Та?ырыбы: Балаларды? ж??палы аурулары. Ж??палы ауруларды? алдын алу. ?ызылша, ?ызамы?, желшешек, Скарлатина.

Сабақтың тақырыбы: Балалардың жұқпалы аурулары. Жұқпалы

аурулардың алдын алу. Қызылша, қызамық,

желшешек, Скарлатина.

Өтілетін күні, уақыты: 31.03.2016 ж. 09⁰⁰-12¹⁵

Сабақтың түрі: тәжірибелік дағдыларды қалыптастыру.

Сабақтың барысында қолданылатын педагогикалық технологиялар:

АКТ, рольдік ойындар, Венн диаграммасы деңгейлеп оқыту және Аквариум әдісі.

Белгіленген технологияларды іске асыру әдістері:

-нығыздап сұрау;

-кәсіптік бағдар беру;

-көрнекі құралдарды қолдану арқылы түсіндіру;

-өзіндік жұмыс;

-рольдік ойындар;

-стандарттар бойынша тапсырмаларды орындау;

-тақырып бойынша ситуациялық есептер шығару;

-бағалау және бақылау;

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Жұқпалы аурулар туралы түсінік бере отырып, жұқпалы

ауруларды соматикалық аурулардан ажырата білу, жұқпалы

аурулардың түрлерін, клиникалық белгілерін, емдеу және

алдын алу шараларын үйрету. Кейбір жұқпалы ауруларға қарсы

жүргізілетін вакциналарды, олардың түрлерін, егу

техникаларын меңгеру. Соның ішінде бөртпелермен

сипатталатын жұқпалы ауруларды бөртпелері бойынша бір

бірінен ажырата білу.

Дамытушылық: Студенттердің логикалық, клиникалық ойлау қабілетін

дамыту, өз мамандығына деген және пәнге деген жалпы

медицинаға қызығушылығын арттыру. Оқу іздену және өзін-өзі

дамыту.

Тәрбиелік: Студенттердің қауіпсіздік техникасын және өзін-өзі бақылау

дағдысын қалыптастыру. Салауатты өмір салтын

қалыптастыруға үйрету. Студенттер өз міндеттерін атқарғанда

жауапкершілікке, ұқыптылыққа, сабырлыққа тәрбиелеу, этика

және деонтологиялық принциптерді сақтауға баулу.

Пән аралық байланыс: қамтитын және қамтылатын пәндер

Патологиялық

анатомия

Экология

Қалыпты физиология

Қамтитын пәндер

Қалыпты анатомия

Патологиялық физиология

Фармакология

Валеология

Жұқпалы аурулар

Ішкі аурулар

Қамтылатын пәндер

Студент не білу керек:

-балалардың жұқпалы ауруларының себептерін

-жұқпалы аурулардың даму механизмін

-клиникалық белгілерін

-емдеу шараларын

-күтім және алдын алу-шараларын

Студент не істей алу керек:

-пульсін анықтауды

-тамыр соғу жиілігін анықтауды

-жұқпалы ауруларды клиникалық белгілері бойынша бір-бірінен ажырата

білуді

-ем және күтім жүргізуге дағдылану

-алдын-алу шараларын жасауға лайықтану

-жұқпалы аурулардың алдын-алу бойынша ата-аналармен әңгіме өткізу,

кеңес жүргізу

-санитарлық ағарту жұмыстарын өткізу

-эпидемияға қарсы шаралар өткізу

-лабораториялық тексеруге материал жинау

Уақыты 180 мин

Сабақтың жабдықталуы:

Көрнекі құралдар: интерактивті тақта, микроплакаттар, алдын ала егу күнтізбегі

Қажетті заттар: КПК вакцинасы еріткішімен, шприц 2,0гр, мақта шариктері, кескіш, пинцет, қара конус, термоконтейнер, астауша, 70% спирт, қайшы, резеңке қолғап, еріткіш, бір рет қолданылатын шприц , қауіпсіз кәдеге жарату қораптары, дез ерітінді, бет перде, қуыршақ фантом.

Үлестірмелі материалдар: блиц сұрақтар, ситуациялық есептер, бақылау сұрақтары.

Сабақ барысында қолданылатын оқу-әдістемелік құралдар:

Момбекова У.Х «Балалар аурулары»

А.Көптлеу «Педиатрдағы медбике ісі» І және ІІ том

Сабақтың хронокартасы

№ Е	Сабақ бөлімдерінің атауы	Сабақтың ұзақтығы
І	Ұйымдастыру кезеңі Тақырыпқа мотивациялық сипаттама беру	5 мин
ІІ	Студенттердің теориялық білімін тексеру	30 мин
ІІІ	Тәжірибелік дағдылардың орындалу техникасын түсіндіру және демонстрациялау	25 мин
ІҮ	Студенттердің өзіндік жұмысына әдістемелік бағдар беру	10 мин
Ү	Студенттердің өзіндік жұмысы	85 мин
ҮІ	Сабақты бекіту	15 мин
ҮІІ	Сабақты қорытындылау	7 мин
ҮІІІ	Үйге тапсырма	3 мин

І-Ұйымдастыру кезеңі (5 мин)

-студенттердің киімдерінің сырт көріністеріне, сабаққа қатысуына, бөлменің тазалығына көңіл бөлу, журнал толтыру.

Сабақтың мақсаты мен жоспарын хабарлау

Тақырыптың өзектілігі: Жұқпалы аурулардың жалпы және арнайы шараларын түсіндіру. Бала организміне вакцинаның маңыздылығы, вакцинадан кейінгі өзгерістерді білу. Екпе алмаған балаларға қарағанда екпе алған балалардағы аурудың жеңіл өтуін түсіндіру. Салауатты өмір салтына жағымды көзқарас қалыптастыру.

Сайыстың негізгі шарты: әртүрлі жүрекше пішінді түстер арқылы студенттердің таңдауына қарай ІІ-топқа бөлдім.

Ақ түс-нақты факттермен, аргументтермен, сандармен, жұмыс жасағғанды ұнатады.

Қызыл түс-эмоция, сезімге берілгіш. Ақ түске қарама-қарсы.

-мен қазір нені сезініп отырмын

-ішкі дауысым не дейді.

Жасыл түс-жаңа ойлар, альтернативті, тақырыптан бөлек, жаңа мәліметтерді қарастырып, оларды анализдей біледі.

Қара түс-кридик: неге мән беру керек деген сұрақтарды жақсы көреді. Барлық жағдайда сенің айтқаныңның дұрыс еместігін дәлелдеймін деп жүретіндер.

Топта 8 студент бар.

Қатысушылар:

І-топ ІІ-топ

1. Давранов Н 1. Аман П

2. Бекқұл М 2. Ахметов Б

3. Бөріхан А 3. Әден Ж

4. Байбөриева Н 4. Жұман Қ

ІІ-Теориялық білімін тексеру (30 мин)

1-Венн диаграммасы бойынша сұрау әдісі:

Қызылша Қызамық

Желшешек Скарлатина

Жауабы:

Қызылша Қызамық

1. Бөртпелер сатылап шығады. 1. Макуло-пакулезді 1. Бөртпелер сатылап шықпайды.

2. Бөртпеден соң орнында қоңыр бөртпе.

қошқыл 2. Бөлек-бөлек орналасқан.

түсті дақ қалады. 2. Энантема. 3. Бөртпеден соң орнында дақ

қалмайды.

1. Ринит, фарингит, ларингит, 3. Интоксикацие 4. БФК анықталмайды

2. коньюктивит белгілері белгілері. 5. Желке мойын лимфа түйіндері

анықталады. ісінеді.

1. БФК белгісі анықталады. 6. Субфебрильді температура

2. Дене қызуы көтеріледі. 7. Сирек жөтел.

3. Бөртпелелер бір-бірімен бірігіп

тұтасып жатады.

Желшешек Скарлатина

1.Алғашқыда макуло-папулезді бөртпе 1. Бөртпе астындағы тері қабаты қып қызыл

кейін везикулаға айналады, егер 1. Дене 2. Сипалап көргенде жүнін жұлған тауықтың

инфекция түссе іріңді қызуы терісі сияқты қолға білінеді

бөртпелерге айналады да соңында жоғары 3. Филатов белгісі

қабыршақтанып жазылады 2. Макуло- 4. «Жалындаған жұтқыншақ» белгісі

2. Бөртпелер полиморфизмі тән папул.бөртпе анықталады

3. Бөртпелер шаш арасына да шығады 3. Интоксикациялық 5. Құлпынай тәрізді тіл белгісі

белгілер 6. Алақан мен табанында түлеу болады

4. Бөртпелерден

соң дақ қалмайды

2-Әрбір жұқпалы аурулардың суреті тақтада беріледі. Оқушы сол суретке қарап, қандай жұқпалы ауру екендігін табу керек:

ІІІ-Тәжірибелік дағдылардың орындалу технасын түсіндіру және демонстрациялау 25 мин

1. ККП вакцинасын егу:

2. Дене қызуын өлшеу:

ККП вакцинасын егу;

1.Қолды жылы сумен сабындап жуып, құрғат, стерилді қолғап киіңіз.

2.Жұмыс үстелінің үстін дезинфекциялаушы ерітіндімен ылғалданған таза шүберекпен сүртіңіз.

3.Суықтатқыш элементті тоңазытқыштың ішінен шығарып, дезинфекциялаушы ерітіндімен сүртіп, жұмыс үстелінің үстіне қойыңыз.

4.Профилактикалық екпенің егу күнтізбегіне сәйкес жүргізілуін тексеріп, ата-анасының екпе жүргізуге жазбаша рұқсат қағазының барлығын анықтаңыз.

5.Тоңазытқыштан ЖКВ немесе ЖПВ ( «Тримовакс», КПК, қызамық) вакцинасын, еріткішін шығарып, оның сыртындағы этикеткасын, қолдану мерзімін, сыртқы көрінісін, бүтіндігін тексеріп көріңіз.

6.Вакцинаны суықтатқыш элементтің ішіне қойыңыз.

7.Бет перде киіңіз (тірі вакцинамен жұмыс істеледі).

8.Дезинфектантқа батырылған стерилді мақта домалақшасымен вакцинасы бар ампуланың мойнын сүртіп, кескішпен кесіңіз (флаконның алюминий қақпағын, үстіңгі бөлігін залалсыздандыр, стерилді қайшымен алюминий қақпағының ортаңғы бөлігін ашыңыз).

9.Дәке салфеткамен жауып тұрып ампуланы ашып, салфетканы ампуланың басымен бірге дезинфектанты бар ыдысқа тастаңыз (флаконның резеңке қақпағын залалсыздандырыңыз).

10.Ашылған ампуланың (флаконды) бетін дәке салфеткамен жауып суықтатқыш элементтің ішіне орналастырыңыз.

11.Дезинфектантқа батырылған стерилді мақта домалақшасымен еріткіші бар ампуланың мойнын сүртіп, кескішпен кесіңіз.

12.Ерітуге арналған шприцтің орауын ашып, инесін канюляға қондырып, шпицке тиісті мөлшердегі еріткіш сорып алыңыз.

13.Құрғақ вакцинасы бар ампуланың (вакцинасы бар флаконға), ішіне жайлап еріткішті енгізіңіз. Сол шприцпен ілгері-кейін қозғалыс жасап, вакцинаны араластырып, қара конуспен жауып қойыңыз. Ерітуге қолданылған шприц пен инені арнайы ыдысқа тастаңыз.

14.Арнайы 1 қолданылатын, екпе жасауға арналған шприцке 0,5 мл ерітілген вакцинадан сорып алыңыз.

15.Ампуладағы (флакондағы) вакцина қалдығын дәке салфеткамен жауып, суықтатқыш элементтің ішіне қойыңыз.

16.Иненің ішіндегі ауасын канюля түбіне стернилді мақта тампонын ұстап тұрып, ығыстырып шығар.

17.Қолданылған мақта домалақшасын дезинфектанты бар арнайы ыдысқа тастаңыз.

18.Екпе жасайтын орынды саусақпен сипалап тексеріп алыңыз.

19.Екпе жасау орнын спиртке батырылған стерилді мақта домалақшасымен залалсыздандырылып, спирт кепкенше күтіңіз.

20.Вакцинаны 0,5 мл дозада тері астына немесе бұлшық етке енгізіңіз.

21.Екпе жүргізілген жерді стерилді, антисептикке батырылған мақта домалақшасымен басып қойыңыз.

22.Мақта домалақшасын 2-3 минуттан кейін дезинфекциялаушы ерітіндіге тастаңыз.

23. Қолданылған құралдарды залалсыздандырыңыз.

24.Қолғапты шешіп, залалсыздандырыңыз.

25.Қолды жуып, құрғатыңыз.

26.Баланың ата-анасына екпеден кейінгі болуы мүмкін өзгерістер жайлы мәлімет беріңіз.

27.Жүргізілген екпені тиісті медициналық құжаттарға тіркеңіз.

Ескерту:ККП еккеннен кейін асқынулар мен өзгеше реакциялар сирек кездеседі.

Дене қызуын өлшеу;

Мақсаты: баланың дене қызуын қадағалау, жалпы жағдайын бағалау.

Көрсетілімі: балалардағы қабыну процестері.

Әзірлеу керек: медициналық термометр, салфеткалар, лоток, қызу тіркейтін журнал немесе қызу парағы, дезинфекциялаушы ерітінділер.

Орындау реттілігі:

1. Баланың арасына іс-әрекеттің мақсатын түсіндіріңіз.

2. Қолыңызды ережеге сай жылы ағынды судың астында сабындап жуыңыз, құрғатып, қолғап киіңіз.

3. Баланы жатқызыңыз.

4. Термометрді қолыңызға алып, бүтіндігін тексеріңіз, сілкіп сынап бағанасын 35⁰ С-дан төмен түсіріңіз.

5. Қолтық астында баздану, бөртпеден тазалығына көз жеткізіп, салфеткамен құрғатып сүртіңіз.

6. Термометрдің сынабы бар шетін қолтық астына қойып, анасына баланың қолын қысып ұстатыңыз.

7. 10 минуттан кейін термометрді алып, көрсеткішін анықтаңыз, анасына хабарлаңыз.

8. Термометрдің көрсеткішін қызу парағына және журналға тіркеңіз.

9. Термометрді сілкіп, сынап бағанасын төменге түсіріңіз.

10. Пайдаланған термометрді зарарсыздандырғыш ерітіндісі бар ыдысқа салып қойыңыз. 1 сағат өткеннен кейін алып, ағынды сумен шайыңыз, салфеткамен құрғатыңыз. Құрғақ күйінде арнайы ыдысқа салыңыз.

ІҮ- Студенттердің өзіндік жұмысына әдістемелік бағдар беру 10 мин

Студенттерге орындау іс-әрекеттерінің тапсырмаларын беру және дағдыларды орындауға қажетті заттарды дайындауға нұсқау беру.

Ү- Студенттердің өзіндік жұмысы 85 мин

Екі топша іс-әрекеттерді рөльдік ойын арқылы көрсетеді;

І-ші топша – ККП вакцинасын егу тәсілін көрсетеді.

ІІ-ші топша – екі айлық балаға егілетін вакцинаны көрсетеді.

ҮІ-Сабақты бекіту: 15 мин

Екі топшаға бөлек-бөлек ситуациялық есеп беру.

№1 есеп. Қыста үй аралап жүріп 2 жасар баланың ауырып жатқанын анықтадыңыз. Анасының шағымдары: бала ауырғанына 3 күн болған. Алғашқыда ыңқылдап мазасызданып көп жылай берген. Одан кейін дене қызуы көтеріліп, түшкіріп, мұрыннан су ағып үйінде өзінше ем жасаған.

Қарап көргенде: баланың жалпы жағдайы қанағаттанарлықсыз, өте мазасызданып көп жылай береді, тәбеті нашарлаған. Жиі-жиі түшкіріп, мұрнынан су ағады, көздері қызарып кеткен, жасаурап жарыққа қарай алмайды. Аузын ашып көргенде, ұртында майда ақ бөртпелер анықталады, жұтқыншағы қызарған. Тері қабаты таза, бөртпе және жара жоқ. Өкпе және жүрек тарапынан айтарлықтай өзгерістер доқ.

1. Сіздің болжамалы диагнозыңыз?

2. Тактикаңыз?

Жауабы:

1. Қызылшаның продромальді кезеңі.

2. Ауруды оңашалап, қарым-қатынастағыларға карантин тағайындау

№2 есеп. Қабылдауға келген 8 жасар баланың анасының шағымдары: баланың ауырғанына 2 күн болған, алғашқыда температурасы көтеріліп, басы ауырған, тамағы жұтындырмай ауырып, тәбеті төмендеп кеткен, дене қызуы түспей қалған. Анасы үйде аспирин таблеткасын берген ал бүгін таңертең түгел денесі қызарып кеткенін байқап, қорқып қабылдауға әкелген.

Қарап көргенде ыстығы 39^с. Тері қабаты құрғақ, ыстық, барлық жерінде майда қызыл бөртпелер анықталады. Жұтқыншағын тексеріп көргенде, шырышты қабаты қызарған, «оттай жанып тұр» таңдай бездері ісінген, қызарған. Жүрек тондары (жүрек) күңгірт, жиілеген.

1. Сіздің болжамалы диагнозыңыз ?

2. Тактикаңыз ?

3. Осы ауруға ұқсас қандай аурулар бар?

Жауабы:

1. Скарлатина

2. Дәрігердің консультациясынан кейін үйде оңашалап, ем жүргізу.

3. Ұқсас аурулар: жұтқыншақ дифтериясы, іріңді баспа.

ҮІІ - Сабақты қорытындылау: 7 мин

ҮІІІ - Үйге тапсырма: 3 мин

Дифтерия, Көкжөтел, Мысқыл.

Момбекова У.Х. 201-211 беттер.