С?з ж?не оны? ма?ынасын ?айталаймыз

- Б?гінгі т?уелсіздікті? 20 жылды?ымен т?стас келіп отыр?ан мерекені? бірі Абылай ханны? ту?анына 300 жыл толуы. Біз ?уелі Абылай хан?а дейінгі ?аза? хал?ыны? басынан ?ткерген тарихи о?и?алар?а то?талайы?. ?аза? хал?ы сонау жо??ар шап?ыншылы?ы кезіндегі «А?табан ш?бырынды, Ал?ак?л с?лама», «А?ыра?ай» о?и?аларын бастан кешірді. Осындай ?иын –?ыстау к?ндерде Абылай ?зіні? даналы?ымен, а?ыл-ой парасаттылы?ымен хал?ына к?мек берді. Соны? ар?асында ?аза? елі б?рын-со?ды ?ол жетпеген ?лтты? бірлікке мемлекеттік т?тас басшылы??а ке?, байта? атамекен жеріне ие болды.О?ушылар Абылайды? ?мірі мен ішкі саясатын ?з беттерінше айтып шы?ады. 

М??алім: ?рі ?арай Абылай ханны? сырт?ы саясаты ж?не тарихта алатын орны туралы т?сінік берді. 
Абылай хан Ресеймен дипломатиялы? ж?не сауда байланыстарын орнатты. 
Абылай ?зіні? негізгі к?шін Жо??ар шап?ыншылы?ын ?лсіретуге ба?ытталды. ?алден Церен -?айтыс бол?аннан кейін м?рагерлер арасында?ы та? таласын тиімді пайдаланып, олардан ?аза? жерін ?айтарып алды. 
Жо??ар мемлекетін жоюды? бастал?ан кезінде ?аза? билеушілері мен ?ытай ?кімет билігі арасында жер ?атынастарына байланысты шиеленісті дау туды. ?аза? басшылары Жо??ария жеріні? бір б?лігін оны? байыр?ы ?ожайыны болып табылатын ?аза?тар?а ?айтарып берілуін талап етті. Біра? ?ытай ?зілді –кесілді бас тартты.1761жылы ?ытай бо?ды хан ы Аяг?з ?зеніні? о?т?ст?к б?лігіне к?шіп-?ону?а тыйым салды. Абылай ?ытайлы?тармен келісс?з ж?ргізуді к?шейте т?сті. Соны? н?тижесінде 1767ж ?ытай Тарба?атай айма?ында?ы ж?не Іле ?зені бойында?ы жайылымдарды ?айтарып беруге м?жб?р болды. Абылайды? ?ыр?ыздармен де ?арым-?атынасы к?рделі болды. ?ыр?ыз жаса?тары Жетісу жеріндегі ?аза?тарды? малын барымталап тынышты?тарын алды. Абылай екі рет шабуыл жасап, ?шіншісінде келісімге келіп ?ыр?ыз манаптарыны? балаларын аманат?а алып, к?птеген ?ыр?ыздарды айдап алып келді. Олардан екі болыс ел ??рап, аты?ай руыны? арасына ?оныстандырды. Абылай ханны? б?л шаралары ?аза?-?ыр?ыз шекарасында тынышты? орнауына ?лкен себебі болды.Абылай хан ?аза? хал?ыны? тарихында ерекше ма?ызды орын алады. Абылайды? к?ш-ж?гері е? алдымен к?шті ж?не т?уелсіз ?аза? мемлекетін ??ру?а ж?мсалды.