Урок-КВН "Табышмаклар"

Тема.Табышмаклар

 Максат: 1. Халык авыз и?атыны? бер т?ре булган табышмаклар турындагы белемн?рне ныгыту, тир?н?йт?.

2. Укучыларны? с?йл?м телен, логик фикерл?? д?р???сен ?стер?.

3. Халык авыз и?аты булган табышмакларга карата м?х?бб?т, соклану хисе т?рбиял??.

?и?азлау: -табышмаклар китабы

-        кроссворд

-        д?реслек

 Д?ресне? тибы: КВН- д?рес

Д?рес планы.

1.     Кереш ?леш.

-ис?нл?ш?

-укучыларны барлау

-2 командага б?леп утырту

    Укучылар, без сезне? бел?н ?д?бият д?ресл?рене? и? беренчел?ренд?, с?зне халык авыз и?аты бел?н танышудан башлаган идек. ?йд?гез, исегезг? т?шерегез ?ле, халык авыз и?атына н?рс?л?р керде?

    (?киятл?р, ?ырлар, б?етл?р, легендалар, м?н???тл?р,табышмаклар, такмак- такмазалар, эпослар, м?з?кл?р.?.б.)

    ?йе, укучылар, бик д?рес ?йттегез.

    ? без б?генге д?рест? ис? халык авыз и?аты булган- табышмаклар турында с?йл?шербез.

    Халык авыз и?аты- халыкны? к??ел к?згесе. Ул к?згед? тарих чагылышы. Халык авыз и?аты ?с?рл?рен ?йр?н? бик ???миятле. Ул яшь буынны? зи?енен баета, д?ньяга карашын ки??йт?, тел байлыгын ??м белемен ?стер?.

    Сез инде халык авыз и?аты ?с?рл?рене? борын- борын заманда, ?ле язу булганчы ук барлыкка килг?нен бел?сез. С?л?тле кешел?р м?каль- ?йтемн?р, ?ыр- б?етл?р, ?киятл?р, табышмаклар уйлап тапканар.

    Мен? б?ген без сезне? бел?н халык авыз и?атыны? бер т?ре- табышмаклар кич?сен?-КВН га ?ыелдык.

    КВН ны? н?рс? ик?нен сез бел?сез инде. КВН да бары тик зир?кл?р, тапкырлар, эшк? оста, с?зг? кыска укучылар гына катнаша. Сезне? алда шундый ике команда. ?зл?рен таныштыру ?чен с?зне командаларны? ?зл?рен? бир?м. Алар ?зл?рене? исемн?ре, девизлары, ?ырлары бел?н таныштырсыннар.

    (жюри составы билгел?н?, командалар ?зл?ре бел?н таныштыра)

2.     Т?п ?леш.

    Шулай итеп, б?йгене башлап ?иб?р?без.

Беренче б?йге.

??р команда бер- берсен? 5?р табышмак ?йт?л?р.

Икенче б?йге.

“Бу-мин”уены. Уен болай башкарыла: бер командага табышмаклар язылган карточкалар, шул табышмакларны? ?аваплары икенче командага таратыла. Бер команда табышмакларны укый, ? икенче командада ?леге табышмакны? ?авабы язылган укучы торып басып, “бу- мин”дип ?йтерг? тиеш була. Барлык табышмакларга да шур р?вешле ?авап бирелеп чыгыла. Аннары командалар рольл?рне алмашалар.

1 команда

1. Озын идем-киселдем,

Юан идем-ярылдым,

Инде утка тарыдым.  

                               Утын

 2. Башы тауда, аягы ди?гезд?.

                               Елга

3.Кечкен? сары карт,

Киг?н туны тугыз кат.

                           Суган

2 команда

1. Мин кечкен?, ми?а тим?,

Тис??, авыртты дим?.

                                Балкорты 

2.Аягы бар, кулы юк,

Аркасы бар, т?ше юк.

                              Урындык

3.Б?л?к?й ген? олан,

Билен? каеш буган.

                                Себерке

Музыкаль т?н?фес  (Татар халык ?ыры башкарыла)

?ченче б?йге.

Чираттагы к?ч сынашу- тапкыр ?аваплы табышмаклар чиш?.

Т  Каз судан чыккач нишли?

                     (коры ?ирг? баса)

А  Ат ниг? улак янына бара?

                    (улак ?зе килм?г?нг?)

Б  К??? ?идене тутыргач нишли?

                   (сигезг? чыга)

Ы  Урманга н?рс? бел?н баралар?

                  (юл бел?н)

Ш  Су кайда коры була?

                    (картада)

М  Кеше ?зене? н?рс?сен к?т?р? алмый?

                    (к?л?г?сен)

А  Бер им?нд? ?ч ботак, ботак саен ?ч?р алма, нич? алма була?

                   (им?нд? алма булмый)

К  М?че нинди ишект?н кер??

                   (ачык)

Д?ртенче б?йге.

    Р?семн?р к?рс?тел? ??м укучылар шушы р?семн?рг? карата табышмаклар ?йтерг? тиеш.

    (куян, барабан, чеби, ?т?ч, суган, ?рд?к, самолет,?ст?л)

Бишенче б?йге.

“Кем ?итез” уены.

-кырык с?зен ике шакмакка сыйдыр.                                                                                                                   

4

0

 -алтын с?зен ике шакмакка сыйдыр.

6

н

Музыкаль т?н?фес (Татар халык ?ыры башкарыла)

Алтынчы б?йге.

    И? оста р?ссам. ??р командадан бер укучы тактага чыга. Аларга табышмак ?йтел?, ? алар к?зл?ре б?йл?нг?н килеш, табышмакны? ?авабын р?сем итеп тактага ясарга тиеш булалар.

    Ул булса,  к?н була,

    Ул булмаса, кем була?

                        (кояш)

Дим?к, укучылар тактага кояш р?семе ясарга тиеш.

    ?иденче б?йге.

    Кроссворд чиш?.

1.

Т

е

л

е

ф

о

н

я

ф

р

А

к

3.

Б

у

р

а

н

я

?

г

Ы

р

5.

к

и

Ш

е

р

г

а

р

М

у

н

7.

к

А

й

т

а

в

а

з

8.

К

у

р

а

й

    1.?зе с?йли,

? кешесе к?ренми. (телефон)

    2.Язын д?ньяга кил?,

К?зен саргаеп ?л?. (яфрак)

    3.?кер? д? котыра,

Б?тен ?ирне тутыра. (буран)

    4.Килм?с?м- чакыралар,

Килс?м- качалар. (я?гыр)

    5. ?ир астында ?из б?к?н. (кишер)

    6. Сырлы- сырлы ул,

Безне? кулда ?ырлый ул. (гармун)

    7. Тавышын ишет?м,

?зен к?рмим. (кайтаваз)

    8. Аягын- башын кистем.

Корсагын тиштем,

Эчен? ?рдем,

Мо?айганын к?рдем. (курай)

Сигезенче б?йге.

“ТАБЫШМАК” с?зенн?н кайсы команда к?п с?з ясый?

3. Йомгаклау.

-жюри н?ти?? ясый, ?и??че команданы билгели.

-д?ресне гомумил?штереп йомгаклау

-билгел?р кую

-саубуллашу

     Каз судан чыккач нишли?

  Ат ниг? улак янына бара?

  К??? ?идене тутыргач нишли?

  Урманга н?рс? бел?н баралар?

 Су кайда коры була?

  Кеше ?зене? н?рс?сен к?т?р? алмый?

 Бер им?нд? ?ч ботак, ботак саен ?ч?р алма, нич? алма була?

 М?че нинди ишект?н кер??