Тіл тірегіміз со?ып т?р?ан ж?регіміз

Тіл тірегіміз, соғып тұрған жүрегіміз (тәрбие сағаты)

«Тіл - тірегіміз, соғып тұрған жүрегіміз»
Мақсаты: Оқушыларды туған халқының тілін қастерлейтін саналы да парасатты азамат етіп тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Сыныпты тақырыпқа лайық безендіру, нақыл сөздер.
Мұғалім: Ана тілі - адам болып жаралғаннан бері жан дүниесінің айнасы, өсіп - өніп, түрлене беретін, мәңгі құламайтын бәйтерегі. Ана тілі жүректінің терең сырларын, халық тарихының барлық кезеңдерін, жанның барлық толқындарын ұрпақтан - ұрпаққа сақтап отыратын қазына.
Мейрам: Қазақ тілі аса бай, икемді тіл. Қалай исең, солай иіле береді. Орамын, бұрымын тауып, қисынын, орайын келтіріп пайдалансаң, бұл тілмен сурет салуға, тас қашап, ағаш, текемет оюға болады - ау. Бұл тілден май тамады десе де сыяр. Халықтың тіліне жырына құлақ салсаң, небір алуа - шекер балдай татитын нәріне, әріне әсте тоймайсың. Ғашықпын қазақ тіліне... Осындай майса, сұлу тілді қалай өгейсітуге болады.
Рауан: Ана тілім - тірлігімнің айғағы,
Тілім барда айтылар сөз ойдағы,
Тілім өссе, мен де бірге өсемін,
Тілім өшсе, мен де бірге өшемін.

Ана тілін білмеген - ақылы жоқ желікбас,
Ана тілін сүймеген - халқын сүйіп жарытпас.

Айбек: Туған тілім - бабам тілім - өз тілім,
Туған тілім - анам тілім - өз тілім,
Туған тілім - далам тілім - өз тілім,
Туған тілім - адам тілім - өз тілім.

Райымбек: Туған тілде сыры терең жаным бар,
Туған тілде әнім менен сәнім бар.
Туған тілім тіл болудан қалса егер,
Жүрегімді суырып - ақ алыңдар!

Мұғалім: Құлақтан кіріп бойды алар,
Жақсы ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең, менше сүй.

«Ана тілім» әні. Орындайтын хор.
Аманжан: Асыл сөзді іздесең,
Абайды оқы, ерінбе.
Адамдықты көздесең,
Жаттап тоқы көңілге.

«Абай мен Әбіштің сырласуы» атты қысқаша көрініс.
(Абай - Мейрам, Әбіш - Рауан)
- Балалар, тіл туралы біз не білеміз? Ойларымызды ортаға салайық.
Рауан: Халық бар жерде тіл бар. Тіл бар жерде өнер бар. Өнер бар жерде жанкүйер бар. Әр халықтың ана тілі - оның бақыты, оның қуанышы.
Аманжан: Туған тілің мақтан ету, оны таза сақтау, оның өрлеп, өсе түсуіне еңбек сіңіру - әрбір қазақ отбасының жүрегі.
Айбек: Халықтың қуаты - тілдің қуаты. Біз ана тілімізді ең айтқыш, ең білгір, ең бай тілдердің біріне айналдыруымыз керек.
- Балалар, тіл туралы қандай мақалдар білеміз?

1. Өнер алды қызыл тіл.
2. Тіл тас жарады,
Тас жармаса, бас жарады.
3. Шебердің қолы ортақ,
Шешеннің тілі ортақ..
4. Тіл қылыштан өткір.
5. Басқа бәле тілден.

Мұғалім: Қалың елім қазағыңа қорған бол!
Жеткіншегім жайқала өсіп орман бол,
Шет тілі мен компьютерді меңгеріп,
Елге тірек, нағыз ұлттық тұлға бол!

Тақырыбы: «Қазақ атын танытсын әлемге, үш тұғыр тіл: қазақ, орыс, ағылшын» онкүндігінің жабылуы
Мақсаты: Тәуелсіз елімізде өмір сүріп отырған түрлі ұлт өкілдері арасындағы достық пен бірлікті нығайту барысында мемлекеттік тілге құрмет сезімдерін қалыптастыру, үш тілдік саясатын дамыту.
1. Бейнефильм көрсетіледі.
1 - Жүргізуші:
Армысыздар, құрметті ұстаздар мен білім алушылар! Бүгін біз осы залда 16 тамыз - 28 қыркүйек аралығында: «Қазақ атын танытсын әлемге, үш тұғыр тіл: қазақ, орыс, ағылшын» онкүндігі аясында өткізілген іс - шаралардың қорытынды мерекелік кешін өткізуге жиналып отырмыз. Қош келдіңіздер! Тіл, сөз дегеніміз - ата - бабамыздан келе жатқан ел дәстүрі. Бұл дипломатиялық құрал халықтың бүкіл сана - парасатын, биіктігі мен тереңдігін паш ететін үлкен өнер. Тіл - адамдар арасындағы қасиетті қатынас құралы. Тілсіз қоғам жоқ. Бұл екі нәрсе бір - бірінсіз өмір сүрмейді. Қай халықтың болса да басынан өткендері, қилы кезеңдері, өз ана тілі арқылы бір - біріне жалғасқан.
2 - жүргізуші:
Здравствуйте, уважаемые учителя, учащиеся! Здравствуйте, все, те кто пришел на наш праздник. Мы рады приветствовать вас в нашем уютном зале. Праздник, посвященный закрытию декады «Қазақ атын танытсын әлемге, үш тұғыр тіл: қазақ, орыс, ағылшын» разрешите считать открытым.
3 - жүргізуші:
3 - жүргізуші: Good afternoon, dear friends! Our language is connected with our thought and sense. It appeared in antiquity. It’s close to the society’s life. All languages developed under influence of economic, political and geographical conditions.
2. Гимн.
1 - Жүргізуші:
Қазақстандағы Тілдер мерекесіне арналған онкүндігіміз де аяқталды. Бұл уақыт арлығында мектеп - лицейіміздің оқушылары мен мұғалімдері апталықтың қызықты өтуі үшін өз үлестерін қосып, белсене жұмыс жасады. Бүгін, міне, сол мерекенің қорытынды кешін ашық деп жариялауға рұқсат етіңіздер. Кешімізді ашу үшін сөзді мектеп директоры Жүсіпова Зейнегүл апайымызға береміз.
2 - жүргізуші: Надеемся, что вам будет интерсно првести сегоднишний день с нами. А для начала предстовим слово нашему уважаемому директору Жусуповой Зейнегул Балдировне.
3 - жүргізуші: We hope that our decade was very interesting and enjoyable. Now we make speech to give our director Zeinegul Baldirkyzy
Директор сөзі...
1 - Жүргізуші:
1998 жылы 20 қаңтарда еліміздің Президенті Жарлығымен 22 қыркүйек Қазақстанда тұратын халықтардың «Тілдер мерекесі» деп жарияланды. Сондықтан еліміздің барлық аймақтарында Тілдер мерекесі өткізілуде. Тіл адамдар арасындағы қарым қатынас құралы. Өмірде адамдар тіл арқылы бір бірімен сөйлеседі, пікір алысады.
2 - жүргізуші: Наш президент Нурсултан Абишевич Назарбаев поставил перед нами задачу: говорить на з - х языках: казахском, русском и английском, не забывая при этом и своего родного. Это прекрасно, ведь знание языков – это наше богатство.
3 - ж: Also our president N. Nazarbaev demands us knowing several languages. And now young generation is learning English as it is in international level. Our children prepared for you a performance “Turnip”. Please enjoy it. The players are the 2
2. «Әрқашан күн сөнбесін!» (үш тілде ән)
1 - жүргізуші:: Қазіргі уақытта көп тіл білу өмір. Ағылшын, француз, орыс, испан, араб, қытай тілдері Біріккен Ұлттар Ұйымына ресми жұмыс тілдері. Сондықтан әр жасөспірім өз болашағын қазірден бастап ойлап, жоспар құруы қажет және бір шет тілін меңгеруі міндет. Қазіргі заманда көптілділік көп ұлтты мемлекеттер мен өркениетті қоғамдардың бәріне тән. Көптілділік әр мемлекеттің саяси экономикалық және мәдени рухани дамуына бағытталған заңды құбылыс.
2 - Ж: Знание языков необходим как воздух и вода. Изучение языков требует серьезного и ответственного отношения. Для дальнейшего прцветания и развития нашего государства знание трех языков казахского, русского и английского обязательно.
3 – ж: Veritable love to the country is unthinkable loveless to the language, Language of - it foremost, it gives an uni city folk traditions,
1 - ж: Елбасымыздың үштұғырлы тіл саясаты да біздің мектебімізде жалғасын табуда, соның бір айғағы ретінде оқушыларымыз үш тілді өлең - жырлар оқы береді.
3. (үш тілдегі жаттауларға беріледі)
1 - жүргізуші: Қазақстан көпұлтты мемлекет. Қазіргі таңда елімізде 130 - дан астам ұлт өкілдері тұрады. 1995 жылы ұлтаралық татулық пен тұрақтылықтың феномені – Қазақстан халықтары Ассамблеясы құрылды. Бұл – ешбір елде болмаған ерекше, саяси маңызы зор құрылым.
Ортақ мекен жер шары,
Төбемізде бір аспан.
Барлық ұлттың баласы,
Достығымыз жарасқан.
2 - Ж: Kazakhstan is our common home. Besides Kazakh and Russian people, there are 2 thousand representatives of about 130 peoples in Kazakhstan.
3 - ж: Казахстан – многонациональное государство. В нашей стране проживает более 130 наций и народностей и все живут дружно, одной сплоченной семьей и зовутся казахстанцы.
(шаңырақ астында әр ұлт өкілдері ұлттық киімдерін киіп шығып: Хормен «БІЗ ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАРМЫЗ», «МЫ КАЗАЗСТАНЦЫ», ағылшыншасы» айтады. Один из учеников: «Желение одно породило нас давно, чтобы в мире мирно жили, чтобы с детства дружили, чтобы братьями росли, дети матери – Земли». «Ақпыз, қара, сарымыз, туысқанбыз бәріміз!»
4. Орыс биі
1 - Ж: Тілі бөлек болғанымен тілек бір,
Ұлы достық мәпелеген жүрек гүл.
Қазақстан бар ұлысқа шаңырақ,
Шайқалмастан шаттығымыз тіреп тұр
2 - Ж: Абай писал: Человек изучивший культуру и язык иного народа, становится с ним равнорправным» и действительно, его слова нашли подтверждение в жизни. Сегодня независимо от национальной принадлежности и русские и казахи, люди других национальностей, проживающие в нашей стране обладают равными правами: правом голоса, правом выбора, правом на труд, медицинское обслуживание, правом назащиту.
3ж: ’m Kazakh, and one of the Kazakh I don’t need others opinions Kazakh is one of the nations in the world And now listen to voice the world
1 - ж: Туған тілім – тірлігімнің айғағы,
Тілім барда айтылар сыр ойдағы.
Өссе тілім, мен де бірге өсемін,
Өшсе тілім, мен де бірге өшемін.
6. Терме «Қанеки, тілім сөйлеші!»
1 - Ж. Қазақстан әр тілде сөйлейтін халықтардың басын біріктіріп отырған мемлекет. Қазақстан біздің достық үйіміз.
2 - Ж: English is a world language. It’s the language of progressive science and technology, trade and Cultural relations, commerce and business. English is spoken by more than 350 million people. Geographically, it’s the most widespread language on earth
3 - Ж: Хорошее знание и развитие родного языка, умение пользоваться выразительными средствами иностранных языков - самая лучшая опора для каждого человека в его общественной и творческой деятельности.
1 - Жүргізуші: Енді келесі кезекті «Тапқыр достар» сайысына берсек. Осы залда отырған білім алушылар арасынан екі топқа үш оқушыдан керек. Әр топқа үш тіл бойынша сіздерге сұрақтар қойылады, берілген сұрақтарға қол көтеріп белсенді қатысуларыңызды сұраймыз.
1. Қазақ тілі қай жылы мемлекеттік мәртебесін алды? (1989 - жылы)
2. К какому семейству языков относится казахский язык? (к тюрским языкам)
Мақалды жалғастырыңыздар
1. К старости зубы тупее, а язык… (острее)
2. Тіл тас жарады,…? (… тас жармаса бас жарады)
Келесі тапсырма: Қазір сіздерге арнайы сұрақтар қойылады, ал сұрақтың жауабын (Ө, Қ) әріпінен бастайсындар.
Мысалы: Бүгін қандай күн? Өте жақсы күн, қызықты күн
Ә - Ғ әріптері.
1. Кім болғың келеді?
2. Күз мезгілі ұнай ма?
(Д, У)
1. Назови любимое блюдо
2. Как проводишь свободное время?
(П, Ж)
1. Что ты любишь делать?
2. Почему смотрел в окно?
(S. A)
1. What season do you lake?
2. Who is your friend?
1 - ж: Жүргізуші: Көп - көп рахмет, ойынға қатысушылар! Сіздерге алдағы уақытта да осындай белсенді, білімді, өнегелі бола беріңіздер дейміз. Сонымен, құрметті көрермендер,
Әр адамда өз анасынан басқа,
Жебеп тұрар, демеп тұрар арқада.
Болу керек құдыретті төрт ана
Туған тілін - түп қазығың, айбының,
Туған жерің сатылмайтын байлығың.
Туған дәстүр, салт - анасы, тегі,
Шуақ шашар қадамына үнемі.
Және туған тарихы
Төрт анасы қорғамаған халықтың
Еш уақытта бақ жұлдызы жанбаған.
Қасиетті бұл төрт ана -
Тағдырының тынысы.
Төрт ана үшін болған күрес -
Күрестердің ұлысы!
2 - Ж: Язык отцов, язык тысячелетий
Ты временем, как глина обожжен
В тебе - удар меча и посвист плети,
Мужская гордость и горячность жен.
Тебя по жилам к нам перенесло
И ты звучишь, переполняя тело
Ударом сердца, колоколом души
3 - Ж: Oh, friend unseen, unborn, unknown,
Student of sweet English tongue,
Read out my words at night alone:.
I was a poet, I was young
Since I can never see your face,
And never shake you by the hand,
I send my soul through time and space
To greet you. You will understand.

Жүргізуші: Әрбір тілде сөйле әлемді таң қылып,
Ана тілін білмей өскен әңгүдік.
Өсер болсаң, байтақ далаң тұрғанда,
Қазақ тілі жасау керек мәңгілік,- дей отырып, біздер ұлан - ғайыр болашақ иесіміз, үміт артар, арқа сүйер азаматтарымыз. Осындай бай, асыл, алып мұраны - біз, жас ұрпақ әрі қарай жалғастыруымыз керек.
Келесі кезекте «Атамекен» хор
Жүргізуші: Осымен «Қазақ атын танытсын әлемге, үш тұғыр тіл: қазақ, орыс, ағылшын» онкүндігінің жабылуына арналған кешіміз өз мәресіне жетті. Кештің жабылуы және де осы онкүндіктің өткізілуіне атсалысқан оқушылар мен мұғалімдерді марапаттау үшін мектеп сөз беріледі.
1Ж: Көріскенше күн жақсы болып, аспанымыз ашық болсын! Сау болыңыздар!
2 - Ж: Хотим завершить нашу программу словами президента Н. А. Назарбаева;«Для народа нет лучше и дороже, чем родной язык, который остр как алмаз, чуткий как парящий орел, мягкий как свинец, и оружие, и щит, и древний, и вечно молодой.»
3 - ж: Thank you, good bye!

«Үш тілдің патшалығы» атты ойын-сауық кеші 


Мақсаты: балабақшадағы қазақ және басқа ұлт өкілдері балаларының қазақ, орыс, ағылшын тілдеріне деген қызығушылықтарын оятып, тіл үйренуге деген ықыластарын туғызу. Балалардың сөздік қорлары мен тіл байлығын дамыту. Ана тілі мен өзге тілдерді құрмет тұтуға, достыққа тәрбиелеу. Елбасымыздың «Үш тұғырлы тіл» саясатын насихаттау. 
Жүру барысы:

Жүргізуші:
О, Адамдар, қадіріне жетіңдер,
Ана тілің – анаң, сыйлап өтіңдер.
Әркімнің туған тілі – туған шеше,
Оған бала міндетті сан мың есе.

Армысыздар, құрметті көрермендер ! 
Елбасымыз Н. Әбішұлы Қазақстан халқына Жолдауында: “Қазақстан халқы бүкіл әлемде үш тілді пайдаланатын жоғары білімді ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар: қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі — ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі —жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі”, — деген болатын. Елбасы көрегендік танытып, алдымызға үш тілді білу қажеттігін қойып отыр. Әсіресе, өскелең ұрпақтың, жастар алдында бірнеше тіл білу міндеті тұр. Адамды мұратқа жеткізетін ана тілі мен ата дәстүрі. Ендеше, тілге қандай құрмет көрсетсек те лайық. Тіл мерекесі, тіл салтанаты, тіл қуанышы құтты болсын!
Бүгінгі «Үш тілдің патшалығы» атты ойын-сауық кешімізге қош келдіңіздер!
Добро пожаловать на мероприятие «Королевство трех языков». 
Ендеше «Үш тілдің патшалығы» ойын-сауық кешіне қатысушы бүлдіршіндерді ортаға шақырамыз. 

- Балалар, біз сендермен бірге қай елде тұрамыз?
- Қазақстанда.
- Иә, дұрыс айтасыңдар, балалар. Біз сендермен бірге Еуразияның орталығы – Қазақстанда тұрамыз. Міне, біздің ел – Үш тілдің патшалығы болып табылады. Бұл бейбітшілік пен достықтың сиқырлы елі.
Мы с вами живем в центре Евразии - Казахстане. Это и есть Королевство трех языков. Это волшебная страна мира и дружбы. 
Біздің патшалықта мынадай бұйрық жарыққа шықты: 
В нашем королевстве вышел такой приказ, послушаем: 

1-тілмаш: «Бәріңе! Бәріңе! Бәріңе! Кішкентайлардан бастап үлкендерге дейін, қалалар мен ауылдарда үш тілде (қазақша, ағылшынша, орысша) сөйлеуді үйренетін болыңдар!».
2-тілмаш: «Всем!Всем!Всем! От мала до велика, в городах и селах научиться разговаривать на трех языках (казахском, английском, русском)». 
3-тілмаш: «To everybody! The young and the old in the cities and villages should learn three languages-Kazakh, English, Russian!»
Жүргізуші: Ендеше, балалар, ортаға сол Үш тіл патшалығының Патшайымын шақырайық. Тогда пригласим Королеву королевства трех языков. ( Патшайым ортаға шығады).

Патшайым: Сәлеметсіңдер ме, балалар! Мен сонау Астана қаласынан еліміздің мұнайлы мекені Атырауға ат басын тіредім. Патшалығымыздың ішінен сіздің балабақша-гимназия тіл үйренуде жақсы нәтиже көрсетіп жүрген алғашқылардың бірі болып табылады. Менің көмекшім жарлығымның орындалуын сендерге тапсырма беру арқылы тексеріп көреді. Кәне, көмекшім, баста!

Жүргізуші:Патшайым, гимназияның бүлдіршіндері үш тілге деген құрметтерін өз өнерлері арқылы көрсетуге дайын. Ендеше, құрметті көрермендер, балалардың тілге деген құрметтерін бәріміз бірге тамашалайық! 

1.«Балалар cәлемі». Балалар үш тілде (қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде) мәнерлеп өлең оқиды. 

1. Ангелина:
Ана тілің біліп қой,
Еркіндігің, теңдігің.
Ана тілің біліп қой,
Мақтанышың, елдігің.

Ана тілің – арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте!

2. Влад: 
Ана тілім – ұраным,
Ана тілім – құралым,
Ана тілім – болмаса
Мықты болмас тұрағым.

Ана тілім – елдігім,
Ана тілім – ерлігім.
Ана тілім – болмаса
Бүтінделмес кемдігім.

3. Арина:
Ақыл-ойын дананың,
Ана тілден аламын.
Ана тілі ардақты,
Ақ сүтіндей ананың.

4. Камилла:
Наш Казахстан-наш край родной
Живем мы здесь большой семьей
Здесь есть родные и друзья,
Учителя-дают нам знанья!
Хотим мы знать, читать, писать,
Ну и конечно поиграть!
Здесь садик милый мой большой,
Гимназия-мой дом родной!

5. Аманат:
Я-казах, в степи рождён,
Знойным солнцем ополен.
Встречаю новую зарю,
Как беркут, гордый, ополен.
Под щедрым солнцем, золотым,
Под ясным небом голубым.
Мой флаг и герб себя вобрали,
Весь мир степной родные дали.
6. Аяна:
We learned our ABC's 
And counting 1, 2, 3's. 
And now we know all these, 
The kindergarten class. 
And we learned how to share. 
And we learned how to care. 
Just ask us if you dare, 
The kindergarten class.