SO’Z MA’NOLARI
1-SINF IV CHORAK
Dars mavzusi: «So’z ma’nolarini mustahkamlash»
Darsning maqsadlari:
1. Ta’limiy : o’quvchilarning so’z manolari haqidagi bilimlarini boyitish, og’zaki va yozma nutqini o’stirish, mustaqil ishlashga o’rgatish.
2.Tarbiyaviy : o’quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash Ona Vataniga sadoqatli, farzandlar bo’lib kamol topishlariga hissa qoshish.
3.Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning mustaqil fikrlashi, husnixat malakalarini shakllantirish, tasavvur qilish ko’nikmalarini rivojlantirish.
Dars turi: yangi bilim , ko’nikmalarini shakllantiruvchi.
Dars metodi: Video diktant , savol javob, ,,To’g’ri tanla’’,,,Zinama-zina’’, ta’limiy o’yinlari.
Dars jihozi: darslik, mavzuga oid rasmlar, so’zlar yozilgan kartochkalar, tarqatmalar daraxt maketlari.
Darsning borishi.
I.Tashkiliy qism: Salomlashish, o’quvchilarning davomatini aniqlash,o’quvchilarni darsga tayyorgarligini tekshirish.
Yurtimizda amalga oshirilayotgan islohatlar, 5 ta muhim tashabbus haqida ma’naviyat daqiqasi tashkillash. Darsning «Oltin qoida» larini eslatish.
II.Uy vazifalarini tekshirish va baholash ;Uyga berilgan vazifalari tekshiriladi va o’tilgan mavzu mustahkamlanadi.
O’tilgan mavzu ; « Shaxs va narsaning tartibini bildirgan» so’zlar.
1.Тopshiriq: So’zlar yozilgan kartochkalardan o’quvchilar qatorma –qator chiqib bittadan oladilar Kartochkada yozilgan so’zlarni o’qib, qanday ma’noni bildirishini aytib beradilar. O’qituvchi vazifani tekshirib , qoidalarni so’rash orqali o’tgan mavzu mustahkamlanadi
O’tilgan mavzu : « Shaxs va narsaning tartibini bildirgan so’zlar ».
2.Тopshiriq : So’zlar yozilgan kartochkalardan o’quvchilar qatorma –qator chiqib bittadan tanlab oladilar. So’zlarni o’qib, qanday ma’noni bildirishini aytib beradilar.
O’qituvchi vazifani tekshirib, qoidalarni so’rash orqali o’tgan mavzuni mustahkamlaydi
III. Yangi mavzu :So’z ma’nolarini mustahkamlash.
Videoproyektorda : Shaxs va narsaning nomini, harakatini, belgisini, miqdorini va tartibini bildiradigan so’zlar qoidalari ko’rsatiladi, o’qituvchi va o’quvchilar ularni o’qiydi.
So’zlar : shaxs, narsa, harakat, belgi, miqdor ma’nolarini bildiradi.
Shaxs va narsalarni nomini bildirgan so’zlar : kim, kimlar, nima, nimalar, so’roqlariga javob bo’ladi
Masalan: o’qituvchi, bola, kitob, eshik.
Shaxs va narsalarning harakatini bildirgan so’zlar : nima qildi, nima qilyapti, nima qiladi so’roqlariga javob bo’ladi.
Masalan : yozdi,uzyapti, oladi,suzadi.
Shaxs va narsalarning belgisini bildirgan so’zlar : Qanday, qanaqa, so’roqlariga javob bo’ladi.
Masalan: ko’k,dumaloq,shirin,sershox.
Shaxs va narsaiarning miqdorini bildirgan so’zlar : necha, nechta, so’rog’iga javob bo’ladi.Masalan : o’nta olma, olti.
Shaxs va narsaning tartibini bildirgan so’zlar :nechanchi, so’rog’iga javob bo’ladi.
Masalan : birinchi sinf, 2 – qator, 4 – uy.
2.Topshiriq.
Ekranda so’zlar ko’rsatiladi.O’quvchilar qoidalarga asosan so’zlarga so’roq beradilar
Masalan : Marjona, qizil, olma, aytdi, oltita, dugona,go’zal,yozdi, yoqimli, to’rt, anjir, shifokor, ona, bobo,chizyapti, kitob, mazali.
O’quvchilar so’zlarni doskaga chiqib so’zlarni ma’nolariga qarab ajratib yozadilar.
Dam olish daqiqasi:
Ko’kda qanotin qoqqan
Qaldirg’ochim , qaidirg’och.
Bahor faslin chorlagan,
Qaldirg’ochim, qaldirg’och.
Osmonlarda sayragan,
Qaldirg’ochim, qaldirg’och.
Yaxshilikni tilagan,
Qaldirg’ochim, qaldirg’och.
3.Topshiriq.,, Tog’ri tanla “ o’yini o’ynaladi.
Bunda o’qituvchi oldida har xil so’zlar yozilgan meva rasmlari va so’z ma’nolari yozilgan daraxtlar maketi bo’ladi. O’quvchilarni guruhlarga bo’lib olinadi.
Birinchi guruh: shaxs va narsani nomini bildirgan so’zlarni,
Ikkinchi guruh : shaxs va narsani harakatini,
Uchinchi guruh: shaxs va narsani belgisini,
Тo’rtinchi guruh : shaxs va narsani miqdorini, tartibini bildiradigan so’zlar yozilgan mevachalarni olib, tegishli daraxtchalarga ilib qo’yadilar.
IV.Mustahkamlash
O’qituvchi har bir qatordan bittadan o’quvchini doska oldiga chiqarib bittadan savol beradi, qaysi o’quvchi birinchi bo’lib javob bersa, zinaning eng yuqori qismiga chiqadi va o’z navbatida rag’bat oladi.
Savollar :
1. So’zlar nimalarni bildiradi ?
2. Alifboda nechta harf bor ?
3. Unli tovushlar nima hosil qiladi ?
4. Unli tovushlarni ifodalovchi harflarni ayting ?
5. O’zbek tilida nechta tovush bor ?
6. Nimani yozamiz, ko’ramiz,o’qiymiz ?
7.,, O’zbekiston “ so’zi necha bo’g’indan iborat ?
8. Tovushni nima qilamiz ?
9. Qaysi so’zlar bo’g’inga ajramaydi ?
10. Joylarga atab qo’yilgan nomlar qanday harf bilan yoziladi ?
11. Shaxs va narsalarni nomini bildirgan so’zlar qanday so’roqlarga javob bo’ladi ?
12.,, Qaldirg’och “ so’zi necha bo’gindan iborat ?
13. Harakatni bildirgan so’zlar qaysi so’roq larga javob bo’ladi ?
14. Ona tili fani haqida she’r aytib bering ?
15. Shaxs va narsani belgisini bildirgan so’zlar qaysi so’roqlarga javob bo’ladi ?
Namangan viloyati Uchqo’rg’on tumani
40- sonli maktabning boshlang’ich sinf
Oqituvchisi Qosimova Nazokat.