С?леметсіздер ме, ??рметті келген ?она?тар мен о?ушылар! Б?гінгі бізді? "?лы Абай " атты сыныптан тыс ашы? т?рбие са?атына ?ош келді?іздер! Келесі Абай ??нанбаевты? ?міріне назар аудары?ыздар.
І. Абай ??нанбаевты? ?мірбаянынан ?зінді
1-ші о?ушы:Абай- ?лы а?ын, Абай –ана, ойшыл, замана суреткері.Абай-аудармашы.Абай- сазгер, композитор.Абайды? шын аты-Ибрагим.
2-ші о?ушы: ?аза?ты? ?лы а?ыны Абай ??нанбаев атамыз 1845жылы тамызды? оныншы ж?лдызында ?азіргі Семей облысы, Абай ауданы, Шы??ыс тауыны? бауырында, ?ас?аб?ла? деген жерде д?ниеге келген.
1-ші о?ушы: Абай ??нанбаев 1904 жылы, ?лу жылында 60 жасында Семей облысыны? Шы??ыс болысында д?ниеден ?айт?ан.
2-ші о?ушы: Абайды? ?кесі ??нанбай а?а с?лтан болып сайлан?ан.Атасы ?скенбай дала хал?ыны? ?діл биі бол?ан. Ар?ы атасы –Ыр?ызбай- билеуші с?лтаны бол?ан.
1-ші о?ушы: Абайды? ?жесі –Зере.Абайды осы Зере деген ?жесі т?рбиелеген.?жесі Ибрагимді еркелетіп "Абай" деп атап кеткен.
2-ші о?ушы: Абайды? анасы ?лжан- а?ылды, мейірімді кісі бол?ан.
1-ші о?ушы: Абай 10-12 жасында м?сылманша о?ып, хат таны?ан.12 жасында Семейдегі Ахмет Риза медресесінде о?у?а т?седі.Ол ?здік о?ушы атанады.
2-ші о?ушы: Абай 14 жасында сы?а? ?ле?дер шы?ар?ан.
1-ші о?ушы: 15 жасынана бастап, ?кесіне к?п к?мегін тигізген. Ел-ж?рт Абайды би етіп сайлады. 20 жасында Абай от тілді шешен бол?ан
1-ші о?ушы:
"Абай –?лы а?ын"А?ындарды? ?стазы. Абай ?зіні? кіршіксіз а? ж?регінен тебіренткен сансыз ойларын тамаша шы?армалары мен жалынды жырларыны? бетіне маржандай т?гілдірді
Абай ?з ?ле?дерінде жастарды ?нер, білім алу?а ша?ырды.Адал е?бек етуге,хал?ына пайда келтіруге ?ндеді.
2-о?ушы:
Оны? ?рбір жолынан, ?рбір с?зінен бізге соншама ысты?, соншама жа?ын леп еседі.Ж?регімізге ?онымды Абай лебі, Абай ?ні,Абай тынысы- заман тынысы, халы? ?ні.
?ле? с?зді? патшасы с?з сарасы,
?иыннан ?иыстырар ер данасы.
Тілге же?іл, ж?рекке жылы тиіп,
Теп-тегіс ж?мыр келсін айналасы.
1-ші о?ушы:
А?ырын ж?ріп аны? бас,
Е?бегі? кетпес дала?а.
2-ші о?ушы:
?стазды? ?ыл?ан жалы?пас,
?йретуден бала?а.
1-ші о?ушы:
?семпаз болма ?рнеге,
?нерпаз болса?, ар?алан.
2-ші о?ушы:
Сен де бір кірпіш д?ниеге
Кетігін тап та бар ?алан.
2-ші о?ушы: Достар, Абай атамыз туралы не білеміз?
О?ушылар жауабы: Біз Абай атамызды? ?мірбаянымен ту?ан жерімен танысты?.
О?ушыларды? жауабы: Сондай-а? Абай атамызды? ерекше сазды ?уен ?ндерімен танысты?. Атап айтатын болса?, «К?зімні? ?арасы», «Желсіз т?нде жары? ай», «Айттым, са?ан ?алам?ас».
О?ушылар жауабы: Абай ??нанбаев атамыз жылды? т?рт мезгіліне байланысты ?ле?дер шы?ар?ан.
О?ушылар жауабы: Сол жыл мезгілдерін бейнелеп суреттеп сал?ан.
Балалар т?рт мезгілді? суретен салады. ?ор?айды.
Абай атамызды? таби?ат мезгілдері жайлы ?ле?дерінен ?зінді
«К?ктем» К?ктемде ?ар еріп, ?зендерде сен ж?реді.?сем ?ыз?алда?тар ??лпыра жайнап, т?рлене бастайды.Жеміс а?аштары г?л атады. ?айы? мен терек жасыл жапыра?тарын жаяды. К?ктемні? осы к?рінісін Абай атамыз былай суреттейді:
Жаз?ыт?ры ?алмайды ?ысты? сызы,
Масатыдай ??лпырар жерді? ж?зі.
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер к?нні? к?зі.
"Жаз" Маусым, шілде айларында т??ірекке к?з салып к?рі?іздерші.. Ешбір к?ркем кілемні? бетінен табылмайтын ?ажап бояуларды к?ресіздер.Даланы жай?алта ?скен г?лдерді? хош иісі м?рын жарады. ?зіні? "Жаз" деген ?ле?інде а?ын атамыз былай деп жырлайды.
Жаздыг?ні шілде бол?анда,
К?к орай шал?ын б?йшешек.
?зарып ?сіп тол?анда,
К?ркіреп жат?ан ?зенге,
К?шіп ауыл ?он?анда.
"К?з" К?з.Б?л мезгілде ешбір жыл мезгілінде ?айталанбас байлы?, молшылы? болады. Аспанды б?лт торлап, т??іректі? б?рі жаз?ы т?рінен, ?сем к?ркінен айырылады.Топ-топ болып ??стар жылы жа??а кетеді.Осы к?ріністі Абай атамыз былай деп жыр?а ?осады:
С?р б?лт т?сі суы? ?аптайды аспан,
К?з болып, дым?ыл т?ман жердібас?ан.
Білмеймін той?аны ма, то??аны ма,
Жыл?ы ойнап, би ?аш?ан, тай жарыс?ан.
"?ыс" ?ыс. Айналаны? б?рі а? к?рпе жамыл?андай. А?аштар аппа? г?л шо?тары т?різді. Т??ірек м?лгіген тынышты?. Ауа райы жиі ?згеріп, ?атты аяз, боран болады. Оны а?ын атамыз былай деп суреттейді.
А? киімді, денелі а? са?алды,
Со?ыр, мыл?ау танымас тірі жанды.
?сті-басы а? ?ырау т?сі суы?,
Бас?ан жері сы?ырлап келіп ?алды.
2- о?ушы:
??ла?тан кіріп бойды алар,
?сем ?н мен т?тті к?й.
К??ілге т?рлі ой салар,
?нді с?йсе? менше с?й, -дей келе Абай ?ндерін орта?а салайы?.
?ыздарды? орындауында «К?зімні? ?арасы.»
Хормен:
?лмес атын ?зіні?,
?ле?імен ?алдыр?ан.
Ш?бересі Абайды?,
Біз ба?ытты балдыр?ан.
1- о?ушы: Осымен бізді? ша?ын «?лыАбай» атты сыныптан тыс ашы? т?рбие са?атымыз ая?талды. Ты?да?андары?ыз?а к?п рахмет!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"?лы Абай" саба?тан тыс ж?мыс»
Тақырыбы: "Ұлы Абай"
Мақсаттары:
1.Оқушыларды ұлы кемеңгер ақын Абайдың өмірбаянымен және әндерімен таныстыру.
2.Оқушылардың сөйлеу тілін дамыту, сөздік қорын молайту, ойлау,есте сақтау, сезіну қабілеттерін дамыту.
3.Абайдың шығармалары арқылы туған елге деген махаббатты,қазақтың ән өнеріне қызығушылығын тәрбиелеу.Оқушыларды адамгершілікке, еңбекқорлыққа, адалдыққа баулу. Білімге деген құштарлығын арттыру.
Көрнекілігі: Абай суреті, нақыл сөздері, өлеңдерінен үзінді, оқулықтар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
а) Психологиялық дайындық.
Ережені қалай сақтау керек.
Тыныштық сақтау,
Бір-бірімізді тыңдау.
Ойымызды толық айту.
ә) Оқушыларды таңдап алған заттарына қарай 4 топқа бөлу.
"Көктем" тобы
"Жаз" тобы
"Күз" тобы
"Қыс" тобы
ІІ. Кіріспе бөлімі:
Сәлеметсіздер ме, құрметті келген қонақтар мен оқушылар! Бүгінгі біздің "Ұлы Абай " атты сыныптан тыс ашық тәрбие сағатына қош келдіңіздер! Келесі Абай Құнанбаевтың өміріне назар аударыңыздар.
І. Абай Құнанбаевтың өмірбаянынан үзінді
1-ші оқушы:Абай- ұлы ақын, Абай –ана, ойшыл, замана суреткері.Абай-аудармашы.Абай- сазгер, композитор.Абайдың шын аты-Ибрагим.
2-ші оқушы: Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбаев атамыз 1845жылы тамыздың оныншы жұлдызында қазіргі Семей облысы, Абай ауданы, Шыңғыс тауының бауырында, Қасқабұлақ деген жерде дүниеге келген.
1-ші оқушы: Абай Құнанбаев 1904 жылы, ұлу жылында 60 жасында Семей облысының Шыңғыс болысында дүниеден қайтқан.
2-ші оқушы: Абайдың әкесі Құнанбай аға сұлтан болып сайланған.Атасы Өскенбай дала халқының әділ биі болған. Арғы атасы –Ырғызбай- билеуші сұлтаны болған.
1-ші оқушы: Абайдың әжесі –Зере.Абайды осы Зере деген әжесі тәрбиелеген.Әжесі Ибрагимді еркелетіп "Абай" деп атап кеткен.
2-ші оқушы: Абайдың анасы Ұлжан- ақылды, мейірімді кісі болған.
1-ші оқушы: Абай 10-12 жасында мұсылманша оқып, хат таныған.12 жасында Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқуға түседі.Ол үздік оқушы атанады.
2-ші оқушы: Абай 14 жасында сықақ өлеңдер шығарған.
1-ші оқушы: 15 жасынана бастап, әкесіне көп көмегін тигізген. Ел-жұрт Абайды би етіп сайлады. 20 жасында Абай от тілді шешен болған
1-ші оқушы:
"Абай –ұлы ақын"Ақындардың ұстазы. Абай өзінің кіршіксіз ақ жүрегінен тебіренткен сансыз ойларын тамаша шығармалары мен жалынды жырларының бетіне маржандай төгілдірді
Абай өз өлеңдерінде жастарды өнер, білім алуға шақырды.Адал еңбек етуге,халқына пайда келтіруге үндеді.
2-оқушы:
Оның әрбір жолынан, әрбір сөзінен бізге соншама ыстық, соншама жақын леп еседі.Жүрегімізге қонымды Абай лебі, Абай үні,Абай тынысы- заман тынысы, халық үні.
Өлең сөздің патшасы сөз сарасы,
Қиыннан қиыстырар ер данасы.
Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп,
Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы.
1-ші оқушы:
Ақырын жүріп анық бас,
Еңбегің кетпес далаға.
2-ші оқушы:
Ұстаздық қылған жалықпас,
Үйретуден балаға.
1-ші оқушы:
Әсемпаз болма әрнеге,
Өнерпаз болсаң, арқалан.
2-ші оқушы:
Сен де бір кірпіш дүниеге
Кетігін тап та бар қалан.
2-ші оқушы: Достар, Абай атамыз туралы не білеміз?
Оқушылар жауабы: Біз Абай атамыздың өмірбаянымен туған жерімен таныстық.
Оқушылардың жауабы: Сондай-ақ Абай атамыздың ерекше сазды әуен әндерімен таныстық. Атап айтатын болсақ, «Көзімнің қарасы», «Желсіз түнде жарық ай», «Айттым, саған Қаламқас».
Оқушылар жауабы: Абай Құнанбаев атамыз жылдың төрт мезгіліне байланысты өлеңдер шығарған.
Оқушылар жауабы: Сол жыл мезгілдерін бейнелеп суреттеп салған.
Балалар төрт мезгілдің суретен салады. Қорғайды.
Абай атамыздың табиғат мезгілдері жайлы өлеңдерінен үзінді
«Көктем» Көктемде қар еріп, өзендерде сен жүреді.Әсем қызғалдақтар құлпыра жайнап, түрлене бастайды.Жеміс ағаштары гүл атады. Қайың мен терек жасыл жапырақтарын жаяды. Көктемнің осы көрінісін Абай атамыз былай суреттейді:
Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердің жүзі.
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер күннің көзі.
"Жаз" Маусым, шілде айларында төңірекке көз салып көріңіздерші..... Ешбір көркем кілемнің бетінен табылмайтын ғажап бояуларды көресіздер.Даланы жайқалта өскен гүлдердің хош иісі мұрын жарады. Өзінің "Жаз" деген өлеңінде ақын атамыз былай деп жырлайды.
Жаздыгүні шілде болғанда,
Көк орай шалғын бәйшешек.
Ұзарып өсіп толғанда,
Күркіреп жатқан өзенге,
Көшіп ауыл қонғанда.
"Күз" Күз.Бұл мезгілде ешбір жыл мезгілінде қайталанбас байлық, молшылық болады. Аспанды бұлт торлап, төңіректің бәрі жазғы түрінен, әсем көркінен айырылады.Топ-топ болып құстар жылы жаққа кетеді.Осы көріністі Абай атамыз былай деп жырға қосады:
Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,
Күз болып, дымқыл тұман жердібасқан.
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма,
Жылқы ойнап, би қашқан, тай жарысқан.
"Қыс" Қыс. Айналаның бәрі ақ көрпе жамылғандай. Ағаштар аппақ гүл шоқтары тәрізді. Төңірек мүлгіген тыныштық. Ауа райы жиі өзгеріп, қатты аяз, боран болады. Оны ақын атамыз былай деп суреттейді.
Ақ киімді, денелі ақ сақалды,
Соқыр, мылқау танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау түсі суық,
Басқан жері сықырлап келіп қалды.
2- оқушы:
Құлақтан кіріп бойды алар,
Әсем ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең менше сүй, -дей келе Абай әндерін ортаға салайық.
Қыздардың орындауында «Көзімнің қарасы.»
Хормен:
Өлмес атын өзінің,
Өлеңімен қалдырған.
Шөбересі Абайдың,
Біз бақытты балдырған.
1- оқушы: Осымен біздің шағын «ҰлыАбай» атты сыныптан тыс ашық тәрбие сағатымыз аяқталды. Тыңдағандарыңызға көп рахмет!
