Урок на тему С.М??анов "Жыл?ы"

Шу ?аласы, Н?рбаева Сымбат бастауыш сынып м??алімі

Саба?ты? та?ырыбы: «Жыл?ы» ??гімесі С.М??анов.

Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а С.М??ановты? «жыл?ы» ??гімесіні? мазм?нын т?сіндіру. Жыл?ы малы туралы т?сіндіру, «Жеті ?азынаны? бірі» жыл?ы-ны? ерекше ?асиеттерімен таныстыру.

Саба?ты? дамытушылы? ма?саты: М?нерлеп о?у?а, т?сінгендерін ?з с?зде-рімен айту?а.

Саба?ты? т?рбиелік ма?саты: «Жыл?ы» жануарына деген сезімдерін ояту ?ам?орлы? жасау?а т?рбиелеу. С?здік ?орларын молайту.

Ойлау, есте са?тау ?абілеттерін арттыру.

Шы?армашылы?пен ж?мыс жасай білуге т?рбиелеу.

Саба?ты? ?дісі: Т?сіндіру, с?ра?-жауап, топтастыру, Б?? кестесі

Саба?ты? к?рнекілігі: плакаттар, суреттер, топтамалар, ма?ал-м?телдер,слайд

Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?.

Саба?ты? ?тілу барысы: ?йымдастыру кезе?і.

Тренинг «Жа?сы тілектер»

ІІІ. Жа?а саба? : «Жыл?ы» ??гімесі С.М??анов.

С.М??анов туралы ізденіс.
С.М??анов туралы м?ліметтер, суреттер, слайд к?рсетіледі.

Балалар, б?гін біз С.М??ановты? «Жыл?ы» ??гімесін о?имыз. Жыл?ыны? ерекше ?асиеттерімен, жыл?ышы маманды?ыны? ерекшелігімен танысамыз.

Біз та?та?а не білгеніміз жайлы жазды?, енді не білгіміз келетіні жайлы жазайы?. ?осымша білім:

Балалар мен сендерге С. М??анов туралы ізденіп келуге тапсырма бергенмін
?ане кім айтады?
С. М??анов туралы не білеміз?

Д?рыс С?бит М??анов Солт?стік ?аза?стан облсыны? Жаманш?бар деген жерінде д?ниеге келген. Ол жеті жас?а келгенде ?кесінен, 8 жас?а келгенде анасынан айрылып, жетім ?алады. М?стафа деген а?асыны? ?олында ?алады.жетімдікті? ауыр ?асіретінтарт?ан С?бит он жасынан бастап ?з бетінше е?бек етеді. С?бит ?ркімні? есігінде ж?ріп отыншы, сушы, ?ойшы жыл?ышы болып к?н кешеді. Ол он жасында о?и алмайды. Біра? о?ысам, білсем деген арманы ойынан кетпейді. С?йті ?з бетінше ?мтылып ауыл молдасынан о?ып, хат таниды.15 жасында ?иысса дастандар о?и алатын халге жетіп, ?ле? шы?ара бастайды.1918-1919 жылдары Омбыда?ы о?ытушалар курысын бітіргеннен кейін, біраз уа?ыт м??алім болып ж?мыс ат?арады.1919-1928жылдарда баспас?з орындарында ?ызмет ат?арады. Ал?аш?ы ?ле?дері мен ??гімелері, поэмалары, ма?алалары 1922жылдан жариялана бастады. Сабит М?хановты? « а? аю», «Бота?а » Жыл?ы туралы не білеміз? О?ушыларданжыл?ы жайлы не білетіндерін с?рау.

М?тінмен ж?мыс. ?жымды? ж?мыс.

А) Тізбектеп о?ыту

?) Мазм?нын айту

Б) С?здікпен ж?мыс

Тебін-т?я?ты мал аршып жейтін ?ар астында?ы ш?п

?аужалап- тама?тану

?ос- к?шіп –?ону?а ы??айлы баспана

?азы?- мал байлайтын темір

Т?ндік- киіз ?йді? ша?ыра?ын жауып т?ратын жа?быр ?ткізбейтін киіз

В) Д?птермен ж?мыс.

«Блум т?ймеда?ыны? алты к?лтесі»

1.?арапайым с?ра?тар. Жыл?ы немен ?оректенеді?

3. Интерпретациялы? (т?сіндіруші) с?ра?. Сені та? ?алдыр?ан жайт болды ма?

4. Шы?армашылы? с?ра?тар: Егер С?бит М??анов жазушы болма?анда кім болар еді деп ойлайсы??

5. Ба?алау с?ра?тары. Жазушыны? шы?армасынан ?андай ?сер алды??

6. Т?жірибелік с?ра?тар. М?тінді б?гінгі та?мен салыстыр.

М?тін бойынша с?ра?тар ?зірлеу.

О?ушы бір – бірлеріне м?тін бойынша,

І топ ІІ топ?а, ІІ топ ІІІ топ?а, ІІІ топ І топ?а с?ра?тар ?ояды

М??алім топ басшылар?а с?ра?тар ?ояды.

Не ?шін топтары? «Б?йге»

«Жор?а»

«??лагер» деп аталады?

«Б?йге» тобы

1. Жыл?ыны жасына ?арай ?алай атайды?

(??лын, жаба?ы, тай, ??нан, д?нен, бесті).

2. Жыл?ыны т?сіне ?арай ?алай атайды?

(торы, к?к, жирен, к?ре?).

3. Ж?йрік аттарды ?алай атайды?

(с?йг?лік, са?ла?, т?лпар, ар?ыма?).

4. Жыл?ы?а байланысты ?андай ойындар бар?

(б?йге, аударыспа?, ?ыз ?уу, к?кпар, те?ге алу).

«Жор?а» тобы.

Жыл?ы туралы ма?ал.

Жыл?ы?а байланысты ?лтты? ойындар.

Жыл?ыны? ?андай пайдасы бар?

Жыл?ы ?андай жануар?

Немен ?оректенеді?

?андай пайдасы бар?

«??лагер» тобы

Жыл?ы?а байланысты ?лтты? ойындар.
Жыл?ыны? пірі.Жыл?ы атасы ?алай аталады?
Б?йгеге шабатын баланы кім дейді? (шабандоз).
Ж?йрік аттарды баптайтын адам? (бапкер)
Жыл?ыда не жо?? (?т)
Жыл?ы ?андай жануар? (сезімтал)
Жыл?ыны? с?тіні? ?андай пайдасы бар? (?кпе ауруына)
Жыл?ы?а не жоламайды? (жылан)

?орытынды:

Б?? кестесі. О?ушылар кестеге жыл?ы жайында не біледі, не ?йренді, не ?йренгісі келетіндерін жазып,о?ып береді.

Ба?алау

?йге: «Жыл?ы» ??гімесіні? мазм?нын айту. Жыл?ы туралы ма?ал-м?телдер жаттап келу

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«урок на тему С.М??анов "Жыл?ы" »

Сабақтың тақырыбы: «Жылқы» әңгімесі С.Мұқанов.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға С.Мұқановтың «жылқы» әңгімесінің мазмұнын түсіндіру. Жылқы малы туралы түсіндіру, «Жеті қазынаның бірі» жылқы-ның ерекше қасиеттерімен таныстыру.

Сабақтың дамытушылық мақсаты: Мәнерлеп оқуға, түсінгендерін өз сөзде-рімен айтуға.

Сабақтың тәрбиелік мақсаты: «Жылқы» жануарына деген сезімдерін ояту қамқорлық жасауға тәрбиелеу. Сөздік қорларын молайту.

Ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру.

Шығармашылықпен жұмыс жасай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, топтастыру, БҮҮ кестесі

Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, суреттер, топтамалар, мақал-мәтелдер,слайд

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақтың өтілу барысы: Ұйымдастыру кезеңі.

Тренинг «Жақсы тілектер»

ІІІ. Жаңа сабақ : «Жылқы» әңгімесі С.Мұқанов.

С.Мұқанов туралы ізденіс.
С.Мұқанов туралы мәліметтер, суреттер, слайд көрсетіледі.

Балалар, бүгін біз С.Мұқановтың «Жылқы» әңгімесін оқимыз. Жылқының ерекше қасиеттерімен, жылқышы мамандығының ерекшелігімен танысамыз.

Біз тақтаға не білгеніміз жайлы жаздық, енді не білгіміз келетіні жайлы жазайық. Қосымша білім:

Балалар мен сендерге С. Мұқанов туралы ізденіп келуге тапсырма бергенмін
Қане кім айтады?
С. Мұқанов туралы не білеміз?

Дұрыс Сәбит Мұқанов Солтүстік Қазақстан облсының Жаманшұбар деген жерінде дүниеге келген. Ол жеті жасқа келгенде әкесінен, 8 жасқа келгенде анасынан айрылып, жетім қалады. Мұстафа деген ағасының қолында қалады.жетімдіктің ауыр қасіретінтартқан Сәбит он жасынан бастап өз бетінше еңбек етеді. Сәбит әркімнің есігінде жүріп отыншы, сушы, қойшы жылқышы болып күн кешеді. Ол он жасында оқи алмайды. Бірақ оқысам, білсем деген арманы ойынан кетпейді. Сөйті өз бетінше ұмтылып ауыл молдасынан оқып, хат таниды.15 жасында қиысса дастандар оқи алатын халге жетіп, өлең шығара бастайды.1918-1919 жылдары Омбыдағы оқытушалар курысын бітіргеннен кейін, біраз уақыт мұғалім болып жұмыс атқарады.1919-1928жылдарда баспасөз орындарында қызмет атқарады. Алғашқы өлеңдері мен әңгімелері, поэмалары, мақалалары 1922жылдан жариялана бастады. Сабит Мұхановтың « ақ аю», «Ботаға » Жылқы туралы не білеміз? Оқушыларданжылқы жайлы не білетіндерін сұрау.

Мәтінмен жұмыс. Ұжымдық жұмыс.

А) Тізбектеп оқыту

Ә) Мазмұнын айту

Б) Сөздікпен жұмыс

Тебін-тұяқты мал аршып жейтін қар астындағы шөп

Қаужалап- тамақтану

Қос- көшіп –қонуға ыңғайлы баспана

Қазық- мал байлайтын темір

Түндік- киіз үйдің шаңырағын жауып тұратын жаңбыр өткізбейтін киіз

В) Дәптермен жұмыс.

«Блум түймедағының алты күлтесі»

1.Қарапайым сұрақтар. Жылқы немен қоректенеді?

3. Интерпретациялық (түсіндіруші) сұрақ. Сені таң қалдырған жайт болды ма?

4. Шығармашылық сұрақтар: Егер Сәбит Мұқанов жазушы болмағанда кім болар еді деп ойлайсың?

5. Бағалау сұрақтары. Жазушының шығармасынан қандай әсер алдың?

6. Тәжірибелік сұрақтар. Мәтінді бүгінгі таңмен салыстыр.

Мәтін бойынша сұрақтар әзірлеу.

Оқушы бір – бірлеріне мәтін бойынша,

І топ ІІ топқа, ІІ топ ІІІ топқа, ІІІ топ І топқа сұрақтар қояды

Мұғалім топ басшыларға сұрақтар қояды.

Не үшін топтарың «Бәйге»

«Жорға»

«Құлагер» деп аталады?

«Бәйге» тобы

1. Жылқыны жасына қарай қалай атайды?

(құлын, жабағы, тай, құнан, дөнен, бесті).

2. Жылқыны түсіне қарай қалай атайды?

(торы, көк, жирен, күрең).

3. Жүйрік аттарды қалай атайды?

(сәйгүлік, саңлақ, тұлпар, арғымақ).

4. Жылқыға байланысты қандай ойындар бар?

(бәйге, аударыспақ, қыз қуу, көкпар, теңге алу).

«Жорға» тобы.

Жылқы туралы мақал.

Жылқыға байланысты ұлттық ойындар.

Жылқының қандай пайдасы бар?

Жылқы қандай жануар?

Немен қоректенеді?

Қандай пайдасы бар?

«Құлагер» тобы

Жылқыға байланысты ұлттық ойындар.
Жылқының пірі.Жылқы атасы қалай аталады?
Бәйгеге шабатын баланы кім дейді? (шабандоз).
Жүйрік аттарды баптайтын адам? (бапкер)
Жылқыда не жоқ? (өт)
Жылқы қандай жануар? (сезімтал)
Жылқының сүтінің қандай пайдасы бар? (өкпе ауруына)
Жылқыға не жоламайды? (жылан)

Қорытынды:

БҮҮ кестесі. Оқушылар кестеге жылқы жайында не біледі, не үйренді, не үйренгісі келетіндерін жазып,оқып береді.

Бағалау

Үйге: «Жылқы» әңгімесінің мазмұнын айту. Жылқы туралы мақал-мәтелдер жаттап келу

Не білемін.

Не білгім келеді?

Не білдім.

Сүті, еті, көлік, төрт аяғы бар, жалы бар, жүйрік, батырлар мінген, өлең-жырлар, қоңыр, көкшіл, таза су ішеді.

Қандай түрлері бар?

Тағы қандай пайдасы бар? Жылқышы деген кім? Жылқы қандай жануар?

Жүйрігі, жорғасы, жүктартқыш, сүті өкпе ауруына ем. Жылқы сезімтал, жылқы малдың патшасы.

Үйге: «Жылқы» әңгімесінің мазмұнын айту. Жылқы туралы мақал-мәтелдер жаттап келу

1). «Жылқы» әңгімесін мәнерлеп оқыту.

Жылқы – малдың патшасы. Қазақтың көшпелі тұрмысында жылқының орны ерекше болған. Қазақ халқы жылқыны ерекше бағалаған…

2). Жылқышы және оның жылқышы – ауыл шаруашылығында еңбегі ауыр еңбек. Жылқышының ең ауыр кезеңі – қыс кезеңі. Қыста олар қоста өткізеді. Жылқышы қосы – күнде көшіп жүретін баспана. Қымызы – шипалы, таптырмайтын сусын.

Қылы арқан, жіп, желі.

Еті – өте жоғары сапалы.

Қазысы – тағам, емдік қасиеті мол.

Терісі – жүген, үзеңгі бау, қамшы жасайды.

V. 5 жолды өлең шығару.

Жылқы
Қара, жүйрік, жорға
Құлынына қымыз береді
Қымызын ішу үшін
Жылқы – жануар

Қорытындылау, балалар білімін бағалау.

Тақырыбы: Жылқы. Сәбит Мұқанов.

Мақсаты: Оқушыны Сәбит Мұқановтың «Жылқы» атты әңгімесін түсініп оқуға үйрету, өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау, өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып,

Адамгершілікке, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

Түрі: аралас сабақ.

Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену.

Көрнекілігі: суреттер, кесте.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік.

Тренинг

Қосымша білім:

Балалар мен сендерге С. Мұқанов туралы ізденіп келуге тапсырма бергенмін
Қане кім айтады?
С. Мұқанов туралы не білеміз?

Дұрыс Сәбит Мұқанов Солтүстік Қазақстан облсының Жаманшұбар деген жерінде дүниеге келген. Ол жеті жасқа келгенде әкесінен, 8 жасқа келгенде анасынан айрылып, жетім қалады. Мұстафа деген ағасының қолында қалады.жетімдіктің ауыр қасіретінтартқан Сәбит он жасынан бастап өз бетінше еңбек етеді. Сәбит әркімнің есігінде жүріп отыншы, сушы, қойшы жылқышы болып күн кешеді. Ол он жасында оқи алмайды. Бірақ оқысам, білсем деген арманы ойынан кетпейді. Сөйті өз бетінше ұмтылып ауыл молдасынан оқып, хат таниды.15 жасында қиысса дастандар оқи алатын халге жетіп, өлең шығара бастайды.1918-1919 жылдары Омбыдағы оқытушалар курысын бітіргеннен кейін, біраз уақыт мұғалім болып жұмыс атқарады.1919-1928жылдарда баспасөз орындарында қызмет атқарады. Алғашқы өлеңдері мен әңгімелері, поэмалары, мақалалары 1922жылдан жариялана бастады. Сабит Мұхановтың « ақ аю», «Ботаға »

«Өір кектебі»

ІҮ. Мақсат қою кезеңі: 1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. 2. Жаңа сабаққа даярлық.

Жылқы қандай мал? Оның адамға қандай пайдасы бар? Өзің жылқы бағып көрдің бе?

Ү. Жаңа сабақ: кіріспе. Сәбит Мұқановтың «Жылқы» атты әңгімесінен жықы малының пайдасы жайлы керекті мәліметтер алайық. Оқулықпен жұмыс. Әңгімені түсініп, жалғастырып оқу. Әңгімеден Мақаңның сөзін тауып оқы. Оның сөзіне сүйеніп, өзіңше қорытынды жаса. Сөздік жұмыс. Қос – шөп шабу, егін салу, егін жинау, жылқыны қысқы отарда бағу кезінде көшіп-қонуға ыңғайлы, тігуі, жығуы оңай баспана. Әңгімеде жылқының аналық мейірімі туралы не айтылады? Жылқының адамға қандай пайдасы бар деп ойлайсың? Батырлар жырындағы жылқының қасиеттерін есіңе түсір.

ҮІ.Түсінгендерін тексеру: 1. Әңгімені оқып шыққанда қандай сезімде болдың? Сені таңғалдырған жайт болды ма? 2. Жылқының пайдасы жөнінде айтқан пікіріңді дәлелде.

Жылқының пайдасы	Дәлел
Еті	Өзге малдың етінен күшті, қуатты, құрттаса таза етіне жеткенде өліп қалады.
Қымызы	Өкпе ауруына ем, ол сүтінің өте күштілігінен.
Терісі	Жылқының терісінің исіне жылан жоламайды, жылан шаққан адамға аттың аттың терін ішкізсе, мың да бір ем, терісі асыл болғаны.

ҮІІ. Қорыту. Жылқы жасына қарай қалай аталатынын тауып, мына үлгі бойынша дәптеріңе жаз. 1 жаста – құлын, 2 жаста – тай, 3 жаста – құнан, 4 жаста – дөнен, 5 жаста – бесті, (ат).ҮІІІ. Үйге тапсырма: 1. түсініп оқу, жылқының тағы қандай пайдасы бар ? 2. Бағалау.