"Тау ?сімдіктері мен жануарлары" 4-сынып д?ниетану

?аза?станны? таулары
Орталы? Азияда?ы Тянь - Шань тауыны? ??рамында к?птеген Алатау деген жоталар бар. Алатауды т?рік, ?зербайджан, т?рікмен халы?тары “Аладаг”, ?ыр?ыздар“Алатоо”, алтайлы?тар “Алатуу”, ?збектер “Олотог” дейді. Ол ?ар, м?з белдеулеріні? ай?ын к?рінуінен “Алатау” деп атал?ан. Тал?ар шы?ыны? айналасында Алматы ?оры?ы ашыл?ан. ?оры?та ?аза?станны? “?ызыл кітабына” енгізілген ар?ар, тауешкі, ?лар ж?не т. б. мекендейді.
Алтай тауы ?аза?станны? шы?ысында ж?не Ресей, ?ытай, Мо??олия айма?тарында орналас?ан. Алтай - ?аза?станны? ну орманды жері.

?лытау - ?ара?анды облысыны? аума?ында орналас?ан аласа тау. Е? биік жері - ?улие А?мешіт. Етегінде к?ктерек, а??айы? ?сетін орман кездеседі.
?аратауды? тарихта алатын орны ерекше. XVIII ?асырды? бірінші жартысында жо??арлар?а ?арсы бірігіп со?ысу ?шін ?аза?ты? ?ш ж?зіні? билері ?аратауды? Ордабасы т?бесінде кездесіп, келісс?з ж?ргізген. Сол жерде билерге арналып ескерткіш ?ойылды.

Тарба?атай – ?аза?станны? о?т?стік – шы?ысы мен ?ытай мемлекетіні? аума?ында?ы орташа тау.
?аза?стан?а Орал тауыны? о?т?стік б?лігі – М??алжар тауы ?ана кіреді. Тау Жаман?аланы? т?сынан басталып, солт?стіктен о?т?стікке ?арай созыла орналас?ан, ?зынды?ы - 450 км, ені – 30 км, орташа биіктігі – 450 - 500м.

?аза?стан ?оры?тары
А?су - Жаба?ылы ?оры?ы. ?аза?стан жерінде е? ал?аш ?йымдастырыл?ан ?оры?. Ол Батыс Тянь - Шань тау жоталары с?лемдеріні?, Талас Алатауы мен ?гей тауларыны? таби?атын ?ор?ау ма?сатымен ?йымдастырыл?ан. Б?л ал?апты? ?зіне т?н ?сімдіктері мен жануарлары т?гелдей ?ор?ау?а алын?ан. М?нда “?ызыл кітап?а” тіркелген сары жылан, ?лар, са?алтай, б?ркіт, ителгі, ар?ар, сілеусін т. б. жануарлар кездеседі.

Алматы ?оры?ы. Іле Алатауыны? орталы? б?лігіндегі биік таулы ал?апты? барлы? таби?ат байлы?ын ?ор?ау ?шін ?йымдастырыл?ан. Б?л ?оры?та да ?сімдіктер мен жануарлар д?ниесіні? бай ?оры бар. Оны? ішінде сирек кездесетін жануарлардан ?о?ыр аюды, ар?арды, ?ларды атау?а болады.

Наурызым ?оры?ы. ?останай облысыны? о?т?стігінде Наурызым ауданында?ы ??р?а? далалы айма?ты? таби?ат байлы?ын ?ор?ау ?шін ?йымдастырыл?ан. ?оры? жерінде ертеден са?талып ?ал?ан Наурызым ?ара?айлы орманы мен далалы айма?ты? к?птеген ша?ын к?лдері бар. Дуада?, ителгі, ?ызы? жемсаулы ?аз ж?не бас?а да “?ызыл кітап?а” тіркелген ??стар бар.

Барсакелмес ?оры?ы. Арал те?ізіндегі ?зі аттас аралда ??рыл?ан. Онда ш?лейтті ж?не ш?лді айма?ты? таби?аты ?ор?алады. ?оры?та ??ландар мен ?ара??йры?тар мекен етеді.

?ор?алжын ?оры?ы. А?мола облысыны? к?птеген к?лді ал?абыны? таби?ат байлы?ын ?ор?ау ма?сатымен ??рыл?ан. Б?л ??ірде ?о?и?аз, дуада?, а?бас тырна мен бас?а ??стар тіршілік етіп, мекендейді.

Мар?ак?л ?оры?ы. О?т?стік Алтай ал?абы мен Мар?ак?л таби?атын ?ор?ау ?шін ??рыл?ан. Сирек кездесетін жануарлардан ?о?ыр аю, ?ара дегелек, Алтай ?лары, к?мшат ж?не бас?алары тіршілік етеді.

?стірт ?оры?ы. Ма??ыстау ??іріндегі ?стіртті? ш?лді? таби?атын ?ор?ау ма?сатында ??рыл?ан. ?оры?та сирек кездесетін жор?а дуада?, ?ара??йры?, ителгі тіршілік етеді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"Тау ?сімдіктері мен жануарлары" 4-сынып д?ниетану»

Сабақтың атауы

Тау өсімдіктері мен жануарлары

Тақырыптың маңыздылығымен танысады, түсініп оқуға, ойын жеткізе білуге үйренеді, тпсырмаларды дұрыс құруға, ойын тиянақтай білуге дағдыланады

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Психологиялық ахуал

Психологиялық дайындық

«Жүректен - жүрекке» шеңбері

– Әрбір еркелетіп айтатын есім гүлге ұқсайды. Гүлдердің бәрі әдемі: раушан да, қызғалдақ та, бәйшешек те – бәрі де өзінше керемет, бәрі де адамға қуаныш сыйлайды. Біздің есіміміз де осындай керемет!

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Топқа бөлу

Геометриялық фигуралар үлестіріледі

Оқушылар таңдаған фигураларына сай топтарға бөлініп отырады.

Қызығушылықты ояту

Қызығушылықты ояту.
Сөзжұмбақ шешу.
1. Жер бетінің ерекше биік тұстары қалай аталады?
2. Тұзды көл
3. Көзге көрінбейді,
Ұстасаң қолға ілінбейді.
4. Қыста азығын табиғаттан іздейтін аң.
5. Мүйізінен дәрі жасалатын жануар.
1. Жүрісі бар, түрі жоқ,
Үні бар да, тілі жоқ.
Ұстатпайтын қашаған,
Жермен бірге жасаған
2. Шөлге шыдамды жануар.
3. Қыздар тағатын бұйым.

Сергіту сәті

«Халықтар» биі

Жаңа сабақ

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Дәптермен жұмыс

Қазақстанның таулары
Орталық Азиядағы Тянь - Шань тауының құрамында көптеген Алатау деген жоталар бар. Алатауды түрік, әзербайджан, түрікмен халықтары “Аладаг”, қырғыздар“Алатоо”, алтайлықтар “Алатуу”, өзбектер “Олотог” дейді. Ол қар, мұз белдеулерінің айқын көрінуінен “Алатау” деп аталған. Талғар шыңының айналасында Алматы қорығы ашылған. Қорықта Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген арқар, тауешкі, ұлар және т. б. мекендейді.
Алтай тауы Қазақстанның шығысында және Ресей, Қытай, Моңғолия аймақтарында орналасқан. Алтай - Қазақстанның ну орманды жері.

Ұлытау - Қарағанды облысының аумағында орналасқан аласа тау. Ең биік жері - Әулие Ақмешіт. Етегінде көктерек, аққайың өсетін орман кездеседі.
Қаратаудың тарихта алатын орны ерекше. XVIII ғасырдың бірінші жартысында жоңғарларға қарсы бірігіп соғысу үшін қазақтың үш жүзінің билері Қаратаудың Ордабасы төбесінде кездесіп, келіссөз жүргізген. Сол жерде билерге арналып ескерткіш қойылды.

Тарбағатай – Қазақстанның оңтүстік – шығысы мен Қытай мемлекетінің аумағындағы орташа тау.
Қазақстанға Орал тауының оңтүстік бөлігі – Мұғалжар тауы ғана кіреді. Тау Жаманқаланың тұсынан басталып, солтүстіктен оңтүстікке қарай созыла орналасқан, ұзындығы - 450 км, ені – 30 км, орташа биіктігі – 450 - 500м.

Қазақстан қорықтары
Ақсу - Жабағылы қорығы. Қазақстан жерінде ең алғаш ұйымдастырылған қорық. Ол Батыс Тянь - Шань тау жоталары сәлемдерінің, Талас Алатауы мен Өгей тауларының табиғатын қорғау мақсатымен ұйымдастырылған. Бұл алқаптың өзіне тән өсімдіктері мен жануарлары түгелдей қорғауға алынған. Мұнда “Қызыл кітапқа” тіркелген сары жылан, ұлар, сақалтай, бүркіт, ителгі, арқар, сілеусін т. б. жануарлар кездеседі.

Алматы қорығы. Іле Алатауының орталық бөлігіндегі биік таулы алқаптың барлық табиғат байлығын қорғау үшін ұйымдастырылған. Бұл қорықта да өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің бай қоры бар. Оның ішінде сирек кездесетін жануарлардан қоңыр аюды, арқарды, ұларды атауға болады.

Наурызым қорығы. Қостанай облысының оңтүстігінде Наурызым ауданындағы құрғақ далалы аймақтың табиғат байлығын қорғау үшін ұйымдастырылған. Қорық жерінде ертеден сақталып қалған Наурызым қарағайлы орманы мен далалы аймақтың көптеген шағын көлдері бар. Дуадақ, ителгі, қызық жемсаулы қаз және басқа да “Қызыл кітапқа” тіркелген құстар бар.

Барсакелмес қорығы. Арал теңізіндегі өзі аттас аралда құрылған. Онда шөлейтті және шөлді аймақтың табиғаты қорғалады. Қорықта құландар мен қарақұйрықтар мекен етеді.

Қорғалжын қорығы. Ақмола облысының көптеген көлді алқабының табиғат байлығын қорғау мақсатымен құрылған. Бұл өңірде қоқиқаз, дуадақ, ақбас тырна мен басқа құстар тіршілік етіп, мекендейді.

Марқакөл қорығы. Оңтүстік Алтай алқабы мен Марқакөл табиғатын қорғау үшін құрылған. Сирек кездесетін жануарлардан қоңыр аю, қара дегелек, Алтай ұлары, кәмшат және басқалары тіршілік етеді.

Үстірт қорығы. Маңғыстау өңіріндегі Үстірттің шөлдің табиғатын қорғау мақсатында құрылған. Қорықта сирек кездесетін жорға дуадақ, қарақұйрық, ителгі тіршілік етеді.