Урок по ?дебиет о?у на тему " Ата салтым -ке? пейіл дар?анды?ым"

Ма?саты:Хал?ымызды? ?асырдан- ?асыр?а жал?асып келе жат?ан салт- д?ст?рлерін д?ріптеу,о?ушыларды? ?з хал?ына,?лтына,ту?ан жеріне,?лтты? ?дет- ??рпына деген с?йіспеншілігін арттыру.

Т?рі:сайыс

К?рнекілігі;?лтты? киімдер,?амшы,домбыра,бесік,т?сау кесетін жіп,?лтты? та?амдар,ма?ал- м?телдер

Сайыс барысы:І.?йымдастыру б?лімі

«?аза?ты? д?ст?рлері- ай» ?ні жіберіледі.

Топтар?а с?ра?:?н не туралы?

?андай салт -д?ст?рлерді білесі?дер??р топ постерге т?сіреді.

ІІ.Негізгі б?лім

1-б?лім: «С?зді? к?ркі- ма?ал»

2-б?лім: «Кім тап?ыр?» суретпен ж?мыс

3-б?лім. «Кім шапша??» м?тіндегі ойды аны?тау

4-б?лім: «Ырым тиым с?здер тізбегі»

5-б?лім. «Менен с?ра?,сенен жауап»

6-б?лім: «?аза?ымны? д?ст?рлері» к?рініс к?рсету

ІІІ.?орытынды.

Ж?ргізуші:Егемен елімізді? болаша?ын ?алыптастыру ?шін хал?ымызды? ?а?арманды? тарихын,?асырдан- ?асыр?а жал?асып жина?тал?ан ?лтты? м?расын,озы? м?дениетін,?лтты? мінез- ??л?ы мен ?дет ??рпын білуіміз керек.

Бауырлас?ан т?німіз,

Б?зылма?ан антымыз,

Ке? даланы? ежелгі,

?аза? дейтін хал?ымыз.

?зге ?лттай бізді? де,

Бар д?ст?р мен салтымыз, дегендей б?гінгі «Ата салтым -ке? пейіл дар?анды?ым» атты сайысымызды бастаймыз.

1-б?лім: «С?зді? к?ркі- ма?ал»

Мен ма?ал- м?телді? ал?аш?ы жолын айтамын,сіздер ?рі ?арай жал?астырулары?ыз керек.

Айг?лек тобына

Ас -… ….
А?ыма? ішкен-жегенін айтады,

. . ..

Ша?ыра? тобына

1)?нер алды -… …

2)Батыр туса- ел ырысы,

. .. .

Наурыз тобына

1)Тазалы?-… ….

2)Ашу- д?шпан,а?ыл- дос,

. . ..

2-б?лім: «Кім тап?ыр?» суретпен ж?мыс

?р топ?а сіреттер к?рсетіледі,не туралы екенін табу керек.

3-б?лім. «Кім шапша??» м?тіндегі ойды аны?тау

?лкенні? кішіге,я?ни бала?а беретін сыйы.Жас ?л- ?ыз?а,бойжеткен мен бозбала жа?а киім кигенде,жа?а зат ал?анда а?а-апа,ата- ?жесінен,ту?ан-туыстарынан о?ан. с?райды.Олар.а?ша,мал,м?лік,?йтеуір,бір зат беріп,??тты болсын айтады.

Н?рестелі бол?анда,келін т?сіргенде,??тты болсын айта келгендерден с?биді,келінді к?рсетпей т?рып,. бермесе?дер к?рсетпейміз деп к?десін с?райды.Ол ?андай к?де?

Ол- емдік ??рып.Ауыр?ан адамны? т?бесіні? ?стіне (басына тигізбей) май ??йыл?ан табаны ?келіп,екінші бір ыдыста ?орытыл?ан с?йы? ?ор?асынды оны? ?стіне ??йып жібереді.Сонда шар етіп кішкене ?ор?асын с?йы?ы бір бейне ?алпына т?седі.Емші со?ан ?арап,ауру адам?а “сіз иттен немесе адамнан ?оры??ансыз” дегендей болжам айтып,ауруды жазылатынына сендіреді. Б?ны ?алай атайды?

4-б?лім: «Ырым- тыйым с?здер тізбегі»

Хал?ымыз ?р т?рлі жаман ?деттерге тыйым салу ма?сатымен ырым- тыйым с?здер айтып отыр?ан.Тыйым с?здерді б?лжытпай орындау да ?дептілікті? белгісі.Енді ырым- тыйым с?здерге кезек берейік.Ол ?шін ?р топ ырым- тыйым с?здерді к?п жазу керек.

5-б?лім. «Менен с?ра?,сенен жауап»

Жа?а д?ниеге келген н?рестені? ал?аш?ы киімі

?уанышты хабар жеткізуші адам не айтып келеді?

С?биді? ?аз т?р?аннан кейін тез ж?ріп кетсін деген тілекпен жасалатын ??рып,ырым

С?биді бесікке салар кезде бесікті? т?бегі т?ратын тесіктен ??рт,т?ттілер ?ткізіп,тышты- тышты деп ырым жасайды,оны ?алай атайды?

?аза?ты? киіз ?йіні? т?бесі ?алай аталады?

22-наурыз ?андай к?н?

Беташар ?ай кезде айтылады?

6-б?лім: «?аза?ымны? д?ст?рлері» к?рініс к?рсету

«Бесікке салу» «Бата беру» «Т?сау кесу»

ІІІ.?орытынды.

Показать полностью

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«урок по ?дебиет о?у на тему " Ата салтым -ке? пейіл дар?анды?ым"»

Мақсаты:Халқымыздың ғасырдан- ғасырға жалғасып келе жатқан салт- дәстүрлерін дәріптеу,оқушылардың өз халқына,ұлтына,туған жеріне,ұлттық әдет- ғұрпына деген сүйіспеншілігін арттыру.

Түрі:сайыс

Көрнекілігі;ұлттық киімдер,қамшы,домбыра,бесік,тұсау кесетін жіп,ұлттық тағамдар,мақал- мәтелдер

Сайыс барысы:І.Ұйымдастыру бөлімі

«Қазақтың дәстүрлері- ай» әні жіберіледі.

Топтарға сұрақ:Ән не туралы?

Қандай салт -дәстүрлерді білесіңдер?Әр топ постерге түсіреді.

ІІ.Негізгі бөлім

1-бөлім: «Сөздің көркі- мақал»

2-бөлім: «Кім тапқыр?» суретпен жұмыс

3-бөлім. «Кім шапшаң?» мәтіндегі ойды анықтау

4-бөлім: «Ырым тиым сөздер тізбегі»

5-бөлім. «Менен сұрақ,сенен жауап»

6-бөлім: «Қазағымның дәстүрлері» көрініс көрсету

ІІІ.Қорытынды.

Жүргізуші:Егемен еліміздің болашағын қалыптастыру үшін халқымыздың қаһармандық тарихын,ғасырдан- ғасырға жалғасып жинақталған ұлттық мұрасын,озық мәдениетін,ұлттық мінез- құлқы мен әдет ғұрпын білуіміз керек.

Бауырласқан тәніміз,

Бұзылмаған антымыз,

Кең даланың ежелгі,

Қазақ дейтін халқымыз.

Өзге ұлттай біздің де,

Бар дәстүр мен салтымыз, дегендей бүгінгі «Ата салтым -кең пейіл дарқандығым» атты сайысымызды бастаймыз.

1-бөлім: «Сөздің көркі- мақал»

Мен мақал- мәтелдің алғашқы жолын айтамын,сіздер әрі қарай жалғастыруларыңыз керек.

Айгөлек тобына

Ас -… ….
Ақымақ ішкен-жегенін айтады,

.... .... .....

Шаңырақ тобына

1)Өнер алды -… …

2)Батыр туса- ел ырысы,

.... ....... ...

Наурыз тобына

1)Тазалық-… …..

2)Ашу- дұшпан,ақыл- дос,

... .... .....

2-бөлім: «Кім тапқыр?» суретпен жұмыс

Әр топқа сіреттер көрсетіледі,не туралы екенін табу керек.

3-бөлім. «Кім шапшаң?» мәтіндегі ойды анықтау

Үлкеннің кішіге,яғни балаға беретін сыйы.Жас ұл- қызға,бойжеткен мен бозбала жаңа киім кигенде,жаңа зат алғанда аға-апа,ата- әжесінен,туған-туыстарынан оған .... сұрайды.Олар ...ақша,мал,мүлік,әйтеуір,бір зат беріп,құтты болсын айтады.

Нәрестелі болғанда,келін түсіргенде,құтты болсын айта келгендерден сәбиді,келінді көрсетпей тұрып,... бермесеңдер көрсетпейміз деп кәдесін сұрайды.Ол қандай кәде?

Ол- емдік ғұрып.Ауырған адамның төбесінің үстіне (басына тигізбей) май құйылған табаны әкеліп,екінші бір ыдыста қорытылған сұйық қорғасынды оның үстіне құйып жібереді.Сонда шар етіп кішкене қорғасын сұйығы бір бейне қалпына түседі.Емші соған қарап,ауру адамға “сіз иттен немесе адамнан қорыққансыз” дегендей болжам айтып,ауруды жазылатынына сендіреді. Бұны қалай атайды?

4-бөлім: «Ырым- тыйым сөздер тізбегі»

Халқымыз әр түрлі жаман әдеттерге тыйым салу мақсатымен ырым- тыйым сөздер айтып отырған.Тыйым сөздерді бұлжытпай орындау да әдептіліктің белгісі.Енді ырым- тыйым сөздерге кезек берейік.Ол үшін әр топ ырым- тыйым сөздерді көп жазу керек.

5-бөлім. «Менен сұрақ,сенен жауап»

Жаңа дүниеге келген нәрестенің алғашқы киімі

Қуанышты хабар жеткізуші адам не айтып келеді?

Сәбидің қаз тұрғаннан кейін тез жүріп кетсін деген тілекпен жасалатын ғұрып,ырым

Сәбиді бесікке салар кезде бесіктің түбегі тұратын тесіктен құрт,тәттілер өткізіп,тышты- тышты деп ырым жасайды,оны қалай атайды?

Қазақтың киіз үйінің төбесі қалай аталады?

22-наурыз қандай күн?

Беташар қай кезде айтылады?

6-бөлім: «Қазағымның дәстүрлері» көрініс көрсету

«Бесікке салу» «Бата беру» «Тұсау кесу»

ІІІ.Қорытынды.