Курс ?азіргі ?аза? тіліні? фонетика, лексика, морфология, синтаксис, пунктуация салалары бойынша негізгі та?ырыптарды толы? ?амты?ан. Оларды о?ып – ?йренуде жалпы орта білім беретін курстар?а ?ара?анда барынша жо?ары де?гейдегі міндеттер ж?зеге асырылады. Б?л тарауларды? та?ырыптарын ?ту барысында о?ушылар жалпы мектеп ба?дарламасымен ?амтылмайтын (алайда ?лтты? Бірі??ай Тестте кездесетін тілдік тапсырмалар?а септігін тигізетін) ?азіргі ?аза? тіліні? к?птеген негізгі ??ымдарымен тере? танысады ж?не ?р та?ырып?а арналып тере? ма?л?мат беретін ережелер жиынты?ы мен та?ырыпты бекітуге арнал?ан тестілер тапсырмаларымен ж?мыс жасайды.
«?азіргі ?аза? тілі» курсыны? ма?саты- ана тіліні? ?ызметін ж?йелі
ме?герген, оны? ?ыр-сыры мен тарихын жетік білетін, грамматикалы? сауаттылы?ы дамы?ан, ?аза? тілін тере? ж?не кешенді ме?герген дара т?л?а ?алыптастыру?а м?мкіндік ту?ызу.
Курс қазіргі қазақ тілінің фонетика, лексика, морфология, синтаксис, пунктуация салалары бойынша негізгі тақырыптарды толық қамтыған. Оларды оқып – үйренуде жалпы орта білім беретін курстарға қарағанда барынша жоғары деңгейдегі міндеттер жүзеге асырылады. Бұл тараулардың тақырыптарын өту барысында оқушылар жалпы мектеп бағдарламасымен қамтылмайтын (алайда Ұлттық Біріңғай Тестте кездесетін тілдік тапсырмаларға септігін тигізетін) қазіргі қазақ тілінің көптеген негізгі ұғымдарымен терең танысады және әр тақырыпқа арналып терең мағлұмат беретін ережелер жиынтығы мен тақырыпты бекітуге арналған тестілер тапсырмаларымен жұмыс жасайды.
«Қазіргі қазақ тілі» курсының мақсаты- ана тілінің қызметін жүйелі
меңгерген, оның қыр-сыры мен тарихын жетік білетін, грамматикалық сауаттылығы дамыған, қазақ тілін терең және кешенді меңгерген дара тұлға қалыптастыруға мүмкіндік туғызу.
Міндеттері:
-оқушылардың фонетикалық, морфологиялық, лексикалық және синтаксистік
машықтары мен дағдыларын дамыту,
-тіл дыбыстары, сөз таптары мен қосымшалар туралы төменгі сыныптарда
алған теориялық білімдерін жүйелеу:
-теориялық білімдерін ауызша, жазбаша сөйлеу тілдерінде орынды қолдануға
-оқушының алған білімін тиянақты және нақты тексере білуін қамтамасыз етеді.
Курс бағдарламасын оқығаннан кейін оқушыдан күтілетін нәтиже:
-салыстыра, дәлелдей, талдай, қорытындылай білу дағдыларын меңгеру, тілдік және әдеби білімдерінің толығуы;
-практикалық, танымдық, шығармашылық тапсырмаларды еркін орындай алу.
-сауатты жазу, сауатты сөйлеу.
-өзіндік ой дербестігінің болуы;
-ҰБТ-ға кешенді дайындық.
Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар:
1. Қазақ тілінен берілетін теориялық білімді практикалық жұмыстармен тығыз ұштастырып, тіліміздің өзіндік заңдылықтарын өздерінің ауызша, жазбаша жұмыстарында дұрыс сауатты қолдану.
2. Өтілген грамматикалық ережелердің негізінде қазақ тілін терең және жетік
меңгеру.
3. Фонетикалық ерекшеліктер, орфографиялық заңдылықтарды дұрыс танып,
ұқсас формаларды бірден ажырату үшін салыстыру, талдау жұмыстарын жүргізу.
4. Деңгейлік тапсырмаларды орындау.
Қолданбалы курс аптасына 1 сағаттан, жылына 34 сағатқа құрылған.
«Қазіргі қазақ тілі»
11-сынып
Аптасына 1 сағаттан, жылына 34 сағат.
№
Сабақтың тақырыбы
Сағат саны
Мерзімі
І тоқсан
1
Кіріспе.Қазақ тілі. Казақ тіл білімі
1
2
Фонетика. Дыбыс және әріп
1
3
Дауысты дыбыстар және
дауыссыз дыбыстардың ерекшелігі
1
4
Буын. Тасымал. Екпін
1
5
Үндестік заңы. Буын үндестігі. Дыбыс үндестігі.
1
6
Орфография және орфоэпия
1
7
Фонетика. Тест
1
8
Лексика. Сөз мағынасы. Тура және ауыспалы мағына. Тұрақты сөз тіркестері
1
9
Сөздердің көп мағыналығы.
Синоним.Омоним.Антоним.
1
ІІ тоқсан
1
Жалпылама лексика. Көнерген сөздер. Жаңа сөздер.
1
2
Кәсіби және диалект, кірме сөздер
1
3
Терминдер. Эвфемизм, дисфемизм
1
4
Сөз құрамы. Дара және күрделі сөздер.Түбір мен қосымша.
1
5
Лексика. Тест
1
6
Морфология. Морфология жайлы
зерттеулер.Жалаң және күрделі сөздер.
1
7
Сөз формаларының жасалу тәсілдері. Сөздерді түр-тұрпатына, тұлғаларына қарай айыру.
1
ІІІ тоқсан
1
Сөз таптары.Зат есім.Көптік мәнді есімдер.
Көмекші есімдер.Зат есімнің морфологиялық сипаты
1
2
Сын есім
1
3
Сан есім
1
4
Есімдік
1
5
Етістік
1
6
Есімше мен көсемше. Етіс.
1
7
Тұйық етісік. Етістіктің шақ категориясы.
Етістіктің райлары.
1
8
Үстеу. Еліктеу сөздер
1
9
Одағай. Шылаулар
1
10
Морфология. Тест
1
ІҮ тоқсан
1
Синтаксис.Сөз тіркесі. Сөздердің байланысу тәсілдері.
1
2
Сөйлем мүшелері. Сөйлемнің айқындауыш мүшелері.
1
3
Жалпылауыш сөздер. Оқшау сөздер
1
4
Жай сөйлем синтаксисі
1
5
Салалас құрмалас сөйлем
1
6
Сабақтас құрмалас сөйлем
1
7
Аралас құрмалас сөйлем
1
8
Тест. Қорытынды сабақ
1
Қолданылған әдебиеттер:
1.С.Кенесбаевтың, Ғ.Мұсабаевтың «Қазіргі қазақ тілі» \ лексика,фонетика\,
2.С.Мырзабековтың «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі»,
3.А.Ысқақовтың «Қазіргі қазақ тілі» \морфология\,
4.М.Балақаев пен Т.Қордабаевтың «Қазіргі қазақ тілі» \синтаксис\
5. https://ru.wikipedia.org/wiki/ энциклопедиясы
6.Сайрамбаев Т.»Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері» 1991 ж. 92-150б.
7.Мырзабеков С. «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» 1999ж.
8.«Қазақ тілі мен әдебиеті» журналы №7 2007ж.
9. Қазақ тілі ҰБТ-ке дайындалу тесттері.Шыныбаева А.К. 2009ж
