Тіл ж?не с?йлеу

Ақмола облысы Есіл ауданы Свободный орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі: Ержанқызы Төлеужан

Сабақтың тақырыбы: Тіл және сөйлеу.

Сабақтың мақсаты:

1.Оқушылардың тіл және сөйлеу туралы түсініктерін кеңейту.

2.Оқушыларды өз тілін дұрыс меңгеріп ана тілінде сөйлеуін,өз тіліне деген сүйіспеншілігін арттыру,оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру.

3.Оқушыларды әдептілікке,ана тілін құрметтеуге тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі:Сұрақ-жауап,топтастыру,түсіндіру.

Қолданылатын технология: Сыни тұрғыдан ойлау.

Сабақтың көрнекілігі:суреттер, сызба, сөзжұмбақ

Сабақтың түрі:аралас сабақ.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру.

-Амандасу.

Психологиялық дайындық:

Ана тілің арың бұл,

Ұятың боп тұр бетте.

Өзге тілдің бәрін біл,

Өз тіліңді құрметте.

ІІ.Жаңа сабақ:

Қызығушылығын ояту.

Оқушыларға сұрақтар қойылады:

1.Біздің Отанымыз-..........!(Қазақстан)

2.Қазақстан Республикасының Президенті кім?(Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев)

3.Мемлекетіміздің рәміздерін ата.(Елтаңба,ту,әнұран)

4.Қазақстанның астанасы қай қала?(Астана)

5.Мемлекеттік тіл.(Мемлекеттік ана тіліміз-қазақ тілі)

6.Тіл туралы заң қашан қабылданды?

(«Тіл»туралы тұңғыш заң 1989 жылы,ал екінші рет 1997 жылы 11-шілдеде қабылданды.Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың 1998 жылдың 20-қаңтарындағы Жарлығына сәйкес «22 қыркүйек-Қазақстан халықтарының тілдері»күні ретінде аталып келеді.

-Балалар,тіл дегенде ойларына не келеді?

Ана тілі

Қазақ тілі Сөйлеу мүшесі

Орыс тілі

-Тіл-адамның мүшесі,сөйлеу құралы.Сөйлеу тіл арқылы жүзеге асады.Әр халықтың өз ана тілі болады.Әрбір адамға ана тілі ана сүтімен бірге еніп қалыптасады.Тіл байлығы-әрбір елдің ұлттық мақтанышы.

Оқулықпен жұмыс:6-бетті ашамыз.

5-жаттығу.Өлеңді мәнерлеп оқы.

Дихан Әбілов «Туған тілім».

-Мұғалімнің өлеңді мәнерлеп оқуы.

-Оқушылар мәнерлеп оқиды.

-Өлең мазмұнына сай сұрақтар қойылады:

1.Өлең не туралы?

2.Өз ана тілің туралы не білесің?

3. «Туған тілде сыры терең жаным бар»деп неліктен айтады?

Дәптермен жұмыс:

Көркем жазу:Әә Әә Әә Әә

8-жаттығу.Мақал-мәтелдерді түсініп оқы.

Мақал-мәтелдердің ішінен тіл,сөйлеу туралы айтылғандарын көшіріп жаз.

Өнер алды-қызыл тіл.

Сөз сөзден туады,

Сөйлемесе неден туады.

Сергіту сәті: «Көңіл күйімді тап» ойыны.

Оқушылар төрт топ болып отыр.Әр топтан бір оқушы келіп,үстелдің үстінен әр түрлі көңіл-күйді білдіретін сөздер жазылған кеспе қағаздардан алады.Сол көңіл-күйді тек қимылмен ғана көрсетеді.Балалар оның қандай көңіл-күйді көрсеткенін табуы тиіс.

Қуанғаннан билеу Бәрі жақсы деп көрсету

Қабағын түю Көзін қолымен уқалау

6-жаттығу.

Әр топтың оқушылары өзіне бөлінген суреттегі адамның көңіл-күйін анықтайды және адамға сөйлеудің тигізетін әсері туралы әңгімелеп береді.

Сөзжұмбақ шешу

Біздің ана тіліміз - ?

`` `

ІІІ.Қорытынды.

7-жаттығу.

Суретпен жұмыс:Сен кітапханаға кітап алуға келдің.Кітапханашымен қалай сөйлесесің?Бірің кітапханашы,бірің кітапханаға келген бала болып сөйлесесіңдер.

-Егер олар сөйлеспесе,бірінің ойын бірі түсінер ме еді?

-Сөйлемесе түсінбейді.Сөйлеу адамдардың өзара сөйлесуі,түсінісуі үшін қажет.

«Ана тілі» өлеңі оқылады:

Ана тілі-біздің туған анамыз,

Анамыздай сыйлап,бағып-қағамыз.

Ана тілін бағаласақ,қалай біз

Өзіміздің сондай болмақ бағамыз.

Ана тілін кім аялай білмесе,

Анасынан безген ұл деп қараңыз.

ІV.Үйге тапсырма.

Тіл туралы 2 мақал жазу.

«Туған тілім»өлеңін жаттау.

V.Бағалау.

Оқушылардың білімін бағалау.