелшіл.

Төртбұрыш - батыл, барлық құбылыстарға қызығушылық білдіреді. Әуесқой. суық тиіп ауруға және жарақаттанушылыққа деген беталыстары басым.

Шеңбер:

- тұлғааралық қатынастарда үйлесімділікке талпынушы, байланысқа түсуші, мейірімді, жанашырлыққа қабілетті, жомарт;

- танымал емес шешім қабылдауға тырысады, басшылықта демократиялы басшылық стилін ұстанушы;

- күн тәртібі майыспалы, қоғамдық жұмыстарға бейім;

- тума психолог.

Геометриялық фигураларға байланысты бір - бірімен амандасады:

Үшбұрыш: қол алысып;

Төртбұрыш: өзге тілде.

Дөңгелек: ым - ишара арқылы.

ІІ Үй жұмысы.

Өздік етістің ережесін жаттау. Жаттығу орындау.

ІІІ Жаңа сабақ.

Өзгелік етіс қимылдың, іс - әрекеттің сөйлемдегі іс иесі яғни субъектінің өзі емес, екінші бір басқа субъект, қимылды орындаушы арқылы істелінетінін білдіріп, белгілі жұрнақтар арқылы жасалады. Ол жұрнақтар:

1) - ғыз, - гіз, - қыз, - кіз, отыр - ғыз, жүр - гіз, айт - қыз, жет - кіз;

2) - дыр, - дір, - тыр, - тір, - ыр, - ір, сал - дыр, сен - дір, ас - тыр, тік - тір, кет - ір, ас - ыр;

3 - сет, - т; жаса - т, сөйле - т т. б.

Демек, өзгелік етісті сөйлемде кимылды, іс - әрекетті іске асырушы екі субъект болады: бірі — сол кимылды орындатушы, екіншісі — қимылды тікелей орындаушы, бұл ғылым тілінде агенс деп аталады. Мысалы: Ол баласына өлең айтқызды.

Ырықсыз етіс Іс - әрекеттің атқарушысы, қимыл иесі арнайы айтылмай, қимыл өздігінен істелетіндігі көрінеді де, - ыл, - іл, - л түбірдің ішінде л дыбысы болса - ын, - ін, - н жұрнақтары арқылы жасалатын етіс түрі ырықсыз етіс деп аталады. Ырықсыз етіс тек сабақты етістіктен жасалады, өзі жалғанған сабақты етістікті салт етістікке айналдырады: сөз айт - ылды, уәде бер - іл - ді, шарт жаса - л - ды, үй таза - ла - н - ды, қамал ал - ын - ды, үй сал - ын - ды т. б.

Кітаппен жумыс.

Қорытынды.

Үй тапсырмасы: 205 жаттығу. Ереже жаттау