Та?ырыбы: «Хабарлы с?йлем»
Ма?саты: хабарлы с?йлем туралы т?сінік беру
Міндеттері: 1.М?тін туралы білімдерін ке?ейту
2.О?ушыны? тілін, шапша? ойлау ?абілетін дамыту
3.О?у?а, білімге деген ??штарлы?ын т?рбиелеу
К?тілетін н?тиже:
1.Хабарлы с?йлем туралы т?сініктері ?алыптасады
2.М?тін, оларды? т?рлері туралы білімдері ке?ейеді
3.О?ушыны? с?здік ?оры байиды
4.?ыс мезгілі туралы к?бірек ма?л?мат алады
5.О?у?а, білімге деген ??штарлы?ы артады
С?леметсіздер ме,??рметті балалар,отыры?ыздар. ?азір,?аза? тілі саба?ы. Саба?ымызды? басында бір-бірімізбен танысып алайы?.Сендерді? аттары?ды омыраулары?да та?ыл?ан белгілері?нен к?ріп т?рмын.Дегенмен де,б?рі?ізге белгілі,адамны? атын е?бек шы?арады.
-Ал сендерді? басты е?бектері? не?-О?у.О?у ар?ылы сіздерді? білім,білік да?дылары? дамиды.Мен сендерді? білімдері?ізбен таныс?ым келіп т?р. Ол ?шін келесі тест ж?мысын ?сын?алы т?рмын.(слайд)
Тест с?ра?тары.
1.М?тін дегеніміз не?
а) тек жазбаша ойды жеткізу ?) тек ауызша ойды жеткізу
б) ауызша ж?не жазбаша ойды жеткізу
2.М?тін атауы ?алай аталады?
а) абзац ?) та?ырып б) б?лім
3.М?тінні? ??рылымын к?рсет
а) басы, ортасы, ая?ы ?) басталуы, негізгі б?лім, со?ы
б) бірінші, екінші, ?шінші
4. М?тінні? неше т?рі болады?
а) бір ?) екі б) ?ш
5. «Мені? б?лмем ке?, ?демі ж?не ауасы да таза» с?йлемі м?тінні? ?ай т?рінен алын?ан?
а) сипаттау ?) ??гімелеу б) пайымдау
6. «Жазда ауа райы ?атты ыссы бол?анды?тан, сырт?а тек кеште шы?амыз» с?йлемі м?тінні? ?ай т?рінен алын?ан?
а) сипаттау ?) ??гімелеу б) пайымдау
7. «Дана мектептен шы?ып, ?йіне ?арай келе жатты» с?йлемі м?тінні? ?ай т?рінен алын?ан?
а) сипаттау ?) ??гімелеу б) пайымдау
(Жауабын алдары?да жат?ан кеспе ?а?аздар?а белгілейсі?дер, ол ?шін ?ш т?рлі бояу ?арындаш керек. Егер жауапты? а)н?с?асы д?рыс болса-д??гелекті ?ызыл т?спен, ?)н?с?асы д?рыс болса-сары т?спен, б)н?с?асы д?рыс болса-жасыл т?спен бояйсы?дар. Со?ында мені? боял?ан жауап н?с?аларыммен салыстырылады.) (слайд)
Жа?сы, балалар, мен сендермен таныстым.Енді ?зімді таныстырайын.
-Таныс?ылары?ыз келе ме? Балалар,кешірерсі?дер,
мен сендерге асы?ып келе жатыр?анда д?лізде ?а?аздарымды шашып алдым.Сол себепті ?зімні? кім екенімді ?мытып т?рмын.Сендер ма?ан кім екенімді еске т?сіруге к?мектесесі?дер ме? Ол ?шін мына ?а?аздарды ретімен орналастырып ?ою?а к?мектері?ді бересі?дер ме? (т?рт о?ушы шы?арылады: Ха с? Хабарлы с?йлем.)
-Ал,балалар, мен кім екенмін? (хабарлы с?йлем)
–Кеспелерді? орналасу реті д?рыс па?
-Д?рыс айтасы?дар,бірінші ?ріп элементі,содан кейін с?йлем жазылады.
-Ал,?ане,?демі,сауатты етіп жаза ?ояйы?. (слайд). Алдымен к?нні? жадын жазамыз.(д?птерге жазады). Б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы да мені? атыма байланысты «Хабарлы с?йлем»
-Хабарлы с?йлем дегенді ?алай т?сінесі?дер?(о?ушыларды? жауаптары)
-Ал кім ма?ан бір с?йлем айта ?ояды? (с?йлем ма?ынасына ?арай,с?раулы,лепті с?йлемдерге аудару)
-Б?л с?йлемде не істеліп т?р?-С?рап т?р.
-Д?рыс,б?л «с?раулы с?йлем» деген досым,ол сендерге жа?ында келіп ?алар. Ал ма?ан сен бірінші бар, деп жіберді.
-Мен кім едім?(хабарлы с?йлем)
-Мені? ?ызметім ?андай деп ойлайсы?дар?-Хабарлау. (ережені слайдтан о?у)
-С?йлем неден ??ралады?-С?здерден.
.-Ал, с?йлемдерді бір-бірімен байланыстырып ??райтын болса?,не шы?ады деп ойлайсы?дар?(о?ушыларды? жауаптары).Олай болса келесі суретке к??іл б?лейік (слайд). Осы суретке байланысты ша?ын ??гіме жазамыз (о?ушыларды? жазуы)
–Кім о?иды?
-М?тінде неше с?йлем?
-?р с?йлемі?нен не алу?а болады?
-Б?л ?андай с?йлемдер?
Сергіту с?ті .(мен хабарлы с?йлемдер айтып т?рамын,сендер ал?ан хабарды ?имыл ар?ылы к?рсетесі?дер. «?ыс келді.К?п ?ар жауды.Біз жылы киіндік.Сырт?а шы?ты?.Таза,сал?ын ауаны ішімізге тартып демалды?.Жерден ?ар алды?,домала?тады?,бір-бірімізге ла?тырып ойнады?,жо?ары ла?тырды?.Тонып ?алды?,?йге кірдік,шешіндік.Орнымыз?а отырды?»)
Таза ауада ойнау,демалу барысында адамны? денесі шыны?ып,ойлау ?абілеті жа?сы дамиды.Сендер де ойша болса да таза ауада болды?дар.Енді ма?ан ойлау ?абілеттері?ді к?рсеті?дер.(слайд) (ребус шешу,шешуі: арша)
-Ол не? (жауап болмауы да м?мкін) Білемін.
-Біздер білмеген н?рселерді? б?рін ?айдан іздейміз?(кітаптан)
(«Арша» м?тінін о?у,?здері бір о?иды,содан со? бір о?ушы дауыстап о?иды.)
-Не екен? (О?ушыларды? жауаптары) Білдім.
-Енді осы жатты?удан ?здері?е ?на?ан екі с?йлемді д?птерлері?е жазып алы?дар.
-Та?ы арша туралы не білгілері? келеді? (О?ушыларды? жауаптары)
-Кейбір о?ушылар мені жатыр?ап,?олдарын к?термей отыр.Олар жалы?ып кетпеу ?шін мынадай ойын ойнайы?.Ойынны? аты: «Ж?бы?ды тап» (?р о?ушыны? ?а?аз кеспесіне с?з жазыл?ан,сол с?здерден екі с?зден т?ратын с?йлемдер ??рады.Ж?птарын тап?андар та?та алдына шы?ып т?ра береді.С?йтіп,он бір ж?п,
я?ни ,он бір с?йлем ??ралады)
-С?йлемдерімізді о?иы?.Орнымыз?а отырып,д?птерімізге жазып алайы?.
Адам жаз?анда ?олды? сауса?тары шыны?ады.
-Ал,?ол?а массаж істеп к?рді?дер ме? Адам шапала?та?анда ?те к?шті массаж істелінеді,дейді. (шапала?тау)
-Біра? та біз ??рдан-??р ?ол со?пайы?,мынадай тапсырма орындайы?.
-?азір мен с?йлемдер о?имын,егер с?йлемім ая?тал?ан ойды білдірсе,?ол со?амыз.Ая?тал?ан ойды білдірмесе,?ол со?паймыз. Бастады?:
1.О?ушы саба?тан кешікпейді (шапала?тау)
2.?сем – ?депті о?ушы.
3.Жал?ыз ая? жолмен ...
4.Болат к?шікті ?йге ?келді.
5.Бізді? мектеп ?демі.
6.Жексенбі к?ні ...
-Тияна?ты ойды білдіретін неше с?йлем болды? (о?ушыларды? жауаптары)
?йге тапсырма: 95-96 беттерді о?у,4-жатты?уды жазу.(тапсырмасы т?сіндіріледі)
Саба?ымызды? со?ында алдары?да?ы тестті? жауабын белгілеген кеспелері?ді мені? ?олымда?ы ?а?аз?а жапсыра ?ойы?дар.
-Мені? ?олымда?ы н?рсе неге ??сайды? Осы (г?лге, к?нге) ?ара?анда бізді? ішімізде ?андай да бір сезім пайда болады,со?ан ?атысты бір-бір с?зден айтайы?.
Осы ?демі нотада саба?ымды ая?таймын.Сау болы?ыздар.