Онда ?сімдікті? ?са? ?и?ымдары,шіріген ж?ндік ?алдыктарын к?руге болады.
Топыра? ??рамын м?нан ?рі ай?ындай т?су ?шін, т?жірибелер жасап к?рейік.
1-т?жірибе. Бір кесек кебу топыра?ты ста?анда?ы су?а салайы?. Не бай?аймыз? К?піршіп шы??ан не? Я?ни топыра?та ауа бар.
2-т?жірибе. Бір уыс топыра?ты темір ?албыр?а салайы?. От?а ?ойып ?ыздырайы?. Оны? ?стіне шыны ?стайы?. Шыныны? асты??ы бетінде су тамшысы пайда болды.
Ол ?айдан шы?ты? Я?ни топыра?ты? ??рамында су бар.
3-т?жірибе. Шіріндісі жанып біткен топыра?ты ста?анда?ы су?а салып ш?ккен ш?гіндіні бай?а.Т?нбаны? астына ??м, бет жа?ына саз ш?геді. Я?ни топыра?та су,ауа,??м,саз,шірінді бар.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Көрнекілігі: Топырақ, тәжірибе жасау,телевизор арқылы көрсету.
Әдісі:Сұрақ-жауап,іздену.
Түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың барысы
-Ұйымдастыру кезеңі: Сабаққа әзірлік
-Үй тапсырмасын тексеру. Судың маңызы
-Білімін тексеру: Тіршілікке не қажет? Сулы жер қандай жер? Судың маңызы?Суды қорғау үшін не істеу керек?
-Мақсаты: Топырақ. Топырақтың маңызы.
-Жаңа сабақ: Топырақ туралы түсінік беру.
Жердің бетіндегі өсімдік өсетін жұмсақ қабаты - топырақ деп аталады.
Топырақ құрамына өсімдіктердің (фотосинтез) жануарлардың қалдықтарының араласуы арқылы құнарлы қабат пайда болады.Құнарлы топырақ арқылы еліміздің ауыл шаруашылығы өсіп-өркендейді "Жер-қоймадағы астық,өрістегі мал,ауыздағы ас".
Жерден бір уыс топырақ алып қара.Нені байқадың?
Онда өсімдіктің ұсақ қиқымдары,шіріген жәндік қалдыктарын көруге болады.
Топырақ құрамын мұнан әрі айқындай түсу үшін, тәжірибелер жасап көрейік.
1-тәжірибе. Бір кесек кебу топырақты стақандағы суға салайық. Не байқаймыз? Көпіршіп шыққан не? Яғни топырақта ауа бар.
2-тәжірибе. Бір уыс топырақты темір қалбырға салайық. Отқа қойып қыздырайық. Оның үстіне шыны ұстайық. Шынының астыңғы бетінде су тамшысы пайда болды.
Ол қайдан шықты? Яғни топырақтың құрамында су бар.
3-тәжірибе. Шіріндісі жанып біткен топырақты стақандағы суға салып шөккен шөгіндіні байқа.Тұнбаның астына құм, бет жағына саз шөгеді. Яғни топырақта су,ауа,құм,саз,шірінді бар.
Топырақ - тіршілік бесігі - қорек көзі
Тақтадағы сызбаға қарайық
Топырақтың құрамы
Су Ауа Құм
шірінді Саз
Құрамында шіріндісі жоқ құмға не сазға өсімдік өспейді . Өсімдіктік өсуіне шіріндісі мол, құнарлы топырақ керек.
Топырақтың турлері әртүрлі болады: қара,қоңыр,сары.
Табиғатта өсімдіктің жайқалып өсіп,сән беріп тұруы топыраққа байланысты.
Өсімдік болмаса ,жануарларда тіршілік ете алмайды. Себебі олар өсімдікпен қоректенеді.
Адам өмірі топырақпен байланысты. Жануарлар мен өсімдіктерсіз адамның тіршілік етуі қиын.Адамның көптеген тағамы өсімдіктен алынады. Дәрі-дәрмек пен тағам ретінде пайдаланатын өсімдіктер қаншама.
Топырақ арасынан жануарлар өзіне ін қазып , баспана жасайды.
Топырақ - баспана - өсімдік қорегі
Сергіту сәті "Жел мен желбаққыш" ойыны
Оқулықпен жұмыс: іштей оқу,тізбектей оқу.
-Түсінгендерін тексеру.Сұрақтар.
1. Топырақтың құрамында не бар?
2.Қандай топырақ өсімдік өсуге қолайлы?
3. Өсімдік пен топырақтың байланысын түсіндір?
4. Топырақ арасынан жануарлар тіршілігін байланысын айт?
