Татарстан Республикасы Азнакай муниципаль районы муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе “Азнакай 9 нчы гомуми урта белем бир? м?кт?бе”- “Карамалы башлангыч м?кт?бе”
3 нче класста татар теленн?н д?рес.
Эшл?де башлангыч класслар укытучысы
Газизова Г?лсирин Р?ис кызы.
2015 нче уку елы.
Тема. Фигыльл?р н?рс?не белдер??
Максат.
1.Укучыларда фигыль с?з т?ркеме т?шенч?сен формалаштыру ?чен шартлар булдыру, предметларны? эшен, х?р?к?тен ??м х?лен белдерг?н фигыльл?р, с?йл?мд?ге роле бел?н таныштыру;к?нег?л?рд?н фигыльл?рне таный,т?ркемн?рг? б?л? бел?,с?йл?мд? куллана бел? к?некм?сен булдыру, ?йр?нелг?н кагыйд?л?рне практикада куллана бел?л?рен? иреш?,активлыкларын к?ч?йт?;
2. С?злек байлыгын, б?йл?нешле с?йл?м телен,фикерл?? с?л?тен,язу
к?некм?сен ?стер?.
3. Кышкы табигатьк? м?х?бб?т,сакчыл караш, ?лк?нн?рне х?рм?тл?? хисе
т?рбиял??.
Д?рес тибы: б?йл?нешле с?йл?м ?стер? д?ресе.
Д?ресне? методы ??м алымнары: укытучы с?йл?ме, ??г?м?,к?рс?т?,
с?злек эше.
?и?азлау: ТСО: компьютер, проектор, экран,тема буенча презентация.
Метод ??м алымнар: проблемалы;?лешч?-эзл?н? ; к?рс?тм?,??г?м?,
м?ст?кыйль эш.
Д?РЕС ПЛАНЫ
I. Оештыру ?леше.
У?ай психологик хал?т тудыру.
- -Ис?нмесез, балалар!
-Ис?нмесез, саумысез!
-Х?ерле ирт?, балалар!
-Имин ?тсен к?негез!
-К?ефл?регез ничек со??
-Кояшлы ирт? кебек.
Тукай телен, анам телен
?йр?нерг? дип килдек.
II. ?йр?нг?н белемн?рне актуальл?штер?.(1слайд)
Кар, кар б?ртеге, салкын, к?чле ?ил, ча?гы, ?емелди, ява.
-Бу с?зл?рне берл?штереп,бер с?з бел?н ?йтеп буламы?
??г?м?. Х?зер безд? ел фасылларыны? и? матуры!
-Сез минем бел?н килеш?сезме?(укучыларны? ?авапларын ты?лау).
-Табышмакны? ?авабын табыгыз ?ле.
1. Колач ??еп каршы ала,
Сулышларны ки??йт?.
Кайчак ул кара?гы, шомлы.
Исемен аны? кем ?йт?? (Урман) (2 слайд)
-Ничек уйлыйсыз, агачларга ?с? ?чен кыш кир?кме?
-Кышкы ?ава бигр?к т? саф. С?лам?тлегебезне ныгыту ?чен мен? диг?н вакыт!
-? сез с?лам?тлегегезне ныгыту ?чен нил?р эшлисез?(укучыларны ты?лау)
-Укучылар б?ген мин сезг? д?рест? д?рес ?авапларыгызга, актив катнашкан укучыларга кар б?ртекл?ре бир?м ??м д?рес азагында билгел?р куям.
-? х?зер мин сезг? башка табышмаклар ?йт?м, игътибар бел?н ты?лагыз ?ле:
1. ?зе й?з? - чылбыр тез?. (Кал?м) (3нче слайд к?рс?тел?)
- Табышмакны? ?авабын нинди с?зл?рг? карап белдегез? ( Й?з?, тез?)
- Бу с?зл?рне тактага язып барыйк ?ле.(бер укучы тактага чыгып яза)
2. Аннан ??ркем белем ала,
Тик ул бер д? ярлыланмый,
Тир?н белемле булып кала. (Укытучы)
- Сезне?ч?, укытучы нинди ул? Сезне? и? яхшы ?авапларыгызны тактага яза барыйк. (Белемле, акыллы)
- Табышмакларны? ?авапларын тактага да языйк. ( Укытучы, кал?м)
- ? х?зер бу с?зл?рне тагын бер кат укыйк.
- Аерым билгел?рен? карап бу с?зл?рне т?ркемн?рг? б?леп языгыз. (С?зл?рне ?ч т?рле с?з т?ркемен? б?леп язарга була)
II. Язганнарны тикшер?. ( тактага с?з т?ркемн?ре исеме язылган плакатлар элен?: исем, сыйфат)
- Такта янына ике укучы чыга, с?зл?рне т?ркемн?рг? б?леп яза.
- ??р с?з т?ркеме турында н?рс? бел?сез? Шуны? турында с?йл?гез.
- ? х?зер, ?йд?гез тикшер?без, с?зл?р т?ркемн?рг? д?рес б?ленг?нме ик?н? (??р с?зне тикшер?без.)
Кал?м – исем, предметны белдер?, н?рс?? соравына ?авап бир?.
Укытучы – исем, предметны белдер?, кем? соравына ?авап бир?.
Белемле – сыйфат, предметны? билгесен белдер?, нинди? соравына ?авап бир?.
Акыллы – сыйфат, предметны? билгесен белдер?, нинди? соравына ?авап бир?.
- ? ни ?чен бу с?зл?рне (й?з?, тез?) бер т?ркемг? д? кертм?дек? (Без аларны кайсы с?з т?ркемен? кертерг? белм?дек, ч?нки алар исем, сыйфат с?з т?ркемн?рен? кермил?р)
- ? х?зер бу с?зл?рне тагын бер кат укыгыз.
- Бу с?зл?р турында н?рс? ?йт? аласыз?
- Без аларны ничек атарбыз ик?н? (Гомумил?штереп ?йтеп карыйлар)
-Эшне белдерг?н с?зл?р дидегез. Дим?к безне? д?ресне? темасы нинди ик?н?
Эшне белдерг?н с?зл?р. Эшне белдерг?н с?зл?р астына ике сызык сызарбыз.
Физминутка.
-К?рс?т ?ле, ?ск?нем,
-Ничек кошлар очалар?
-Ничек карлар явалар?
-Ничек ?илл?р ис?л?р?
-Ничек карлар к?рил?р?
-Ничек ча?гы шуалар?
-Ничек утын яралар?
IV. Д?ресне? максатын х?б?р ит?.
- Фигыль турында якыннанрак танышыр ?чен мин сезг? т?б?нд?ге планны т?къдим ит?м. Без сезне? бел?н берг?л?шеп тикшер? ?тк?р?без.
План (5 нче слайт)
- Н?рс? ул – фигыль?
- Фигыль нинди сорауларга ?авап бир??
- Фигыль н?рс?не белдер??
-Кал?м,й?з?, тез?, кал?м,белемле, акыллы,укытучы.
- Х?зер бу с?зл?р бел?н ??мл?л?р т?зеп карагыз. (Укучылар ??мл?л?р т?зил?р)
- Укучылар, без бу с?зл?рне ?зебезне? с?йл?мебезд? кулландык. Дим?к, бу нинди с?зл?р со?? Бу с?зл?рг? фигыль диг?н исем бирербез. Н?рс? со? ул – фигыль? Укучылар ?зл?рене? эзл?н?е ??м укытучы ярд?ме бел?н н?ти?? чыгаралар: фигыль предметны? эшен, х?р?к?тен, х?лен белдер?.Фигыль – с?з т?ркеме. ( 6нчы слайд к?рс?тел?).
- Укучылар, без сезне? бел?н планны? беренче соравына ?авап таптыкмы?
- ? х?зер мин планны? икенче соравын укыйм.
?ченче сорауга да ?авап биреп буламы? (укучыларны? ?авапларын ты?лау).
V. Д?фт?рл?рд? эшл??.
Матур язу к?нег?е.(7 нче слайд)
??м без сезне? бел?н кечкен? ген? диктант язып карарбыз.
Мен? салкын кыш та ?итте.Ап-ак карлар ява.Кышкы урман бигр?к матур.
-С?з т?ркемн?рене? асларына сызыгыз ?ле.
-? х?зер тикшереп чыгыгыз. (8 нчы слайд)
VI. Ял минуты, к?зл?рг? зарядка ясау.
-Бастык, к?зл?рне йомдык, ачабыз, т?р?з? ягына, ишек ягына, ид?нг?, т?ш?мг?, тактага, ми?а карыйбыз, тыныч кына утырабыз.
VII. ?зл?штерг?н белемн?рне тикшер?.
-Фигыль н?рс? белдер?? Нинди сорауларга ?авап бир??
-Фигыль предметны? эшен, х?р?к?тен, х?лен белдер?.( 10 нчы слайд к?рс?тел?).
Укучылар хор бел?н укыйлар:
Фигыль – с?з т?ркеме. Ул нишли? нишл?де? нишл?р? сорауларына ?авап бир?, предметны? эшен, х?р?к?тен, х?лен белдер?.
VIII. Тест эшл??.(укучыларга карточкалар таратыла).
IX. Йомгаклау.
-Укучылар б?ген сез д?рест? н?рс?л?рг? ?йр?ндегез?
?й эше бир?.
Фигыльне? портретын ясарга.
Карточкалар таратыла.
- Укучылар, без алдагы д?рест? нинди тема ?йр?нербез дип уйлыйсыз?
Укучыларга билгел?р кую.
Просмотр содержимого документа
«татар теле дәресе»
Татарстан Республикасы Азнакай муниципаль районы муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе “Азнакай 9 нчы гомуми урта белем бирү мәктәбе”- “Карамалы башлангыч мәктәбе”
3 нче класста татар теленнән дәрес.
Эшләде башлангыч класслар укытучысы
Газизова Гөлсирин Рәис кызы.
2015 нче уку елы.
Тема. Фигыльләр нәрсәне белдерә?
Максат.
1.Укучыларда фигыль сүз төркеме төшенчәсен формалаштыру өчен шартлар булдыру, предметларның эшен, хәрәкәтен һәм хәлен белдергән фигыльләр, сөйләмдәге роле белән таныштыру;күнегүләрдән фигыльләрне таный,төркемнәргә бүлә белү,сөйләмдә куллана белү күнекмәсен булдыру, өйрәнелгән кагыйдәләрне практикада куллана белүләренә ирешү ,активлыкларын көчәйтү;
2. Сүзлек байлыгын, бәйләнешле сөйләм телен,фикерләү сәләтен ,язу
күнекмәсен үстерү.
3. Кышкы табигатькә мәхәббәт,сакчыл караш, өлкәннәрне хөрмәтләү хисе
тәрбияләү.
Дәрес тибы: бәйләнешле сөйләм үстерү дәресе.
Дәреснең методы һәм алымнары: укытучы сөйләме, әңгәмә,күрсәтү,
сүзлек эше.
Җиһазлау: ТСО: компьютер, проектор, экран,тема буенча презентация.
Метод һәм алымнар: проблемалы;өлешчә-эзләнү ; күрсәтмә,әңгәмә,
мөстәкыйль эш.
ДӘРЕС ПЛАНЫ
I. Оештыру өлеше.
Уңай психологик халәт тудыру.
-Исәнмесез, балалар!
-Исәнмесез, саумысез!
-Хәерле иртә, балалар!
-Имин үтсен көнегез!
-Кәефләрегез ничек соң?
-Кояшлы иртә кебек.
Тукай телен, анам телен
Өйрәнергә дип килдек.
II. Өйрәнгән белемнәрне актуальләштерү.(1слайд)
Кар, кар бөртеге, салкын, көчле җил, чаңгы, җемелди, ява.
-Бу сүзләрне берләштереп,бер сүз белән әйтеп буламы?
Әңгәмә. Хәзер бездә ел фасылларының иң матуры!
-Сез минем белән килешәсезме?(укучыларның җавапларын тыңлау).
-Табышмакның җавабын табыгыз әле.
1. Колач җәеп каршы ала,
Сулышларны киңәйтә.
Кайчак ул караңгы, шомлы...
Исемен аның кем әйтә? (Урман) (2 слайд)
-Ничек уйлыйсыз, агачларга үсү өчен кыш кирәкме?
-Кышкы һава бигрәк тә саф. Сәламәтлегебезне ныгыту өчен менә дигән вакыт!
-Ә сез сәламәтлегегезне ныгыту өчен ниләр эшлисез?(укучыларны тыңлау)
-Укучылар бүген мин сезгә дәрестә дөрес җавапларыгызга, актив катнашкан укучыларга кар бөртекләре бирәм һәм дәрес азагында билгеләр куям.
-Ә хәзер мин сезгә башка табышмаклар әйтәм, игътибар белән тыңлагыз әле:
1. Үзе йөзә - чылбыр тезә. (Каләм) (3нче слайд күрсәтелә)
- Табышмакның җавабын нинди сүзләргә карап белдегез? ( Йөзә, тезә)
- Бу сүзләрне тактага язып барыйк әле.(бер укучы тактага чыгып яза)
2. Аннан һәркем белем ала,
Тик ул бер дә ярлыланмый,
Тирән белемле булып кала. (Укытучы)
- Сезнеңчә, укытучы нинди ул? Сезнең иң яхшы җавапларыгызны тактага яза барыйк . (Белемле, акыллы)
- Табышмакларның җавапларын тактага да языйк. ( Укытучы, каләм)
- Ә хәзер бу сүзләрне тагын бер кат укыйк.
- Аерым билгеләренә карап бу сүзләрне төркемнәргә бүлеп языгыз. (Сүзләрне өч төрле сүз төркеменә бүлеп язарга була)
II. Язганнарны тикшерү. ( тактага сүз төркемнәре исеме язылган плакатлар эленә: исем, сыйфат)
- Такта янына ике укучы чыга, сүзләрне төркемнәргә бүлеп яза.
- Һәр сүз төркеме турында нәрсә беләсез? Шуның турында сөйләгез.
- Ә хәзер, әйдәгез тикшерәбез, сүзләр төркемнәргә дөрес бүленгәнме икән? (һәр сүзне тикшерәбез.)
Каләм – исем, предметны белдерә, нәрсә? соравына җавап бирә.
Укытучы – исем, предметны белдерә, кем? соравына җавап бирә.
Белемле – сыйфат, предметның билгесен белдерә, нинди? соравына җавап бирә.
Акыллы – сыйфат, предметның билгесен белдерә, нинди? соравына җавап бирә.
- Ә ни өчен бу сүзләрне (йөзә, тезә) бер төркемгә дә кертмәдек? (Без аларны кайсы сүз төркеменә кертергә белмәдек, чөнки алар исем, сыйфат сүз төркемнәренә кермиләр)
- Ә хәзер бу сүзләрне тагын бер кат укыгыз.
- Бу сүзләр турында нәрсә әйтә аласыз?
- Без аларны ничек атарбыз икән? (Гомумиләштереп әйтеп карыйлар)
-Эшне белдергән сүзләр дидегез. Димәк безнең дәреснең темасы нинди икән?
Эшне белдергән сүзләр. Эшне белдергән сүзләр астына ике сызык сызарбыз.
Физминутка.
-Күрсәт әле, үскәнем,
-Ничек кошлар очалар?
-Ничек карлар явалар?
-Ничек җилләр исәләр?
-Ничек карлар көриләр?
-Ничек чаңгы шуалар?
-Ничек утын яралар?
IV. Дәреснең максатын хәбәр итү.
- Фигыль турында якыннанрак танышыр өчен мин сезгә түбәндәге планны тәкъдим итәм. Без сезнең белән бергәләшеп тикшерү үткәрәбез.
План (5 нче слайт)
Нәрсә ул – фигыль?
Фигыль нинди сорауларга җавап бирә?
Фигыль нәрсәне белдерә?
-Каләм,йөзә, тезә, каләм,белемле, акыллы,укытучы.
- Хәзер бу сүзләр белән җөмләләр төзеп карагыз. (Укучылар җөмләләр төзиләр)
- Укучылар, без бу сүзләрне үзебезнең сөйләмебездә кулландык. Димәк, бу нинди сүзләр соң? Бу сүзләргә фигыль дигән исем бирербез. Нәрсә соң ул – фигыль? Укучылар үзләренең эзләнүе һәм укытучы ярдәме белән нәтиҗә чыгаралар: фигыль предметның эшен, хәрәкәтен, хәлен белдерә.Фигыль – сүз төркеме. ( 6нчы слайд күрсәтелә).
- Укучылар, без сезнең белән планның беренче соравына җавап таптыкмы?
- Ә хәзер мин планның икенче соравын укыйм.
Өченче сорауга да җавап биреп буламы? (укучыларның җавапларын тыңлау).
V. Дәфтәрләрдә эшләү.
Матур язу күнегүе.(7 нче слайд)
Һәм без сезнең белән кечкенә генә диктант язып карарбыз.
Менә салкын кыш та җитте.Ап-ак карлар ява.Кышкы урман бигрәк матур.
-Сүз төркемнәренең асларына сызыгыз әле.
-Ә хәзер тикшереп чыгыгыз. (8 нчы слайд)
VI. Ял минуты, күзләргә зарядка ясау.
-Бастык, күзләрне йомдык, ачабыз, тәрәзә ягына, ишек ягына, идәнгә, түшәмгә, тактага, миңа карыйбыз, тыныч кына утырабыз.
VII. Үзләштергән белемнәрне тикшерү.
-Фигыль нәрсә белдерә? Нинди сорауларга җавап бирә?
-Фигыль предметның эшен, хәрәкәтен, хәлен белдерә.( 10 нчы слайд күрсәтелә).
Укучылар хор белән укыйлар:
Фигыль – сүз төркеме. Ул нишли? нишләде? нишләр? сорауларына җавап бирә, предметның эшен, хәрәкәтен, хәлен белдерә.
VIII. Тест эшләү.(укучыларга карточкалар таратыла).
IX. Йомгаклау.
-Укучылар бүген сез дәрестә нәрсәләргә өйрәндегез?
Өй эше бирү.
Фигыльнең портретын ясарга.
Карточкалар таратыла.
- Укучылар, без алдагы дәрестә нинди тема өйрәнербез дип уйлыйсыз?
Укучыларга билгеләр кую.
