"Азаматты? ?ор?аныс" сыныптан тыс ж?мыс

“ М.Ғабдуллин атындағы орта мектеп мектепек дейінгі шағын орталықпен” коммуналдық мемлекеттік мекемесі

“ Азаматтық қорғаныс”

Сыныптан тыс жұмыс

Алматы 2013

Сабақтың мақсаты

• Мақсаты :Оқушылардың құқықтық білімдерін тексере отырып заң алдындағы жауапкершілікті арттыру, Конституцияны т. б. құқықтық нормативтік актілерді орындай, құрметтей білуге үйрету, адамгершілікке, елжандылыққа, құқықтық сауаттылыққа тәрбиелеу; ойлау, тыңдау, сөйлеу мәдениетін дамыту, қабілеттерін шыңдау

Еліміз тәуелсіздігін алып, бары мен жоғын түгендеп жатқан тұста мемлекетіміздің кабылдаған негізгі заңы ел дамуының компасы болды. Мемлекет дегеніміз – белгілі бір территориясы, шекарасы, рәміздері,ұлты бар жалпы халықтық ірі ұйым десек, сол халық ұлтының төл Конституциясының қабылданғанына 18жыл толып отыр. Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясын БҰҰ 1948 жылы 10 желтоқсанда қабылдаған. Осы декларация қабылданғалы, жыл сайын 10 – желтоқсанда «Адам құқықтарының күні» аталып өтіледі.

• Әлемде бала құқығын халықаралық күнін мерекелеу 1959 жылдың желтоқсанында Декларацияны жариялаудан басталды. 1979 жылы халықаралық балалар жылын өткізу кезінде « Бала құқығы туралы Конвенцияны » дайындау жөнінде топ құрылды. 1989 жылдың 20 қарашасында Конвенция Біріккен Ұлттар Ұйымында бір ауыздан қабылданды. Бала құқығының халықаралық күнінің маңызы осы сәттен бастап арта түсті.
• 1995 жылы Қазақстан Республикссының Президенті Н. Ә. Назарбаев туралы Конвенцияға қол қойды. Әлемнің 156-шы елі болып қол қойған Қазақстанның мәртебесін асыратын бұл елеулі қадам, республика балаларының жыл сайын 20 қарашада өз құқықтарын қорғау мерекесін атап өтіп келеді.
• Құрметті ұстаздар мен оқушылар! Мемлекетіміздің ата заңының 1 – бабында «Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретірде орнықтырлы. Оның басты қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» деген қастерлі сөзді кіргізген. Бүгінгі құқықтық мемлекет құрамыз деген заманда әр бір адам өз құқықтарын жете біліп, жалпы заң білімі саласынан мағлұмат алғаны дұрыс. Заңды аттамай, тура жолмен жүріп, еліне адал қызмет еткен азамат қана мұратына жетеді. Сондықтан заңды білу – заман талабы. «Құқықтық сауаттылық – заман талабы» айдарымен ұйымдастырылған сайысқа қош келдіңіздер!

1 - бөлім

2 - бөлім

• «Тікелей сұрақ»
• (Әр топқа заң, құқық тақырыптарына байланысты 10 сұрақ қойылады. Әрбір дұрыс жауап 1 ұпаймен есептеледі.)

• 1)Конституция сөзінің аудармасы қалай?
• 2)ҚР мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы
• 3)Республика заңдары қай кезде күшіне енеді?
• 4 )Егемендік алғаннан кейін ҚР-да коституция қанша рет қабылданды?
• 5)Республикадағы жоғарғы заң шығарушы органды ата.
• 6) «Қасым ханның қасқа жолы» қанша тараудан тұрады
• 7)ҚР өзін қандай мемлекет ретінде орнықтырды?
• 8)Құқық дегеніміз не?
• 9)ҚР Коституциясы неше бөлімнен және қанша баптан тұрады?
• 10)17 желтоқсан қандай күн?

• 1) Еліміздегі мемлекеттік тіл.
• 2)ҚР «Баланың құқықтары туралы заң»қай жылы күшіне енді?
• 3)ҚР – ның төл теңгесі қашан қолданысқа енгізілді?
• 4)Дүние жүзіндегі тұңғыш конституция қай жылы пайда болды?
• 5)Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясы қашан қабылданды?
• 6)ҚР-ның «Мемлекеттік нышандары»туралы заңы қай жылы қабылданды?
• 7)ҚР-дағы «Бала құқықтары»туралы заң қанша тараудан тұрады?
• 8) «Жеті жарғыны» қабылдаған қазақ ханы кім?
• 9) Бала құқықтары туралы конвенция қашан қабылданды?
• 10)ҚР-ның жаңа әнұраны қашан қабылданды?

Тәрбиелі - тәртіптің құлы, Тәртіпті – елдің ұлы. Бауыржан Момышұлы .

Әділ адамның адамгершілік қасиеттері заңды жоқтатпайды. Менандр.

Заң адамды бағындырады. Т . Фуллер .

• 4- бөлім «Ой толғау»
• Берілген сұраққа әр топ ой – тұжырымдарын береді.(уақыт 3 минут)
• 1)Жастарды қылмысқа итермелейтін не?
• 2)Жастар арасында қылмысқа жол бермеу үшін не істеу керек?
• 3)Оқушының міндеттері қандай?
• 4)Қамілет жасқа толмаған оқушыға қандай жазалар қолданады?

• 5 – бөлім
• «Адасқан әріптерді орналастыр»
• ЕКОНЮС – БҰҰ-ның білім, ғылым және мәдениет жөніндегі ұйым.
• АТКРДЕИЯМО – халық еркі немесе билігі.
• ЕНТЕЗПРИДЕ – мемлекет басшысы.
• УАТРА – айырбас үшін арнайы өндірілген өнім.
• АТТӨЛЖҰҚ – азаматтықты куәландыратын құжат.
• РПАЕЛМАНТ – заң шығарушы орган .

6 - бөлім

Суретке қарап мақал-мәтел құрастыру

Ынтымақтың түбі – игілік, тірліктің түбі - бірлік

Үйіміз - біздің панамыз, ортамызда - анамыз

ҚР баланың құқықтары туралы Заңының құрылымы

• 53-баптан тұрады
• 3 және 4 тарауларда баланың негізгі құқықтары мен міндеттері белгіленген

15-бап. Баланың бiлiм алуға құқығы

•        1. Әрбiр баланың бiлiм алуға құқығы бар және Қазақстан Республикасының бiлiм туралы заңдарына сәйкес оған тегiн орта бiлiм, бастапқы кәсiби бiлiм және конкурстық негiзде тегiн орта кәсiби және жоғары кәсiби бiлiм алуға кепiлдiк берiледi. 
•       2. Тегiн жалпы орта бiлiм немесе бастапқы кәсiби бiлiм алғанға дейiн баланы мемлекеттiк бiлiм беру мекемесiнен шығару, шығарудың жалпы тәртiбiн сақтаумен қатар тек қорғаншы және қамқоршы органдарды хабардар ете отырып қана жүргiзiлуi мүмкiн. 

•        34-бап. Ұлттық және әлемдiк мәдениетке баулу
•       1. Мемлекет балалардың Қазақстан халқының тарихымен, дәстүрлерiмен, рухани қазыналарымен және әлемдiк мәдениет жетiстiктерiмен танысуына мүмкiндiк жасайды. 

8-бап. Баланың денсаулық сақтауға құқығы

•     1. Әрбiр баланың денсаулық сақтауға бұлжымас құқығы бар.
•     2. Мемлекет денi сау бала тууды қамтамасыз ету үшiн ананың денсаулығын сақтау жөнiнде жағдайлар жасайды.

37- бап . Баланы алкогольд i өн i мдер мен темек i бұйымдарының зиянды әсер i нен қорғау

Баланың ата - анасы , басқа да заңды өк i лдер i, мемлекетт i к органдар , сондай - ақ баланы тәрбиелеу мен оған б i л i м беру функциясын жүзеге асыратын ұйымдар салауатты өм i р салтын және алкогольд i өн i мдер мен темек i бұйымдарының зиянды екен i н насихаттауға м i ндетт i. 

11- бап . Баланың сөз және ар - ождан бостандығына , ақпаратқа , қоғамдық өм i рге араласуға құқығы

•   1. Әрб i р баланың сөз бостандығына және өз п i к i р i н айтуға , ар - ождан бостандығына , өз i н i ң қоғамдық белсенд i л i г i н дамытуға , жасына сәйкес ақпарат алуға және оны таратуға , қоғамдық б i рлест i ктерге , сондай - ақ басқа да коммерциялық емес ұйымдардың нысандарына және Қазақстан Республикасының заңдарымен рұқсат ет i лген бейб i т жиналыстарға өз ерк i мен қатысуға құқығы бар .     

19- бап . Баланың дем алуға және бос уақытын пайдалануға  құқығы

•      1. Әрб i р бала өз i н i ң жасына , денсаулығына және қажеттер i не қарай демалуға және бос уақытын пайдалануға құқылы . 
•     2. Ата - анасы немесе олардың орнындағы адамдар өздер i н i ң қаб i леттер i мен мүмк i нд i ктер i не сәйкес баланың күт i лу i мен жан - жақты дамуына қажетт i өм i рл i к жағдайларды қамтамасыз етед i. 

16-бап. Баланың еңбек бостандығына құқығы

•           1. Әрбiр баланың еңбек бостандығына, қызмет және кәсiп түрлерiн еркiн таңдауға құқығы бар. 

•       2. Балалар он төрт жастан бастап, ата-аналарының рұқсатымен оқудан бос кезiнде денсаулығына және өсiп-жетiлуiне оңтайлы, баланың дене бiтiмiне, имандылығына және психикалық жай-күйiне зиян келтiрмейтiн қоғамдық пайдалы еңбекке қатысуға, сондай-ақ мамандық алуға құқығы бар. Бұл құқықты халықты еңбекпен қамту қызметi мен жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары қамтамасыз етедi. 

27-бап. Қорғаншылық, қамқоршылық және патронат

•    1. Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаға оның мүлiктiк және мүлiктiк емес жеке құқықтарын қорғау үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қорғаншы немесе қамқоршы белгiленедi.
•       2. Қорғаншылық он төрт жасқа толмаған балаларға белг i ленед i, ал қамқоршылық он төрт жастан он сег i з жасқа дей i нг i кәмелетке толмағандарға белг i ленед i. 

     31-бап. Мүгедек баланың толымды өмiрге құқықтары

•      1. Мүгедек баланың қоғам өмiрiне белсене араласуына ықпал ететiн өз қадiр-қасиетiн қамтамасыз ету жағдайындағы толымды өмiрге денi сау балалармен бiрдей құқығы бар.       2. Мүгедек бала өзiнiң дене бiтiмiне, ақыл-ес қабiлетiне және тiлегiне сай бiлiм алуға, қызмет түрi мен кәсiптi таңдауға, шығармашылық және қоғамдық қызметтерге қатысуға құқылы. 

Сабақты қорытындылау

Назарларыңызға рахмет!