?арумен сапты? т?рыста ?аруды аузын жо?ары ?аратып, о? ?олды? білегімен белдікті? жо?ар?ы жа?ына тигізіп, ал жиналмалы д?мді автоматты аузын т?мен ?аратып «белдікке» к?йінде ?стау керек.
?ол пулеметті ая??а еркін т?сірілген о? ?олмен д?мін о? ая?ты? ?кшесіне жанай тигізіп, жерге ту сыртымен ?ойып ?стау керек.
Автоматты «белдікке» к?йінен «кеудеге» к?йіне «Автоматты кеудеге!» п?рмені бойынша ?ш т?сілмен ат?арылады:
бірінші т?сіл – белдік бойынша біршама жо?ары ?стап, автоматты иы?тан алу керек ж?не оны? са?а?ынан ж?не ???ы кертігінен сол ?олмен іліп, ?зіні? алдына о?жатарын сол?а ?аратып, аузын иекті? биіктігінде тік ?стау керек;
екінші т?сіл – белдікті о? ?олмен о??а ?арай жіберіп тастау керек ж?не оны ала?анмен сауса?тар жартылай б?гілген ж?не ?зіне ?арап т?ратындай етіп ?стау керек; сонымен бір мезгілде о? ?олды? шынта?ын бауды? астына кигізу керек;
?шінші т?сіл – белдікті бастан асыра ла?тырып тастау керек; автоматты д?міні? мойнынан ?стап, ал сол ?олды жылдам т?сіріп жіберу керек.
Жиналмалы д?мді автомат «белдікке» к?йінен «кеудеге» к?йіне д?л сол п?рмен бойынша екі т?сілмен алынады:
бірінші т?сіл – о? ?олды? шынта?ын белдікті? астынан шы?армай, автоматты иы?тан о? ?олмен алу керек ж?не автоматты сол ?олымен са?а?ынан ж?не ???ы кесігін т?менгі жа?ынан іліп алып, оны ?зіні? алдына о?жатарын т?мен, ауыз жа?ын сол?а ?аратып ?стау керек.
екінші т?сіл - белдікті бастан асыра о? ?олмен сол иы??а ла?тырып, онымен автоматты бауда?ы ???ы ?орабынан ?стап алу керек сол ?олды жылдам т?сіріп жіберу керек.
«Белдікке!» п?рмені бойынша автоматтарды ж?не ж?не ?ол гранатат?ыштарды ?ол?а, карабиндерді ж?не пулеметтерді ая??а ?стау керек, ол ?шін автоматты о? ?олмен бау бойымен біршама жо?ары ?стап, оны сол ?олмен ??нда?ынан ж?не ???ы бастырмасынан алып иы?тан т?сіру керек, ?зіні? алдына о?жатарын т?мен ?аратып, иекті? де?гейінде ?стап т?ру керек. Автоматты сол ?олмен ?стай т?рып, о? ?олмен ілмегін босатып, д?мін ашып тастау керек. Автоматты о? ?олмен ??нда?ынан ж?не ???ы бастырмасынан алу керек. «Босат (тарт)!» п?рмені бойынша о??а ?арай жарты айналым жасап, бір мезгілде сол ая?ты ал?а е?кейтіп, сол?а ?арай бір адым ?ою керек, ?аруды д?мімен сол ая?ты? ?кшесіне тіреп, ал ???ысын о? шынта?ты? б?гілмесіне ?ою керек; ая?ты? тізелері б?гілмеу керек; о? ?олмен белдікті? айлбасынан ?стай т?рып, сол ?олмен бауды тарту (босату) керек ж?не ?здігінен сапты? т?рысты ?абылдау керек.
Егер с??гі – пыша?ты алып тастау немесе оны салу ?ажет болса, онда «С??гі-пыша?ты – ал!» («С??гіні – ?айырып таста)!» «С??гі-пыша?ты (С??гіні) – сал!» п?рмендері беріледі.
?ару «белдікке» к?йінен «ар?а?а» к?йіне: «?аруды – ар?а-?а!» п?рмені бойынша екі т?сілмен алынады:
бірінші т?сіл – бауды сол ?олмен о? иы?тан біршама т?мен алу керек, ал о? ?олмен бір мезгілде д?мнен алу керек (д?мі жиналатын автоматты ж?не гранатат?ышты ???ысынан т?менгі антабкасынан);
екінші т?сіл – о? ?олмен ?аруды к?теру керек, ал сол ?олмен бауды бастан асыра сол иы??а ла?тырып тастау керек; ?аруды ж?не ?олды жылдам т?сіру керек.
Автомат «ар?а?а» к?йінен с??гі-пыша?сыз, ал карабин ?айырылып тастал?ан с??гісіз алынады.
?ару «ар?а?а» к?йінен «бау?а» к?йіне «?аруды белдікке!» п?рмені бойынша екі т?сілмен алынады:
бірінші т?сіл - сол ?олмен белдікті сол иы?тан біршама т?мен алу керек, ал о? ?олмен бір мезгілде д?мнен ?стау керек.
екінші т?сіл - о? ?олмен ?аруды к?тері?кіреу керек, ал сол ?олмен бауды бастан асыра о? иы??а ла?тырып тастау керек; белдікті о? ?олмен алып, сол ?олды жылдам т?сіру керек.
Автоматты «кеудеге» к?йінен «ар?а?а» к?йіне ж?не «ар?а?а» к?йінен «кеудеге» к?йіне, сондай-а? карабинді «ар?а?а» к?йінен «ая??а» к?йіне ауыстыру ?шін ?ару алдын ала п?рмен бойынша «белдікке» к?йіне алынады.
Жиналмалы д?мді автоматты «кеудеге» к?йінен «ар?а?а» к?йіне ауыстыру ?шін автоматты ???ысыны? ауыз жа?ынан о? ?олмен алу керек ж?не оны «ар?а?а» к?йіне ауыстыру керек.
Автоматты «ар?а?а» к?йінен «кеудеге» к?йіне ауыстыру ?шін автоматты о? ?олмен ???ысыны? ауыз жа?ынан сол иы??а тарта «кеудеге» к?йіне ауыстыру керек.
?аруды? д?рыс емес жа?дайын ж?ндеу ?шін: «?аруды т?зет!» деген п?рмен беріледі.
?ол пулеметі «ар?а?а» к?йіне ы??айына ?арай алынады.
«Ая??а» к?йіне ?з орнында т?рып ?арумен б?рылыс жасау кезінде алдын ала п?рмен бойынша ?аруды біршама к?тері?кіреу керек ж?не бір мезгілде с??гіні (ауыз жа?ын) ?зіне ?арату керек, ал о? ?олды о? жамбас?а же?іл ?ысу керек. Б?рылыс жасап, бір мезгілде ая?ты ?оя отырып, ?аруды жерге жайлап ?ою керек.
«Ая??а» к?йінде: «Адым – бас!» п?рмені бойынша ?арумен ?оз?алыс жасау ?шін ?аруды біршама к?тері?кіреу керек, ал «Ж?гір!» алдын ала п?рмені бойынша одан бас?а сол ?олды? шынта?ын жартылай б?гу керек.
Ж?гіру ?оз?алысы кезінде ?аруды же?іл б?гілген о? ?олмен ?аруды? ауыз жа?ы біршама ал?а ?арай болатындай етіп ?стау керек. Сы?ылыс?ан сапта?ы ж?гіріс кезінде с??гіні ?зіне ?арай алу керек.
«Ая??а», «белдікке» ж?не «кеудеге» к?йлеріндегі ?арумен ?оз?алыс жасау кезінде ?аруды ?стама?ан бос ?олмен, ал «ар?а?а» к?йіндегі ?арумен ?оз?алыс жасау кезінде екі ?олмен денені? айналасында адымны? ыр?а?ымен еркін ?оз?алыс жасау керек.
в) ?орытынды б?лім – 10 минут.
С?ра?тар мен тапсырмалар:
Сапты? т?рысты орындау кезіндегі ?аруды? орналасу жа?дайын айты?дар.
Қарумен саптық тұрыста қаруды аузын жоғары қаратып, оң қолдың білегімен белдіктің жоғарғы жағына тигізіп, ал жиналмалы дүмді автоматты аузын төмен қаратып «белдікке» күйінде ұстау керек.
Қол пулеметті аяққа еркін түсірілген оң қолмен дүмін оң аяқтың өкшесіне жанай тигізіп, жерге ту сыртымен қойып ұстау керек.
Автоматты «белдікке» күйінен «кеудеге» күйіне «Автоматты кеудеге!» пәрмені бойынша үш тәсілмен атқарылады:
бірінші тәсіл – белдік бойынша біршама жоғары ұстап, автоматты иықтан алу керек және оның сағағынан және ұңғы кертігінен сол қолмен іліп, өзінің алдына оқжатарын солға қаратып, аузын иектің биіктігінде тік ұстау керек;
екінші тәсіл – белдікті оң қолмен оңға қарай жіберіп тастау керек және оны алақанмен саусақтар жартылай бүгілген және өзіне қарап тұратындай етіп ұстау керек; сонымен бір мезгілде оң қолдың шынтағын баудың астына кигізу керек;
үшінші тәсіл – белдікті бастан асыра лақтырып тастау керек; автоматты дүмінің мойнынан ұстап, ал сол қолды жылдам түсіріп жіберу керек.
Жиналмалы дүмді автомат «белдікке» күйінен «кеудеге» күйіне дәл сол пәрмен бойынша екі тәсілмен алынады:
бірінші тәсіл – оң қолдың шынтағын белдіктің астынан шығармай, автоматты иықтан оң қолмен алу керек және автоматты сол қолымен сағағынан және ұңғы кесігін төменгі жағынан іліп алып, оны өзінің алдына оқжатарын төмен, ауыз жағын солға қаратып ұстау керек.
екінші тәсіл - белдікті бастан асыра оң қолмен сол иыққа лақтырып, онымен автоматты баудағы ұңғы қорабынан ұстап алу керек сол қолды жылдам түсіріп жіберу керек.
Қажет болған жағдайда белдікті босату (тарту) үшін: «Белдікті– босат (тарт)!» пәрмені беріледі.
«Белдікке!» пәрмені бойынша автоматтарды және және қол гранататқыштарды қолға, карабиндерді және пулеметтерді аяққа ұстау керек, ол үшін автоматты оң қолмен бау бойымен біршама жоғары ұстап, оны сол қолмен құндағынан және ұңғы бастырмасынан алып иықтан түсіру керек, өзінің алдына оқжатарын төмен қаратып, иектің деңгейінде ұстап тұру керек. Автоматты сол қолмен ұстай тұрып, оң қолмен ілмегін босатып, дүмін ашып тастау керек. Автоматты оң қолмен құндағынан және ұңғы бастырмасынан алу керек. «Босат (тарт)!» пәрмені бойынша оңға қарай жарты айналым жасап, бір мезгілде сол аяқты алға еңкейтіп, солға қарай бір адым қою керек, қаруды дүмімен сол аяқтың өкшесіне тіреп, ал ұңғысын оң шынтақтың бүгілмесіне қою керек; аяқтың тізелері бүгілмеу керек; оң қолмен белдіктің айлбасынан ұстай тұрып, сол қолмен бауды тарту (босату) керек және өздігінен саптық тұрысты қабылдау керек.
«Арқаға!», «Белдікке!», «Кеудеге!» пәрмендерін бермес бұрын: «Тежегішке – қой!» пәрмені бойынша қару тежегішке қойылады.
Егер сүңгі – пышақты алып тастау немесе оны салу қажет болса, онда «Сүңгі-пышақты – ал!» («Сүңгіні – қайырып таста)!» «Сүңгі-пышақты (Сүңгіні) – сал!» пәрмендері беріледі.
Қару «белдікке» күйінен «арқаға» күйіне: «Қаруды – арқа-ға!» пәрмені бойынша екі тәсілмен алынады:
бірінші тәсіл – бауды сол қолмен оң иықтан біршама төмен алу керек, ал оң қолмен бір мезгілде дүмнен алу керек (дүмі жиналатын автоматты және гранататқышты ұңғысынан төменгі антабкасынан);
екінші тәсіл – оң қолмен қаруды көтеру керек, ал сол қолмен бауды бастан асыра сол иыққа лақтырып тастау керек; қаруды және қолды жылдам түсіру керек.
Автомат «арқаға» күйінен сүңгі-пышақсыз, ал карабин қайырылып тасталған сүңгісіз алынады.
Қару «арқаға» күйінен «бауға» күйіне «Қаруды белдікке!» пәрмені бойынша екі тәсілмен алынады:
бірінші тәсіл - сол қолмен белдікті сол иықтан біршама төмен алу керек, ал оң қолмен бір мезгілде дүмнен ұстау керек.
екінші тәсіл - оң қолмен қаруды көтеріңкіреу керек, ал сол қолмен бауды бастан асыра оң иыққа лақтырып тастау керек; белдікті оң қолмен алып, сол қолды жылдам түсіру керек.
Автоматты «кеудеге»күйінен «арқаға» күйіне және «арқаға» күйінен «кеудеге» күйіне, сондай-ақ карабинді «арқаға» күйінен «аяққа» күйіне ауыстыру үшін қару алдын ала пәрмен бойынша «белдікке» күйіне алынады.
Жиналмалы дүмді автоматты «кеудеге» күйінен «арқаға»күйіне ауыстыру үшін автоматты ұңғысының ауыз жағынан оң қолмен алу керек және оны «арқаға» күйіне ауыстыру керек.
Автоматты «арқаға» күйінен «кеудеге» күйіне ауыстыру үшін автоматты оң қолмен ұңғысының ауыз жағынан сол иыққа тарта «кеудеге»күйіне ауыстыру керек.
Қарудың дұрыс емес жағдайын жөндеу үшін: «Қаруды түзет!» деген пәрмен беріледі.
Қол пулеметі «арқаға» күйіне ыңғайына қарай алынады.
«Аяққа» күйіне өз орнында тұрып қарумен бұрылыс жасау кезінде алдын ала пәрмен бойынша қаруды біршама көтеріңкіреу керек және бір мезгілде сүңгіні (ауыз жағын) өзіне қарату керек, ал оң қолды оң жамбасқа жеңіл қысу керек. Бұрылыс жасап, бір мезгілде аяқты қоя отырып, қаруды жерге жайлап қою керек.
«Аяққа» күйінде: «Адым – бас!» пәрмені бойынша қарумен қозғалыс жасау үшін қаруды біршама көтеріңкіреу керек, ал «Жүгір!» алдын ала пәрмені бойынша одан басқа сол қолдың шынтағын жартылай бүгу керек.
Жүгіру қозғалысы кезінде қаруды жеңіл бүгілген оң қолмен қарудың ауыз жағы біршама алға қарай болатындай етіп ұстау керек. Сығылысқан саптағы жүгіріс кезінде сүңгіні өзіне қарай алу керек.
«Аяққа», «белдікке» және «кеудеге» күйлеріндегі қарумен қозғалыс жасау кезінде қаруды ұстамаған бос қолмен, ал «арқаға» күйіндегі қарумен қозғалыс жасау кезінде екі қолмен дененің айналасында адымның ырғағымен еркін қозғалыс жасау керек.
в) Қорытынды бөлім – 10минут.
Сұрақтар мен тапсырмалар:
Саптық тұрысты орындау кезіндегі қарудың орналасу жағдайын айтыңдар.
