Саба?ты? та?ырыбы: ?лтты? аспаптар
Ма?саты: ?аза?ты? ?мыт болып бара жат?ан к?не аспаптары туралы білім беру, о?ушыларды? ой -?рісін, с?здік ?орын, тіл байлы?ын дамыту. ?лтты?, ?дет – ??рыптарды са?тау, ?нер иелерін ??рметтеу.
Саба?ты? к?рнекілігі: ?лтты? аспаптар, суреттер, домбыра, ?обыз, шешендік с?здер, ілінген плакаттар, шиырма кітапшалар.
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру б?лімі
ІІ. Жа?а саба?.?лтты? аспаптар.
ІІІ.?лтты? аспаптармен ойнап к?рсету.
IV.Саба?ты ?орытындылау
?аза?ты? ?уендік аспаптары халы? арасына ертеден ке? тара?ан.Олар ?асырлар бойы ?рпа?тан – ?рпа??а мирас болып келе жат?ан м?дени м?ра.?аза?ты? ?уендеріні? ?зіне т?н ?ні, орындаушылы? д?ст?рі бар.Халы? ?з ?мірінде бол?ан о?и?алар мен тіршілік тынысына, таби?ат с?лулы?ына тебірене, к??ілінен жарып шы??ан т?л туындыларын сазды аспаптар ар?ылы берген.
?н мен к?й – халы? ?ні.
К?й – ?аза? хал?ыны? аспапта орындайтын музыкасы.К?йді? ?н сия?ты с?зі болма?анымен, белгілі бір та?ырыбы, мазм?ны бар.Сонды?тан к?йді ты?дар алдында оны? мазм?нына зейін салып ты?дау ?ажет.Домбыраны ?ару еткен а?ын, ?нші, к?йшілер ?ділетсіздікке ?арсы шы?ты.О?ан к?птеген ?ндерімен к?йлерін орындады.?зімізді? Орал облысы Орда ауданында ту?ан Махамбет ?теміс?лы - ол а?ын, ?нші, к?йші орындаушы бол?ан.Сонымен ?атар халы? к?ресін бас?ар?ан Жатай Тайман?лыны?, елден алыста ж?ргенде са?ынып шы?ар?ан «?айран Нарын» к?йі бар. Сонымен ?атар ??рман?азы атамыз ж?не Дина Н?рпейісова ?жеміз ?те ас?ан к?йші бол?ан.Домбыраны с?йлете білген на?ыз шебер кісілер «Домбыраны? пайда болуы туралы а?ыз» о?у. «Домбырада кішкене тесік ?алай пайда бол?ан?» айту.
А?ыз?а сенсек, ?уелде домбыра бес шекті болыпты.Хан?а баласыны? ?азасын естіру кезінде хан б?йры?ымен домбыраны? к?мейіне ?ор?асын ??йылды.Содан бері екі шекті ж?не ?н шы?аратын кішкене тесік пайда болды.?аны бар ?аза?ты? ?йіні? т?рінде атам?ра домбыраны? ілулі т?руы тегін емес. Ата- бабаларымыз домбыраны жай б?йым емес, ба?а жетпес байлы?ты? бас деп білген.Сырын да, жыран да, м??ын да домбыра?а сал?ан.
Абылды? к?йі.
Киіз ?йді? боса?а жа?ында ?ол ая?ы байлаулы бір алып денелі жігіт жатыр.Ол алаула?ан ортада?ы оттан к?з алмайды.Отты айнала отыр?ан т?рікпен жігіттеріні? ??гімесіне де ??ла? т?реді.Б?лар ел ?ор?ап ж?рген батырлар емес, жо?ал?ан малын іздеп ж?рген жал?ыз атты жолаушыны ?ры деп ?стап ал?андарына м?з.Ма??ыстау деп аталатын жартылай т?бекті, т?рікпендер мен Адай деп аталатын?аза? тайпасы?атар жайлайтын.Жайылымы мол, сулы жерлер ?шін талай со?ыс, ?а?ты?ыс болып т?рады екен.екі ортада мал ?рлы?ы да болып т?рыпты.С?йтіп ?аза? жігіт мал іздеген ?ры деп байлап таста?ан екен.Т?рікпен Дутарын алып б?рауын келтіріп шолып шолып жіберіп, зарлы, екпінді к?йлерін орындайды.Ол сол кезде байлауда жат?ан жігітті? ?оржынынан орал?ан домбыраны алып, тарт?ызады.?олы боса?ан жігіт, ?олын ыс?ылап – ыс?ылап біраз ?ндемей отырып, б?рын естімеген к?йді тартып жібереді. «Аамдар!Азыра? а?ыл?а келі?дер, бір – бірі?мен ?иянат жасама?дар.??дай берген ?мірін ?зі алады.Сол ?мірде тату болу керек»?иянат жасама?дар деген ой домбыра пернесі ар?ылы а?ып т?рады.?сіресе ортада отыр?ан ?арт к?рсініп «Босты?дар мына жігітті дейді.Біржола босаты?дар! Аты? кім деп с?райды.Ол Абыл деп айтады.Б?л адам тегіне адам емес.Б?л к?йді? аты ?алай деп с?райды.Жо?. «Ендеше м?ны Абылды? к?йі деп атайын дейді.?з жігітіне айтады.Мына к?йді ?йреніп алып б?кіл т?рікпенге тарт ты?дасын деді.Арада ?а?ты?ыс бола ?алатын болса осы к?йді тартып дауды басып отыр?ан.Міне к?рді?дер ме домбыра тілімен неше т?рлі дау – жанжалды, ?ай?ыны, ?уанышты хабарды адамдар осылай естіртіп, айтып отыр?ан.Домбыраны адам тіліндей с?йлете білген екен
