С?йлемні? біры??ай м?шелері

Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы: Сөйлемнің бірыңғай мүшелері.

Сабақтың мақсаты:1. Қосымша бірыңғай мүшелердің әрқайсысына немесе соңғы сөзіне жалғанатынын байқату, тыныс белгілерін таныту.

2.Оқушылардың ойлау белсенділігін, сөйлеу тілін, дәлелдеу қабілетін дамыту. Өз бетімен ізденуге, зерттеу жұмыстарына үйрету

3.Білімділікке, бірлікке, ақылды, даналы, болуға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: суреттер, салыстырмалы кесте, интерактивті тақта, ғұлама ғалымның 9 жауабы.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.

1.А. Байтурсыновтың «Балаларға тарту» өлеңімен бастау.

2. Бұрыңғы өткен заманда бір адам білім алсам ба, әлде дүние жинасам ба? деп көп ойланады. Бірақ ешқандай шешімге келе алмайды. Содан бір ғұлама ғалымға келіп ойындағысын айтып көмек сұрайды.

- Білім артық па, әлде дүние байлық артық па?- деп сұрақ қояды.

Сонда ғұлама 9 түрлі тапсырма береді. Осы тапсырмаларды орындасаң өмірде не қажет екенін білетін боласын - дейді. Сол 9 түрлі жауапты қазір біз әр кезеңдегі тапсырмаларды орындау арқылы білеміз. Мұнда бағалау әр оқушының жауап беруіне байланысты болады

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 52- жаттығу. Біріңғай мүшелерді тауып, тыныс белгісін қою

Әр қатар өткен тапсырма бойынша бір-біріне сұрақ қояды.

1 - жауабы «Білім артық себебі білім - ғаламдардан қалған мирас.»

2. «Білімпаз»

Мына кестені пайдалана отырып, сөйлемнің бірыңғай мүшесіне байланысты не айтуға болады. Тауып, дәлелдеу керек

Мұны тапсаңдар екінші жауабын білетін боламыз.

Қорытынды: 1. Сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің әрқайсысына қосымша жалғанған

2. Сөйлемнің бірыңғай мүшелерінің соңғы сөзіне қосымша жалғанған

3. Мен, пен, және деген жалғаулар жалғанады үтір қойылмайды.

2-жауабы: «Білім – сені асырайды, дүниені сен асырайсың»

3. «Ой ашар»

Дәптермен жұмыс.

Көркем етіп жаз.

Оқу түбі – тоқу. Еңбек түбі – рахат.

Интерактивті тақтада жазылып тұрған өлеңді, мәнерлеп оқып, талдау, бірыңғай мүшені тауып, ереже қорытып айту. ( Бірінші оқушы оқиды, екінші оқушы талдайды)

3- жауабы. «Білімің көп болса – досың көп болады, ал дүниең көп болса көре алмайтын қызғаншақ адам да көп болады»

4. «Кім алда?» (оқулықпен жұмыс) 56 – жаттығу. Сөйлемді көшіріп жазып, бірыңғай мүшелерді тауып, дәлелдеу..

4 – жауабы: «Білімді іздей берсең, толып көбейеді, ал ақшаны жұмсай берсең азайып құриды»

5. «Кім тапқыр?»

Интерактивті тақтадан 57- жаттығу бойынша суреттер шығады. Әр қатарға суреттер қойылады сол суреттің мазмұнын ашатын сөлемді тауып жазу, оқу, талдау.

1. қатар 2. қатар 3 қатар

Аю, түлкі, қасқыр алма. алмұрт, шие қыз,ұл

5- жауабы: «Білімді болсақ – ел құрметтейді, сыйлайды, ал байлығын болса – қызғанышпенен қарайды»

Сергіту сәті. «Қаражорға»

6. «Тез ойла!». 55 – жаттығуды жазу

Сызба бойынша сөйлем құрау

1- қатар 2- қатар 3- қатар

6- жауап «Білімді ұрыдан сақтау қажет емес, сенің білетініңді ешкімде ұрламайды, ал дүние ұрланып кетеді.»

7. «Мың бір мақал» Өнер, білім, оқу туралы.( сөйлемнің бірыңғай мүшесі болу)

7 жауабы: «Білімді көп жинасаң, оны қанша ғасыр сақтасан да іріп шірімейді, ал дүние малды көп

Ү Білімді бекіту

Сөйлем құра.

1. Бірыңғай мүшенің әрқайсысына қосымша жалғау.

2. Бірыңғай мүшенің соңғы сөзіне қосымша жалғау.

3.Бірыңғай мүшенің арасына үтір қоймай сөйлем құрау

8- жауап «Білімің көп болса, есеп керек емес, ал дүниеге есеп керек»

Қорытынды. Сұрақ - жауап

9- жауап «Білімді адам ақылды, даналы, саналы сөзі дұрыс болады»

Бағалау ( алдарына таратылған фигуралардан ортақ баға шығарып, айтады.)

Үй жұмысы: 58- жаттығу, қосымша жұмбақ, мақал жазу.