4нче сыйныфта туган телдән дәрес эшкәртмәсе.
Тема.Сыйфат дәрәҗәләрен кабатлау. Асыл һәм нисби сыйфатлар.
Максат: асыл һәм нисби сыйфатларны аерырга өйрәтү; сыйфат, сыйфат дәрәҗәләре турында белемнәрне ныгыту; сүзлек байлыкларын арттыру, иҗади фикерләргә, белемне башкалар белән уртаклашырга өйрәтү; туган як табигатенә, җәнлекләргә, кошларга мәхәббәт тәрбияләү.
Планлаштырылган нәтиҗәләр:
Шәхескә кагылышлы: укучының башкарган эшенә җаваплылык хисен арттыру;эшне җаваплы, аңлап башкару;татар телен белүнең әһәмиятен аңлау;
Метапредмет:
Танып-белү УУГ: җөмләдән фактик мәгълүматларны таба белү; төшенчәләр чыгара белү;уку гамәлләрен башкаруда барлыкка килгән каршылыкларны билгеләү (чагыштыру);
Коммуникатив УУГ: аралашу вакытында үз фикереңне формалаштыру һәм дәлилләү; әңгәмәдәшләреңнең фикерләрен тыңлап, уртак фикергә килү;
Регулятив УУГ: дәреснең максатын ачыклый алу;эш вакытында килеп чыккан кыенлыкларны билгелели белү; эшчәнлеккә үзбәя бирү;
Предмет буенча: сүз төркеме буларак сыйфат турында белемнәрне ныгыту.
Дәреснең тибы: яңа белемнәр формалаштыру.
Җиһазлау: проектор, ноутбук, презентация, tatarschool.ru мультимедиа кушымтасы (51 дәрес), рәсемнәр, дәреслек И.Х.Мияссарова, К.Ф. Фәйзрахманова Татар теле, Мәгариф-Вакыт, 2014.
Дәрес тибы: уку мәсьәләсе кую һәм чишү.
Дәрес барышы.
I.Мотивлаштыру – ориентлашу
1.Психологик уңай халәт тудыру:
- Исәнмесез укучылар, хәерле көн барыгызга да.
Кояшлы көн телим барчагызга.
Бәхет, шатлык булсын гел юлдаш.
Хәерле көн теләп һәркемгә
Син бары тик елмаеп эндәш.
Дәресебезнең хәерле, уңышлы үтүен теләп бер-беребезгә елмаеп
алыйк.
II.Актуальлэштеру.
- Укучылар, тышта безнең бик кояшлы көн булмаса да, классыбызга балкып кояш чыккан. Ләкин кояшыбыз гади генә түгел, серле кояш.
-1 слайд белән эш.Укучылар ,безгә Әмир шушы матур рәсемгә карап, хикәя язып җибәргән.
-Әйдәгез бергәләп, укып китик әле.
- 2 слайд белән эш.Ә Тылсымчы хикәясен яздырып җибәргән, тыңлыйк әле?
(Укучылар слайтта бирелгэн текстны укыйлар. Тылсымчынын хикэясен тынлап чагыштырып утыралар).
-Кайсы текст ошады? Ни өчен?
- Димәк дәресебезнең темасы нинди булды?
- Кояш артындагы теманы әйләндереп кую.
- Кояш нурларындагы сорауларга җавап бирдерү.( Күрәсезме укучылар кояшыбызга нурлар җитми. Димәк безнең өйрәнәсе тема ,шул нурлар артына яшеренгән. 4 слайд белән эш.Темабызны ачыр өчен ,безгә Тылсымчы яздырып җибәргән хикәядән сыйфатларны табырга һәм тактага язып барырга кирәк. Укучылар сыйфатларны табалар һәм тактага язып баралар.
- гүзәл-гүзәлрәк
- ап-ак – ак – агырак - аксыл
- яңа- яңарак—яп -яңа
- матур- матуррак -бик матур
- җылы- җылырак – җып-җылы-җылымса
- кышкы-?
- ачы-ачырак- ап-ачы-
- Шушы сүзләрне дәрәҗәгә куеп карыйк.
III. Яңа теманы аңлату.
- Укучылар, кышкы сүзенә сорау куйдык ,ни өчен? ( Чөнки аларны дәрәҗәләргә куеп булмый).
- Менә проблемалы сорау туды? ( Укытучы “кышкы” сүзен тактага беркетеп куя?).
- Димәк укучылар, без сүзләрне ничә төркемгә бүлдек ?( Ике төркемгә).
Нинди төркемнәргә? ( Дәрәҗәгә куеп була торган сыйфатлар һәм дәрәҗәгә куеп булмый торган сыйфатларга бүлдек).
-Менә бүгенге темабызны ачтык.
-Укучылар, мондый сыйфатлар асыл һәм нисби сыйфатлар дип йөртелә икән. ( Кояш нурларындагы асыл, нисби сүзләрен кычкырып укыйлар).
- 5 слайд белән эш. Асыл һәм нисби сыйфатларның кагыйдәсен слайдтан укыту.
- Физкультминутка
1 кыз һәм бер малай такта янына чыга.
Малай: Калфак кигән кыз баланың
Багып алчы йөзенә:
Кыз: Нинди матур татар улы!-
Күз тимәсен үзеңә.
(Татар бию көенә биетеп алу).
-6 слайд Дәфтәрдә эш
- Матур язу күнегүен яздыру.
- Укучылар, татар телендә генә кулланыла торган юл хәрефләрен
языгыз. Нинди хәрефләр яздыгыз.?Татар телендә кулланыла торган ничә аваз бар? Ә, ө, ү, һ, җ, ң.
Тактага бирелгән сүзләрне ике төркемгә бүлеп языгыз.( Укучылар дәфтәрләрдә язалар һәм бер – берсенең эшен тикшерәләр 7 слайд).
IV. Ныгыту
Дәреслек белән эш.
Укучылар, дәреслегебезнең 8 нче битендәге кагыйдәне укып алыгыз әле. Без белми калган,яңа мәгълүмәт юкмы?( Укучылар эчтән кагыйдәне 1 тапкыр укыйлар).
Күнегү өстендә эш. Дәфтәрләрдә эшлиләр.
Күнегү өстендә эш .Телдән эшләтү.
V. Рефлексия
- Карточкалар өләшәм. Тест биремен эшләп бирәләр.
- Укучылар, тест биремнәрен тикшереп билгеләр куярмын .
- Көндәлекләрне ачтык,өй эшен язабыз .( Биреме укыла, аңлатылып кителә).
- Димәк укучылар без бүген нәрсә турында сөйләштек?
- Сыйфатның сөйләмдә кулланышы турында нәрсә әйтер идегез?
- Нинди яңа ике термин белән таныштык?
- Асыл сыйфат белән нисби сыйфатны ничек аерабыз?
- Тормышта сыйфатларны куллану кирәкме укучылар? Ни өчен ? (Укучыларның фикерләре тыңлана).
- Әфәрин укучылар! Булдырдыгыз!
- Барыгыз да дәрестә бик яхшы катнаштыгыз. Үзбәя.
- Дәрес тәмам.
