Білім беру ж?йесі –?р елді? даму болаша?ын, ?лемдік ?ркениетке жетуді? негізгі ба?ыттарын к?рсететін бір т?тас ??рылым.
?о?амда?ы ?згерістер білім беру ж?йесіні? алдына б?секеге ?абілетті,м?селелік жа?даяттардан ?зіндік шешім ?абылдай алатын шы?армашыл т?л?а ?алыптастыру, дамыту міндеттерін ?ойып отыр.
Осы міндеттерді? орындауда о?ушыны? о?у?а деген ?ызы?ушылы?ы танымды? ?абілетке ?исынды ойлау, болжам жасай білуі, ?з ойын т?жырымдай алуы жатады.
О?ушыны? жеке т?л?а ретінде дамыту?а ж?не о?ушыны? ?зіндік ?рекетін ?алыптастыру?а ба?ыттауды к?здейді.
Бастауыш мектеп –о?ушыны т?л?а етіп ?алыптастыруды? ал?аш?ы бас?ышы.
Бастауыш сынып м??алімдеріні? ма?саты- бастауыш мектепті? педагогикалы? инновациялы? технологияны? тиімділігін арттыру
?азіргі кездемектепті? о?у –т?рбие ?рдісінде елуден астам педагогикалы? технологияларды? ?олданылып ж?ргені м?лім. Педагогикалы?технология т?жірибеде ж?зеге асатын педагогикалы? ж?йені? жобасы. Ол педагогикалы? ж?йе.-дара т?л?аны ?алыптастыру?а ба?ыттал?ан,белгілі бір ма?сат?а жету жолында арнайы педагогикалы? ы?палды ?йымдастыру?а ?ажетті. ?зара байланыс?ан ?дістерді?, ??ралдарды? жиынты?ы. Олай болса, д?л ?азір бізге осы педагогикалы? технологияны дамыту, практикада пайдалану шарт, былайша айт?анда, педагогикалы? технология-о?у т?рбие процесіні? шы?армашылы?пентере? ойластырыл?ан к?птеген факторларды? ?йлесімділігі, о?ыту мен т?рбиені? тиімділігін ?амтамасыз ететін жанды ??рамдас б?лігі. Ш.А.Амонашвилиді? бастауыш сынып о?ушыларын гиманистік жеке т?л?аны? ба?ытта о?ыту ж?йесі.
Ма?саты: білім беру барысында о?ушыларды? тек жа?сы ?асиеттерді дамыта отырып, жаны мен ж?регіне ?ят,ар намыс дегенді ?ялатып, ізгілікті жеке т?л?а ?алыптастыру. Я?ни о?у-т?рбие деген идея. О?ушыны? ?зін-?зі т?рбиелеу м?мкіндігін ашып, т?тас психика ?алыптастыру керек. Я?ни жеке адамды ?алыптастыру о?ан не істеу керек?
Педагог Ш.А.Амонашвили ?з е?бегінде бастауыш сынып балалары м??алімдеріні?, мына біздерді? басымыз?а т?н ?андай ?асиеттеріміз болуй керек?
Бірінші: біз миірбанды адамдар болып,балаларды ?аз ?алпында с?юге тиіспіз, шолжа?ды да, жал?ауды да, ынталыны да бірдей жа?сы к?руіміз керек. Оны? ?стіне та?ы да біз ?зімізді? жан шуа?ымызды ?рбір на?ты жа?дай?а с?йкес ш?кірттерімізге алаламай, те? ?лестіруіміз керек.
Бала?а деген миірімділік пен с?йіспеншілік олармен д?рекі с?йлеуге, оларды? жеке басы мен намысына тиюге,?рысып,?ор?ыту?а, оларды? ?ай?ысын орта?тасып, ?уанышын б?лісуге, олар?а тез арада к?мекке келмеуге, к?дік тудыру?а жол бермейді. Жаны жайса?, баланы жан-т?німен жа?сы к?ретін педагог жиі к?лімсірейді, сирек ренжиді, ол на?ыз ?стазша тіршілік етіп, ?зіні? к?сіби ба?ытына ие болады.
Екінші: бізді?, балаларды т?сіне білуіміз керек. Бала кішкентай бол?анмен оны? ісі мен ?аракеті ?лкен. Балаларды т?рлі ?ылым?а баули отырып, біз олар?а ойын?а жан-т?німен берілген балалар?а ?ара?анда ма?ызды т?рбие бердік деп жорамалдаймыз ?ой. Егер бала ?зіні? ойыншы? ?ола солдатын жо?алтып алып, со?ан жылап отырса, онда ол біз ?зімізді? жа?сы к?ретін ?рі ?ажетті затымызды жо?алт?ан кезде ?кінгенімізден кем ?апаланбайды. Балалар тыным таппай минут сайын, са?ат сайын, к?н сайын, ?зінше тіршілік етіп жатады.
С?йтіп оларды? ?міріне арнай, біз дайында?ан педагогикалы? формуланы? олар ?шін еш?андай м?ні болмайды. Балаларды т?сіну дегеніміз- оларды? позициясында т?ру, оларды? сезімін ба?алап ?ам- ?арекеті мен ісін елеулі т?рде ?абылдау. Олармен санасу деген с?з. Оларды? ?ам-?арекеттері мен істеріне нем ??райлы емес, ілтипатпен ?арап, м?дделі, іскерлік к??іл білдіру керек. Балаларды т?сіну дегеніміз- олар?а ?ктемдік к?рсетпей, оларды? б?гінгі тіршілігін тірек ете отырып, ерте?гі тіршілігіні? ?ркенін жаю деген с?з. Баланы? к??іл ??былысы мен ж?рек тебіренісін, оны? сезімі мен талпынысын т?сіне отырып, ?рібалалар ?міріне ?зіні? е? жа?ын адамындай ?оян-?олты? араласа отырып, педагог баянды т?рбие ?ол жеткізе алады. М?ндайда баланы? ?зін-?зі т?рбиелеуде педагогты? жа?тасы болып шы?ады. Балаларды т?сіну дегеніміз-кішкентай адамды т?рбиелеуді? тамаша шеберлігін игеру деген с?з.
?шіншіден: біз ?зімізді? педагогикамыз?а,т?рбиені? жасампазды? к?шіне сенуіміз керек, ?рі сенуге міндеттіміз. ?айсы бір педагогты? жекелеген балаларды? ?ы?ыр мінезі алдында ?ол ?усырып «Осы?ан еште?е істей алмай-а? ?ойдым» бала ойы жетілуін уа?ытша тежеуіне байланысты оны? ?абілетіне сенбейтіндігі де « б?дан т?к шы?пайды » кездесіп ?алады.Т?рбиелеу мен білім берудегі пессимизм баланы? жар?ын болаша?ын тірілей жерлеумен бірдей; Тек бізді? оптимизіміз ?ана баланы жігерлендіріп,оны? бойында?ы б?йы?а жат?ан к?штерді оятады.??гіме педагогты? баланы? ?зіндік ішкі жан д?ниесін тере? барлап,осы?ан орай оны т?летуді? –т?рбиелеуді?,о?ытып дамытуды? методикалы? жолдарын іздестіретін п?рменді танымды? іс-?рекетін ?алыптастыру керек.
Т?ртінші: ,біз болаша?ты? адамын жа?адан ?алыптас?ан адамды бейнелеуге міндеттіміз.Бізді? жадымызда, б?рі де:к?лкі де,?атігездік те,?стамдылы? та,?арапайымдылы? та ,киген киіміміз де,біліміміз де, сергектік те,адалды? та ?мірге деген с?йіспеншілік те,?рлеп т?руы тиіс.
Б?л ба?дарлы идеялар б?гінгі білім беру аясында ?олдау табуда.Педагогика ?ылымдарыны? зерттеушілері т?лім-т?рбие беру ?рдісіні? негізгі ма?саты ?р о?ушыны? бойында?ы к?шті дамыту деп таниды.Осы негізде ауданымызда жергілікті жерлерді? мектептеріні? бастауыш сынып м??алімдеріні? ?атысуымен т?рлі семинарлары ?ткізіліп т?рады.
Саба?тарда О?ушыларды? тілін дамытуда, ?здігінен ж?мыс жасау, ел да?дыларын ?алыптастыруда, ?з ойларын еркін жеткізе алу?а о?у ?ызметін ?йымдастыру кезінде ойын ар?ылы ойын жеткізуге ден ?оямын:
О?ушыларды ойландыру?а;
?з ойын ашы? айту?а;
Пікір ?алыптастыру?а;
?з бетімен ізденіп ж?мыс істеуге;
Шы?армашылы? дамыту?а;
Осы ма?сатпен ж?мыс істей отырып, ой ?абілеттері мен с?йлеу ?абілеттері т?мендеу о?ушыларды ?зі ізденіп, топ?а ?з ?лесін ?осу?а тырысатынын, ы?ыласы артатыны, ?з пікірін айтып, оны? д?рыс, ия ?ателігін мойындайтынына к?зім жетті. Б?л ?діспен ж?мыс істей баста?аныма к?п бола ?ой?ан жо?, десе де осы жылды? ішінде мол т?жірибе жинадым деп ойлаймын. ?р баланы? ойында т?нып т?р?ан ?абілеттер к?п болуы рас. Бізді? міндетіміз о?ушы?а оны? бойында жасырынып жат?ан ?абілеттерін ашып к?рсету.
«?стазы жа?сыны? ?стамы жа?сы» дейді дана хал?ым. Бала?а біздер, ?стаздар (Ш.А.Амонашвили) е? басшысы тере? біліктілігімізбен адал болуымыз –басты шарт.
Елбасымыз Н.?.Назарбаев 2030 жыл?ы стратегиясын ж?зеге асырар да??ыл жолымызды ай?ындады?. Т?уелсіз ел тірегін –білімді ?рпа? ?р о?ушы керемет к?ш иесі болу, жа?а д?уірді? алдында?ы басты ма?саты.
С?з со?ында айтарым , дені сау, рухы мы?ты, білімді де білікті т?уелсіз ?аза?станны? ?л-?ызын т?рбиелеп, толы??анды ?р т?л?а бейнесін ?алыптастыру ?стаздарды? еншісінде болса, мемлекетімізді? ерте?гі та?дырыб?гінгі жас ?рпа? еншісінде.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Білім беру жүйесі –әр елдің даму болашағын, әлемдік өркениетке жетудің негізгі бағыттарын көрсететін бір тұтас құрылым.
Қоғамдағы өзгерістер білім беру жүйесінің алдына бәсекеге қабілетті,мәселелік жағдаяттардан өзіндік шешім қабылдай алатын шығармашыл тұлға қалыптастыру, дамыту міндеттерін қойып отыр.
Осы міндеттердің орындауда оқушының оқуға деген қызығушылығы танымдық қабілетке қисынды ойлау, болжам жасай білуі, өз ойын тұжырымдай алуы жатады.
Оқушының жеке тұлға ретінде дамытуға және оқушының өзіндік әрекетін қалыптастыруға бағыттауды көздейді.
Бастауыш мектеп –оқушыны тұлға етіп қалыптастырудың алғашқы басқышы.
Бастауыш сынып мұғалімдерінің мақсаты- бастауыш мектептің педагогикалық инновациялық технологияның тиімділігін арттыру
Мұғалімдердің алдында тұрған міндеттер:- талабы таудай дарынды-жеке тұлғаны іздеп оны, жетілдіріп шығару.
Қазіргі кездемектептің оқу –тәрбие үрдісінде елуден астам педагогикалық технологиялардың қолданылып жүргені мәлім. Педагогикалықтехнология тәжірибеде жүзеге асатын педагогикалық жүйенің жобасы. Ол педагогикалық жүйе.-дара тұлғаны қалыптастыруға бағытталған,белгілі бір мақсатқа жету жолында арнайы педагогикалық ықпалды ұйымдастыруға қажетті. Өзара байланысқан әдістердің, құралдардың жиынтығы. Олай болса, дәл қазір бізге осы педагогикалық технологияны дамыту, практикада пайдалану шарт, былайша айтқанда, педагогикалық технология-оқу тәрбие процесінің шығармашылықпентерең ойластырылған көптеген факторлардың үйлесімділігі, оқыту мен тәрбиенің тиімділігін қамтамасыз ететін жанды құрамдас бөлігі. Ш.А.Амонашвилидің бастауыш сынып оқушыларын гиманистік жеке тұлғаның бағытта оқыту жүйесі.
Мақсаты: білім беру барысында оқушылардың тек жақсы қасиеттерді дамыта отырып, жаны мен жүрегіне ұят,ар намыс дегенді ұялатып, ізгілікті жеке тұлға қалыптастыру. Яғни оқу-тәрбие деген идея. Оқушының өзін-өзі тәрбиелеу мүмкіндігін ашып, тұтас психика қалыптастыру керек. Яғни жеке адамды қалыптастыру оған не істеу керек?
Педагог Ш.А.Амонашвили өз еңбегінде бастауыш сынып балалары мұғалімдерінің, мына біздердің басымызға тән қандай қасиеттеріміз болуй керек?
Бірінші: біз миірбанды адамдар болып,балаларды қаз қалпында сүюге тиіспіз, шолжаңды да, жалқауды да, ынталыны да бірдей жақсы көруіміз керек. Оның үстіне тағы да біз өзіміздің жан шуағымызды әрбір нақты жағдайға сәйкес шәкірттерімізге алаламай, тең үлестіруіміз керек.
Балаға деген миірімділік пен сүйіспеншілік олармен дөрекі сөйлеуге, олардың жеке басы мен намысына тиюге,ұрысып,қорқытуға, олардың қайғысын ортақтасып, қуанышын бөлісуге, оларға тез арада көмекке келмеуге, күдік тудыруға жол бермейді. Жаны жайсаң, баланы жан-тәнімен жақсы көретін педагог жиі күлімсірейді, сирек ренжиді, ол нағыз ұстазша тіршілік етіп, өзінің кәсіби бағытына ие болады.
Екінші: біздің, балаларды түсіне білуіміз керек. Бала кішкентай болғанмен оның ісі мен қаракеті үлкен. Балаларды түрлі ғылымға баули отырып, біз оларға ойынға жан-тәнімен берілген балаларға қарағанда маңызды тәрбие бердік деп жорамалдаймыз ғой. Егер бала өзінің ойыншық қола солдатын жоғалтып алып, соған жылап отырса, онда ол біз өзіміздің жақсы көретін әрі қажетті затымызды жоғалтқан кезде өкінгенімізден кем қапаланбайды. Балалар тыным таппай минут сайын, сағат сайын, күн сайын, өзінше тіршілік етіп жатады.
Сөйтіп олардың өміріне арнай, біз дайындаған педагогикалық формуланың олар үшін ешқандай мәні болмайды. Балаларды түсіну дегеніміз- олардың позициясында тұру, олардың сезімін бағалап қам- қарекеті мен ісін елеулі түрде қабылдау. Олармен санасу деген сөз. Олардың қам-қарекеттері мен істеріне нем құрайлы емес, ілтипатпен қарап, мүдделі, іскерлік көңіл білдіру керек. Балаларды түсіну дегеніміз- оларға өктемдік көрсетпей, олардың бүгінгі тіршілігін тірек ете отырып, ертеңгі тіршілігінің өркенін жаю деген сөз. Баланың көңіл құбылысы мен жүрек тебіренісін, оның сезімі мен талпынысын түсіне отырып, әрібалалар өміріне өзінің ең жақын адамындай қоян-қолтық араласа отырып, педагог баянды тәрбие қол жеткізе алады. Мұндайда баланың өзін-өзі тәрбиелеуде педагогтың жақтасы болып шығады. Балаларды түсіну дегеніміз-кішкентай адамды тәрбиелеудің тамаша шеберлігін игеру деген сөз.
Үшіншіден: біз өзіміздің педагогикамызға,тәрбиенің жасампаздың күшіне сенуіміз керек, әрі сенуге міндеттіміз. Қайсы бір педагогтың жекелеген балалардың қыңыр мінезі алдында қол қусырып «Осыған ештеңе істей алмай-ақ қойдым» бала ойы жетілуін уақытша тежеуіне байланысты оның қабілетіне сенбейтіндігі де « бұдан түк шықпайды » кездесіп қалады.Тәрбиелеу мен білім берудегі пессимизм баланың жарқын болашағын тірілей жерлеумен бірдей; Тек біздің оптимизіміз ғана баланы жігерлендіріп,оның бойындағы бұйыға жатқан күштерді оятады.Әңгіме педагогтың баланың өзіндік ішкі жан дүниесін терең барлап,осыған орай оны түлетудің –тәрбиелеудің,оқытып дамытудың методикалық жолдарын іздестіретін пәрменді танымдық іс-әрекетін қалыптастыру керек.
Төртінші: ,біз болашақтың адамын жаңадан қалыптасқан адамды бейнелеуге міндеттіміз.Біздің жадымызда, бәрі де:күлкі де,қатігездік те,ұстамдылық та,қарапайымдылық та ,киген киіміміз де,біліміміз де, сергектік те,адалдық та өмірге деген сүйіспеншілік те,өрлеп тұруы тиіс.
Адамдағы кісілерге ұнаған таңдаулы қасиеттер (ар,намыс,ұят) атаулының бәрі мұғалімге тән болу керектігін
айтады Ш.А.Амонашвили.
Бұл бағдарлы идеялар бүгінгі білім беру аясында қолдау табуда.Педагогика ғылымдарының зерттеушілері тәлім-тәрбие беру үрдісінің негізгі мақсаты әр оқушының бойындағы күшті дамыту деп таниды.Осы негізде ауданымызда жергілікті жерлердің мектептерінің бастауыш сынып мұғалімдерінің қатысуымен түрлі семинарлары өткізіліп тұрады.
Сабақтарда Оқушылардың тілін дамытуда, өздігінен жұмыс жасау, ел дағдыларын қалыптастыруда, өз ойларын еркін жеткізе алуға оқу қызметін ұйымдастыру кезінде ойын арқылы ойын жеткізуге ден қоямын:
Оқушыларды ойландыруға;
Өз ойын ашық айтуға;
Пікір қалыптастыруға;
Өз бетімен ізденіп жұмыс істеуге;
Шығармашылық дамытуға;
Осы мақсатпен жұмыс істей отырып, ой қабілеттері мен сөйлеу қабілеттері төмендеу оқушыларды өзі ізденіп, топқа өз үлесін қосуға тырысатынын, ықыласы артатыны, өз пікірін айтып, оның дұрыс, ия қателігін мойындайтынына көзім жетті. Бұл әдіспен жұмыс істей бастағаныма көп бола қойған жоқ, десе де осы жылдың ішінде мол тәжірибе жинадым деп ойлаймын. Әр баланың ойында тұнып тұрған қабілеттер көп болуы рас. Біздің міндетіміз оқушыға оның бойында жасырынып жатқан қабілеттерін ашып көрсету.
«Ұстазы жақсының ұстамы жақсы» дейді дана халқым. Балаға біздер, ұстаздар (Ш.А.Амонашвили) ең басшысы терең біліктілігімізбен адал болуымыз –басты шарт.
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев 2030 жылғы стратегиясын жүзеге асырар даңғыл жолымызды айқындадық. Тәуелсіз ел тірегін –білімді ұрпақ әр оқушы керемет күш иесі болу, жаңа дәуірдің алдындағы басты мақсаты.
Сөз соңында айтарым , дені сау, рухы мықты, білімді де білікті тәуелсіз Қазақстанның ұл-қызын тәрбиелеп, толыққанды әр тұлға бейнесін қалыптастыру ұстаздардың еншісінде болса, мемлекетіміздің ертеңгі тағдырыбүгінгі жас ұрпақ еншісінде.
