Білімі беру саласы: Таным
Та?ырыбы: «Су ?мірді? н?рі»
Б?лімі: Экология негіздері
Ма?саты: 1.Білімділік: Суды? таби?атта?ы айналымы,суды? физикалы?
?асиеттері туралы білімдерін ны?айту.
2.Дамытушылы?:Т?жірибе жасау ар?ылы танымды?
да?дыларын жетілдіру.
3.Т?рбиелік:?орша?ан ортаны ?ор?ау?а, суды ?астерлей білуге
т?рбиелеу.
Іс-?рекет кезе?дері
Т?рбиешіні? іс-?рекеті
Балаларды? іс-?рекеті
Сана- сезімге т?рткі болатын,
жетелейтін б?лім
Балалар ше?берде т?рып,жылулы? ше?берін орындайды.
?р т?рлі ?имылмен к?рсетеді.
Сылдырайды м?лдір су,
М?лдір су?а ?олы?ды жу.
Жуынса? сен ?рдайым,
Таза беті? ма?дайы?.
Тазалы?ты? досы -су дегеніміз осы.
?йымдастыру-н?тиже б?лімі
-Балалар б?гінгі зертхана?а ?ош келді?дер!Б?гінгі бізді? іс-?рекетіміз ерекше болайын деп т?р, ?йткені зерттеу, ба?ылау ж?мыстарын ?ткіземіз.
-Адам а?засына е? ?ажетті 5 н?рсені ата?даршы?
-Ендеше,осы атал?ан 5 н?рсені? ?айсысыны? ма?ызы зор деп ойлайсы?дар?
-Балалар ?атты ?апыры? ысты?та ш?лдеген адам?а не керек?
-Д?рыс айтасы?дар балалар!
-Суды? неше ?асиеті бар деп
ойлайсы?дар?
Естері?е т?сіріп к?рі?дерші
-Ендеше суды? ?асиеттері туралы кім айтып береді.
Ал енді балалар т?жірибе жасап к?рейікші.
Т?жірибе: (м?з,су,бу к?йінде к?рсету)
-Суды? с?йы? екенін ?айдан білеміз?
-?ар ерігенде ?андай к?йге айналады?
-?атты к?йін ата?дар?
-Бу бол?анын ?айдан білесі?дер?
-Суды? пішіні бола ма?
-Иісі бар ма?
Т?рбиеші:
К?н ?атты ысып,?зен к?лдердегі сулар бу?а айналып аспан?а к?теріледі,де жерге жа?быр тамшысы ретінде ?айта т?седі.
-Суды? та?ы бір ?асиеті –ерітінді.Оны д?лелдеу ?шін т?жірибе жасап к?рейік.
Су?а ?ант, т?з салса? олар еріп к?рінбей кетеді. Ішінде еріген зат?а байланысты суды? д?мі ?згереді.Т?з салса? ащы, ?ант салса? т?тті болады. Демек, су еріткіш. Су?а саз балшы? салса? су лайланады, я?ни аралас?анымен ерімейді. Демек, суда еритін,ерімейтін заттарда бар.
Жер бетіндегі сулар т?щы ж?не ащы болып б?лінеді. Енді осы жайлы кім айтып береді?
(Слайдпен к?рсетеді)
Суды? адам а?засына пайдасы туралы балаба?шамызды? медбикесі Эля Маутхан?ызы айтып береді.
-Балалар су адам?а ?ана емес та?ы не ?шін ?ажет?
?сімдік тірі а?за. О?ан да су керек.Оны ?алай д?лелдейміз?
?сімдік ??рамыны? к?п б?лігі судан т?рады. Кез келген ?сімдікті? жапыра?ыны?, саба?ыны? сын?ан жерін бай?аса? шырыны шы?ады.
(Алманы соковыжималка-шырын сы??ышпен к?рсету)
Балалар мінеки мына алмадан шырын жасап к?реміз.?ою шырын пайда болды.Бірнеше сы?у ??рыл?ыларынан ?ткізгеннен кейін алмадан м?лдір шырын пайда болады.
?ылыми д?лелдермен Алихан бізге ?сімдіктерді? пайыздарын айтып беремін дейді.
(Слайд ?сімдіктерді? пайызын к?рсетеді
-Балалар бізді? балаба?шамызды? ?ай жерінде тек ?ана суды? ішінде ?сетін ?сімдіктер бар деп ойлайсы?дар?
-Суды? т?бінде ?андай ?сімдіктер ?седі?
Ал енді осы суда тіршілік ететін ?сімдіктер туралы кім айтып беремін дейді?
Жарайсы?дар балалар!
Рахмет сендерге.
Таби?ат дыбысы (аудио су,??старды? дауысы)
-Балалар дем алып алса? ?алай ?арайсы?дар?
-Су?а т?скен сендерге ?нады ма?
-(Билингвиальды? компонент)
-Балалар су орыс тілінде ?алай айтылады?
-А?ылшын тілінде:
А?ылшынша:
Жарайсы?дар балалар!
-Керемет.?анеки ?ш рет шапала? со?айы?шы.?андай а?ылды балаларсы?дар!
-Балалар мен сендерге та?ы да т?жірибе к?рсетсем ?алай ?арайсы?дар?
-Балалар мен сендерге ата-аналары?мен бірге ?йде су туралы ма?ал-м?тел, жаттап келі?дер деп тапсырма беріп едім ?ой.
-?анеки кім айтып береді?
(Жары?, су, ауа, та?ам, жылу)
Адам сусыз адам тіршілік ете алмайды.
-Су
Су
С?йы?,?атты,бу.
1- Аслан:
Суды? ?асиеттері: (те?ізді?, м?хитты?, к?лді?, ?зенні? суреттерін слайдпен к?рсетеді)
-Жер бетінде е? к?п тарал?ан зат- су. Глобус?а ?араса? жер шарыны? т?рттен ?ш б?лігі к?гілдір т?ске боял?ан. Ол-су: м?хиттар, те?іздер, к?лдер, ?зендер.
Таби?атта су с?йы?, ?атты ж?не газ т?різдес бу к?йінде кездеседі. Егер к?н сал?ындап, температура н?л градустан т?мен т?ссе, су с?йы? к?йден ?атты к?йге, я?ни ?ар мен м?з?а айналады.
Су а?ады
С?йы?
М?з
Ысты? су ?айна?анда бу болып аспан?а к?теріледі.
Суды? на?ты пішіні болмайды. Ол ?андай ыдыс?а ??йылса, сондай пішінге ие болады.
Су –иіссіз.(1-2 бала суды иіскеп к?реді)
Су?а ?ант,т?з,??м салып т?жірибені жасап к?збен к?реді.
2 - Расул
Ащы су- б?л те?із,м?хит,к?лді? сулары.
Ал т?щы су ??ды?ты? суы,
Жа?бырды? суы,Б?ла? суы, ?зен суы.Жердегі ?рбір 100 литр суды? 98 литрі т?зды су.2 литрі т?щы су.
Сусыз тіршілік жо?,адам к?н сайын шамамен 3 литрдей суды ішеді.Су адам бойында ?ан айналымды жа?сартып,т?ра?тылы?ты ?амтамасыз етеді.Егер адам денесіндегі суды? 6-8пайызы азайса,адам жартылай есінен танып ?алады.10 пайыз азайса сілекейін ж?тады,ал 12 пайызы кемісе адам ?ліп кетеді.Адам су ішпей 5-7 к?н ж?ре алады.Адам денесі отыздан то?сан пайыз?а дейін судан т?рады.
Адам?а ауа ?андай ?ажет болса,су сондай ?ажет. Денесінде 40-50 литр су болады.?ажетті м?лшерде су
ішпегенде:
1.Миды? ж?мыс істеуі баяулайды.
2.?ан ?оюланады.
3.Миды? ж?мыс істеуі баяулайды.
4.Бас ауырады.
5.Бас айналады.
6.Шаршау,?лсіздік пайда болады.
Су ?сімдіктерге жануарлар?а ?ажет.
Алоэны балалар майлы? ?а?аз?а батырып суыны? шы??анын к?реді.
Алихан:
Тіршіліктегі жануарлар,?сімдіктер,
жалпы жанды заттар судан т?рады.Жанды заттарда:
?ызана? 90 пайыз
Картоп 80 пайыз
Алма 85 пайыз
?ияр 95 пайыз
?арбыз 96 пайыз
Ал с?бізде 9 пайыз
(Слайтан суретермен к?рсетеді)
Аквариумда балдырлар бар.
?амыс,балдырлар,?о?а.
1-Назлы:
?о?а-батпа?ты жерде ?сетін к?п жылды? ?сімдік.Биіктігі 3 – 4м,саба?ы ?зын ж?не жуан ?зен – к?лдер жа?аларында ?седі.
Балдырлар –Айым:
т?менгі сатыда?ы су ?сімдіктері.
М?хиттар мен те?іздерді? т?зды суларында к?птеген балдырлар кездеседі. Балдырды? кейбіреуі су бетінде ?ал?ып ж?рсе, енді біреулері су т?біне бекініп ?седі. Балдырларды су жануарларыны? ?орегі ретінде, кішігірім балы?тар т?ра?ты мекені ретінде пайдаланады.
?амыс –Айшат:
Оны? биіктігі 6 м.Тамыры жуан, саба?ы тік.?амыс – су ?сімдігі, сонды?тан ?зендерді? са?асы мен к?лдер, ары?тарды? жа?асында ?алы? то?ай ??рып ?седі.
Сергіту с?ті:
?амыс,?о?а,балдыр ?скен к?л жа?асындамыз деп ойла?дар.
К?н ысты?.Жылы жел со?ып т?р.
Біз сендермен су?а шомылу?а келдік.А?ырын ая?ты? ?шымен суды? ?андай екенін к?рейік.Балалар менде батырып к?рдім.Су жылы екен.Су?а т?сіп к?рейік.Ж?зіп ж?рміз.Керемет.
Бір дем алып ?алды? ?ой.?айтадан орнымыз?а оралайы?.?анеки судан шы?ы?дар.К?здері?ді ашы?дар.
Су –вода
Су-water (уатэ)
К?л-озера
River (рива)
Т?жірибе:
Су?а батпа?ты салып к?рсету.
(Су?а батпа?ты салып бірнеше майлы? ?а?аздан,матадан,?ткізу)
лай су тазарады.Африкалы? кейбір таза сусыз айма?тарда лай суларды с?зіп ?олданады.
1.Таулы жер б?ла?сыз болмас
Сулы жер ??ра?сыз болмас
2.Су-тіршілік к?зі.
3.Б?ла? к?рсе? к?зін аш.
4.Бір кісі ?аз?ан ??ды?тан
мы? кісі су ішер.
5.Су анасы –б?ла?,
С?з иесі- ??ла?.
Рефлекстік н?тиже б?лімі
-Балалар, біздер суды? ?рт?рлі ?асиеттері бар екеніне к?з жеткіздік, сонымен ?айталап жіберейікші, суды? неше к?йі бар екен? Суды? адам ?міріндегі ма?ызы туралы не білді?дер? Мада?тау.
С?ра?тар?а жауаптарын айтады.
К?тілетін н?тиже: Су ?мірді? н?рі туралы т?сініктері ?алыптасады.
Білу: Суды? физикалы? ?асиеттерін біледі.
Орындай алу: Т?жірибе ар?ылы суды? ?асиеттеріні? ?згеріп отыратынын
ажыратады.
Істеу,істей білу: Т?жірибе жасап, баста?ан істерін ая?ына жеткізе біледі.
