М??алімдерге арнал?ан психологиялы? тренинг
«??нды ?асиеттерді жинау»
Алиева Гулназ
№110 мектеп-лицейіні? психологы
Ма?саты: м??алімдер арасында ?арым-?атынасты ны?айту, жа?ымсыз к??іл-к?йден арылу, к?ш-?уат жинау, ?зін-?зі тану, ??рметтеу, ?зін еркін сезінуге к?мектесу.
Жоспары:
1. Амандасу. «Бумба-Юмба» жатты?уы.
2. «??нды ?асиеттерді жинау» жатты?уы.
3. «Таби?ат мінезі» жатты?уы.
4. «Поезд» жатты?уы.
5. «?з ж?бы?ды тап» жатты?уы.
6. «Оны? есесіне мен.» жатты?уы.
7. «Те?ізге саяхат» релаксациялы? жатты?у.
8. ?орытынды. «Майшам» жатты?уы.
?ажетті ??ралдар: ж?рекше, жануарларды? аты жазыл?ан карточкалар, жатты?у?а ?ажетті пара?тар, майшам, магнитофон.
?йымдастыру: 1. Амандасу.
Психолог: Біз сіздермен Бумба-Юмба тайпасына ?оршау?а т?сіп ?алды?. Ол тайпаны? д?ст?рі, салты бойынша былай амандасу керек. ?азір екі топ?а б?лінеміз. 1-топ 2-топ?а барып бір-бірі?ізді м?рыны?ызбен ?йкелейсіздер. Ал екінші топ бірінші топ?а барып, бір-бірлері?ізбен ар?алары?ызды т?йістіресіздер.
2. «??нды ?асиеттерді жинау» жатты?уы.
Е? алдымен ж?ргізуші бастайды. Ж?рекшені алып, «Мен сізге ж?рекшені беремін, себебі сіз. ?айырымды адамсыз». ?р ?атысушы допты алып, жал?астырады. С?йтіп барлы? ?атысушы ?з ойын айтып шы?уы керек.
3. «Таби?ат мінезі» жатты?уы.
?ане, барлы?ымыз тізбектеле т?райы?. К?зімізді ж?мып, ?зімізді таби?ат аясында т?р?андай сезінейік. К?н тамаша ашы?, к?н с?улесі шуа? шашып т?р, айнала тамаша к?рініске толы. Енді, к?зімізді ашып, ?зімізді еркін сезінейік. Ал?аш?ыда б?рі жа?сы болып т?рды да кенет, ая? астынан же?іл жел со?ты.
Алды?ызда т?р?ан адамны? ар?асынан ж?мен ?ана ?олмен же?іл желді? самалындай етіп сипаймыз.
Жел к?шейді – енді алды?ызда?ы адамны? ар?асын ?атты у?алай бастаймыз.
Кенет, боран басталды - енді боран к?шіндей екі ?олмен айналдыра к?штірек у?алаймыз.
Содан кейін, ая? астынан жай ?ана жа?быр сіркірей бастады – енді ?олымызбен жа?бырды? тамшысындай ж?ймен ?рамыз.
Бір кезде ?атты жауын жауды – біз ?атты жауын сия?ты ар?амызды сауса?т? ?шымен жо?ары т?мен сипалаймыз.
Ая? астынан б?рша? жауды – ар?амызды сауса? басымен б?рша? жау?андай ?аттыра? ?рамыз.
Бір кезде б?рі басылды, к?н жар?ырап ашылып, адам?а бір к?шті шуа? берді. Енді алдымызда?ы адамдармен алмасамыз. Осы жатты?уды сізге алды?ызда т?р?ан адам орындайды.
4.«Поезд» жатты?уы.
Ойын ортада ж?ргізіледі. Е? алдымен, 1 мен 2-ге саналып аламыз. 1-номердегілер ?олдарын 1 рет со?ып, ая?тарымен еденді 2 рет тарсылдатады, ал 2-номердегілер 2 рет ?олдарын со?ып, 1 рет ая?тарын еденге тарсылдатады.
5.«?з ж?бы?ды тап» жатты?уы.
?атысушылар ше?бер ??рап отырады. Мен сіздерге жануарларды? аттары жазыл?ан текшелер таратып беремін. Атаулар екі текшеде ?айталан?ан. Мысалы, егер сізді? ?олы?ызда піл деп жазыл?ан болса, сіз та?ы біреуді? ?олында сондай текше бар екенін білі?із. (Жатты?тырушы текшелерді таратады, егер ?атысушылар саны та? болса, жатты?у?а жатты?тырушы ?зі де ?атысады).
Сізді? текше?ізде не жазыл?анын о?ы?ыз. Жазуды сіз ?ана к?руі?із керек. Енді текшені жинап ?ойса болады. ?р?айсысы?ызды? міндеттері?із ?з сы?ары?ызды табу. Біра?, с?йлеспейсіздер, ?зі?ізді? жануары?ыз?а т?н дыбыстар шы?армайсыздар, тек ?рт?рлі ?имылдар ар?ылы кез-келген ?рекетті ?нсіз жасайсыз.
Егер ?зі?ізді? ж?бы?ызды тапса?ыз, бірге т?ры?ыз, біра? ?ндемейсіз, с?йлеспейсіздер. Тек барлы?ы ?з сы?арын тап?ан кезде ?ана, ?андай н?тиже бол?анды?ын тексереміз. Топ м?шелері ?з сы?арын тап?аннан кейін, жатты?тырушы «Сіз кімсіз?» деп с?рап шы?ады.
?детте, б?л жатты?у ?те к??ілді ?теді, н?тижесінде топ м?шелеріні? к??іл-к?йі к?теріліпп, шарша?анды?ы тар?айды. Жатты?у ?атысушыларды? ары ?арай ашыла т?суіне септігін тигізеді.
6. «Оны? есесіне мен.» жатты?уы.
Барлы? ?атысушылар?а ая?талма?ан с?йлемдері бар карточкалар таратылады. С?йлемдерді ?р ?атысушы ?з ойымен ая?тайды.
- Мен б?ліш пісіре алмаймын, оны? есесіне...
- Мен шаршадым, оны? есесіне..
- Мен жа?сы билей алмаймын, оны? есесіне..
- Мен к?п ?ндемейтін адаммын, оны? есесіне..
- Мен к?п ?йы?таймын, біра? оны? есесіне..
- Мен ж?ртты? б?ріне ??рметті бола алмаймын, оны? есесіне..
- Мен еден жууды ?натпаймын, оны? есесіне..
- Мен ?ндістанда бол?ан жо?пын, оны? есесіне..
- Мен п?лендей батыл емеспін, оны? есесіне...
- Мен ?зім туралы к?п ойламаймын, оны? есесіне..
- Мен тез ашулан?ыш адаммын, оны? есесіне...
- Мен соншалы?ты сымбатты емеспін, оны? есесіне..
- Мен тым толы?пын, оны? есесіне..
- Мені? ая?тарым ?зын емес, оны? есесіне..
- Мені? кемшіліктерім к?п, оны? есесіне..
- Мені? жазуым ?демі емес, оны? есесіне...
7. «Те?ізге саяхат» релаксациялы? жатты?у.
Б?л медитативтілік техника денедегі ?ысымды т?сіруге ба?ыттал?ан, музыкамен орындалады.
Ж?ргізуші. Жайланып отыры?ыз, к?зі?ізді ж?мы?ыз. Тере? демалы?ыз, дене?ізді бос ?ста?ыз, дене?ізді ауырлап бара жат?андай ж?не оны те?із тол?ыныны? лебі ?рып жат?андай сезіні?із. ?зі?ізді жартасты? ?стінде т?рмын деп есепте?із ж?не алыс?а к?з жібері?із. Сізді? алды?ызда к?гілдір те?із, ашы? аспан ж?не к?н. Те?із бар?алыпты дем алып, асау тол?андары жа?а?а со?ылып, ?айтадан кейін ?айтуда.
Те?із тол?ындарыны? шуын естіп, тол?ындар?а ?ызы?а ?арап, жа?алауда?ы те?ізді? т?зды ауасын ж?тып т?рсыз. ?з бойы?ызда?ы ас?ан ауыртпалы?тан бір с?тке болса да арыл?андайсыз. Сізді? рухы?ыз жайлылы? сезіміне толы. Сіз т?менге т?сіп, ая?ы?ызды шешті?із, жала? ая? ??мны? ?ызуы мен ж?мса?ты?ын сезіне отырып ж?гірудесіз. Міне сіз суды? жанына келді?із, тол?ындар сізді? ая?ы?ызды жуып жатыр, су жып-жылы ?рі ж?п-ж?мса?. Сіз ?олдары?ызды бос тастап, басы?ызды шал?айтты?ыз. К?н с?улесі мен же?іл самал жел сізді? беті?ізді ?буде, те?із тол?ындарыны? тамшылары сізді? дене?ізді баурап ал?андай. Ерні?ізде те?ізді? т?зды суыны? кермек д?мі ж?не ба?ыт к?лкісі. Сіз ?зі?ізді кішкентай бала сия?ты сезініп, ж?гіргі?із, секіргі?із, су шашып ойна?ы?ыз, к?лгі?із келеді. ?зі?ізге осы бірнеше минут ішінде не істегі?із келсе, соны істеуге р??сат еті?із.
Сізді? ?айтатын уа?ыты?ыз болды. Міне сіз та?ы да жарды? басында т?рсыз. Сізді? демалыс пен ба?ыт сыйла?ан ?ажайып ?лемге ал?ысы?ызды айты?ыз. К?здері?ізді асы?пай ашы?ыз!
?андай сезімде болды?ыз? Не сезінді?із?
8. ?орытынды. «Майшам» жатты?уы.
?азір мен майшамды жа?амын. Барлы?ымыз бір-бірімізбен бірігіп, ж?мыс жаса?анымыз ?шін бір-бір жылы с?з айтып, майшамды беріп отырамыз. ?оштасу?а майшамды ал?анымыз, жары? деген жа?сы н?рсе, сонды?тан да алдары?ыз ашы?, жар?ын болсын деген тілекпен, б?гінгі тренингімізді ая?таймыз. Рахмет!