Та?ырыбы: "Етістік" ашы? саба?

Сабақтың тақырыбы: Етістік

Мақсаты:Етістік сөз табы туралы жан жақты білім беру,етістіктің қолданыстағы маңызын,қызметін аша түсетін жаттығулар арқылы оның күрделі,ауқымы кең сөз табы екендігіне көз жеткізу,етістікті басқа сөз табымен байланыстыруға үйрету.

Түрі: жаңа материалды меңгерту

Көрнекілігі:оқулық,интербелсенді тақта,тапсырмалар жазылған карточкалар

Жүрісі: 1.Ұйымдастыру.Оқушылар назарын сабаққа аудару.Психологиялық дайындық.

Әрбір адам туысым,досым,жұрағат.

Әрбір сабақ үйрену,ұғу,ұлағат

Әрбір ісің тірлік,тірек,адамдық

Әрбір сөзің шындық,бірлік,адалдық дей отырып барлығымыз ұйымшылдықпен сабаққа қатысайық.

2.Үй тапсырмасын тексеру. «Көршімнің көзқарасы» әдісі.

ә) Зымыран сұрақтары:Жалғаудың неше түрі бар?(төрт түрі)

*Септік түрлерін ата(атау,ілік,барыс,табыс,жатысғшығыс,көмектес)

*Мәтін түрлерін ата(әңгімелеу,сипаттау,пайымдау)

*Сөйлем мүшелерін ата(жалаң-бастауыш пен баяндауыш,жайылма-бастауыш,тұрлаусыз мүше,баяндауыш)

*Дыбыс үндестігі дегеніміз не? (дауыссыз дыбыстардың бір біріне ықпал етіп,өзара үндесіп айтылуын айтамыз)

*Күрделі сөздердің жасалу жолдары(екі немесе одан да көп түбірден жасалған сөз)

*Қаратпа сөзі бар сөйлемге мысал келтір

*Тәуелділік жалғауы қалай жалғанады?

*Жіктік жалғауы не мақсатта жалғанады?

*Сөз таптарын ата

Жақсы оқушылар.Жаңа сабағымызды бастамас бұрын топқа бөлінеміз.

Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

Олай болса мына жердегі сөздерге байланысты топқа бөлінеміз.

«Шешім шеңбері» әдісі.Әр топқа әр түрлі тапсырмалар беру:

1-топ Ребус шешу.Етістік туралы сөз шығару

2-топ Сөзжұмбақ.Мал өнімі.

Жыл мезгілі

Сүттен жасалатын тағам

Уақыт бірлігі

Әкенің әкесі

Ауруды емдеуші

Бақыт құсы

3-топ «Адасқан әріптер»./а,т,а,р,ы,д;н,й,а,д,м,л,а,ы;к,д,і,л,ү;/

4-топ Мақал мәтелдерден етістіктерді табу

Еңбегін қатты болса

Жемісің тәтті болады.

Еріншектің ісі бітпейді

Еңбек етсең ерінбей

Тояды қарның тіленбей

«Миға шабул» әдісімен жаңа сабаққа ой шақыру,етістік туралы білгендерін жинақтау.

Жаңа сабақ.Негізгі бөлім./дәптерге күн жадын,сабақ тақырыбын жазу/

Оқулықпен жұмыс.

1 жаттығу.(ауызша) Ребус шешу.Оқушылар өздеріне берілген тапсырманы топтаса орындай отырып,жаңа сабақты айқындайды.Етістік сөздеріне топтастыру жасайды.

Етістік тұлғасына қарай негізгі және туынды;құрамына қарай болымды және болымсыз болып екіге бөлінедіСөйлемде баяндауыш қызметін атқарады.

2-жаттығу.Мәтінді түсініп оқы.Мәтіннен етістіктерді тап ,оларға сұрақ қой.

Адам баласы тарихын зерттеп жүрген бір оқымыстының қолына Аристотельдің деген кітабы түседі.Тарихшы кітапты аяғына дейін ақтарып шығады.Кітаптың ең соңғы бетінен :деген жазуды көреді.Сөйтсе,мұны жазған Әбунасыр әл-Фараби екен.Әбунасыр еш уақытта қолына алған кітапты бір не екі мәрте оқып қоя салмаған.Мағынасына толық түсінгенше ерінбей- жалықпай оқи берген.Сөйтіп кітапта айтылған жайлардың мән-ағынасына ой жіберіп,жаңа түсініктердің есігін ашып отырған.Сол есік арқылы өз ішке кіріп,ғылым әлемінің таңғажайып сырларына қанған,гүлзарларын шарлаған.

/Әбунасыр әл Фараби туралы қысқаша мағлұмат беру/

3-жаттығу.Жұмбақты оқып, жатқа жаз.Шешуін тап.

Суда қалқиды

Жылыда балқиды.

Етістіктердің астын сыз,дароа немесе күрделі екенін айт.

Осы етістіктерді күрделі етістікке айналдыр

Сергіту сәті.

4-жаттығу.

1-топ.Туынды етістіктерді теріп жаз

2-топ.Неліктен туынды етістік екенін дәлелде.

3-топ.Туынды етістіктерді қатыстырып сөйлем құра.

4-топ.Мына сөздерге морфологиялық талдау жаса./жырла,болды,ұсақта,тұзда/

Оқушылар бүгінгі жаңа сабағымызға байланысты тапсырмалар орындаймыз.

1-топқа. «Адасқан сөзді тап»

Жайлаған бір алқапты

Сиыр қанша қанатты?

Қазір біздің ауылда

Қаздар қанша сауылған?

Саулық қанша боздаған?

Түйе қанша қоздаған?

2-топқа.Сөздерден сөйлем құра.

Адамдар,шықты,сыртқа,киініп,үйден

Ұстады,қысып,Дина,домбыраны

Ол,ұйықтаса,бір,оянбайтын.

Арқарлар,бұлақ,үркеүбасындағы,жөнелді.

3-топқа.Өлең құрастыру.

Ал балалар, балалар

Қане бері қараңдар

Ойымызды жинайық

Өлеңді тез құрайық

Сабақтан мен ............

Жаман бала .............

Жақсылармен ............

Айтқан серттен ..............

4-топқа.Мақалдарды аяқта.

Болат қайнауда ................ шынығады

Батыр майданда

Ақылды адам арын .................. қорғайды

Сараң адам малын

Сөз сүйектен .............................. өтеді

Таяқ еттен

Тіл тас ................ жарады

Тас жармаса бас

5-жаттығу.Сызбаға қарап,етістік туралы білетініңді жинақта.Семантикалық карта арқылы қорыту.

№	мысалдар	Дара етістік	Күрделі етістік	Негізгі етістік	Туынды етістік	Болымды етістік	Болымсыз етістік
1	Оқы
2	Ойнады
3	Сөйлеме
4	Жүгіріп келді

№	мысалдар	Дара етістік	Күрделі етістік	Негізгі етістік	Туынды етістік	Болымды етістік	Болымсыз етістік
1	Айт
2	Қазып жатыр
3	Жүгірме
4	жазды

№	мысалдар	Дара етістік	Күрделі етістік	Негізгі етістік	Туынды етістік	Болымды етістік	Болымсыз етістік
1	Жүр
2	Өкшелеп келеді
3	Көрді
4	жазба

№	мысалдар	Дара етістік	Күрделі етістік	Негізгі етістік	Туынды етістік	Болымды етістік	Болымсыз етістік
1	Айтпа
2	Қуып шықты
3	Суытты
4	жаз

Үйге тапсырма: 6-жаттығу.Бағалау

Есбол Өмірбаев атындағы орта мектебі

Етістік

Өткізген:Алпамысова.Б

2015 жыл ақпан