Кешті? та?ырыбы:Ма?жан-жыр ж?лдызы.
Кешті? ма?саты: Ма?жан Ж?мабаевты? шы?армалары ар?ылы о?ушыларды? бойына ?лтжандылы?, адамгершілік, инабаттылы?,батылды? сынды ізгі ?асиеттерді дарыту.
Кешегі ?ткен ?лы бабларымызды? істерін б?гінгі ?рпа??а ?лгі-?неге ете отырып,оларды? т?лімдік т?рбиелік ойларын, о?у-т?рбие ісін тере? сі?іру. ?лтымызды? болаша? Ма?жандарын, я?ни ?з еліні? на?ыз патриоттарын т?рбиелеу.
К?рнекілігі: Кітап к?рмесі,слайд-шоу, аудио-видио ??ралдар, ?анатты с?здер жазыл?ан плакаттар, буклеттер, суреттер.
?ту барысы
1-ж?ргізуші:
??рметті ?стаздар, о?ушылар! Б?гінгі «Ма?жан-жыр ж?лдызы» атты ?деби кешімізге ?ош келді?іздер! Б?гін «поэзия пай?амбары» аталып ж?рген айбынды а?ын Ма?жан Ж?мабаевты? ту?анына 121 жыл толуына байланысты кеш ?ткізгелі отырмыз.
Ма?жан Ж?мабев. Осы бір есімді «мен ?аза?пын» деген азамат бір селк етпей, ішкен асын жерге ?оймай, к?зіне жас алмай, м??данбауы м?мкін емес. Басына ажал о?ы таяп т?рса да,айбынды а?ын ал?ан бетінен ?айтпай,елді? егемендігі мен ?лтыны? ба?ытын жырлаудан тайынба?ан.
?лжанды а?ын елін ездіктен ерлікке, ?ара??ылы?тан білімні? биік шы?ына ша?ырып, артына ?лмес м?ра, ?лы та?ылымдарын ?неге етіп жазып кеткен.
Ма?жан Ж?мабевты? а?ынды? ерекшелігін д?л ба?алап, к?пшілікке жеткізу-бір к?нні? ісі емес.
А?ынны? ой, ?иял ?ш?ырлы?ы, молды?ы, с?з кестесні? ?р?илы, сан айшы?ты екені м?лім. ??гімені? т?п т?ркініне келсек, Ма?жан Ж?мабаев –Абай т?рбиесін бойына сі?іріп, ?зімен ?атар ?мір с?рген С.Торай?ыров, С.Сейфулин, І.Жанс?гіров, т.б шы?армашылы?тарына м?лде ??самайтын, соны, ты? жол сал?ан а?ын. Енді кезекті поэзия?а берейік.
«Мен кім», «Ата?ты а?ын –с?зі алтын хакім Абай?а», «?аза?ым»,«?аза? тілі», «Мен жастар?а сенемін» ?ле?дері о?ылады.
2-ж?ргізуші: Ма?жан Ж?мабаев ?ле?дерін о?и отырып, та??аларлы? к?й кешесі?, ойлар мен тол?амдарды? тере? т???ыйы?ына с??гіп, ?сем суреттер д?ниесіне енесі?, не суы?, не жылы, ?лде жары?, ?лде к?мескі сезімнен хабар беретін алуан бояуды? сырларына ?анып, а?ынны? ??діретті шеберлігін танисы?.
А?ын т???ыш ?ле?інен бастап ?леуметтік та?ырып?а ден ?ойып а?артушылы?, ?лтазатты?, демократияшыл ба?ытты ?станды. Хал?ын ?нер-білімге ша?ырды. Оны «?нер-білім ?айтсе табылар», «Балалы? ша?»,«?аза?ым»,«Мен сорлы»,«Жаз?ы та?» т.б ?ле?дерінен к?руге болады. Сонымен ?атар Ма?жан Ж?мабаевты? ?ара с?збен жаз?ан ?ле?дері де бар. Кезекті ?ле?ге берейік.
«Балапан ?анат ?а?ты»,«Домбыра»
1-ж?ргізуші:
Енді назарлары?ыз?а Ма?жан жайлыдеректі фильмді ?сынамыз.Экран?а назар аударайы?.
Ма?жан Ж?мабаев ?аза? лирикасыны? сыршылды?ын тере?детті, адамны? н?зік сезімдеріне тіл бітіре білді. Б?л ?асиет оны?, ?сіресе махаббат лирикасына т?н. «Жас келін»,«Зарлы с?лу», «Алдан?ан ару», «С?йгеніме» «С?й, жан с?улем», «Махаббат не?»,«Шолпы», «Сен с?лу»,«Ж?лдызды-ж?зік, айды-ал?а ?ып берейін» т.б ?ле?дерін тілге тиек етуге болады.
Махаббат та?ырыбы- Ма?жан поэзиясыны? ??нарлы арналарыны? бірі. Ол махаббатты адамны? е? асыл сезімдеріні? бірі ретінде суреттей келе оны? жан мен т?нге бірдей ?асиетін айшы?тау?а ?мтыл?ан. Екі жасты? кездесуі, бірін-бірі ?натуы, махаббат масты?ы, желігі, суынуы, екі ж?ректі? та?дыр б?йры?ымен айрлысуы-б?ны? б?рі ??мыр. Олай болса а?ынны? ?ле?деріне кезек берейік.
«Махаббат не»,«Ж?лдызды-ж?зік, айды-ал?а ?ып берейін», «Сен с?лу» ?ле?дері о?ылады.
2-ж?ргізуші:
Елі с?йген, елін с?йген Ма?жан а?ын тамаша лирикалы? ?ле?дерімен ?атар, ке? тынысты эпикалы? поэмалар жазды. Олар «Ертегі», «Ж?сіпхан» «?ор?ыт», «?ойлыбайды? ?обызы»,«То?санны? тобы», «Батыр Баян». А?ынны? поэмаларыны? ішіндегі к?рделісі к?ркемдігі жа?ынан шо?ты?ы биігі «Батыр Баян» поэмасы. Поэма 1923 жылы жары? к?рген. 1993 жылы «?аза?фильм» киностудиясында «Батыр Баян» киносы т?сірілді. Поэма ел та?дырын шешкен о?и?а?а ??рылады. О?ан бел шешіп ?атыс?ан халы?ты? рухани ?айрат-жігерін, Отанына с?йіспеншілігін, намысын жібермейтін ерлігін бас ?а?арман Баян танытады.
1-ж?ргізуші:
Ма?жан Ж?мабаев-кеме?гер а?ын. ?аза?станда сауатсызды?ты жоюда Ма?жан жаз?ан «Сауатты бол!» о?улы?ы шешуші орын ал?ан. Ал, а?ынны? «Педогогика» кітабы, айтары жо?, ?аза? баласын т?рбиелеуде к?ні б?гінге дейін м??алім ?ауымы, барша ж?ртшылы? ?шін таптырмайтын ??рал. Б?л кітап к?зіні? тірісінде екі рет жары? к?рді. Бірі-1922жылы Орынборда,бірі- 1923жылы Ташкентте.М.Ж?мабаев «Педагогика» кітабында былай дейді: «Т?рбие п?ні –педагогика деп аталады. Т?рбие т?рт т?рлі: дене т?рбиесі, а?ыл т?рбиесі, с?лулы? т?рбиесі,??м ??лы? т?рбиесі. Балам адам болсын деген ата-ана осы т?рт т?рбиені д?рыс орындасын. Бала аурулы, за?ып болса, баладан емес, т?рбиешіден. Бала тар ойлы, а?ыма? болса, бала кін?лі емес, т?рбиеші кін?лі. Бала с?лулы?тан л?ззат ала білмейтін ма?ау жанды болса, бала айыпты емес, т?рбиеші жазалы».
2-ж?ргізуші:
Аудрамашылы?ына келгенде, Максим Горькийден «Ана», «С???ар жыры», «Ж?ртын с?йген ж?рек»,«Темірді ж?мсарт?ан ана», «Хан мен ?лы».Всеволад Ивановтан «Бала»,«?з ?мірімнен ??гіме»,«Темірбай»,«Жолы?у», «Сай».Мамин-Сибиряктан «А?бозат» шы?армаларын айтамыз.
Аударма жайлы М.Ж?мабаев былай айтады: «Бас?а тілден шы?арма аудару –ол шы?арманы ?зінікі етіп алу деген с?з,?зінікі бол?ан со?,ол ?гей бала емес,ту?ан бала болу?а тиіс.Я?ни ?гей бала екені м?лде білінбеуі керек. Ол ?шін шы?арманы? т?р?ы, т?л?асы аударылмай, ма?ынасы, рухы аударылуы ?ажет».
1-ж?ргізуші:
Енді М.Ж?мабаев туралы а?ын-жазушыларымызды? ?анатты с?здеріне, ой-пікірлеріне назар аударалы?.
«Ма?жанды с?йемін, Европала?ын, жар?ыра?ан ?шекейін с?йемін. б?гінгі к?нні? бар жазушысыны? ішінен келешекке бой ?рып, арт?ы к?нге аны? ?алу?а жарайтын с?з-Ма?жанны? с?зі»
М.?уезов
«А?ынды? жа?ынан келгенде, Ма?жан, ?рине, ?аза?ты? к?шті а?ындарынан саналады. ?аза?ты? тілін байыту ретінде, ?дебиетіне т?рлер енгізу ретінде, Ма?жанны? е?бегі к?п. Абайдан кейін тіл ?негесінде Ма?жаннан ас?ан а?ын ?аза?та жо?»
С.М??анов
«Адам ретінде, а?ын ретінде М.Ж?мабев ?андай бол?ан? Ол ешкімге ??самайтын ?згеше, аса талантты біртума а?ын. Оны? ?зіне ?ана т?н ?ні, та??ажайып ?уенді жыры бар, б?ны? ?айнар к?зі а?ын поэзияны? т???иы? тере?інде.»
С?йфи ??даш, баш??рт халы? жазушысы.
2-ж?ргізуші:
«Ма?жан Ж?мабаев-Абай мен ?азіргі ?аза? совет поэзиясыны? арасында?ы поэтикалы? к?пір»
Есма?анбет Смайылов
«Ма?жан-алдымен сыршыл а?ын. Ма?жан с?зіндей тілге ж?мса?, ж?рекке жылы тиетін ?лбіреген н?зік ?уез ?аза?ты? б?рын?ы а?ындарында бол?ан емес. Ол ж?ректі? ?обызын шерте біледі, оны? ж?регінен жас пен ?аны аралас шы??ан т?тті с?здері ?згені? ж?регіне у себеді. Ма?жан не жазса да сырлы, к?ркем, с?нді жазады.»
Ж?сіпбек Аймауытов
1-ж?ргізуші:
Алды??ы тол?ын А.Байт?рсынов, М.Дулатов сы?ылды Ма?жан?а да жа?ылма?ан ?ара май, шашылма?ан лас с?з ?ал?ан жо?. Ол талай ?ділетсіз сындарды естіді. Соны? б?рі оны? елім, ж?ртым деген а? ж?регінде хал?ыны? жігер-?айратын шы?даймын, ішін жа?алаймын деп арпалыс?ан арманына шіркеу бола алмады.
К?рініс «Ма?жанны? аба?тыда?ы зары.»1937 жыл,30 желто?сан
?айран Ма?жан.! ?анша ?айрат тартса? да елі? ?шін ?айыспай ?ткен ер ж?рек, ?айсар а?ам-ай! Сені? ?ні?, ісі? ?асырлар?а жал?асады.
?ай?ыланба,со?ыр-сорлы шекпе зар,
Мен-К?н ?лы,к?зімде К?н н?ры бар,
Мен келемін,мен келемін,мен келем,
К?ннен ту?ан, ??ннан ту?ан пай?амбар!
Ма?жанны? бергеннен берері ?лі к?п еді. М?уе т?ккен жеміс а?ашын жай?алып т?р?ан ша?ында ?сік шалды. Ол 1938жылы19 наурызда атылды. Ту?ан ?дебиеті ба?шасын баптасу?а м?мкіндігін сар?а алмай арманда кетті. О?ан енді амал барма?
2-ж?ргізуші:
А?ын 1960 жылы 8 шілдеде Т?ркістан ?скери округі трибуналыны? шешімімен а?талды.1988 жылы толы?тай а?талып шы?армалары басылым беттерінде ж?не жеке кітап болып шы?а бастады.С?йтіп,жо?ал?анымыз табылып,?шкеніміз ?айта жанды.
Ма?жанды бір ?деби кеште о?ып-білу жеткіліксіз. Оны жылдар бойы о?ып ?йренуіміз ?ажет.Біз б?гін, Ма?жанны? ?ыс?ада болса ?негелі ?мірі мен та?ылымдарына шолу жасады?. Ма?жан ?мірі-б?рімізге ?неге. Оны? ?ле?дері батылды??а, ?лкен адамгершілікке, ?лылы??а ша?ырады. Ма?жандай асыл азаматтар сендерді? де аралары?да бар шы?ар.Ма?жандай елді? ма?танышы болайы?!
Келесі кезекті ?здеріні? ж?рек жарды жырларын Ма?жан Ж?мабаев?а арнап ?келген мектебімізді? жас а?ындары алады.
1-ж?ргізуші:
Осымен М.Ж?мабав?а арнал?ан ?деби кешіміз ая?талды.Зейін ?ойып ты?да?андары?ыз?а ?лкен рахмет!
